Antoni Gaudi

Antoni Gaudi Kornet
Të dhëna vetjake
U lind më	25 qershor 1852 Reus, Spanjë
Vdiq më	10 qershor 1926 Barcelonë
Nënshtetësia	Spanjoll
Punësimi	Arkitekt

Antoni Gaudí Kornet (25 qershor 1852 – 10 qershor 1926) ishte një arkitekt spanjollo–katalunas nga Reusi, i cili ishte udhëheqës formal i Modernitetit Katalunas. Veprat e Gaudisë reflektojnë stilin e tij shumë individual dhe të veçantë dhe janë kryesisht të përqendruara ne Barcelonë, sidomos vepra e tij e madhe letrare, Sagrada Familia.

Pjesa më e madhe e punës së Gaudisë u shënua nga pasionet e tij të mëdha në jetë: arkitektura, natyra, feja. Gaudi studioi çdo detaj të krijimeve te tij, duke integruar në arkitekturën e tij një seri të artizanateve për të cilat kishte aftësi: qeramika, qelqi me njolla, prodhim hekuri i farkëtuar imitim dhe zdrukthtari. Ai paraqiti teknikat e reja në trajtimin e materialeve, të tilla si trencadís, e bërë nga copa mbeturinash qeramika.

Pas disa vitesh, nën ndikimin e artit neo-gotik dhe teknikat orientale, Gaudi u bë pjesë e lëvizjes Modernista e cila ishte duke arritur kulmin e saj në fund të shek. XIX dhe fillimit të shekullit të XX. Puna e tij e kaloi modernisten e zakonshme, duke kulmuar në një stil organik te inspiruar nga natyra. Gaudi rrallë tërhoqi plane të detajuara të veprave të tij, në vend të kësaj preferonte t’i krijonte ato si modele te shkalles tri-dimensionale dhe duke i formuar detajet ashtu siç i konceptonte ato .

Puna e Gaudisë gëzon apel të gjerë ndërkombëtare dhe shumë studiues janë të përkushtuar për të kuptuar arkitekturën e tij. Sot, puna e tij gjen admirues si në mesin e arkitekteve ashtu edhe te publikut. Kryevepra e tij, ende e papërfunduar, Sagrada Família, është monumenti me i vizituar në Spanjë. Mes viteve 1984 dhe 2005, shtatë nga veprat e tij janë deklaruar Trashëgimi Botërore nga UNESCO. Besimi Katolik i Gaudisë e ka përcjell gjatë jetës së tij dhe imazhet fetare e përshkojnë punën e tij. Kjo beri qe ai të fitojë pseudonimin "Arkitekti i Perëndisë" dhe e udhëhoqi drejt thirrjeve për lumturinë e tij.

Biografia

Lindja, fëmijëria dhe studimet

Antoni Gaudi lindi më 1852 në Riudoms ose në Reus, tek kazanbërësi industrial Francesk Gaudí Serra (1813–1906) dhe Antònia Cornet Bertran (1819–1876). Ai ishte më i riu nga pesë fëmijët, prej të cilëve tre mbijetuan dhe u rritën: Rosa (1844–1879), Francesc (1851–1876) dhe Antoni. Familja e Gaudisë kishte origjinë nga rajoni Auvergne në jug të Francës. Një nga paraardhësit e tij, një tregtar shëtitës, u zhvendos në Kataluni në shekullin e XVII, origjina e mundshme e emrit të familjës se Gaudisë përfshinë emrin Gaudy ose Gaudin.

El Mas de la Calderera, home of the Gaudí family in Riudoms

Vendlindja e saktë Gaudisë është e panjohur për shkak se nuk janë gjetur dokumente mbi të cilat mund të mbështetemi, duke na çuar në një polemikë në lidhje me atë nëse ai ka lindur ne Reus ose Riudoms, dy komunat fqinje të rrethit Baix Camp. Shumica e dokumenteve te identifikimit të Gaudisë si nga vitet e tij studentore dhe profesionale e japin Reusin si vendlindje të tij. Gaudi ka deklaruar në raste të ndryshme se ai ka lindur në Riudoms, fshatin e familjes së tij atërore. Gaudi u pagëzua në kishën e Sant Pere Apostol në Reus një ditë pas lindjes së tij nën emrin "Antoni Placid Guillem Gaudi i bori".

Gaudi kishte një vlerësim të thellë për vendin e tij amtar dhe një krenari te madhe për trashëgiminë e tij mesdhetare . Ai besonte se njerëzit e Mesdheut ishin të pajisur me kreativitet, origjinalitet dhe një ndjenjë të lindur për artin dhe dizajnin. Gaudi e ka përshkruar ketë dallim duke thënë, ”Ne e posedojmë imazhin. Fantazia vjen nga fantazmat. Fantazia është ajo çfarë njerëzit në veri posedojnë. Ne jemi konkret. Imazhi vjen nga Mesdheu. Orestes e di rrugën e tij, ku Hamleti është shqyer nga dyshimet e tij.” Koha e kaluar jashtë, sidomos gjatë verës qëndrimi ne shtëpinë e familjes Gaudi Mas de la Calderera, i ka ofruar Guadisë mundësi për të studiuar natyrën. Kënaqësinë që fitonte Gaudia nga bota natyrore bëri që ai të bashkohet me qendrën Excursionista de Catalunya më 1879 në moshën 27 vjeçare. Organizata aranzhoi ekspedita për të eksploruar Kataloninë dhe Francën jugore, shpesh duke kalëruar kuaj ose duke ecur dhjetëra kilometra në ditë.

Gaudí (in the background) with his father (centre), his niece Rosa and doctor Santaló during a visit to Montserrat (1904)

Gaudi i ri vuante nga shëndeti i dobët, duke përfshirë reumatizmin, e cila mund të ketë ndikuar në karakterin e tij fjalëpak dhe të rezërvuar. Këto shqetësime shëndetësore dhe teoritë higjienike të Dr Kneipit kanë kontribuar në vendimin Gaudisë për të miratuar vegjetarianism në fillim të jetës së tij. Besimi i tij fetar dhe vegjetarianismi strikt e kanë udhëhequr atë per të ndërmarrë disa agjërime të gjata dhe të rënda. Këto agjërime ishin të pashëndetshme dhe herë pas here, siç ndodhi në vitin 1894 e çonin në sëmundje me rrezik për jetën.

Gaudi mori pjesë në një kopsht të drejtuar nga Francesc Berenguer, djali i së cilës, i poashtuquajtur Francesc, më vonë u bë një nga ndihmësit kryesorë të Gaudisë. Ai u regjistrua në shkollën Piarists në Reus, ku ai shfaqi talentin e tij artistik me anë të vizatimeve për një seminar të quajtur El ARLEQUIN (palaço). Gjatë kësaj kohe ai ka punuar si një nxënës në "Vapor Nou" fabrikë e tekstilit në Reus. Në vitin 1868 ai u transferua në Barcelonë për të studiuar mësimet në Manastirin del Crame. Në vitet e adoleshencës së tij Gaudi ishte i interesuar në socializmin utopik dhe së bashku me studentët e tij, Eduard Toda i Guell dhe Josep Ribera i Sans,kishin planifikuar një restaurim të Manastirit Poblet që do të ishte transformuar në një falanstere utopike.

Mes viteve 1875 dhe 1878,Gaudi përfundoi shërbimin e tij të detyrueshëm ushtarak në regjimentin e këmbësorisë në Barcelonë si një Administrator Ushtarak. Shumica e shërbimit të tij është shpenzuar në pushim mjekësor, duke e lejuar atë t’i vazhdojë studimet e tij. Shëndeti i tij i dobët e liroi atë nga detyrimi për të luftuar në Luftën e Tretë të Karlit, e cila zgjati nga viti 1872 deri në vitin 1876. Në vitin 1876 nëna Gaudisë vdiq në moshën 57, ashtu si edhe vëllai i tij 25 - vjeçar Francesc, i cili sapo kishte diplomuar si mjek. Gjatë kësaj kohe Gaudi kishte studiuar arkitekturë në Shkollën Llotja dhe Shkollën e lartë të Barcelonës per Arkitekturë, ku u diplomua në vitin 1878. Për të financuar studimet e tij, Gaudi ka punuar si një piktor për arkitektë dhe ndërtues të ndryshëm të tillë si Leandre Serrallach, Joan Martorell, Emili Sala Cortés, Francisco de Paula del Villar y Lozano dhe Josep Fontserè. Përveç orëve te tij te arkitekturës, ai studioi frëngjisht, histori, ekonomi, filozofi dhe estetikë. Notat e tij ishin mesatare dhe ai herë pas here dështoi në mësime. Duke ia dorëzuar atij diplomën e tij, Elies Rogent, drejtori i Shkollës së lartë së Barcelonës për arkitekturë, tha:’’Ne ja kemi dhënë këtë titull akademik ose një budallai ose një gjeniu. Koha do ta tregojë.” Gaudi duke marrë diplomën e tij, thuhet se i tha mikut të tij, skulptori Llorenç Matamala, me sensin e tij ironik e humorit, "Llorenç, ata janë duke thënë se unë jam një arkitekt tani".

Mosha madhore dhe puna profesionale

Gaudí and Eusebi Güell on a visit to the Colònia Güell (1910)

Projektet e para të Gaudisë ishin dritat rrugore qe i dizajnoi për Plaça Reial në Barcelonë, qoshja e gazetave e papërfunduar Girosi dhe ndërtesa Cooperativa Obrera Mataronense (Ndërtesa e punëtorëve të Mataros). Ai fitoi famë te gjerë për kryerjen e tij të parë ë rëndësishme, Casa Vicens, dhe me pas ka marrë propozime shumë të rëndësishme. Në Panairin Botëror të Parisit me 1878 Gaudi shfaqi një vitrinë që e kishte prodhuar fiks për prodhuesit Comella. Dizajni funksional dhe estetik e modern e impresionoi ndërmarrësin Eusebi Guell, i cili më pas i porositi disa nga punët më të shquara të Gaudit: bodrumet e verës Guell, pavionet Guell, Palau Güell (Pallati Guell), Parku Guell (Parku i Guellit) dhe dhomën e nëndheshme të kishës Colònia Güell. Gaudi gjithashtu u bë mik me markezin e Komillas, babai në ligj i Kontit Guell, për të çilet ai projektoi "El Capricho-n" në Komillas.

Në vitin 1883 Gaudi u vu në krye të projektit të iniciuar kohëve të fundit për të ndërtuar një katedrale te Barcelonës të quajtur Bazilika Temple Expiatori de la Sagrada Família (Bazilika dhe Kisha e Familjes së Shenjtë, ose Sagrada Família). Gaudi ndryshoi krejtësisht dizajnin fillestar dhe e plotësoi atë me stilin e tij të veçantë. Nga 1915 deri në vdekjen e tij ai iu përkushtua tërësisht në këtë projekt. Duke pasur parasysh numrin e komisioneve që ai filloi të marrë, ai duhej te mbështetej në ekipin e tij për të punuar në shumë projekte në të njëjtën kohë. Ekipi i tij përbëhej nga profesionistë nga të gjitha fushat e ndërtimit. Disa prej arkitektëve të cilët punonin nën të,u bënë të njohur ne ketë fushë më vonë, të tillë si Josep Maria Jujol, Joan Rubio, Cesar Martinell, Francesc Folguera dhe Josep Francesc Rafols. Në 1885, Gaudi u zhvendos ne godinat rurale në Sant Feliupër të shpëtuar nga epidemia kolera që po shkatërronte Barcelonën. Ai jetoi në shtëpinë e Francesc Ullar-së, për të cilët ai projektoi një tryezë darke se shenjë falënderimi për të.

Gaudí's exposition licence at the Exposición Universal de Barcelona, 1888

Panairi Botëror i vitit 1888 ishte një nga ngjarjet më të mëdha te epokës në Barcelonë dhe përfaqësoi pikën kyçe në historinë e lëvizjes Moderniste. Arkitektët kryesorë shfaqen veprat e tyre më të mira, duke përfshirë Gaudinë, i cili ekspozoi ndërtesën qe ai kishte projektuar për Compania Trasatlántica (Kompaninë Transatlantike).Si pasojë ai ka pranuar një komision për të rikonstruktuar Salo de Cent të Këshillit Bashkiak të Barcelonës, por ky projekt nuk është kryer. Ne fillim të vitit 1890 Gaudia i morri dy komisione jashtë Katalonisë, të quajtura Episcopal Palace, Astorga dhe Casa Botines në León. Këto vepra kontribuuan që Gaudisë t’i rritet fama në gjithë Spanjën. Në vitin 1891, ai udhëtoi për në Málaga dhe Tangiers për të shqyrtuar vendin për një projekt për Misionet Katolike Françeskane që markezi i dytë i Komillas i kishte kërkuar atij për ta dizajnuar.

Roof architecture at Casa Batlló

Në vitin 1899 Gaudia u bashkua me Cercle Artístic de Sant Lluc (rrethi artistik Shën Luka) një shoqëri artistike katolike e themeluar në vitin 1893 nga peshkopi Josep Torras i Bagës dhe vëllezërit Josep dhe Joan Llimona. Ai gjithashtu u bashkua me Lliga Espiritual de la Mare de Deu de Montserrat (ligë shpirtërore e Zojës Montserrat), një tjetër organizatë katolike Katalunase. Karakteri konservator dhe fetar i mendimeve të tij politike ishte i lidhur ngushtë me mbrojtjen e tij të identitetit kulturor të popullit Katalunas.

Në fillim të shekullit, Gaudia ishte duke punuar në projekte të shumta në të njëjtën kohë. Ato reflektuan zhvendosjen e tij në një stil më personal te inspiruar nga natyra. Në vitin 1900,ai pranoi një çmim për ndërtimin më të mirë të vitit nga Këshilli i Qytetit te Barcelonës për Casa Calvet. Gjatë dekadës së parë te shekullit Gaudia ia përkushtoi vetën e tij ne projektet e tilla si Casa Figueras (Shtëpia Figueras,e njohur më mirë si Bellesguard), Parku Guell, një projekt i dështuar urbanistik, dhe restaurimin e Katedrales të Palma de Mallorca, për të cilin ai vizitoi Majorkën disa herë. Ne mes viteve 1904 dhe 1910 ai ndërtoi Casa Batlló (shtëpia Batllo) dhe Casa Milà (shtëpia Mila), dy nga veprat e tij me emblematike.

Saint Philip Neri celebrating the Holy Mass by Joan Llimona (church of Sant Felip Neri (Barcelona). Gaudí was the model for Saint Philip Neri's face.

Si rezultat i rritjes së famës së Gaudisë, në vitin 1902, piktori Joan Llimona e zgjodhi Gaudinë përfaqësues të Saint Philip Neri në vizatimet për hyrjen e kishës Sant Felip Neri në Barcelonë. Së bashku me Joan Santalo, djali i shokut të tij fizikanit Pere Santalo, ai në mënyrë të pasuksesshme themeloi një kompani për farkëtimin e hekurit, po atë vit.

Pasi u zhvendos në Barcelonë, Gaudi ndërroi vendbanimin kohë pas kohe: si student jetoi në shtëpi, në një zontë të Gothic Quarter; kur filloi karrierën e tij ai shkoi të jetonte në disa banesa në Eixample. Në fund, në vitin 1906, ai u vendos në një shtëpi në Guell Park që ai e pronësoi dhe që ishte e konstruktuar nga asistenti i tij Francesc Berenguer. Ajo më pas u transformua në Gaudi Museum. Ai jetoi atje me babai e tij (që vdiq në vitin 1906 në moshën 93 vjeçare) dhe mbesën e tij Rosa Egea Gaudi (që vdiq në vitin 1912 në moshën 36 vjeçare). Ai jetoi në atë shtëpi deri në vitin 1925, disa muaj para se të vdiste, kur filloi të banonte brenda punëtorisë së Sagrada Familia-s.

Një ngjarje që pati ndikim të thellë në personalitetin e Gaudisë ishte Java Tragjike në vitin 1909. Gaudi kishte mbetur në shtëpinë e tij në Guell Park gjatë kësaj periudhe të trazuar. Atmosfera antiklerike dhe sulmet ndaj kishave dhe manastireve shkaktuan te Gaudi një shqetësimë për sigurinë e Sagrada Familia, por ndërtesa iu shpëtoi dëmtimeve.

Në vitin 1910, një ekspozitën në Grand Palais të Parisit iu përkushtua punës së tij, gjatë sallon vjetor të Société des Beaux-Arts (Shoqëria e Arteve të Bukura) në Francë. Gaudi mori pjesë me ftesë të kontit Guell, duke shfaqur një seri pikturash, planesh dhe modele të punës së tij. Edhe psi ai mori pjesë hors concours, ai pranoi rishikime të mira nga shtypi francez. Një pjesë e madhe e ekspozitës mund të shihej vitin e ardhshëm në Salón Nacional de Arquitectura që zuri vend në shumë salla të ekspozitave në El Buen Retiro në Madrid.

Gjatë ekspozitës së Parisit në maj të vitit 1910, Gaudi i kaloi pushimet në Vic, ku dizajnoi llamba rrugësh nga bazalti dhe hekuri i farkëtuar ndërkohë që vuante nga tuberkulozi. Gjatë kësaj kohe ai dha idenë për fasadë të Passion të Sagrada Familia. Për shkak të shëndetit jo të mirë ai përgatiti një testament në zyrën e noterit Ramon Canto i Figueres më 9 qershor, por më vonë mbulohet krejtësisht.

Dekada nga viti 1910 ishte më e vështira për Gaudin. Gjatë kësaj dekade, arkitekti përjetoi vdekjen e mbesës së tij, Rosës, në vitin 1912 dhe të bashkëpuntorin kryesor, Francesc Berenguerit, më 1914; një krizë ekonomike që ndali punën në Sagrada Familia në vitin 1915; vdekjen e shokut të tij Josep Torras i Bages, peshkopit të Vicit; përçarjen e punës në Caolonia Geull në vitin 1917; dhe vdekjen e shokut dhe përkrahësit të tij Eusebi Guell në vitin 1918. Mbase për shkak të këtyre tragjedive ai u tërhoq brenda Sagrada Familia që nga viti 1915, duke gjetur ngushëllim në punën e tij. Gaudi u tha bashkëpunëtorëve të tij:

Shokët e mi të mirë kanë vdekur; unë nuk kam familje dhe as klientë, as fat dhe asgjë. Tani do t’ia dedikojë veten time kishës.

Gaudi vendosi që vitet e fundit të jetër të mbyllej në Cathedral of the Poor, siç njihej zakonisht, për të cilën ai mori lëmoshë që të vazhdojë. Pas këtij dedikimi, ai mori pjesë në disa aktivitet, ku kryesoret kishin të bënin me besimin katolik: në vitin 1916 ai mori pjesë në një kurs për psalmin gregorian në Palau de la Música Catalana të mbajtur nga benedikti murg Gregori M. Sunyol.

Jeta personale

Gaudi ia kushtoi jetën tërësisht profesionit së tij, duke mbetur i vetëm. Ai është tërhequr vetëm nga një grua - Josefa Moreu, mësuese në kooperativën Mataro, në vitin 1884, por kjo nuk ishte reciproke. Pas kësaj Gaudi u strehua në paqe të thellë shpirtërore besimi i tij katolik ia ofronte atë. Gaudi shpesh është përshkruar si i mbyllur dhe i pakëndshëm, një njeri me reaksione te ashpra dhe gjeste arrogante. Megjithatë, ata që ishin të afërt më të e përshkruajnë atë si të shoqërueshëm dhe të sjellshëm, i këndshëm për të folur me të dhe besnik për miqtë. Ndër ta dallohen, klientët e tij Eusebi Guell dhe peshkopi i Vicit, Josep Torras i Bages, si dhe shkrimtarët Joan Maragall dhe Jacint Verdaguer, mjeku Pere Santaló dhe disa nga bashkëpunëtorët e tij më besnikë, të tillë si Francesc Berenguer dhe Llorenç Matamala.

Gaudí shows the Sagrada Família to the Papal nuncio, Cardinal Francesco Ragonesi (1915). On that occasion, Monsegnor Ragonesi considered Gaudí "The Dante of architecture".

Pamja personale e Gaudisë –karakteristika Nordike, flokëverdhë dhe sy të kaltër – ndryshoi rrënjësisht gjatë rrjedhës së kohës. Si i ri ai vishej si një dandi me kostume të kushtueshme, flokë dhe mjekër te ndrequr e sportive, duke përfshirë shije gustatore, duke bërë vizita të shpeshta në teatër dhe opera dhe duke vizituar faqet e tij të projektit në një karrocë kuajsh. Gaudi plak i hëngri kursimet, vishej me të vjetra, kostume te vjetruara, dhe la pas dore paraqitjen e tij në atë masë se disa herë ai është marrë për një lypës, të tilla raste si pas aksidentit që shkaktoi vdekjen e tij.

Gaudi vështirë se la ndonjë dokument të shkruar, përveç raporteve teknike të veprave të tij që kërkohen nga autoritet zyrtare, disa letra për miq (sidomos për Joan Maragall) dhe disa artikuj gazete. Disa Kuotat e mbledhura nga asistentët e tij dhe dishepujt janë ruajtur, mbi të gjitha nga Josep Francesc Rafols, Joan Bergós, Cesar Martinell dhe Isidre Puig i Boada. I vetmi dokument i shkruar i Gaudisë i mbetur është Manuscrito de Reus (Dorëshkrimet Reus) (1873–1878), një lloj ditari i studenteve në të cilin ka mbledhur përshtypjet e arkitekturës dhe dekorimit, duke vënë përpara idetë e tij mbi këtë temë. Të përfshira janë një analizë e kishës Krishtere dhe shtëpisë së babait të tij, si dhe një tekst për stolisjen dhe komentet mbi dizajnin e një tavoline.

Gaudia ishte gjithmonë në favor të kulturës Katalanase por ishte i gatshëm që të bëhet politikisht aktiv për të bërë fushatë për autonominë e saj. Politikanët, të tillë si Francesc Cambo dhe Enric Prat de la Riba, sugjeruan që ai të kandidojë për deputet, por ai nuk pranoi. Në vitin 1920 ai u rrah nga policia në një protestë gjatë festimeve të lojërave të lules. Më 11 shtator 1924 Dita Kombëtare e Katalonisë, ai u rrah në një proteste kundër ndalimit të gjuhës Katalanase nga diktatura e Primo de Rivera. Gaudi u arrestua nga Roja Civile, duke rezultuar me një qëndrim të shkurtër në burg, nga i cili u lirua pasi pagoi kushtin prej 50 pesos.

Vdekja

Gaudí's funeral (12 June 1926)

Më 7 qershor 1926, Gaudi ishte duke bërë shëtitjen e tij të përditshme tek kisha Felip Sant Neri për lutjet e tij të përhershme dhe rrëfim. Gjersa ishte duke ecur përgjatë Gran Via de les Corts Katalanase në mes rrugëve Girona dhe Bailen, ai u godit nga një tramvaj në lëvizje dhe humbi vetëdijen. I supozuar të jetë një lypës për shkak të mungesës se dokumenteve të identitetit dhe veshjes të lënë pas dore, Gaudi pa vetëdije nuk merr ndihmën e menjëhershme. Përfundimisht një polic e transportoi atë me një taksi në spitalin Santa Creu, ku morri kujdesin shëndetësor. Derisa kapelai i Sagrada Família, Mosén Gil Parés,e njohu atë në ditët në vazhdim, gjendja e Gaudisë ishte përkeqësuar shumë për të përfituar nga trajtimi shtesë. Gaudi vdiq më 10 qershor 1926 në moshën 73-vjeçare dhe u varros dy ditë më vonë. Një turmë e madhe u mblodhën të ndahen me të në kishëzen Zonja Jonë e Malit Karmel në një dhomë të nëndheshme te Sagrada Familia. Varri i tij mbart këtë mbishkrim:

Antonius Gaudí Cornet. Reusensis. Annos natus LXXIV, vitae exemplaris vir, eximiusque artifex, mirabilis operis hujus, templi auctor, pie obiit Barcinone die X Junii MCMXXVI, hinc cineres tanti hominis, resurrectionem mortuorum expectant. R.I.P.

(Antoni Gaudi kaush Nga Reus Në moshën 74, një njeri i jetës shembullore, dhe një zejtar i jashtëzakonshëm, autori i kësaj pune të mrekullueshme, kishës, vdiq ndershëm në ditën e dhjetë të qershorit me 1926; tani e tutje hiri i një njeriu kaq të madh presin ringjalljen e të vdekurve . Ai do të pushojë në paqe.)

Stili

Gaudi dhe modernizmi

The four-armed cross, one of the most typical features of Gaudí's works

Jeta profesionale e Gaudisë ishte e veçantë për faktin se ai kurrë nuk pushoi së hetuari strukturat mekanike të ndërtimit. Në fillim, Gaudi u frymëzua nga artet orientale (India, Irani dhe Japonia) përmes studimit të teoricientëve të historisë arkitektonike si Walter Pater, John Ruskin dhe William Morris. Ndikimi i lëvizjes orientale mund të shihet në punët si Capricho, Pallatin Guell, Pavijonin Guell dhe Casa Vicens. Më vonë, ai respektoi lëvizjen neo-Gotike që ishte në modë në atë kohë, duke ndjekur idetë e arkitektit francez Eugène Viollet-le-Duc. Ky ndikim u reflektua në Colegi de les Teresianes, Episcopal Palace në Astorga, Casa Botines dhe në Bellesguard si dhe në dhomën e nëndheshme dhe apsin e Sagrada Familia (Familjes së Shenjtë). Gradualisht, Gaudi kaloi te një fazë më personale, me stil organik të frymëzuar nga natyra në të cilën ai do të ndërtojë punët e tij kryesore.

Gjatë kohës sa ishte student, Gaudi mund të studionte koleksionin e fotografëve të artit egjiptian, indian, persian, majan, kinez dhe japonez që ishin të pronësi të Shkollës së Arkitekturës. Në këtë koleksion po ashtu përfshiheshin monumentet Moors të Spanjës, të cilat lanë gjurmë të thellë te Gaudi dhe u bënë frymëzim për shumë punë të tij. Ai po ashtu studioi librin Plans, elevations, sections and details of the Alhambra të Owen Jones, të cilin e huazoi nga biblioteka e shkollës. Ai mori struktura dhe zgjidhje të ndryshme orientale nga arti nazari dhe Mudéjar, të cilat i përdori me variacione dhe liri stilistike në veprat e tij. Në mënyrë të dukshme, Gaudi vëzhgoi pasigurinë hapësinore të artit islamik, konceptin e tij të strukturave të hapësirave të pakufizuar; ndjenja e tij e përkuar, të fragmentuara me vrima dhe ndarje, të cilat krijojnë një ndarje të pandërprerë të hapësirë së hapur duke i bashkëngjitur pengesa.

Pa dyshim, stili që më së shumti ndikoi te Gaudi ishte neo-Gotiku, e promovuar në gjysmën e dytë të shek XIX nga punimet teorike të Viollet-le-Ducit. Arkitekti francez i njohur për studimin e stileve të së kaluarës dhe adoptimin e tyre në mënyra racionale, duke i marrë në llogari edhe strukturën edhe dizajnin. Megjithatë, për Gaudinë, stili Gotik nuk ishte i përkryer, sepse pavarësisht efektivitetit në disa zgjidhje strukturore ai ishte një stil që duhej të përsosej akoma. Me fjalë të tij:

Arti Gotik është i mangët, vetëm gjysmë i zgjidhur; është një stil i krijuar nga kompaset, një përsëritje e formulave industriale. Stabiliteti i saj varet nga konstantja mbështetëse: ajo është një trup i dëmtuar që mbahet me paterica. (...) Prova se punimet Gotike janë të mangët është se ato japin efekte emocionale të madhe vetëm kur janë të gjymtuara, të mbuluara në dredhkë dhe të ndriçuara nga hëna.

The salamander in Park Güell has become a symbol of Gaudí's work.

Pas këtij ndikimi fillestar; Gaudi lëvizi drejt modernizmit, që atëherë ishte në kulmin e vet. Modrenizmi, në fazat e para të tij, u frymëzua nga historia arkitekturore. Praktikuesit e saj panë kthimin e saj në të kaluarën si një përgjigje ndaj formave industriale të vendosura nga përparimet teknologjike të Revolucionit Industrial. Përdorimi i këtyre stileve të vjetra paraqiten një rigjenerim moral që lejoi borgjezinë të identifikohet me vlera që ata i graduan ai rrënjë kulturore. Renesanca (rilindja), ringjallja e kulturës katalunase që filloi në gjysmën e dytë të shek. XIX, solli më shumë forma Gotike në stilin e "nacionalitetit" katalunas që kishte për qëllim kombinimin e nacionalizmit me kozmopolitizmin ndërsa në të njëjtën kohë integrohej në lëvizjen modernizuese të Evropës.

Disa karakteristika themelore të Modernizmit ishin: gjuha antiklasike e trashëguar nga Romantizmi me një tendencë për lirizëm dhe subjektivitet; lidhja e përcaktuar e arkitekturës me artet e aplikuara dhe puna artistike që ka prodhuar një stil hapurazi dekorativ; përdorimi i materialeve të reja nga të cilat doli një gjuhë e përzier konstruksionale, e pasur me kontraste, që kërkonte një efekt plastik për të gjithë; një ndjenjë e fuqishme e optimizmit dhe besimit në progresin që ka prodhuar një art të theksuar i cili pasqyronte atmosferën e prosperitetit të kohës, mbi të gjitha të estetikës së borgjezinë.

Kërkimi i një gjuhe të re arkitektonike

Gaudi zakonisht është konsideruar si mjeshtër i madh i Modernizmit Katalunas, por puna e tij shkon pas çdo stili dhe klasifikimi. Ato janë punime imagjinare që frymëzimin kryesor e kanë në natyrë. Gaudi studioi format organike dhe anarkike gjeometrike të natyrës, duke kërkuar për një rrugë që përsosë këto forma në arkitekturë. Disa nga frymëzimet e tij më të mëdha vinë nga vizita në mallin e Montserratit, shpellën e Mallorkes, shpellat e nitrat postatit në Kollbato, shkrepin e Fra Gueraut në Malet e Prades pas Reusit, malin Pareis në veri të Mallorkës dhe Shën Migel del Fain në Bigues i Riells.

Format gjeomterike

The nave in the Sagrada Familia with a hyperboloid vault. Inspiration from nature is taken from a tree, as the pillar and branches symbolise trees rising up to the roof.

Ky studim i natyrës përkthehet në përdorimin e tij të formave gjeometrike të rregullta si paraboloidin, hiperboloidin, helikoidin dhe konin, që reflektojnë format që Gaudi gjeti në natyrë. Siperfaqet e rregullta janë forma të gjeneruara nga një vijë e drejtë e njohur si Generatrix, e cila lëvizë mbi një ose disa vija të njohura si direktrisa. Gaudi bëri shembuj të shumtë të tyre në natyrë, për shembull Juncaceae, Reed (plant) dhe eshtra; ai thoshte se nuk ka strukturë më të mirë sesa trungu i një peme apo skeleti i një njeriu. Këto forma janë në të njëjtën kohë funksionale dhe estetike, dhe Gaudi zbuloi sesi ta përziente gjuhën e natyrës në format strukturore të arkitekturës. Në lidhje me sipërfaqet e rregullta, ai tha:

Parabolat, hiperbolat dhe helikodat, vazhdimisht ndryshojnë me rastet e dritës, janë të pasura me vetë matricat, të cilat e bëjnë stolisjen dhe madje edhe vetë modelimin e panevojshëm.

Po ashtu element tjetër i përdorur shumë nga Gaudi është vija e lakuar catenare. Ai studioi gjeometrinë që kur ishte i ri, duke studiuar një numër artikujsh mbi inxhinierinë, një fushë që vlerëson virtytet e vijes së lakuar catenare si element mekanik, që me kalimin e kohës, u përdor vetëm në konstruktimin e urave. Gaudi ishte i pari që e përdori këtë element në arkitekturë. Harqet catenare në punimet si Casa Mila, Shkolla e Teresianëve, dhoma e nëndheshme e Colonia Guellit dhe Sagrada Familia i lejuan Gaudisë të shtonte një elemente të vijës së fortë në strukturat e tij, duke pasur parasysh se catenari shpërndan peshën rregullisht në mënyrë të barabartë, duke u ndikuar vetëm nga foracat tangjenciale vetë-anuluese.

Gaudi kaloi nga plani tek gjeometria hapësinore, gjeometria e rregullt. Këto forma të konstruktimit janë shumë të përshtatshme për përdorimin e materialeve të lira si tullat. Gaudi shpesh i përdori tullat duke shtruar llaç në shtresat e njëpasnjëshme, siç ishte në traditën katalunase. Kjo kërkesë për forma të reja strukturore kulmoi në mes viteve 1910 dhe 1920, kur ai shpërthye me kërkimet e tij dhe me përsosmërinë në kryeveprën Sagrada Familia. Gaudi e konceptoi këtë kishë sikur të ishte struktura e një pylli, me një grup të shtyllave të ngjashme me pemët, e ndarë në degë të ndryshme për të mbështetur një strukturë të ndërthurur hiperbolike. Ai i përkuli shtyllat në mënyrë që ata të mund të rezistojnë më mirë presionit pingul në seksionin e tyre. Ai po ashtu iu dha atyre forma kthyese helikoide të dyfishta (kthimi djathtas dhe kthimi majtas), në formë të degëve dhe trungjeve të pemëve. Kjo krijoi një strukturë që është e njohur si Fractal. Së bashku me rregullimin e hapësirës që i ndan ato në pjesë të vogla, të pavarura dhe vetë-mbështetëse, krijon një strukturë që në mënyrë të përkryer mbështetet në forcat mekanike pa pasur nevojë për mbështetëse, sikur stili neo-Gotik. Gaudi kështu arriti një zgjidhje racionale, strukturore dhe logjike, duke krijuar në të njëjtën kohë një stil të ri arkitektural që ishte origjinal, i thjeshtë, praktikë dhe estetik.

Tejkalimi i Gotikut

Një teknikë e re konstruktimi ia lejoi Gaudisë të arrite qëllimin e madh arkitekturor: perfeksionimi dhe tejkalimi i stili Gotik. Kupolat hiperbolike kanë qendrën e tyre ku kupolat Gotike kishin parimin bazë, dhe hiperboliku ka një vrimë që lejon të depërtojë drita natyrore në këtë hapësirë. Në kryqëzimin ne mes kupolave, ku kupolat Gotike kanë brinjë, hiperboliket lejojnë vrima, të cilën Gaudia e bëri për të krijuar përshtypjen e një qielli xixëllues.

Gaudi kompletoi këtë vizion organik të arkitekturës me hapësirë unike që i lejonte atij që të projektonte në tri dimensioni, ndryshe nga projektimi tradicional arkitekturor. Ai thoshte se e ka marrë këtë kuptim hapësinor si një djalë që shikon në vizatimet e babait të tij të bëra nga një kazan avulli dhe akoma vazhdon t'i prodhojë ato. Për shkak të konceptit të tij hapësinor, ai gjithmonë preferonte të punonte me shkallëzim apo edhe të improvizonte në vend si një punë që përparon. I gatshëm për të nxjerrë plane, vetëm në raste të rralla ai bënte skema për punimet e tij, në të vërtetë vetëm kur kërkohej nga autoritetet.

An upside down force model of the Colònia Güell, Sagrada Família Museum

Pozicioni i Gaudisë në historinë e arkitekturës konsiston në krijimin e një gjenialiteti i cili, i frymëzuar nga natyra, zhvillon një stil të vetin që tenton të perfeksionojë si format e kupolave edhe që shënon karakterin e tij. Risitë strukturore të Gaudisë ishin rezultat i udhëtimit të tij nëpër stile të ndryshme, nga Doriku te Baroku përmes Gotiku, që ishte frymëzimi i tij kryesor. Mund të thuhet se këto stile kulmuan në punën e tij, të cilat i riinterpretoi dhe i perfeksionojë. Gaudi kaloi përmes historicizmit dhe eklektizmit të gjeneratës së tij pa u lidhur me lëvizje të tjera arkitekturore të shek. XX që, me postulatet e tyre racionaliste, me prejardhje nga shkolla Bauhaus, dhe përfaqësuan një evolucion armiqësor me iniciativë të Gaudisë, duke qenë se ai më vonë reflektoi neverinë dhe mungesën fillestare të së kuptuarit të punës së arkitektëve modernist.

Një tjetër faktor që udhëhoqi këtë neglizhencë fillestare të punës së arkitektëve katalunas ishte se pavarësisht numrit të madh të asistentëve dhe ndihmësve, Gaudi kurrë nuk hapi një shkollë të vetën dhe asnjëherë nuk dha mësim, dhe as nuk la dokumente të shkruara. Disa nga ndihmësit e tij i morën risitë e tij, mbi të gjithë Francesk Berengueri dhe Josep Maria Jujol; të tjerët si Cesar Martinelli, Francesc Folguera dhe Josep Francesc Rafols diplomuan përmes Noucentizmit, duke lënë gjykimin e mjeshtrit. Pavarësisht kësaj, një shkallë influence mund të shihet në disa arkitektë që ishin pjesë e lëvizjes Moderniste ose u ndan nda ajo dhe që nuk kishin kontakte direkte nga ai, si Josep Maria Pericas (Casa Alos, Ripoj), Bernardí Martorell (Olius cemetery) dhe Lluís Muncunill (Masía Freixa, Terrassa). Megjithatë Gaudi la gjurmë të thella në arkitekturën e shek. XX: mjeshtrit si Leo Corbusier u vetëshpall adhurues i tij dhe punimet e arkitektëve të tjerë si Pier Luigi Nervi, Friedensreich Hundertëasser, Oscar Niemeyer, Félix Candela, Eduardo Torroja dhe Santiago Calatrava ishin të inspiruar nga Gaudi. Frei Otto përdori format konstruktive të Gaudisë në Stadiumin Olimpik të Mynihut. Në Japoni, puna e Kenji Imai ka elemente nga ndikimi i Gaudisë, siç mund të shihet në Twenty-six Martyrs of Japan në Nagasaki (Çmimi Kombëtar Japonez i Arkitekturës në vitin 1962), ku u dalluan "trencadis"-at e famshëm të Gaudisë.

Dizajni dhe zejtaria

Entrance gate of the Güell Pavilions

Gjatë viteve të tij studentore, Gaudi ndoqi një dyqan zejtari, ku mësoi nga Eudald Puntí, Llorenç Matamala dhe Joan Oñós mbi aspektet bazike të teknikes dhe lidhjet me arkitekturës, duke përfshirë skulpturën, zdrukthtarinw, hekurin e farkëtuar, qelqin e ngjyrosur, qeramikat, llaçin etj. Ai gjithashtu u zhytur në zhvillimet e reja teknologjike, duke e integruar në teknikat e tij përdorimin e hekurit. Gaudi mori një pamje të gjerë të arkitekturës si një dizajn shumëfunksional, në të cilën çdo detaj të vetëm në një marrëveshje duhet të jetë bërë në harmoni dhe me trup të rregullt. Kjo njohuri e lejoi atë për të hartuar projekte arkitekturale, duke përfshirë të gjitha elementet e veprave të tij, nga orenditë për ndriçim për prodhim hekuri i punuar.

Gaudi ishte gjithashtu një novator në fushën e zejtarisë, duke konceptuar zgjidhje të reja teknike dhe dekorative me materiale të tij, për shembull mënyra e tij e hartimit mozaik qeramike bërë nga copa të mbeturinave ("trencadís") në kombinime origjinale dhe imagjinare. Për restaurimin e Katedrales Mallorka ai shpiku një teknikë të re për të prodhuar xham me njolla, që përbëhej nga tre xhama me ngjyra primare të vendosur përball, dhe ndonjëherë një neutrale, duke ndryshuar trashësinë e qelqit në mënyrë që të shkallëzuar intensitetin e dritës.

Dedicatory object for Orfeó Català (1922), designed by Gaudí, drawn by Francesc Quintana and coloured by Josep Maria Jujol

Kjo ishte si ai projektoi personalisht shumë nga skulptura e Sagrada Familia-së. Ai do të studiojnë tërësisht anatominë e figurës, përqendruar në gjeste. Për këtë qëllim, ai ka studiuar skeletin e njeriut dhe nganjëherë përdorte vegla të bëra prej teli për të testuar sjellje e duhur të figurës që ai ishte gati për të gdhend. Si hap i dytë, ai e fotografonte modelin e tij duke përdorur një sistem pasqyrë që ka dhënë perspektiva të shumta. Ai pastaj bënte konglomerate formash të figurave, të dy njerëzve dhe kafshëve (në një rast ai bëri një gomar të qëndrojë në atë mënyrë që të mos lëvizte). Ai ka modifikuar raportet e këtyre formave për të marrë pamjen e figurës së dëshiruar, në varësi të vendit të saj në kishë (sa më të larta, aq më të mëdha do të ishin). Përfundimisht, ai ka skalitur figurat në gur.

Hapësirat urbane dhe peizazhet

Gaudi gjithashtu praktikoi peizazhin, shpesh në mjediset urbane. Ai kishte për qëllim që të vendoste veprat e tij në një mes të përshtatshëm natyror dhe arkitektonik duke studiuar tërësisht vendndodhjen e ndërtimeve të tij dhe duke u përpjekur që të arrinte integrimin e tyre në këto rrethina. Për këtë qëllim, ai shpesh e përdor materialin që ishte më e përshtatshme për mjedisin e afërt, të tilla si mbulimi me plloça e Bellesguardit dhe graniti gri Bierzo në Pallatin Episkopal, në Astorga. Shumë nga projektet e tij ishin kopshte të tilla si Parku Guell dhe Can Artigas Gardens, ose kopshte të inkorporuara si Casa Vicens ose Pavijoni Guell. Qasja harmonike e Gaudisë në peizazhe është i ilustruar në Misterin e Parë të Lavdisë së Luleve në Montserrat, ku kuadri arkitektonik është vetë natyra - këtu guri i Montserratit - natyra rrethon grupin e skulpturave që stolisin rrugën për në Shpellën e Shenjtë.

Interierët

Interior of the Casa Vicens

Po aq i dalluar Gaudi është i njohur edhe si dizajner interier, duke dekoruar vetë shumicën e ndërtesave të tij, nga mobiliet e deri në detajet më të vogla. Në çdo rast ai e dinte si t'i aplikonte veçoritë stilistike, duke personalizuar zbukurimet sipas shijes së pronarit, stili mbizotërues i marrëveshjes apo vendin e saj në mjedis - qoftë ai urban ose natyror, laik ose fetar. Shumë nga veprat e tij ishin të lidhura me mobilimin liturgjik. Nga hartimi i një tavoline për zyrën e tij në fillim të karrierës së tij me orendi të dizjanuara për Pallatin Sobrellano të Komillasit, ai projektoi të gjithë mobilimin e shtëpive Vicens, Kalvet, Batllo dhe Mila, Pallatit Guell dhe Kullës Bellesguard, dhe mobilimin liturgjik të Sagrada Familias. Vlen të përmendet se Gaudi ka studiuar ergonominë në mënyrë që të përshtaten orenditë e tij me anatominë njerëzore. Shumë nga orenditë e tij janë ekspozuar në Muzeun Gaudi.

Një tjetër aspekt është shpërndarja inteligjente e hapësirës, gjithmonë me qëllim të krijimit të një atmosfere të rehatshme dhe të afërt. Për këtë qëllim, Gaudi do ta ndajë hapësirën në seksione, të përshtatura për përdorimin e tyre të veçantë, me anë të mureve të ulëta, tavaneve të ulëta, dyerve rrëshqitëse dhe dollapëve në mur. Përveç kujdesit për çdo detaj të të gjitha elementeve strukturore dhe dekorative, ai e bëri ndërtimin të sigurt duke e kthyer në ndriçim dhe ventilim të mirë. Për këtë qëllim, ai ka studiuar orientimin e çdo projekti në lidhje me pikat kardinale si dhe klimën lokale dhe vendin e saj në mjedis. Në atë kohë ka pasur kërkesa për më shumë komoditet në familje, me ujë të pijshëm dhe gaz dhe përdorim të dritës elektrike, të cilat Gaudi i inkorporoi me profesionalizëm. Për Sagrada Familian, për shembull, ai kishte kryer studime të plota mbi akustikën dhe ndriçimin, në mënyrë që t'i zgjedhë ato. Në lidhje me dritën, ai deklaroi:

Drita arrin harmoninë maksimale në një pjerrësi prej 45 , pasi ajo banon në objekte në një mënyrë që nuk është as horizontale as vertikale. Kjo mund të konsiderohet si dritë e mesme dhe ofron vizionin më të përsosur të objekteve dhe nuancat e tyre më të holla. Ajo është drita e Mesdheut.

Ndriçimi gjithashtu i shërbeu Gaudisë për organizimin e hapësirës, e cila kërkonte një studim të kujdesshëm të pjerrtësisë së intensitetit të dritës për t'u përshtatur me çdo mjedis specifik. Ai e arriti këtë me elemente të ndryshme të tilla si çatia prej xhami, dritaret, kapakët dhe grilave; një rast i dukshëm është ndryshimi gradual i ngjyrës së përdorur në atriumin e Casa Batllos për të arritur shpërndarje të dritës në të gjithë interierin. Ai po ashtu ka qenë i prirë për të ndërtuar shtëpi jugore në mënyrë që të kenë maksimalisht rrezet e diellit.

Veprat

Puna e Gaudisë është klasifikuar si moderniste dhe i takon kësaj periudhe për shkak të dëshirës për të krijuar pa e thyer traditën, kërkesa për modernitet dhe sensi dekorativ i aplikuar në punën e tij dhe karakteri i shumëllojshëm i karaktereve të tij, ku zejtarët e kanë rolin qendror. Kësaj, Guadia, ia shton edhe një dozë baroku, merr teknika të avancuara dhe vazhdon ta përdorë arkitetkturën tradicionale. Së bashku me frymëzimin e tij nga natyra dhe pjesët origjinale të punës së tij, i jepen punës së tij karaktere unike dhe personale në gjithë historinë e arkitekturës.

Kronologjikisht, është e vështirë të përshkruhet udha që tregon evoluimin e vërtetë të stilit të Guadisë. Edhe pse ai, nga qasja historike e e zhyti vetën në lëvizjen moderniste, e cila u ngrit në mënyrë të fuqishme në vitet e fundit të shek. XIX në Kataluni, para se në fund ta arrijë stilin e tij personal, organik, ky proces nuk fillon nga faza qartësisht të përcaktuara me kufij të dukshëm: në çdo fazë ka reflektime nga ato të mëparshmet, ai gradualisht u asimilua dhe i tejkaloi ato. Një nga përshkrimet më të mira të punës së Guadisë u bë nga biografi dhe nxënësi i tij, Joan Bergos, i bazuar në kriterin plastik dhe strukturor. Bergos paraqiti pesë periudha të Guadisë: periudha e parë, mudéjar-morisco (mavritan/maur art), Gotiku, natyralist dhe ekspresionist dhe sinteza organike.

Punimet e hershme

Punimet e para ai i bëri kur ishte ende student dhe koha pas diplomimit ishte vetëm precizim i detajeve, përdorimi i gjeometrisë dhe mbizotërimi i konsideratave mekanike në llogaritjet strukturore.

Vitet e Universitetit

Gjatë studimeve të tij, Guadia bëri disa projekte, ndër të cilat: ura e varrëzës (1875), Pavijoi spanjoll për Panairin Botëror Filadelfia (1876), një ndërtesë në anën bregore (1876), oborri për Qeverinë e Barcelonës (1876), një fontanë për Plaça de Catalunya në Barcelonë (1877) dhe një sallë asamblesh për universitet (1877).

Student works
Cemetery gate (1875)	Quay-side building (1876)	Fountain in Plaça Catalunya (1877)	University assembly hall (1877)

Antoni Guadia e filloi karrierën e tij personale sa ishte ende në universitet. Për të paguar për studimet e tij, ai punoi si vizatues për shumë nga arkitektët e shquar të asaj kohe në Barcelonë, si për shembull: Josep Fontserè i Mestre, Joan Martorell, Francisco de Paula del Villar y Lozano, Leandre Serrallach dhe Emili Sala Cortés. Guadia pati një lidhje të gjatë me Josep Fontseren, pasi edhe familja e tij ishte nga Riudomsi dhe ata e njihnin njëri-tjetrin për një kohë të gjatë. Pavarësisht nga titulli arkitekturor, Fontsere pranoi komisionin e këshillit të qytetit për zhvillimin e Parc de la Ciutadella, mes viteve 1873 dhe 1882. Për këtë projekt, Guadia ishte i ngarkuar të dizajnojë urën hyrëse të parkut, pjesën për orkestër dhe projektin e ujit për fontanë, ku ai dizajnoi një shpellë artificiale gjë që tregon dashurinë e tij për natyrë dhe kontaktin organik që do t’ia japë ai arkitekturës.

Guadia punoi për Francisco de Paula del Villar y Lozano në projektin e manastirit të Montserratit, duke dizajnuar kamaren për imazhin e Virgjëreshës në vitin 1876. Më vonë, në punimet e tij, ai do ta zëvendësojë Villarin me Sagrada Familia. Me Leandre Serrallach ai punoi në linjën e tramvajit në Villa Arcadia në Montjuic. Ai bashkëpunoi me Joan Martorellin në Jesuit church (Kishën Jezuite) në Carrer Casp dhe manastirin salezian në Passeig de Sant Joan, ashtu si edhe Villaricos church (Almeria). Ai po ashtu e bëri projektin e Martorellin në garën për fasadë të re të Katedralës së Barcelonës, e cila nuk u pranua. Lidhja e tij me Martorellin, të cilin ai gjithmonë e konsideron si mjeshtrin kryesor dhe më me ndikim, i solli atij fat të paparashikuar. Ishte ai që më vonë ai propozoi Guadisë Sagrada Familia-në.

Projektet e para të pas-diplomimit

Pas diplomimit si arkitekt në vitin 1878, punas e parë e Guadisë ishte vendosja e shtyllave të dritave në Plaça Reial, projekti për qoshkun e librave të Girossit dhe kooperativën e Mataros, e cila ishte puna e parë e tij e rëndësishme. Ai pranoi ftesë nga këshilli i qytetit të Barcelonës në shkurt të vitit 1878, kur ai kishte diplomuar por pa e marrë titullin e tij, dhe u dërgua në Madrid më 15 mars të po atij viti. Për komisionin ai dizajnoi dy lloj llamba rrugësh: një me gjashtë degëzime, dy nga të cilat ishin vendosur në Plaça Reial, dhe një me tri degëzime, prej të cilave dy ishin vendosur në Pla del Palau, poshtë Qeverisë Civile. Llambat ishin përuruar gjatë festivaleve të Mercit në vitin 1879. Të bëra prej gize me baza të mermerta, ato kanë një dekoratë në të cilën ndodhet shkopi magjik i Merkurit të shquar, simbol i tregtisë dhe emblemë e Barcelonës.

Early post-graduate works
Lampposts	Girossi newsstands	Esteban Comella display	Gibert Pharmacy

Projekti i tezgës së Girosit, i cili nuk u realizua, ishte një komision nga shitësi Enrique Girossi de Sanctis. Për të do të përbëhej nga 20 tezga në përhapura nëpër Barcelonë. Njëra do të ishte një ËC publike, një mbajtëse lulesh dhe panele qelqi për reklama si orët, një kalendar, një barometër, një termometër. Guadia konceptoi një strukturë me shtylla hekuri dhe mermeri dhe pllaka qelqi, kurorëzuar nga një hekur i gjatë dhe çati xhami, me sistem të ndriçimit me gaz.

Cooperativa Obera Mataronense (Kooperativae Punëtorëve Mataro) ishte projekti i parë i madh i Guadisë, në të cilin punoi që nga viti 1878 në vitin 1882, për Salvador Pages i Anglada. Projekti, për zyrën qendrore të kooperativës në Mataro, përbërja e një fabrike, vendet e strehimit të punëtorëve, një qendër socilae dhe një ndërtesë e shërbimeve, edhe pse vetëm fabrika dhe ndërtesa e shërbimeve janë përfunduar. Në themel të fabrikës Guadia përdori hark zinxhiror për herë të parë, me një sistem në formë rrufeje të hartuar në Philibert de l'Orme. Po ashtu në dekorimin e ndërtesës së shërbimeve përdori qeramikë për herë të parë. Guadia paraqiti faqen duke pasur parasysh orientimin dillor, një tjetër shenjë e veprave të tij. Ai madje ka dizajnuar flamurin e kooperativës, me figurën e një blete, simbol i industrializimit.

Në maj të vitit 1878, Guadia dizajoi një ekran të kabinetit për fabrikën e dorëzve Esteban Comella, i cili u ekspozua në pavijonin spanjoll në Ekspozitën Botërore të Parisit atë vit. Ishte ky punim që tërhoqi vëmendjen e ndërmarrësit Eusebi Güell që po vizitonte kryeqytetin francez; ai ishte i mahnitur aq sa kërkoi ta takonte Guadinë në kthimin e tij, duke filluar kështu një shoqëri dhe bashkëpunim profesional. Guell u bë shefi kryesor i Guadisë dhe sponzori i tij në shumë projekte të mëdha.

Projektet e para të Guellit

Detyra e parë e Guellit për Gaudinë, po atë vit, ishte dizajnimi i mobiljeve për kishëzën e perëndive në Palacio de Sobrellano në Comillas, konstruktimi i së cilit kishte filluar nga Joan Martorelli, mësuesi i Gaudisë, me kërkesë të Markezit të Komillas, babai i Guellit me ligj. Gaudia dizajnoi një karrigë, një bankë dhe një vend për luftje: karrriga ishte e veshur me susta me kadife, që përfundonin me dy shqiponja dhe me pallton e duarve të Markezit; banka qëndron me motivin e një dragoi, i dizajnuar nga Llorenç Matamala; stoli i lutjeve është i dekoruar me bimë.

Po ashtu në vitin 1878, ai vizatoi bimë për teatrin në qytetin e Sant Gervasi de Cassoles (tani rreth i Barcelonës); Gaudi nuk mori pjesë në konstruktimin e teatrit, i cili tashmë nuk ekziston. Në vitin pasues ai dizajnoi mobiljet për Gibert Pharmacy, me ndikim arab. Po atë vit ai bëri pesë vizatime për kortezhin në nderim të poetit Francesc Vicent Garcia i Torres në Vallfogona de Riucorb. Projekti i Gaudisë u përqendrua në poetin dhe në disa aspekte të punës bujqësore, të tilla si korrja e rrushit dhe e ullinjve; megjithëse, si rezultat i problemeve organizatiive, idetë e Gaudisë nuk u kryen.

Në mes viteve 1879 dhe 1881 ai vizatoi një skemë për dekorimin e kishës së Sant Pacia, që i takon Colegio de Jesus Maria në Sant Andreu de Palomar: ai krijoi një altar të stilit gotik, një dhuratëdhënëse me ndikim bizantin, mozaikun dhe ndriçimin të ngjashëm me mobiljet e shkollës. Kishës iu vu zjarrin gjatë Javës Tragjikes të vitit 1909 dbe tani janë vetëm mozaikët, të "opus tesselatum", ndoshta punim i mozaikistit italian Luigi Pellerin. Atij iu dha detyra për dekorimin e kishës në Golegio de Jesus Maria në Tarragonë (1880 - 1882): ai krijoi altarin me mermer të bardhë italian, dhe pjesa e përparme ose Antependium, me katër kolona me alabaster, me figura të engjëjve; monstrance me dru të praruar, vepër e Eudald Puntit, e dekoruar me lule, engjuj, simbole tetramorfe dhe pëllumbin e Frymës së Shenjtë; dhe vendin e korit, të cilat u shkatërruan në vitin 1936.

Në vitin 1880 ai dizajnoi ndriçimin elektrik për Muralla de Mar të Barcelonës, ose pjesën pranë detit, i cili nuk u realizua. Ajo përbëhet nga tetë llamba të mëdha të hekurt, e dekoruar me bimë, motive dhe mburoja të emëruara në bazë të betejave dhe admiralëve katalunas. Po atë vit ai mori pjesë në garën për konstruktimin e qendrës sociale San Sebastian (tani salla e qytetit), konkurs i fituar nga Luis Aladren Mendivi dhe Adolfo Morales de los Rios; Gaudi dorëzoi një projket që sintetizonte disa nga studimet e tij të mëparshme, si fontana për Plaça Catalunya dhe oborrin e Këshillit Provincial.

Bashkëpimi me Martorellin

Gaudí's drawing for the facade of the Barcelona Cathedral

Detyra e re e Guell-Lopezit për Komillasin ishte gazebo për vizitën e Alfonsit XII në Cantabrin në vitin 1881. Gaudi dizajnoi një pavijon në vogël në formë të një kapele grash Hindu, i mbuluar me mozaike dhe dekonrimi të shumta të rripave të vegjël që bënin zhurmë në mënyrë konstante. Ajo më pas u zhvendos në pavijonin Guell.

Në vitin 1882 ai dizajnoi një manastir Benediktian dhe një kishë dedikuar Shpirtit të Shenjtë në Villarikos (Cuevas de Vera, Almeria) për mësuesin e tij, Joan Martorellin. ishte dizajn neo-gotik, i ngjashëm me Manastirin e Salezianëve që Gaudi e kishte planifikuar me Martorellin. Ky projekt nuk u realizua, dhe u prish gjatë grabitjes së Sagrada Familia-s në vitin 1936. Po atë vit, ai u ngarkua me konstruktimin e shtëpisë së gjuetisë dhe bodrumeve të verës në një vendqëndrim të njohur si La Cuadra, në Garraf (Sitges), pronë e baronit Eusebi Guell. Në fund u ndërtuan bodrumet e verës por jo shtëpia e gjuetisë. Me Martorellin ai bashkëpunoi edhe në tri projekte të tjera: kisha e shkollës jezuite në Carrer Caspe; Manastiri i Salezianëve në Passeig de Sant Joan, projekti neo-gotik me altar në qendër të kryqëzimit; dhe projekti i ballit për katedralen e Barcelonës, në garën e organizuar në vitin 1882, që në fund të fundit e fituan Josep Oriol Mestres dhe August Font i Carreras.

Bashkëpunimi i Gaudisë më Martorellin ishte faktori vendimtar në rekomandimet e Gaudisë për Sagrada Familia. Kisha ishte ide e Josep Maria Bocabella-s, themelus i Devotees of Saint Joseph Association, që bëri një bllok komplet në rrethin Eixample të Barcelonës. Projekti iu besua Francisco de Paula del Villar y Lozano-s, i cili planifikoi konstruktimin e një kishe neo-gotike, në të cilën filloi punën në vitin 1882. Sidoqoftë, vitin pasues Villari dha dorëheqje për mosmarrëveshje me bordin e ndërtimit, dhe detyra i shkoi Gaudisë, i cili e ridizajnoi plotësisht këtë projekt, që nga pjesa e dhomës së nëndheshme që tashmë veç ishte ndërtuar. Gaudi iu përkushtoi një pjesë të jetës konstruktimi të kishës, e cila do të ishte sintezë e të gjitha zbulimeve të tij arkitekturore.

Periudha Orientaliste

Gjatë këtyre viteve Gaudi kompletoi një seri veprash me frymë të dukshme orientale, i frymëzuar nga arti i Lindjes së Mesme dhe të Largët (india, Persia, Japonia), ashtu si edhe arti islamik-hispanik, kryesoret Mudejari dhe Nazari. Gaudi përdori pllaka qeramike për zbukurim ashtu si harqet maure, kolona e tullave të ekspozuara dhe maja në formë kokash.

Në mes viteve 1883 dhe 1888 ai konstruktoi Casa Vicens, e porositur nga ndërmjetësi i aksioneve Manuel Vicens i Montaner. Ajo u konstruktua me katër dysheme dhe fasadë në tri faqe të saj si dhe me një kopsht i gjërë që përfshinte edhe një fontanë nga tullat. Shtëpia ishte e rrethuar me mur nga ura të hekurta, e dekoruar me gjethe sabale, punim i Llorenç Matamala. Muret e shtëpisë janë prej guri të alternuar me linjat e pllakave, të cilat imitojnë lulet e verdha tipike të kësaj zone; shtëpia është me oxhaqe në krye dhe frëngji. Në brendësi është e stolisur me simbole të luleve të Papier-mâché; muret janë të zbukuruara me motive bimore, të ngjashme me vizatimet e Josep Torrescanës; në fund, dyshemeja i takon mozaikëve të stilit romak të "opus tesselatum". Një nga dhomat më origjinale është dhoma e duhanit, me tavan të dukshmë, e dekoruar me maure të punës së krimbit, që të kujton Generalifen në Alhambra të Granadës.

Orientalist works
Casa Vicens (1883–88)	El Capricho (1883–85)	Güell Pavilions (1884–87)	Palau Güell (1886–88)	Compañía Trasatlántica (1888)

Në vitin 1883, Gaudi projektoi kizhëzen Santisimo Sacramento për kishën e komunës së San Felix de Alella, e ngjashme me planet topografike për Can Rosell de la Llena në Gelida. Ai po ashtu pranoi një porosi që të ndërtonte një aneks në Palacio de Sobrellano, për baronin e Komillasit, në qytetin e Cantabrianit me të njëjtin emër. i njohur si El Capricho, ai u porosit nga Maximo Diaz de Quijano dhe u konstruktua gjatë viteve 1883 dhe 1885. Cristofor Cascante i Colom, studenti pasues i Gaudisë, e drejtoi konstruktimin. Në stil oriental, ai kishte një formë të zgjatur, në tri nivele dhe një kullë cilindrike në formë të minareve persiane, e mbushur me qeramika. Hyrja është e vendosur pas katër shtyllave që mbajnë harqe, me kapitale të zbukuruara me zogj e me gjethe, të ngjashme me ato që mund të shihen në Casa Vicens. Të dukshme janë sallonet e pritjes, me dritare të mëdha kornizash dhe dhoma e duhanit me tavan të përbërë sipas stilit arab me llaç të rremë.

Gaudi mori një tjetër porosi nga Eusebi Guelli në mes viteve 1884 dhe 1844, Guell Pavilions në Pedralbes, tani në periferi të Barcelonës. Guell pati një vendqendrim në LEs Corts de Sarria, i përbërë nga dy prona të ngjithura të njohura si Can Feliu dhe Can Cuyas de la Riera. Arkitekti Joan Martorelli ndërtoi një shtëpi të madhe të stilit karaibe, e cila u shkatërrua në vitin 1919 që të hapte rrugën për Pallatit Mbretëror të Pedralbesit. Gaudi ndërmori rinovimin e shtëpisë dhe konstruktoi një mur dhe hamallinë e shtëpisë. Ai e kompletoi murin e gurtë me disa hyrja, ku hyrja kryesore ishte një urë e hekurtë në fromë dragoi, me kuptim simbolik të miteve të Herkulit dhe Hesperides. Ndërtesat ishin të qëndrueshme, të mbuluara me unaza: ka një bazë drejtkëndëshe dhe harqe; unaza ka një bazë katrore me një kub hiperbolike; hamallia e shtëpizëses përbëhet nga tri ndërtesa të vogla, një qendror që fillon me poligonal dhe pastaj me kub hiperbolik, dhe dy të tjera më të vogla kubike. Të tria janë në krye me ventilatorë në formën e oxhaqeve të cilat përballen me qeramika. Muret janë të tullave të ekspozuara në hije të ndryshme të kueq dhe verdha; në disa seksione janë përdorur blloqet e çimentos të parafabrikuar. Pavijonet janë tani seli të Real Cátedra Gaudí, në Universitetin Politeknik të Katalunisë.

Në vitin 1885 Gaudi pranoi një porosi nga Josep Maria Bocabella, nxitës i Sagrada Familia-s, për një altar në sallën lutëse të familjes Bocabella, i cili kishte marrë leje prej Papës që të ketë një altar në shtëpinë e tyre. Altari është i bërë nga një lloj druri i lakuar, me një pllakë prej mermeri të bardhë në qendër për relike. Ai është i dekoruar nga bimë dhe motive religjioze, të ngjashme me shkronjat greke alfa dhe omega, simbol i fillimit dhe i mbarimit, me fraza ungjillore dhe imazhe të Francis of Paola, Teresa of Ávila dhe Familjes sw Shenjtw dhe i mbyllur me perde të qëndisura kuq. Ai u ndërtua nga kabinet krijuesi Frederic Laboria, i cili po ashtu bashkëpunoi me Gaudinë në Sagrada Familia.

Pak pas kësaj, Gaudi pranoi një kërkesë të rëndësishme nga Guelli: konstruktimin e shtëpisë së familjes së tij në Carrer Nou de la Rambla në Barcelonë. Pallati Guell (1886 - 1888) vazhdon traditën e shtëpive të mëdha urbane katalunase ngjashëm me ato në Carrer Montcada. Gaudi dizajnoi një monument hyrës me harqe parabolike të mrekullueshme mbi urën e hekurt, të zbukuruara me stema katalunase dhe një helmetë të një dragoi me krahë, punë e Joan Onosit. Një tipar i dukshëm është salla trefishë e lartë; ajo është thelbi i ndërtesës, e rrethuar nga dhomat kryesore të pallatit, dhe e shquar për kupolën e dyfishtë të saj, parabolike brenda dhe konike në pjesën e jashtme, një zgjidhje tipike e artit bizantin. Për galerinë në faqen e rrugës Gaudi përdori një sistem origjinal të harqeve dhe kolonave me kapitale hiperbolike, një stil që ai e përdori vetëm në këtë rast. Ai e dizajnoi interierin e pallatit me dekorime të shkëlqyeshme të stilit Mudejar, ku druri dhe hekuri janë pjesë e tavanit. Oxhaku në qati është një tjetër tipar dallues, me pllaka qeramike të ngjyrosura, siç është spiralja në formën e një kullws me fanar, që është fundi i jashtëm i kupolës së brendshme, dhe po ashtu me pllaka qeramike dhe me erëtregues.

Me rastin e mbajtjes së World Expo në Barcelonë në vitin 1888, Gaudi konstruktoi pavijonin për Compania Transatlantica, pronë e Markezit të Komillas, në seksionin detar të ngjarjes. Ai e krijoi atë në stilin Granadinian Nazari, me harqe patkoi dhe zbukurime nga llaçi; ndërtesa mbijetoi derisa ishte e hapur Passeig Maritim në vitin 1960. Në vazhdn e ngjarjeve ai pranoi një tjetër kërkesë nga Këshilli i Barcelonës për resaturimin e Salo de Cent dhe të yjeve të mëdhenj në Sallën e qytetit të Barcelonës, si dhe kërrigën për mbretëreshën Maria Cristina; vetëm karriga u ndërtua dhe Major Francesc de Paula Rius i Taulet ia prezantoi atë mbretëreshës.

Periudha Neo-Gotike

Gjatë kësaj periudhe Gaudi u frymëzua nga gjithë arti gotik i mesjetës, por donte ta përmirësonte atë në zgjidhjet strukturore. Neo-Gotiku ishte stili më i suksseshëm i asaj kohe, mbi të gjitha si rezultat i studimeve teorike të Viollet-le-Ducit. Gaudi studioi shembujt në Kataluni, në ishujt Balerike dhe Rusillionin në thellësi, ashtu si edhe ndërtesat Leonese dhe Kastiliane gjatë qëndrimit të tij në Leon dhe Burgos, dhe u bind se ky ishte një stil i papaërsorur, duke lënë çështjet kryesore strukturore pjesërisht të zgjidhura. Ai e eliminoi nevojën për mbështetje në sipërfaqe, dhe hoqi zbukurimet e tepërta.

Neo-gothic works
Colegi de les Teresianes	Episcopal Palace	Casa Botines	Bodegues Güell	Torre Bellesguard

Shembulli i parë ishte Colegi de les Teresianes (1888-1889), në Carrer Granduxer të Barcelonës, me kërkës të San Enrique de Osso. Gaudi përmbushi dëshirën e urdhërit se ndërtesa duhet të jetë e rreptë, në përputhje me premtimet e tyre të varfërisë. Ai projektoi një ndërtesë të thjeshtë, duke përdorur tulla për eksterierin dhe tulla elementare për interierin. Hekuri i farkëtuar, një nga materialet e preferuara të Gaudisë, paraqitet në fasadë. Ndërtesa është e kurorëzuar nga rreshta të merlonit që i ngjajnë kështjellës, ka mundësi që i referohet Kështjellës së Shën Terezës. Këndet kanë bedenat e tullave në krye nga kolona spirale dhe që rezultojnë me një kryq me katër pjesë të armatosur, punim tipik i Gaudisë dhe me mburoja qeramike me simbole të ndryshme të urdhrit. interieri përbëhet nga një korridor i cili është i famshëm për harqet që ka. Këto harqe elegante janë zbukuruese dhe mbështetëse të tavanit dhe dyshemesë. Për Gaudinë, harku ishte një element konstruktimi ideal, i aftë për të mbështetur ngarkesa të mëdha.

Gaudia mori një tjetër porosi nga një klerik që kishte qenë shok i djalërisë së tij në Reus. Kur ai u zgjodh peshkop i Astorgës, Joan Baptista Grau i Vallespinós e pyeti Gaudinë nëse mund të projektonte një pallat peshkopi të ri për qytetin, pasi ndërtesat e mëparshme ishin djegur. i konstruktuar në mes viteve 1889 dhe 1915; në një stil neo-gotik me katër kulla cilindrike, ai rrethohej nga një hendek i thellë. Guri me të cilin u ndërtua (granit i hirtë nga zona e El Bierzos) është ne harmoni me këtë mjedis, veçanërisht me katedralen që ishte në afërsi, sikur një pamje natyrale, e cila në shekullin XiX në Astorga ishte më e dukshme sesa sot. Portiku ka tri harqe të mëdha, të ndërtuara nga guri dhe të ndara me pjerrtësi mbështetëse. Struktura mbështetet në kolona me dekorime kapitale dhe në kupola të hullizuara në harqe të caktuara, dhe në krye me stil Mudejar. Gaudi dha dorëheqje nga projekti në vitin 1893, me vdekjes e peshkopit Grau, për shkak të mosmarrëveshjeve me Chapter-ët, dhe u përfundua në vitin 1915 nga Ricardo Garcia Guereta. Ajo qëndron si muze për Rrugën e Shën Xhejmsit, i cili kaloi nga Astorga.

Një tjetër projekt i Gaudisë janë Katalunisë ishte Casa de los Botines në Leon (1891-1894), e kërkuara nga Simon Fernandez Fernandez dhe Mariano Andres Luna, tregtarë të tekstilit nga Leoni, të cilëve Gaudinë ua kishte propozuar Eusebi Guell, me të cilin ata bënin biznes. Projekti i Gaudisë ishte ndërtesë e shkëlqyeshme neo-gotike, e cila mbart gjurmën e tij të pagabueshme moderniste. Ndërtesa kishte zyre dhe dyqane të tekstilit në katet e para, ndërsa apartamentet në katet e mësipërme. Ajo ishte e konstruktuar me mure nga guri i fortë gëlqeror. Ndërtesa është e rrethuar nga katër frëngji cilindrike mbuluar nga spirale guri dhe i rrethuar nga një zonë me grilë hekuri. Fasada e stilit gotik, me ato harqet e saj, ka një orë dhe një skulpturë të Shwn Gjergjit dhe dragoit, punë e Llorenç Matamlës. Në vitin 2012 ajo ishte seli e Caja Espana.

Në vitin 1892 Gaudi u porosit nga Claudio Lopez Bre, Markezi i dytë i Komillasit, me Mision të Françskanëve për qytetin e Tangier, në Marok (në atë kohë koloni e Spanjës). Projekti përfshinte një kishë, spitalin dhe shkollën, dhe Gaudia ngjizi një strukturë kuadribualate për dyshemenë, me harqe, kulla parabolike dhe dritare hiperbolike. Guadia e priti keq dështimin e projektit, gjithmonë duke e mbajtur atë me vete. Pavarësisht kësaj, projekti ndikoi në punimin e Sagrada Familia, veçanërisht në dizajnimin e kullave, me format e tyre parabolike sikurse ato të Misionit.

Franciscan Mission of Tangiers

Në vitin 1895 ai projektoi një kishëz vdekjeje për familjen Guell në abacinë në Montserrat, por nuk dihet shumë për këtë projekt, i cili nuk u ndërtua. Atë vit, më në fund filloi konstruktimi i Bodegas Güell, projekt i vitit 1882 për shtëpi gjuetie dhe disa punishte vere në La Cuadra de Garraf, pronë e Eusebi Guellit. i konstruktuar në mes viteve 1895 dhe 1897 nën drejtimin e Francesc Berenguerit, ndihmës i Gaudisë, punishtet e verës kanë një fasadë trekëndëshe, një çati të madhe guri, një grup oxhaqesh dhe dy ura që e lidhin atë me një ndërtesë të vjetër. Ajo ka tri kate: e fundit për një garazh, një apartament dhe një kishëz me harqe, me një altar në mes. Ajo u kompletua me një shtëpizë hyrëse, e njohur për derën e hekurt në formën e një rrjete peshkimi.

Në komunën e Sant Gervasi de Cassoles (tani rreth i Barcelonës), vejusha e Jaume Figueras e porositi Gaudinë që të rinovonte Torre Bellesguardin (1900 - 1909), ish-pallati veror i Mbretit Martin. Gaudi e projektoi atë në stil neo-gotik, duke respektuar ndërtesën e mëparshme me aq sa kishte mundësi, dhe duke provuar gjithmonë që të integronte në arkitekturë mjedise natyrore. Kjo ndikoi në zgjidhjen e tij për konstruktime lokale. Përmasat e ndërtesës ishin 15 x 15 metra, me kënde të orientuara nga katër pika thelbësore. E konstruktuar në gurë dhe tulla, është më e gjatë se e gjerë, në krye me një spirale me katër kryqe të armatosura, flamurin katalunas dhe kurorën mbretërore. Shtëpia ka një bodrum, katin përdhes, katin e parë dhe një papafingo, me një çati.

Periudha Naturaliste

Gjatë kësaj periudhe Gaudi përsosi stilin e tij personal, i frymëzuar nga format organike të natyrës, duke e vendosur atë një serie të zgjidhjeve të reja strukturore të cilave u jep rrugë analiza e tij e thellë e rregullave gjeometrike. Kësaj ai ia shtoi edhe një liri të madhe kreative dhe imagjinatë zbukuruese. Veprat e tij fituan një pasuri të madhe strukturore, me forma dhe vëllime të cilave u mundon ngurtësia raciolanle apo edhe ndonjë premisë klasike.

1898-1900

I porositur nga kompania Hijos de Pedro Martir Calvet, Gaudi ndërtoi Casa Calvet (1898-1899), në Carrer Casp të Barcelonës. Fasada është e ndërtuar me gur të Montjuicit, ballkonte të stolisur me hekur të farkëtuar dhe në krye me kryqe të hekurit të farkëtuar. Një tjetër tipar i shqueshëm është galeria në katin kryesor, e dekoruar me lule dhe me motive mitologjike. Për këtë projekt Gaudi përdori stilin barok, i dallueshëm në përdorimin e kolonave solomonike, zbukuruar me simbole lulesh. Në vitin 1900 ai fitoi çmimin për ndërtesën më të mirë të vitit nga Këshilli i Qytetit të Barcelonës.

Vepër pothuajse e panjohur e Gaudisë është Casa Clapes (1899 - 1900), në 125 Carrer Escorial, me kërkesë të piktorit Aleix Clapes, i cili bashkëpunoi me Gaudinë në dekorimin e Palau Güell dhe Casa Milà. Ajo ka një kat përdhes dhe tri apartamente, me mure nga llaçi dhe ballkone nga giza. Për shkak të mungesës së zbukurimeve ose zgjidhjeve origjinale strukturore autorësia e saj ishte e panjohur deri në vitin 1976, kur u zbulua kontrata e nënshkruar nga Gaudi. Në vitin 1900 ai rinovoi shtëpinë e Dr. Pere Santalos, në 32 Carrer Nou de la Rambla, një punë jo shumë e rëndësishme. Santalo ishte shok i Gaduisë, të cilin ai e shoqëroi gjatë qëndrimit në Puigcerda në vitin 1911. Ishte ky që ia rekomandoi punën manuale për reumatizmin e tij.

Naturalist works (1898–1900)
Casa Calvert	Finca Miralles	Park Güell	Rosary of Montserrat

Po ashtu në vitin 1900 ai projektoi dy parulla: për Orfeo Feliua (e Sant Feliu de Codines), e bërë nga bronzi, lëkura, tapa dhe mëndafshi, me motive dekorative në bazë të martirizimit të San Feliksit (një gur mulliri), muzikë (një staf dhe çelës) dhe mbishkrimin "Orfeo Feliu"; dhe Zonja Jonë e Mëshirës së Reusit, për pelegrinazhin e banorëve të Reusit të Barcelonës, me një imazh të Isabel Besorës, baresha e virgjër që u shfaq në vitin 1592, punë e Aleix Clapes dhe, në anën e pasme, një trëndafil dhe një flamur katalunas. Në të njëjtin vit, për vendin e shenjtë të Zonjës Sonë të Mëshirës në Reus, Gaudi përshkroi një projekt për rinovimin e fasadës kryesore të kishës, e cila në fund të fundit nuk u ndërmor, pasi u konciderua shumë i shtrenjtë. Gaudi e priti keq këtë refuzim, duke lënë me zemërim Reusin, ka mundësi shkak për deklaratën e mëpastajme se Riudomsi është vendi i tij i lindjes. Në mes viteve 1900 dhe 1902 Gaudi punoi në Casa Miralles, porositur nga industrialisti Hermenegild Miralles i Angles; Gaudi projektoi vetëm murin afër hyrjes, me një urë të hekurt në krye me katër kryqe të armatosur. Më pas, shtëpia për Senor Miralles u projektua nga Domeneco Sugranes, ortaku arkitekt i Gaudisë.

Projekti i ri kryesor i Gaudisë në fillim të shekullit XX ishte Park Güell (1900 - 1914), porositur nga Eusebi Güell. Ajo kishte për qëllim të ishte një pasuri banimi në stilin anglez të një kopshti të qytetit. Projekti ishte i pasuksesshëm: nga 60 ngastrat në të cilat ishte e ndarë vetëm një u shit. Pavarësisht kësaj, hyrja e parku dhe zonat e shërbimit u ndërtuan, duke shfaqur gjeninë e Gaudisë dhe duke vënë në praktikë disa nga zgjidhjet e tij strukturore të reja. Parku Guell gjendet në rrethin Camel të Barcelonës, me qëllim të jetë lozhë dhe zyre, dhe faqja është e rrethuar nga gurë dhe muri prej qeramike të lëmuar. Këto ndërtesa hyrëse janë shembull i Gaudisë në kulmin e pushtetit të tij, me kupola katalunase që formojnë një parabolë hiperbolike. Pas kalimit nëpër këtë urë, hapat kalojnë nëpër nivele më të larta, të dekoruara me fontana të skulpturuara, e njohur fontana e dragoit, e cila është bërë simbol i parkut dhe një nga emblemat më të njohura të Gaudisë. Këta hapa të çojnë te Salla Hypostyle, e cila duhej të ishte treg, e konstruktuar me kolona të gjata dorike. Mbi këtë dhomë është një shesh publik në formën e një teatri grek, me bankat e valëzuara të famshme në qeramika të thyera (“Trencadís”), punë e Josep Maria Jujol. Parku e shfaq shtëpinë, punë e Francesc Berenguerit, që ishte vendqendrimi i Gauidsë nga viti 1906 në 1926, dhe aktualisht Casa-Museu Gaudi (Shtëpia-Muze Gaudi).

Gjatë kësaj periudhe Gaudi kontribuoi me një grup projektesh, Rosary of Montserrat (1900 - 1916). Me lokacion në rrugën Holy Cave të Montserratit, ishin seri grupesh të skulpturave që shkaktojnë misterin e Virgjëreshës, e cila tregon një tufë lulesh. Projekti përfshinte arkitektët dhe skulptorët më të mirë të kohës, dhe është një shembull kurioz i Modernizmit katalunas. Gaudi projektoi First Mystery of Glory, që përfaqëson Holy Sepulcher. Seria përfshin statunë e Christ Risen, punë e Josep Llimona i Bruguera dhe Three Marys e skulpturuar nga Dionis Renart. Një tjetër projekt monumental i projektuar nga Gaudi për Montserratin nuk u realizua kurrë: ai do të përfshinte kurorëzimin e majes së El Cavall Bernat (një majë mali) me një këndvështrim në formë të kurorës mbretërore, që përfshinë 20 metra (66 këmbë) lartësi të palltos së krahëve katalunase në mur.

1901 - 1903

Në vitin 1901 Gaudi dekoroi shtëpinë e Isabel Guell Lopez, Markezen e Kastelldosriusit, dhe vajzën e Eusebi Guellit. E ndodhur në 19 Carrer Junta de Comerç, shtëpia u ndërtua në vitin 1885 dhe u rinovua në mes vieve 1901 dhe 1904; ajo u shktarrua nga një bombë gjatë Luftës Civile Spanjolle. Vitin pasues Gaudi mori pjesë në dekorimin e Bar Torino, pronë e Flaminio Mezzalan, që ndodhej në 18 Passeig de Gracia; Gaudi dizajnoi stolisjen e Salon Arabe të asaj ndërmarrjeje, e bërë nga pllaka të lyera kartoni të stilit arab (që nuk ekziston më).

Një projekt me interest të madh për Gaudinë ishte restaurimi i Katedralës së Shën Marisë në Palma de Mallorka (1903-1914), me porosi të peshkopit të qytetit, Pere Campins i Barcelo. Gaudi planifikoi një seri punimesh përfshirë heqjen e altarit të stilit barok, zbulimin e fronit të peshkopit, lëvizjen e tezgës së korit nga qendra e shenjtërores dhe vendosjen e tyre në selinë e priftit, pastrimin e rrugës për në kishëzen e Trinisë së Shenjtë, vendosjen e katedrave të reja, elektrifikimin e katedrales, zbulimin e dritares gotike të kishëzes mbretërore dhe mbushjen e tyre me xhama me njolla, vendosjen e një tende të madhe mbi altarin kryesor dhe kompletimin e zbukurimeve me piktura. Kjo u kordinua nga Joan Rubio i Bellver, asistenti i Gaudisë. Josep Maria Jujol dhe piktori Joaquin Torres Garcia, Iu Pascual dhe Jasume Llongueras ishin po ashtu të përfshirë. Gaudi e le projektin në vitin 1914 për shkak të mosmarrëveshjeve me kreun e katedrales.

1904

Casa Batlló

Një nga punët më të mëdha dhe më të mrekullueshme të Gaudit është Casa Batlló (1904-1906). I porositur nga Josep Batllo i Casanovas për rinovimin e ndërtesës ekzistuese ngirtur në vitin 1875 nga Emili Sala Cortes, Gaudi u fokusua në fasadë, katin kryesor, oborrin dhe çatinë, dhe ndërtoi katin e pestë për stafin. Për këtë projekt ai u ndihmua nga ndihmësit e tij Domènec Sugrañes, Joan Rubió dhe Josep Canaleta. Fasada është nga guri ranor i Montjuicit i prerë për të shtremëruar sipërfaqet e rrgeullta; kolonat janë në formë të kockave me zbukurime të perimeve. Gaudi ruajti formën drejtkëndore të ballkoneve të ndërtesës së vjetër - me kangjella të hekurit në formë të fshehur - duke i dhënë pjesës tjetër të fasadës formë të valëzuar. Ai po ashtu e bëri fasaden me fragmente qeramikash të ngjyrave të ndryshme ("trencadis"), të cilat Gaudi i mori nga mbeturinat e punimeve të qelqit. Oborri brenda godinës është me çati të ndritshme të mbështetur në një strukturë të hekurt në formë të një T-je të dyfishtë, që mbështetet në një seri harqesh. Oxhaqet helikodale janë karakteristikë për çatinë, në krye me kapela konike, mbështjellë me xham të pastër në qendër dhe qeramikë më lartë, dhe mbuluar nga topat e qartë të qelqit mbushur me rërë të ngjyrave të ndryshme. Fasada arrin kulmin në kube të mbuluara me dy shtresa të tullave dhe të cilat kanë pllaka të lëmuara qeramike në formë shkallësh (në hije të verdhë, gjelbër dhe kaltër), të cilat ngjajnë me shpinën e një dragoi; në anën e majtë është një frëngji cilindrike me anagrame të Jezusit, Maries dhe Jozefit, dhe me katër kryqin e armatosur.

Në vitin 1904, me kërkesë të piktorit Lluis Graner i Arrufi, ai projektoi zbukurimin e Sala Merce, në La Rambla, një nga kinematë e para të Barcelonës, teatri imitoi një shpellë, i frymëzuar nga Coves del Drac (Shpella e Dargoit) në Mallorka. Po ashtu për Granerin ai dizajnoi një shtëpi të veçantë në rrethin e Bonanovës në Barcelonës, nga e cila vetëm themeli dhe porta kryesore u ndërtuan, me tri hyrje: për njerëz, mjete dhe zogj; ndërtesa duhej të kishte një strukturë të ngjashme me Casa Batllo ose llozhën e Parkut Guell.

El chalet de Catllaràs (1905), in La Pobla de Lillet

Po atë vit, ai ndërtoi një dyqan, Taller Badia, për Josep dhe Lluis Badia Miamau, farkëtarë që punuan për Gaudinë në disa nga punimet e tij, siç ishin shtëpitë Batllo dhe Mila, Parku Guell dhe Sagrada Familia. I pozicionuar në 278 Carrer Napols, ishte një ndërtesë e thjeshtë nga guri. Rreth kësaj kohe ai dizajnoi edhe një kat heksagonal hidraulik për Casa Batllo, ato u përdorën në fund të Casa Mila; ato ishin me ngjyrë të gjelbër dhe ishin zbukurime me alga deti, guaska dhe yll deti. Këto forma u përdorën më pas për hapjen e Passeig de Gracia të Barcelonës.

Po ashtu në vitin 1904 ai ndërtoi Chalet de Catllaras, në La Pobla de Lillet, për fabrikën e çimentos Asland, në pronësi të Eusebi Guellit. Ajo ka një strukturë të thjeshtë shumë origjinale, në formë të një harku, me dy gjysmë rrathë që çojnë në dy katet më lartë. Kjo ndërtesë shkoi drejt shkatërrimi kur punimi me çimento përfundoi, dhe kur ajo përfundimisht rivendosi pamjen e saj të ndryshuar në mënyrë radikale, shkallët origjinale u zëvendësuan me shkallë të thjeshta metalike. Në të njëjtin vend ai krijoi Can Artigas Gardens në mes viteve 1905 dhe 1907, në zonën e quajtur Font de la MAgnesia, e porositur nga tregtari i tekstilit Joan Artigas i Alart; njeriu që kishte punuar në Parkun Guell ishte po ashtu i përfshirë në këtë projekt.

1906

Artigas Gardens, in La Pobla de Lillet

Në vitin 1906 ai projektoi një urë mbi Torrent de Pomeret, në mes Sarria dhe Sant Gervasit. Ky lum rodhi direkt në mes dy punimeve të Gaudit, Bellesguardit dhe Chalet Garnerit, dhe për këtë ai u lut që ta projektonte urën në mës. Gaudi dizajnoi një strukturë interesante përbërë nga trekëndësha të vënë ballë për ballë që do të mbështetnin skeletin e urës, me stil të njëjtë si në Parkun Guell. Ajo do të ndërtohej me çimento, dhe do të ishte e gjerë 154 metra (505 këmbë) dhe e lartë 15 metra (49 këmbë); parmaku duhej të ishte i mbuluar me pllaka të lëmuara dhe me një mbishkrim kushtuar Shën Eulalias. Ky projekt nuk u miratua nga këshilli i qytetit të Siarrias.

Po atë vit, Gaudi mori pjesë në konstruktimin e Torre Damia Mateu, në Llinars del Valles, në bashkëpunim me nxënësin e tij Francesc Berenguerin, autorësina e projektit nuk është e qartë, ose nuk dihet saktësisht se kush ta kontribuar në cilën pjesë. Stili i ndërtesës na çon të veprat e hershme të Gaudisë, si Casa Vicens ose Guell Pavilions; ajo ka një portë hyrëse në formë të rrjetës së peshkimit, aktualisht e vendosur në Parkun Guell. Ndërtesa u shkatërrua në vitin 1939. Po ashtu në vitin 1906 ai projektoi një banderolë të re, kësaj here për metalpunuesit dhe farkëtaret për procesionin Corpus Christi të vitit 1910, në Katedralen e Barcelonës. Ajo ishte gjelbër e mbyllët, me pallton e krahëve të Barcelonës në këndin majtas lart, dhe një imazh të Shën Eligiusit, mbrojtës i repartit, me mjete tipike të tregtisë. Kjo banderolë u dogj në korrik të vitit 1936.

Casa Milà

Një punë tjetër e rëndësishme e Gaudisë dhe njëra nga më të admiruarat është Casa Milà, më mirë e njohur si La Pedrera (1906-1910), e porositur nga Pere Mila i Camps. Gaudi dizajnoi shtëpinë rreth dy oborreve të mëdha me kolona dhe trarë me strukturë prej guri, tulle dhe gize. Fasada është e ndërtuar nga guri gëlqeror nga Vilafranca del Penedes, e paraqitur nga pjesët e larta, e cila është mbuluar në pllaka të bardha, me pamjen e një mali të mbuluar me borë. Ka gjithsej pesë kate, nënçatinë e përbërë nga disa harqe ngjashëm me dy oborret e mëdhenj përbrenda, një rrethore dhe një ovale. Tipar dallues janë shkallët për në çati, në krye me katër kryqëshin e armatosur, dhe oxhaqe të mbuluar me qeramikë dhe me forma të tilla si helmetat mesjetare. Zbukurimi i interierit u bë nga Josep Maria Jujol dhe nga piktorët Pascual Xavier Nogues dhe Aleix Clapes. Fasada duhej të kompletohej me gurë, metal dhe qelq strukturë me Zonjën Tonë të Mëshirës shoqëruar me kryeengjëjt Michael dhe Gabriel, 4 metra lartësi. Skema u bë nga skulptori Carles Mani por për shkak të ngjarjeve të Javës Tragjike në vitin 1909 projekti mbeti në gjysmë.

1907-1908

Në vitin 1907, për të shënuar shtatë qindvjetorin e lindjes së Mbretit Xhejms, Gaudi projektoi një monument në përkujtim të tij. Ajo duhej të vendosej në Plaça del Rei, dhe po ashut nënkuptonte rinovimin e ndërtesave të afërta: çati e re për katedralen, si edhe kompletimin e kullave dhe kupolave të saj; vendosja e tri vazove mbi dhomën e nëndheshme të Shën Agadës, dedikuar Litany-së së Virgjëreshës Mari të Bekuar, ashtu si edhe figurën e një engjëlli në krye të kullës së kishëzes; më në fund, hapja e kutisë së madhe afër mureve (tani Plaça Ramon Berenguer el Grand). Projekti nuk u realizua sepse këshilli i qytetit nuk e pëlqeu atë.

Në vitin 1908 Gaudi haroti një projekt të ri për një rrokaqiell në Nju Jork, Hotel Attraction, e porositur nga dy ndërmarrës amerikanë emrat e të cilëve janë të panjohur. Ai do të ishte 360 metra (1,180 këmbë) e latë (më e gjatë se Empire State Building), në krye me një syll dhe rrethuar nga katër volume që përmbajnë muzetë, galeritë e arteve dhe sallat e koncerteve , me forma të ngjashme si Casa Mila. Brenda duhej të kishte pesë dhoma të mëdha, dedikuar pesë kontinenteve.

Original design of the church for the Colònia Güell

Projekti përfundimtar për klientin e tij të madh Eusebi Guellin ishte kisha për Colonia Guell, një fshat industrial në Santa Coloma de Cervello, ku vetëm dhoma e nëndheshme ishte konstruktuar (sot e njohur si Dhoma e nëndheshme e Colonia Guellit) (1908 - 1918). Projekti filloi në vitin 1890, dhe fabrika, shërbimet ndërtimore dhe shtëpia e punëtorëve ishin konstruktuar. Ajo që do të ishte në kishën e kolonis u projektu nga Gaudi në vitin 1898, ndërsa guri i parë nuk u vendos deri më 4 tetor 1908. Fatkeqësisht vetëm dhoma e nëndheshme u ndërtua, pasi djali i Guellit u tërhoq nga projekti pas vdekjes së tij në 1918. Gaudi projektoi një kishë ovale me pesë korridore. një në qendër dhe dy në anët e tjera. Ai e mendonte atë si tërësisht të integruar në natyrë. Një verandë e qemerëve të parabolave hiperbolike paraprijnë dhomën e nëndheshme, hera e parë që Gaudi përdori këtë strukturë dhe sidomos përdorimin e qemerit parabolik në historinë e arkitekturës. Në dhomën e nëndheshme qëndrojnë dritare të mëdha hiperbolike të ngjyrosur, me forma të petaleve të lules dhe krahët e fluturës.

Periudha e fundit

Sagrada Familia schools

Gjatë viteve të fundit të karrierës së tij, Gaudi ia kushtoi Sagrada Família, ku arriti kulminacionin e stilit të tij natyralist, duke krijuar sintezën e gjitha zgjidhjeve dhe stileve që ai i kishte provuar deri atëherë. Gaudi arriti një harmoni të përsosur në mes strukturës dhe elementeve zbukuruese, në mes plastikës dhe estetikës, mes funksionit dhe formës, mes enës dhe përmbajtjes, arriti integrimin e të gjitha arteve në një strukturë, punë logjike.

Shembulli i parë i fazës përfundimtare të tij mund të shihet në një ndërtesë të thjeshtë por shumë të zgjuar, shkollat Sagrada Familia, një shkollë e vogël për fëmijët e punëtorëve. E ndërtuar në vitin 1909, ajo ka një planin e një terren drejtkëndësh 10 x 20 metra (33 këmbë x 66 këmbë), dhe përmban tri klasa, një sallë dhe një kishëz. Ajo u ndërtua nga tulla të ekspozuara, në tri shtresa të mbivendosura, duke ndjekur metodën tradicionale katalunase. Muret dhe çatia janë në formë të valëzuar, duke dhënë një strukturë butësie por edhe të fortë. Shkollat Sagrada Familia u morën si shembull i konstruktimit gjenial dhe shërbyen si burim frymëzimi për shumë arkitektë, si për thjeshtësinë e tyre, fortësinë, origjinalitetin, funksionalitetin dhe gjeometrinë e shkëlqyer.

Në maj të vitit 1910 Gaudi pagoi një vizitë të shkurtër në Vic, ku ai u detyrua të projektonte llambat e rrugëve për Plaça Major-in e qytetit (sheshin kryesor), në përkujtim të qindvjetorit të lindjes së Jaime Balmes. Ato ishin obeliske në formë llambash, me baza shkëmbore të bazaltit nga Castellfollit de la Roca dhe me hekur të farkëtuar, në krye me katër kryqëshin e armatosur; ato u zbukuruan me simbole perimesh dhe përfshinë datën e lindjes dhe të vdekjes së Balmesit. Ato u shkatërruan në vitin 1924 për shkak të mirëmbajtjes së keqe.

Po atë vit, me rastin e marrjes së titullit të kontit Eusebi Guelli, Gaudi projektoi një pallto të krahëve për klientin e tij. Ai shpiku një mburojë në pjesën e poshtme në një formë karakteristike për Gaudinë. Ai e ndau atë në dy pjesë: fanari i Pallatit Guel përmban një pëllumb dhe një timon shpejtësish në të djathë në aluzion të Colonia Guell në Stana Coloma de Cervello (coloma në katalunisht do të thotë pëllumb), me dy frazën ahir pastro (bariu i djeshëm). Në të majtë është një hut i ulur në një gjysmë-hënë - simbol i maturisë dhe i urtësisë - me fjalët avuy senyor (sot udhëheqës). Mburoja është e mbuluar nga një helemtë me kurorë të kontit dhe pëllumbin, simbol i Shpirtit të Shenjtë.

Në vitin 1912, ai ndërtoi dy katedra për kishën Shën Marian në Blanes: katedra në Gospel side ka bazë heksagonale, e zbukuruar me pëllumbin e Shpirtit të Shenjtë dhe emrat latin të katër ungjillorëve dhe shtatë dhuratat e Shpirtit të Shenjtë; katedra në Epistle side ka emrat e apostujve të shkruara në letra (Shën Pjetri, Shën Pauli, Shën Gjoni Ungjillori, Shën Juad Thaduesi dhe Shën Xhejmsi i Madh), me tri virtytet teologjike dhe flakët e Rrëshajave. Këto katedra u dogjën në korrik të vitit 1936.

Sagrada Familia

Temple Expiatori de la Sagrada Família

Nga viti 1915 Gaudi ia përkushtoi veten kryeveprës së tij, Sagrada Familia, një sintezë e evolucionit të tij arkitekturor. Pas kompletimit të dhomës së nëndheshme dhe apsit, në stilin gotik, e gjithë pjesa tjetër është e punuar në stilin organik, duke imituar forma natyrore me begatinë e tyre. Ai synon që interieri t'i ngjajë një pylli, me shtylla si pumë bronkiale, për nga forma helikodiale, duke krijuar një strukturë të thjeshtë por të fortë. Gaudi aplikoi gjithë gjetjet e tij eksperimentale të mëparshme në këtë projekt, nga punime si Parku Guell dhe dhoma e nëndheshme e Colonia Guellit, duke krijuar një kishë që ka strukturë të përkryer, harmonike dhe estetike.

Sagrada Familia ka pesë korridore, tri korridore anësore dhe një apse me shtatë kapela. Ajo ka tri balle që i kushtohen lindjes, pasionit dhe lavdisë së Jezu Krishit, dhe pastaj përfundon me 18 kulla: katër për secilën anë duke bërë gjithsej 12 për apostujt, katër të futur në pjesën anësore të betimit të evangjelistëve dhe një në apsin që i dedikohet Virgjëreshës, plus kulla në qendër në nderim të Jezusit, e cila zë lartësi prej 170 metra (560 këmbë). Kisha do të ketë dy dhoma mbledhjesh ngjitur me apsin, dhe tri kapela të mëdha: një për Zonjën në apse, dhe për Pagëzimin dhe Pendesën në fund të pjesës perëndimore; po ashtu, ajo do të jetë e rrethuar nga një manastir i projektuar për procesion dhe për ta izoluar ndërtesën nga eksterieri. Gaudi përdori përmbajtje simbolike të lartë në Sagrada Familia, edhe në arkitekturë edhe në skulpturë, kushtuar secilës pjesë të kishës motive fetare.

Gjatë kohës kur Gaudi ishte gjallë u përfunduan vetëm dhoma e nëndheshme, apsi dhe një pjesë e fasadës. Deri në vdekjen e tij konstruktimin e mori asistenti i tij Domenec Sugranes; pas kësaj ajo u drejtua nga arkitektë të ndryshëm. Jordi Bonet i Armengoli mori përsipër përgjegjësin në vitin 1987 dhe e vazhdoi deri në vitin 2011. Artistët si Llorenç dhe Joan Matamala, Carles Mani, Jaume Busquets, Joaquim Ros i Bofarull, Etsuro Sotoo dhe Josep Maria Subirachs (krijuesi i fasadës së pasionit) kanë punuar në zbukurimet skulpturore. Kjo mendohet të përfundojë në vitin 2027.

Projektet e vogla, të vonshme

Gjatë viteve të fundit të jetës së tij, përveç përkushtimit të tij në Sagrada Familia, Gaudi mori pjesë vetëm në projekte të vogla të cilat nuk u përfunduan: në vitin 1916, me vdekjen e shokut të tij peshkopit Josep Torras i Bages, ai projektoi një monument në nderim të tij, të cilin ai deshi ta vendoste në frontin e fasadës së pasionit në Sagrada Familia. Ai bëri një skemë të projektit, e cila në fund nuk u realizua, dhe u bë një bust nga allçia të peshkopit, punim i Joan Matamala nën udhëzimet e Gaudisë. Ajo u vendos në Sagrada Familia, ku do të jetë pjesë e kishës, por që u shkatërrua në vitin 1936. Një tjetër monument përkujtimi, që po ashtu nuk u realizua, iu dedikua de la Ribës, e cila do të vendosej në Castellterçol, vendlindja e politikanit katalunas. Projekti daton nga viti 1918 dhe do të përbëhej nga një kullë të gjatë me dy porta dhe një majuc në krye me një strukturë hekuri ku valon flamuri katalunas. Skema e projektit u përfundua nga Lluis Bonet i Gari, asistenti Gaudisë.

Në vitin 1922 Gaudi u porosit, nga Ati Françeskan Angelico Aranda, të konstruktonte një kishë kushtuar Assumption in Rancagua (Kili). Gaudi duke kërkuar falje dhe se ai ishte i zënë me Sagrada Familia, por dërgoi disa skema të kishëzes së Assumption-it të cilin ai e projektoi për apsin e Sagrada Familia, e cila pak a shumë është ajo që ka kërkuar Ati Aranda. Fatkeqësisht, ky projekt nuk u realizua, pasi ishin disa plane nga arkitekti kilian Christian Matzner që e mori këtë projekt, i cili nëse do të përfundonte do të bëhej punimi i parë i Gaudisë i konstruktuar në Amerikë.

Po atë vit Gaudi u konsultua për konstruktimin e një stacioni të trenit për Barcelonën (Barcelona França railway station i ardhshëm). Gaudi sugjeroi një strukturë të hekurit në formë të një strehe të madhe të pezulluar, një zgjidhje e mirë për atë kohë; mbase për këtë arsye, ajo i ndali inxhinierët dhe e refuzuan ofertën e Gaudisë. Projektet e fundit të arkitektit janë kishëza për Colonia Calvet në Torello, në vitin 1923, dhe një katedër për Valencian (lokacioni i saktë nuk dihet), e vitit 1924. Pas këtyre, Gaudi punoi vetëm në Sagrada Familia, deri në ditën fatale të aksidentit e cila u bë shkak për vdekjen e tij.

Bashkëpunimet

Detyra e madhe me të cilën është ballafaquar Gaudi, jo në aspektin e numrit të veprave por në aspektin e kompleksitetit të tyre, është rezultat i bashkëpunimit me një numër të madh asistentësh, artistësh, arkitektësh dhe mjeshtërish. Gaudi gjithmonë udhëhiqte rrugën, por lejoi shprehjen e aftësive individuale të bashkëpunëtorëve të tij. Një test i ekspertizës së tij si në fushën e tij dhe në komunikimin ndërpersonal është demonstruar në sjelljen së bashku një numër të madh të profesionistëve të ndryshme dhe duke krijuar një ekip të integruar. Ndër bashkëpunëtorët e tij ishin:

• Arkitektët: Francesc Berenguer, Josep Maria Jujol, Cristòfor Cascante i Colom, Josep Francesc Ràfols, Cèsar Martinell, Joan Bergós, Francesc Folguera, Josep Canaleta, Joan Rubió, Domènec Sugrañes, Francesc Quintana, Isidre Puig i Boada, Lluís Bonet i Garí.
• Skulptorët: Carles Mani, Joan Flotats, Llorenç Matamala, Joan Matamala, Josep Llimona.
• Piktorët: Ricard Opisso, Aleix Clapés, Iu Pascual, Xavier Nogués, Jaume Llongueras, Joaquín Torres García.
• Ndërtuesit dhe punëtorët: Agustí Massip, Josep Bayó i Font, Claudi Alsina i Bonafont, Josep Pardo i Casanova and his nepheë Julià Bardier i Pardo.
• Mjeshtrit: Eudald Puntí (Zdrukthëtar dhe farkëtar), Joan Oñós (farkëtar), Lluís y Josep Badia i Miarnau (farkëtar), Joan Bertran (suvatues), Joan Munné (krijues kabineti), Frederic Labòria (krijues kabineti), Antoni Rigalt i Blanch (xhamprerës), Josep Pelegrí (xhamprerës), Mario Maragliano (artist mozaikësh), Jaume Pujol i Bausis dhe djali i tij Pau Pujol i Vilà (punëtor qeramikash).

Trashëgimia kulturore

Pas vdekjes së tij, puna e Gaudisë pati një periudhë neglizhence dhe ishte e panjohur ndër kritikët ndërkombëtarë, të cilët e kishin vulosur atë si baroke dhe imagjinare. Në vendin e tij ai ishte po aq i përbuzur nga Noucentisme, lëvizje e re që zuri vendin e modernizmit. Në vitin 1936, gjatë Lufta Civile Spanjolle, punëtoria e Gaudisë në Sagrada Familia u grabit dhe një numër i madh dokumentesh, planesh dhe skemash u shkatërrua.

Reputacioni i Gaudisë filloi të rikthehej në vitet 1950-ta, kur puna e tij u përkrah jo vetëm nga Salvador Dali por edhe nga arkitekti Josep Lluís Sert. Në vitin 1952, qindvjetor i lindjes së arkitektit, u themelua Asociación de Amigos de Gaudí (Shoqata Miqtë e Gaudisë) me qëllim të popullarizimit dhe ruajtjes së trashëgimisë së tij. Katër vite më vonë, një retrospektivë u organizua nga Palau Reial Major në Barcelonë, dhe u krijua Gaudi Chair në Universitetin Politeknik të Katalunisë me qëllim të thellimit të studimit të veprave të Gaudisë dhe pjesëmarrja në ruajtjen e tyre. Këto ngjarje u ndoqën në vitin 1957 nga ekspozita e parë ndërkombëtare e Gaudisë, e mbajtur në Muzeun e Arteve Moderne në Nju Jork. Në vitin 1976, në 50 vjetorin e vdekjes së tij, Ministria spanjolle e Punëve të Jashtme organizoi një ekspozitë mbi Gaudinë dhe punën e tij e cila udhëtoi nëpër botë.

Në mes viteve 1950 dhe 1960, kërkimet dhe shkrimet nga kritikët ndërkombëtarë si George R. Collins, Nikolaus Pevsner dhe Roberto Pane përhapi një vetëdije të ripërtërirë të punës së Gaudisë derisa në vendin e tij ai admirohej dhe promovohej nga Alexandre Cirici, Juan Eduardo Cirlot dhe Oriol Bohigas. Puna e Gaudisë ka fituar një vlerësim të gjerë ndërkombëtar, si në Japoni ku studime të njohura u publikuan nga Kenji Imai dheTokutoshi Torii. Pranimi ndërkombëtar i kontributit të Gaudisë në fushën e arkitekturës dhe dizjanit kulmoi në vitin 1984 kur puna e Gaudisë u shfaq në World Heritage Site. Puna e Gaudisë ka ndikuar edhe në arkitektët bashkëkohorë si Santiago Calatrava dhe Norman Foster.

Për shkak të jetës fetare dhe astetike të Gaudisë, arqipeshkvi i Barcelonës, Ricard Maria Carles propozoi bekimin e Gaudisë në vitin 1998. Bekimi i tij u pranua nga Vatikani në vitin 2000. Në 150 vjetorin e lindjes së Gaudisë, një numër ceremonish zyrtare, koncertesh, shfaqjesh dhe konferencash u mbajtën, si dhe u publikuan disa libra. Më 24 shtator të po atij viti, muzika Gaudi pati premierën e saj në Palau dels Esports de Barcelona. Autorët e pjesës ishin Jordi Galceran, Esteve Miralles dhe Albert Guinovarti. Në vitin 2008 u nga çmimi Gaudí Awards për nderë të tij, organizuar nga Catalan Film Academy për të shpërblyer filmin më të mirë katalan të vitit. Një Airbus iberian është emëruar në bazë të tij.

Trashëgimia botërore

Disa nga punimet e tij u graduan si Trashëgimi Botërore nga UNESCO: në vitin 1984, Parku Guell, Pallati Guell dhe Casa Mila; dhe në vitin 2005 Nativity facade, dhoma e nëndheshme dhe apsi i Sagrada Familia, Casa Vicensi dhe Casa Batllo në Barcelonë, bashkë me dhomën e nëndheshme të Colonia Guell në Santa Coloma de Cervello.

Deklarimi i punës së Gaudisë si Trashëgimi Botëror u bë me qëllim të ruajtjes së vlerës së tij universale. Sipas citimeve:

• Puna e Antoni Gaudit paraqet një kontribut të jashtëzakonshëm dhe të shquar krijuese në zhvillimin e arkitekturës dhe ndërtimit të teknologjisë në fund të shek, XIX dhe në fillim të shek XX.
• Puna e Gaudisë ekspozon një shkëmbim të rëndësishëm të vlerave të lidhura ngushtë me rrymat kulturore dhe artistikë të kohës së tij, si përfaqësues i modrenizmit katalunas.
• Puna e Gaudisë paraqet një sërë shembuj të tipologjisë të ndërtimit në arkitekturën e hershme të shek. XX, të banimit publik, në zhvillimin e të cilit ai ka dhënë një kontribut të rëndësishëm dhe krijues.

Referime

• Bassegoda, Juan (1989). El gran Gaudí (në spanjisht). Barcelona: Sabadell. ISBN 978-84-86329-44-0.
• Bassegoda, Juan (2002). Gaudí o espacio, luz y equilibrio (në spanjisht). Madrid: Criterio Libros. ISBN 978-84-95437-10-5.
• Bergós, Juan; Bassegoda i Nonell, Joan; Crippa, Maria Antonietta; Llimargas i Casas, Marc (2002). Gaudí, l'home i l'obra (në katalonisht). Barcelona: Círculo de Lectores. ISBN 978-84-9785-783-3.
• Bonet i Armengol, Jordi (2001). The essential Gaudí: the geometric modulation of the Church of the Sagrada Familia. Translated by Mark Burry. Barcelona: Pòrtic. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Bonet i Armengol, Jordi (2001). L'últim Gaudí: el modulat geomètric del Temple de la Sagrada Família (në katalonisht). Barcelona: Pòrtic. ISBN 978-84-7306-727-0.
• Castellar-Gassol, Juan (1999). Gaudí, the Life of a Visionary (në anglisht). Translated by Paul Martin. Barcelona: Edicions de 1984.
• Castellar-Gassol, Juan (1999). Gaudí, la vida d'un visionari (në katalonisht). Barcelona: Edicions de 1984, S. L. ISBN 978-84-86540-54-8.
• Crippa, Maria Antonietta (1 tetor 2003). Gaudí (në spanjisht). Cologne, Germany: Taschen GmbH. ISBN 978-3-8228-2519-8.
• Férrin, Ana María (2001a). Gaudí, de piedra y fuego (në spanjisht). Barcelona: Jaraquemada. ISBN 978-84-932015-0-0.
• Férrin, Ana Maria (2001b). Gaudí: la huella de genio (në spanjisht). Barcelona: Jaraquemada. ISBN 978-84-932015-1-7.
• Flores, Carlos (2002). Les lliçons de Gaudí (në katalonisht). Translated by Glòria Bohigas. Barcelona: Empúries. ISBN 978-84-7596-949-7.
• Giordano, Carlos (2007). Gómez Gimeno, Mária José (red.). Templo expiatorio de La Sagrada Familia: la obra maestra de Antoni Gaudí (në spanjisht). Barcelona: Mundo Flip.
• Giordano, Carlos (2011). Gómez Gimeno, Mária José (red.). The Basilica of the Sagrada Familia: the masterpiece of Antoni Gaudí. Translated by Cerys R. Giordano Jones. Barcelona: Dos de Arte. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Giralt-Miracle, Daniel, red. (2002). "Art, oficis i disseny en Gaudí". Gaudí 2002. Misceŀlània (në katalonisht). Barcelona: Planeta. ISBN 978-84-08-04332-4.
• Pere Hereu, Els anys d'aprenentatge de Gaudí
• Martinell, Cèsar (1967). Gaudí, Su vida, su teoría, su obra (në spanjisht). Barcelona: Colegio de Arquitectos de Cataluña y Baleares. Comisión de Cultura.
• Martinell, Cèsar (1975). Gaudí: his life, his theories, his work (në anglisht). Translated by Judith Rohrer. Cambridge, Massachusetts: The MIT Press. ISBN 978-0-262-13072-1.
• Massó, Juan Bergós (1974). Gaudí, l'home i la obra (në katalonisht). Barcelona: Universitat Politècnica de Barcelona. ISBN 84-600-6248-1.
• Müller, Frederike; Wendt, Lars (Directors) (2006). The Architect Antoni Gaudí. Myth and Reality (DVD) (në gjermanisht). Gjermani: WendtFilm & Ciné Canard.
• Puig i Boada, Isidre (1986). El temple de la Sagrada Família (në katalonisht). Barcelona: Thor, D.L. ISBN 978-84-282-1557-2.
• Puig i Boada, Isidre (1 tetor 2004). El pensament de Gaudí (në katalonisht). Barcelona: Dux Editorial, S. L. ISBN 978-84-609-1587-4.
• Puig i Tàrrech, Armand (2010). La Sagrada Família segons Gaudí: comprendre un símbol (në katalonisht). Barcelona: Pòrtic.
• Saudi, Antoni (2002). "Gaudí i els seus coŀlaboradors: artistes i industrials a l'entorn del 1900". përmbledhur nga Casanova, Rossend (red.). Gaudí 2002. Misceŀlània (në katalonisht). Barcelona: Planeta. ISBN 978-84-08-04332-4.
• Stone, Peter (3 maj 2011). Frommer's Barcelona. Chichester, UK: Frommers. ISBN 978-0-470-09692-5. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Tarragona, Josep María (1999). Gaudí, biografia de l’artista (në katalonisht). Barcelona: Proa.
• Tarragona, Josep María (2011). Antoni Gaudí, un arquitecto genial (në spanjisht). Barcelona: Casals. ISBN 978-84-218-2430-6.
• Van Hensbergen, Gijs (7 janar 2004). Antoni Gaudí (në spanjisht). London, UK: Debolsillo. ISBN 978-84-9793-010-9.
• Wagensberg, Jorge, red. (2002). "Apunts sobre la intuïció científica de Gaudí". Gaudí 2002. Misceŀlània (në katalonisht). Barcelona: Planeta. ISBN 978-84-08-04332-4.
• Zerbst, Rainer (2002). Gaudí, 1852–1926: Antoni Gaudí i Cornet: a life devoted to architecture (në anglisht). Këln, Gjermani: Taschen. ISBN 978-3-8228-2171-8.

Lidhjet e jashtme

• Overview of Gaudí's major works Stampa:En icon, (frëngjisht), (Spanjisht)
• Sagrada Família information and discussion of lesser-known Gaudí works Arkivuar 28 korrik 2013 tek Wayback Machine
• Sagrada Família image gallery
• Casa Batlló information and image gallery
• Analysis of fractals and other mathematical elements in Gaudí's architectural style
• Pàgina del Cercle Artístic de Sant Lluc Arkivuar 23 janar 2019 tek Wayback Machine
• Antoni Plàcid Guillem Gaudí i Cornet Arkivuar 7 prill 2013 tek Wayback Machine