Samerkandi
Samerkandi
Samarqand / Самарқанд | |
|---|---|
Qytet | |
 Qendra e qytetit me Xhaminë Bibi-Khanym më 1990 | |
| Popullsia | |
| • Gjithsej | 540.400 |
| {{{postal_code_type}}} | 140100 |
| Faqja zyrtare | samarkand |
Semerkand (Uzbekisht: Самарқанд Samarqand) është një qytet në jug të Uzbekistanit. Megjithëse nuk ka asnjë provë të drejtpërdrejtë se kur u themelua Semerkand; disa teori propozojnë që ajo u themelua midis shekujve 8 dhe 7 pes. Duke përparuar nga vendndodhja e tij në Rrugën e Mëndafshit midis Kinës dhe Detit Mesdhe, në disa raste Semerkand ishte një nga qytetet më të mëdha të Azisë Qendrore.
Në kohën e Perandorisë Ahaemenid të Persisë, ajo ishte kryeqyteti i satrapisë Sogdiane. Qyteti u pushtua nga Aleksandri i Madh në vitin 329 pes, kur u njoh si Markanda, që u shqiptua në greqisht si (Μαράκανδα). Qyteti u qeveris nga një pasardhësit e sundimtarëve iranianë dhe turkik derisa u pushtua nga mongolët nën Xhingis Hanit në 1220. Sot, Samarkand është kryeqyteti i Rajonit Samerkand dhe një nga qytetet më të mëdha të Uzbekistanit.[1]
Qyteti është vendlindja e Rilindjes Timurid. Në shekullin e 14-të, Timuri e bëri atë kryeqytetin e perandorisë së tij dhe vendin e mauzoleumit të tij, Gur-e Amir. Xhamia Bibi-Hanëm, e rindërtuar gjatë epokës sovjetike, mbetet një nga monumentet më të dukshme të qytetit. Sheshi Registan i Semerkandit ishte qendra antike e qytetit dhe kufizohet nga tre ndërtesa monumentale fetare. Qyteti ka ruajtur me kujdes traditat e zanateve antike: qëndisje, punime ari, endje mëndafshi, gdhendje bakri, qeramika, gdhendje druri dhe pikturë druri. Në vitin 2001, UNESCO shtoi qytetin në listën e Trashëgimisë Botërore si Samarkand - Kryqëzim i Kulturave.
Semerkandi i tanishëm është i ndarë në dy pjesë: qyteti i vjetër dhe qyteti i ri, i cili u zhvillua gjatë ditëve të Perandorisë Ruse dhe Bashkimit Sovjetik. Qyteti i vjetër përfshin monumente historike, dyqane dhe shtëpi të vjetra private, ndërsa qyteti i ri përfshin ndërtesa administrative së bashku me qendrat kulturore dhe institucionet arsimore.[2]
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Uzbekistan: Provinces, Major Cities & Towns – Statistics & Maps on City Population" (në anglisht). citypopulation.de.
{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Gjendja e adresës (lidhja) - ^ "History of Samarkand". www.advantour.com (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 2018-05-16. Marrë më 2018-05-15.