Arma e zjarrit
Një armë zjarri është çdo lloj arme e krijuar për t'u mbajtur dhe përdorur lehtësisht nga një individ.[1][2][3] Termi është përcaktuar ligjërisht më tej në vende të ndryshme.
Armët e para të zjarrit e kanë origjinën në Kinën e shekullit të 10-të, kur tuba bambuje që përmbanin barut dhe predha fishekësh u montuan në shtiza për ta bërë heshtin portativ të zjarrit,[4] të përdorshëm nga një person i vetëm, i cili më vonë u përdor në mënyrë efektive si një armë shokuese në Rrethimin e De' në vitin 1132. Në shekullin e 13-të, tytat e shtizës së zjarrit u zëvendësuan me tuba metalikë dhe u shndërruan në një top dore me tytë metalike.[5] Teknologjia u përhap gradualisht në të gjithë Euroazinë gjatë shekullit të 14-të. Armët e zjarrit të vjetra zakonisht përdorin pluhur të zi si shtytës, por armët moderne të zjarrit përdorin pluhur pa tym ose lëndë të tjera shtytëse. Shumica e armëve të zjarrit moderne (me përjashtim të dukshëm të armëve të gjahut me grykë të lëmuar) kanë tyta në pushkë për t'i dhënë rrotullim predhës për stabilitet të përmirësuar të fluturimit.
Armët e zjarrit moderne mund të përshkruhen nga kalibri i tyre (d.m.th. diametri i shpimit). Për pistoletat dhe pushkët, kjo jepet në milimetra ose inç (p.sh. 7,62mm ose 0,308 inç), ose në rastin e armëve gjahu nga matësi i tyre (p.sh. 12 ga. dhe 20 ga.). Ato gjithashtu përshkruhen nga lloji i veprimit të përdorur (p.sh. grykë ngarkues, mbrapa, levë, rrufe, pompë, revolver, gjysmë automatike, plotësisht automatike, etj.), së bashku me mjetet e zakonshme të transportit (p.sh. montimi me dorë ose mekanik ). Klasifikimi i mëtejshëm mund t'i referohet llojit të tytës së përdorur (d.m.th. me pushkë) dhe gjatësisë së tytës (p.sh. 24 inç), mekanizmit të qitjes (p.sh. kyçi i shkrepës, bllokimi i rrotave, stralli ose kyçi me goditje), qëllimit kryesor të dizajnit ( p.sh. pushkë gjuetie), ose me emrin e pranuar përgjithësisht për një variacion të veçantë (p.sh. armë Gatling).
Qitësit drejtojnë armët e zjarrit në objektivat e tyre me koordinim sy-dorë, duke përdorur ose pamje hekuri ose pamje optike. Gama e saktë e pistoletave në përgjithësi nuk i kalon 100 metra, ndërsa shumica e pushkëve janë të sakta deri në 500 metra duke përdorur shami hekuri, ose në rreze më të gjata gjatë përdorimit të pamjeve optike. (Grashjet e armëve të zjarrit mund të jenë të rrezikshme ose vdekjeprurëse përtej rrezes së tyre të saktë; distanca minimale për siguri është shumë më e madhe se diapazoni i specifikuar për saktësinë). Pushkët snajper të ndërtuara për qëllime dhe pushkët anti-material janë të sakta në rreze më shumë se 2000 metra.
Shiko edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Cole, Suzanne N. (19 nëntor 2016). Association of Firearm Instructors – Glossary of Firearm Terms. Association of Firearm Instructors. Arkivuar nga origjinali më 13 qershor 2021. Marrë më 29 prill 2017.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Merriam-Webster Dictionary, "Firearm"". Merriam-webster.com. 2012-08-31. Arkivuar nga origjinali më 2017-06-02. Marrë më 2014-04-19.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Stampa:Cite dictionaryStampa:Cite dictionary
- ^ Helaine Selin (1997). Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in Non-Western Cultures. Springer. fq. 389. ISBN 978-0-7923-4066-9. Arkivuar nga origjinali më 9 tetor 2013. Marrë më 30 korrik 2013.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Andrade 2016, f. 52.