Besëtytnia
Një bestytni[1] është çdo besim ose praktikë që konsiderohet nga jo-praktikuesit si irracionale ose e mbinatyrshme, që i atribuohet fatit ose magjisë, ndikimit të perceptuar të mbinatyrshëm ose frikës nga ajo që është e panjohur. Zakonisht zbatohet për besimet dhe praktikat që rrethojnë fatin, amuletat, astrologjinë, tregimin e fatit, shpirtrat dhe disa entitete paranormale, veçanërisht besimin se ngjarjet e ardhshme mund të parashikohen nga ngjarje të mëparshme specifike (me sa duket) të palidhura.[2][3]
Gjithashtu, fjala bestytni shpesh përdoret për t'iu referuar një feje që nuk praktikohet nga shumica e një shoqërie të caktuar, pavarësisht nëse feja mbizotëruese përmban besëtytni të supozuara apo të gjitha feve nga antifetarët.[4]
Besëtytni nga e gjithë bota[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Bestytnitë ndryshojnë shumë nga njeri vend në tjetrin:
- Disa bestytni kthehen mbrapsht ose marrin rruge tjetër kur një mace e zezë ua pret rrugen.
- Midis Afro-amerikaneve besohet si ters t´i fshish dikujt kembët me një fshese kur fshihet shtëpia. Ndërsa, në Shqipëri mendohet nga disa njerëz se, nëse i fshihen kembet nje njeriu me fshese, ky njeri mbetet pa u martuar.
- Ne Kine njerzit thonë se nuk duhet të fshihet me fshese apo fshihen pluhrat Ditën e Vitit te Ri sepse fati i mir‰ po ashtu do të zhduket.
- Ne Shqipëri mendohej se gjysma e njeqindarke sillte fat.
- Besohet po ashtu se n.q.s priten floket, ato duhen te mos lihen te shkelen; sepse po u shkelen, atëherë do të kemi dhimbje koke.
- Potkoi i varur në derën e nje shtepie ne formën e një U-je kokëposhte sjell fat.
- Besohet po ashtu se n.q.s priten floket, ato duhen te mos lihen te shkelen; sepse po u shkelen, atëherë do të kemi dhimbje koke.
- Jane të shumta bestytnite ndër lojtaret e Bejsbollit.
Pikëpamje akademike dhe kulturore[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Bestytnia dhe studimi i folklorit[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Bestytnia dhe feja[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Bestytnia dhe magjia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Shiko edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Lidhje të jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ "Kuptimi i fjalës Besëtytni ‹ FJALË". fjale.al. Marrë më 2023-10-02.
- ^ Vyse, Stuart A. (2000). Believing in Magic: The Psychology of Superstition. Oxford, England: Oxford University Press. fq. 19–22. ISBN 978-0-1951-3634-0.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Chardonnens, L. S. (2007-01-01). Chapter Four. Superstition and prognostication (në anglisht). Brill. ISBN 978-90-474-2042-2.
- ^ Vyse, Stuart A. (2000). Believing in Magic: The Psychology of Superstition. Oxford, England: Oxford University Press. fq. 19–22. ISBN 978-0-1951-3634-0.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)