Grisonët

Grisonët
Klasifikimi shkencor
Unrecognized taxon (fix):	Grisonët
Speciet
	Galictis cuja ; Galictis vittata

Grisonët / ɡ r ɪ z ə n / , njohur gjithashtu si volverinat e Amerikës Jugore ,^[1] mustelid në gjinin Galictis . Vendas nga Amerika Qendrore dhe e Jugut, gjini përmban dy specie të gjalla: grisonin e madh ( Galictis vittata ), e cila gjendet gjerësisht në Amerikën e Jugut , përmes Amerikës Qendrore deri në Meksikën Jugore ; dhe grisonin e vogël ( Galictis cuja), i cili është i kufizuar në gjysmën jugore të Amerikës së Jugut.

Emërtimi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Emri gjenerik Galictis bashkon dy fjalë greke: Gale ( γαλῆ " nuselalë ") dhe iktis ( ἴκτις , kunadhe ).^[2] Krahason fjalën Galidictis (një gjini e mongozave).

Emri i përbashkët grison është një fjalë nga frëngjishtja për "gri", një variant i Gris , gjithashtu do të thotë "gri".^[3]

Në spanjisht , ai përmendet si një huroncito (fjalë për fjalë " ferreta e vogël") ose grisón . Në portugalisht , është një furão .^{[nevojitet citimi]}

Pëshkrimi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Grisonët maten deri në 60 cm (24 in) në gjatësi,^[4] dhe peshojnë midis 1 dhe 3 kg (2.2 dhe 6.6 lb). Grisoni i vogël është pak më i vogël se grisoni i madh. Grisonët në përgjithësi i ngjajnë morfetave , por me një bisht më të vogël, këmbë më të shkurtër, qafë më të gjerë dhe trup më të fortë. Qimet përgjatë pjesën e pasme është një gri krem me këmbë, fyt, fytyrë, dhe bark të zeza. Një shirit i mprehtë i bardhë shtrihet nga balli në pjesën e prapme të qafës.

Habitati[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ato gjenden në një gamë të gjerë habitatesh nga shkurre gjysëm të hapur dhe pyje deri në pyje me lartësi të ulët. Ata janë përgjithësisht tokësorë, duke krijuar dhe fole në vrimat në pemë të rrëzuara ose çarje shkëmbijnsh, shpesh që jetojnë nën tokë. Ata janë të kudogjendur , konsumojnë fruta dhe kafshë të vogla (përfshirë gjitarë). Dihet pak për sjelljen e grisonëve për arsye të shumta, duke përfshirë që qafat e tyre janë aq të gjera në krahasim me kokën e tyre, një vështirësi e pazakontë që e ka bërë përcjelljen e radios problematike.^{[nevojitet citimi]}

Evolucioni[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Speciet e gjalla[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Fotoja	Emri shkencor	Emri i zakonshëm	Gama
	Galictis cuja	Grisoni i vogël	Brazil, Kili, Peru, Argjentin, Uruguai, dhe Paraguai
	Galictis vittata	Grisoni i madh	Meksika jugore në veri, në Brazilin qendror, Perun dhe Bolivinë në jug.

Fosilet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Grisonët u shfaqën për herë të parë në Amerikën e Jugut gjatë Pleistocenit të hershëm rreth 2.5 milion vjet më parë. Ato mund të vijnë nga gjinitë fosile Trigonictis dhe Sminthosinus , e cila jetonte në Amerikën e Veriut gjatë mesit deri në fund të Pliocenit .^[5] Ekzistojnë të paktën tre lloje të njohura fosile, të gjitha këto u gjetën në Argjentinë :^[4]

† Galictis hennigi
† Galictis sanandresensis
† Galictis sorgentinii

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

^ ZipcodeZoo - Online Encyclopedia About Plants & Animals
^ Stampa:Merriam-Webster "New Latin, from Greek galē weasel + iktis yellow-breasted marten".
Lewis and Short defines ictis (ἴκτις) simply as "a kind of weasel".[1] Arkivuar 2 nëntor 2013 tek Wayback Machine Brill’s New Pauly likewise also notes that "ἴκτις/íktis may be a weasel"[2]
^ Stampa:Merriam-Webster "French, from grison gray, from Middle French, from gris"
^ ^a ^b Yensen, E.; Tarifa, T. (2003). "Galictis vittata". Mammalian Species: Number 727: pp. 1–8. doi:10.1644/727. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Yensen, E.; Tarifa, T. (2003). "Galictis cuja". Mammalian Species: Number 728: pp. 1–8. doi:10.1644/728. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1] ZipcodeZoo - Online Encyclopedia About Plants & Animals

[2] Stampa:Merriam-Webster "New Latin, from Greek galē weasel + iktis yellow-breasted marten".
Lewis and Short defines ictis (ἴκτις) simply as "a kind of weasel".[1] Arkivuar 2 nëntor 2013 tek Wayback Machine Brill’s New Pauly likewise also notes that "ἴκτις/íktis may be a weasel"[2]

[3] Stampa:Merriam-Webster "French, from grison gray, from Middle French, from gris"

[Yensen2003-4] Yensen, E.; Tarifa, T. (2003). "Galictis vittata". Mammalian Species: Number 727: pp. 1–8. doi:10.1644/727. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[Yensen2003a-5] Yensen, E.; Tarifa, T. (2003). "Galictis cuja". Mammalian Species: Number 728: pp. 1–8. doi:10.1644/728. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]