Xhandarmëria (Serbi)
Xhandarmëria (serbisht: Жандармерија Žandarmerija) është forca kombëtare e xhandarmërisë së Republikës së Serbisë. Është nën autoritetin e Drejtorisë së Policisë së Ministrisë së Brendshme të Serbisë dhe është formuar më 28 qershor 2001, pas shpërbërjes së Njësive Speciale të Policisë (PJP). Xhandarmëria në Serbi ka ekzistuar në formën e mëparshme nga viti 1860 deri në vitin 1920. Si njësi speciale brenda policisë serbe, roli i saj mund të krahasohet me atë të OMON-it rus dhe ish njësive ukrainase Berkut.
Që nga viti 2017, Xhandarmëria përbëhet nga rreth 2800 anëtarë. Komanda e Xhandarmërisë është në Beograd.
Detyrat e xhandarmërisë janë civile dhe ushtarake, duke përfshirë sigurimin e 'Zonës së Sigurisë Tokësore' përgjatë vijës administrative me Kosovën dhe sigurimin e ekipeve të shpëtimit nga fatkeqësitë (shih më poshtë).
Historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Fjala žandarmerija është një huazim francez ("xhandarmëri") dhe shqiptohet "zhandarmeriya". Korpusi Žandarmerija daton nga Principata e Serbisë, e themeluar më 28 qershor 1860 dhe fillimisht përbëhej nga 120 oficerë. Ishte një njësi speciale e rëndësishme policore si në Mbretërinë e Serbisë ashtu edhe në Mbretërinë e Jugosllavisë. Megjithatë, ajo u braktis pas Luftës së Dytë Botërore dhe u restaurua në vitin 2001 nga riorganizimi i "Njësisë Speciale të Policisë" (Posebna Jedinica Policije, PJP). Kjo është arritur me aktin e ministrit të Brendshëm Dushan Mihajloviq. Një nga detyrat e para të mëdha ishte kapja e të dyshuarve për vrasjen e kryeministrit Zoran Gjinxhiq.
Më 7 maj 2003, në kuadër të Xhandarmërisë u krijua Njësia Kundër-Terroriste (CTU), por u nda në prill 2007 për t'u bërë një njësi e pavarur brenda Policisë.
Në vitin 2005 u krijua Njësia për Mbrojtjen e Personave dhe Infrastrukturës, për të kryer detyrat e mbrojtjes nga afër, si dhe aktivitetet që lidhen me mbrojtjen teknike.
Në vitin 2011 u riorganizua Xhandarmëria dhe u krijua Detashmenti i Parë i Reagimit të Shpejtë, i përbërë nga kompanitë e specializuara të të gjitha reparteve të Xhandarmërisë së bashku me Qendrën e Zhytjes.
Komandantët
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Që nga themelimi i saj, Xhandarmëria Serbe ka pasur gjashtë komandantë:
- Kolonel Goran Radosavljeviq (2001-2004)
- Kolonel Borivoje Teshiq (2004-2008)
- Kolonel Bratislav Dikić (2009-2013)
- Kolonel Milenko Bozhoviq (2013-2015)
- Kolonel Goran Dragoviq (2015-2018)
- Kolonel Dejan Lukoviq (2018-Në detyrë)
Organizimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në vitin 2012, xhandarmëria serbe përbëhej nga rreth 3734 pjesëtarë, ndërsa në vitin 2017 forca llogaritet në 2800 pjesëtarë.
Krahas detashmenteve operative të dislokuara nëpër Serbi, Xhandarmëria ka disa njësi të specializuara: Njësinë e Zhytjes dhe Njësinë e Mbrojtjes së Personelit dhe Infrastrukturës, e cila është e specializuar në detyrat e mbrojtjes fizike dhe teknike.
Detashmentet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Bazat kryesore janë të vendosura në Beograd, Nish, Novi Sad dhe Kraljevë.
Detashmentet organizohen si njësi të pavarura në mënyrë që të mund të kryejnë detyrat e përditshme në territorin e juridiksionit të tyre. Nëse lind nevoja, çdo detashment mund të mbështesë shpejt të tjerët në të gjithë Serbinë.
Detashmenti i Parë i Shpejtë
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Brenda çdo detashmenti operacional, një njësi e specializuar e përmasave të kompanisë ka për detyrë të merret me detyrat më komplekse si në mjedisin urban ashtu edhe në atë rural. Nga ana tjetër, çdo njësi e specializuar përbëhet nga disa ekipe kundër-terroriste, të cilat mund të përforcohen me mjete snajper, K9 dhe asgjësimin e mjeteve shpërthyese kur është e nevojshme. Që nga viti 2011, njësitë e specializuara janë grupuar brenda Detashmentit të Parë të Shpejtë. Komandanti i parë ishte nënkoloneli i policisë Vojkan Ivanoviç.
Njësia e Zhytjes
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Njësia e zhytjes e xhandarmërisë serbe ka selinë në Beograd dhe ka për qëllim kryerjen e aksioneve speciale në mjedise të dominuara nga uji, si dhe në zonën tokësore afër ujit. Elementi i tij operacional përbëhet nga tre ekipe të specializuara: ekipi i ndërhyrjes, ekipi i kërkimit dhe ekipi detar.
Njësia e Zhytjes e gjurmon origjinën e saj në vitin 1997, kur u krijua në kuadër të Njësisë së Operacioneve Speciale.
Misioni
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Detyrat e saj kryesore janë:
- Rivendosja e paqes dhe stabilitetit nëse janë shqetësuar shumë
- Kundër terrorizmit
- Kundër grupeve të dhunshme
- Shtypja e trazirave të burgjeve
Detyrat e tij civile përfshijnë: të sigurojë siguri dhe paqe publike, të hetojë dhe parandalojë krimin e organizuar, terrorizmin dhe grupet e tjera të dhunshme; për të mbrojtur pronën shtetërore dhe private; për të ndihmuar dhe ndihmuar civilët dhe forcat e tjera të emergjencës në rast emergjence, fatkeqësie natyrore, trazira civile dhe konflikte të armatosura.
Detyrat e tij ushtarake përfshijnë sigurimin, ruajtjen dhe mbrojtjen e sigurisë dhe paqes publike, rendit publik, mbrojtjen e pronës shtetërore dhe private, ndihmën e forcave të tjera të sigurisë në rast emergjence, trazirash civile, lufte; për të shtypur trazirat; për të përforcuar ligjin ushtarak dhe mobilizimin; për të luftuar dhe kapur kriminelë të dyshuar, terroristë dhe grupe të tjera të dhunshme;
Detyrat e tij shtesë janë të kryejë çdo detyrë të dekretuar në dekretet ligjore dhe nënligjore të ndryshme nga detyrat civile, ushtarake dhe të tjera dhe detyrat e dhëna nga dekretet qeveritare të bazuara në to.
Pajisjet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Armët e Zjarrit
| Name | Country | Caliber | Notes |
|---|---|---|---|
| CZ 99 | Serbia | 9×19 Parabellum | In use also CZ999 |
| Glock 17 | Austria | 9×19 Parabellum | In use Glock 17 Gen 3 |
| SIG Sauer P 220 | Switzerland | 9×19 Parabellum | |
| Amadeo Rossi | Brasil | 357. Magnum | For training purposes |
| Smith&Wesson | U.S. | 357. Magnum | For training purposes |
| Zastava R83 | Serbia | 357. Magnum | For training purposes |
| HK MP5 | Germani | 9×19 Parabellum | In use A2,A3,SD3,K versions |
| Zastava M92 | Serbia | 7.62×39 | |
| Zastava M84 Škorpion | Jugosllavia | 7.65×17 | Personal Defense Weapon |
| Zastava M70 | Jugosllavia/Serbia | 7.62×39 | In use AB1,AB2 and modernised ABX versions |
| Zastava M21 | Serbia | 5.56×45 NATO | |
| MPi-KM | East Germany | 7.62×39 | |
| Colt M4 | U.S. | 5.56×45 NATO | A4 Commando version in use |
| Zastava M76 | Jugosllavia | 7.92×57 | |
| Zastava M91 | Serbia | 7.62×54R | |
| Steyr | Austria | 7.62×51 NATO | Tactical Elite |
| HK G3 | Germany | 7.62×51 NATO | |
| HK G33 | Germany | 5.56×45 NATO | |
| SIG Sauer 716 | Switzerland | 7.62×51 NATO | |
| Zastava M93 | Serbia | 12.7×108 | |
| Barrett M82 | U.S. | 12.7×99 NATO | |
| Barrett M95 | U.S. | 12.7×99 NATO | Bullpup sniper rifle |
| Zastava M84 | Jugosllavia/Serbia | 7.62×54R | |
| Browning M2 | U.S. | 12.7×99 NATO | Mounted only on vehicles |
| Zastava M93 | Serbia | 30mm | Automatic granade launcher |
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
