Rezistenca gjermane ndaj nazizmit
Rezistenca gjermane ndaj nazizmit (Gjermanisht: Widerstand gegen den Nationalsozialismus) ishte kundërshtimi nga individë dhe grupe në Gjermani ndaj regjimit nazist midis viteve 1933 dhe 1945. Disa prej tyre u përfshinë në rezistencë aktive, përfshirë përpjekjet për të hequr Adolf Hitlerin nga pushteti me vrasje dhe përmbysje regjimi i tij.
Rezistenca gjermane nuk mori formën e një lëvizjeje të bashkuar të rezistencës në çdo kohë gjatë periudhës naziste, ndryshe nga Rezistenca italiane shumë më e koordinuar, partizanët sovjetikë, Shteti nëntokësor polak, Rezistenca greke, Partizanët jugosllavë, Rezistenca franceze, Rezistenca holandeze, dhe lëvizja e rezistencës norvegjeze. Rezistenca gjermane përbëhej nga grupe të vogla dhe zakonisht të izoluara. Ata nuk ishin në gjendje të mobilizonin një opozitë politike në shkallë të gjerë, me përjashtim të sulmeve individuale ndaj nazistëve (përfshirë Hitlerin), akteve të sabotazhit ose zbulimit të suksesshëm të informacionit për fabrikat naziste të armatimit për Aleatët, si nga grupi i rezistencës austriake i udhëhequr nga Heinrich Maier. Një strategji ishte për të bindur udhëheqësit e Wehrmacht për të bërë një grusht shteti kundër regjimit; atentati i vitit 1944 kundër Hitlerit kishte për qëllim të shkaktonte një grusht shteti të tillë.
Përafërsisht 77,000 shtetas gjermanë u ekzekutuan për një ose një formë tjetër rezistence nga Gjykatat Speciale, gjykatat ushtarake, Gjykatat Popullore dhe sistemi i drejtësisë civile. Shumë prej këtyre gjermanëve kishin shërbyer në qeveri, ushtri ose në pozicione civile, gjë që u mundësoi atyre të futeshin në përmbysje dhe komplot; përveç kësaj, historiani kanadez Peter Hoffman numëron "dhjetëra mijëra" të paspecifikuara në kampet naziste të përqendrimit të cilët ose dyshoheshin ose ishin aktualisht të përfshirë në opozitë. Në të kundërt, historiani gjerman Hans Mommsen shkruajti se rezistenca në Gjermani ishte "rezistencë pa popull" dhe se numri i atyre gjermanëve të përfshirë në rezistencë ndaj regjimit nazist ishte shumë i vogël.[1] Rezistenca në Gjermani përfshiu qytetarë gjermanë të etnisë jo-gjermane, të tillë si anëtarë të pakicës polake që formuan grupe rezistence si Olimp.[2]
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Mommsen, Hans "German Society and the Resistance Against Hitler" pp. 255–73 from The Third Reich The Essential Readings edited by Christian Leitz, Blackwell: London, 1999 pp. 259–62.
- ^ Maciejewska, Beata (5 qershor 2007), "Hołd dla polskich patriotów z Breslau", Gazeta Wroclaw (në polonisht), marrë më 14 korrik 2010