Bogdan Filov
Bogdan Dimitrov Filov | |
|---|---|
 | |
Bogdan Dimitrov Filov (10 Prill 1883 - 1 Shkurt 1945) ishte një arkeolog, historian i artit dhe politikan bullgar . Ai ishte Kryeministër i Bullgarisë gjatë Luftës së Dytë Botërore . Gjatë shërbimit të tij, Bullgaria u bë kombi i shtatë që iu bashkua Fuqive të Boshtit .
Jeta e hershme
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Lindur në Stara Zagora, Filov ishte arsimuar pjesërisht në Gjermaninë Perandorake në Leipzig, Freiburg dhe Würzburg . Nga 1 maj 1906, ai punoi në Muzeun Arkeologjik Kombëtar në Sofje. Filov studioi arkeologjinë dhe numizmatikën në Bon, Paris dhe Romë në vitet 1907-1909. Ai ishte udhëheqësi i padiskutueshëm i arkeologjisë "antike" (para-klasike) në Bullgari. Më 1918 ai zbuloi Trebenishtën, një nekropol të Peresadyes, i pasur me artifakte ari dhe hekuri. Midis 1910 dhe 1920 Filov ishte Drejtor i Muzeut Arkeologjik Kombëtar. [1] Ai kreu studimet e para për qytetin e lashtë të Kabile, afër Yambol, në 1912. Më 1920 Filov u bë profesor i arkeologjisë dhe i historisë së artit, në Universitetin e Sofjes . Më 1937, Filov u zgjodh kryetar i Akademisë Bullgare të Shkencave .
Kryeministër
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Më 15 shkurt 1940, pas dorëheqjes së Georgi Kyoseivanov, Filov u emërua Kryeministër i Mbretërisë së Bullgarisë . Filov ishte një aleat i Tsar Boris III të Bullgarisë . Më 14 shkurt të vitit të ardhshëm, Bullgaria nënshkroi një pakt me fuqitë e Boshtit dhe më 1 mars u bashkua me Paktin Trepalësh . Në Ditën e Pavarësisë së Bullgarisë, 3 Mars, trupat gjermane kaluan në Bullgari për të pushtuar Mbretërinë e Jugosllavisë dhe Mbretërinë e Greqisë . Megjithëse një anëtar titullar i Boshtit, Bullgaria qëndroi jashtë luftës sa më shumë që të ishte e mundur gjatë regjimit të Mbretit Boris dhe Kryeministrit Filov. Pas vdekjes së Borisit në Gusht 1943, Filov u bë anëtar i Këshillit të Regjencionit i themeluar sepse Tsar i ri, Simeon II, ishte i mitur.
Ligji antisemitik dhe politika pro-naziste
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në nëntor 1940, qeveria e Bogdan Filov propozoi Ligjin për mbrojtjen e kombit ; Parlamenti votoi miratimin e tij më 24 dhjetor 1940. Ky ligj ishte ekuivalent me Ligjet e Nurembergut të Rajhut të Tretë dhe privoi hebrenjtë nga të drejtat civile.
Filov themeloi Komisariatin për çështjet Hebraike si organ ekzekutiv i lidhur me hebrenjtë në Bullgari. Në përputhje me një vendim qeveritar të marrë në mars të vitit 1943, hebrenjtë nga "territoret e aneksuara rishtazi", të cilët nuk ishin subjekte bullgarë, u dëbuan nga autoritetet bullgare në kampe shfarosjeje gjermane : në total, 11,343 hebrenj nga Greqia e atëhershme dhe më vonë në qendrat e vrasjes në Treblinka; pothuajse asnjë nuk mbijetoi. [2] Sidoqoftë, duke i dhënë presion nga Kisha Ortodokse Bullgare dhe nga Nënkryetari i Parlamentit, Dimitar Peshev, qeveria aleate naziste nuk i dëboi 50,000 hebrenjtë, subjektet bullgare të saj, nga "tokat e vjetra", duke i shpëtuar ato .
Vdekja
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Pas armëpushimit me Bashkimin Sovjetik forcat që kishin hyrë në Bullgari në 1944, krijuan një qeveri të re me mbizotërimin e komunizmit dhe u arrestuan anëtarët e Këshillit të Regjencës. Filov dhe nëntëdhjetë e dy zyrtarë të tjerë publikë u dënuan me vdekje nga një "Tribunal i Popullit" pasditen e 1 shkurtit 1945 dhe u ekzekutuan duke qëlluar atë, natën, në varrezat e Sofjes. Atëherë u varrosën në një varr masiv që kishte qenë një krater bombash. [3] Prona e Filovit u konfiskua dhe gruaja e tij u internua.
Dënimi u tërhoq nga Gjykata Supreme Bullgare më 26 qershor 1996.
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Early Bulgarian Art by Professor Dr. Bogdan D. Filov, Director of the National Museum in Sofia (në bullgarisht). Berne: Paul Haupt Academical Book Store. 1919. Marrë më 28 shkurt 2018.
- ^ "The Holocaust of Jews from Trakia and Macedonia" (në bullgarisht). Arkivuar nga origjinali më 2010-01-27. Marrë më 2009-05-28.
- ^ "100 Death Sentences", TIME Magazine, February 12, 1945