Higjiena shkollore

Higjiena shkollore është një shkencë e kujdesit shëndetësor, një formë e edukimit dhe arsimit më të gjerë shëndetësor të shkollës. Higjiena shkollore është studimi shkencor i ndikimit të mjedisit shkollor në mësim; ai eksploron ndikimin e shkollimit në shëndetin mendor dhe fizik të nxënësve. ^[1]

Qëllimet kryesore të edukimit dhe arsimit të higjienës shkollore janë përmirësimi i sjelljes përmes praktikave të dobishme të lidhura me higjienën personale, ujore, ushqimore, shtëpiake dhe publike. ^[2] Gjithashtu, ajo synon të mbrojë furnizimet me ujë dhe ushqim dhe të menaxhojë me faktorët e mjedisit.

Historia e higjienës shkollore

Eksperti i higjienës shkollore Fletcher B. Dresslar në veprën e tij të vitit 1915 me titull Higjiena shkollore (School hygiene) theksoi mes tjerash se "Higjiena shkollore është degë e shkencës së higjienës e cila ka të bëjë me ruajtjen dhe zhvillimin e shëndetit të fëmijëve në shkollë." ^[3] Shkolla u vlerësua si domosdoshmëri "jo vetëm për mirëqenien e secilit fëmijë (nxënës), por edhe për mirëqenien e shtetit dhe kombit". ^[4] Dresslar e ndau higjenën shkollore në dy pjesë thelbësore: "ambienti fizik i fëmijës gjatë jetës së tij shkollore" dhe "ligjet e higjienës mendore siç ilustrohet nga përshtatja e duhur e lëndëve të kurrikulës me fuqitë mendore e fizike dhe nevojat e fëmijëve." ^[5] ^[6]

Higjiena shkollore si një disiplinë e pavarur kishte arritur zenitin e saj në Shtetet e Bashkuara dhe Angli në fund të shek. XIX dhe fillim të shekullit XX, me vepra të rëndësishme nga autorë të ndryshëm, mes të cilëve dallohen Sir Arthur Newsholme, ^[7] Edward R. Shaw, ^[8] Robert A. Lyster, ^[9] dhe G.G. Groff. ^[10] Pas kësaj periudhe kohore, disiplina e higjienës shkollore u bë pjesë e një vështrimi gjithëpërfshirës në edukimin dhe arsimin shëndetësor të shkollës; Shoqata Amerikane e Higjienës së Shkollave e ndërpreu aktivitetin dhe në vend të saj u themelua Shoqata Shëndetësore e Shkollave Amerikane.^[11]

Higjiena shkollore ende duket të jetë një disiplinë aktive, e veçantë në pjesë të tjera të botës, si Evropa Lindore ^[12] ^[13] dhe vendet në zhvillim ku normat e sanitetit shkollor nuk janë aq të përcaktuara. ^[2]

Problemet kryesore

Problemet kryesore me të cilat merret higjiena shkollore janë:

Higjiena e pajisjeve shkollore
Higjiena e objekteve shkollore
Higjiena e punës edukative dhe arsimore
Sëmundjet e nxënësve dhe mësimdhënësve
Mbrojtja dhe përparimi i shëndetit të nxënësve.

Larja e duarve

Higjiena e duarve përcaktohet si larja e duarve dhe thonjve me sapun dhe ujë ose përdorimi i një sanitizatori të ujit. Higjiena e duarve është thelbësore për të parandaluar përhapjen e sëmundjeve infektive në ambientet shkollore dhe shtëpiake si dhe të jetës së përditshme. ^[14]

Larja e duarve me sapun në mënyrë të vazhdueshme në momente të caktuara gjatë ditës parandalon përhapjen e shumë sëmundjeve, për shembull diarren dhe kolerën, të cilat transmetohen përmes rrugës fekale-orale. Njerëzit gjithashtu mund të infektohen me sëmundje të frymëmarrjes siç janë gripi ose ftohja e zakonshme, për shembull, nëse nuk i lajnë duart para se të prekin sytë, hundën ose gojën (d.m.th., mukozat). Pesë momentet kritike gjatë ditës ku larja e duarve me sapun është e rëndësishme përfshijnë: para dhe pas defekimit, pasi pastroni pjesën e poshtme të një fëmije ose ndërroni pelenat, përpara se të ushqeni një fëmijë, para se të hani dhe para dhe pas përgatitjes së ushqimit ose trajtimit të mishit të papërpunuar, peshkut ose shpendët. ^[15]

Higjiena personale

Higjiena personale përfshin ato praktika të kryera nga një individ për t'u kujdesur për shëndetin e trupit dhe mirëqenien e njeriut përmes pastërtisë. Motivimet për praktikën e higjienës personale përfshijnë zvogëlimin e sëmundjes personale, shërimin nga sëmundjet personale, shëndetin optimal dhe ndjenjën e mirëqenies, pranimin shoqëror dhe parandalimin e përhapjes së sëmundjes tek të tjerët. Ajo që konsiderohet higjiena e duhur personale mund të jetë specifike kulturore dhe mund të ndryshojë me kalimin e kohës.

Higjiena personale ka të bëjë me praktikat që lidhen me kujdesin dhe përdorimin e instrumenteve të përdorura për administrimin e shërbimeve të kujdesit personal për njerëzit:

Praktikat e higjienës personale përfshijnë:

Sterilizimi i instrumenteve të përdorura nga ofruesit e shërbimeve, përfshirë floktarët, estetistët dhe ofruesit e tjerë të shërbimeve.
Sterilizimi nga autoklava e instrumenteve të përdorura në shpimin e trupit dhe shënimin e tatuazheve .
Pastrimi i duarve.

Mjedisi shkollor

Shkollat mund të përcaktojnë shëndetin dhe mirëqenien e fëmijëve nga ekspozimi i tyre në një mjedis shkollor të shëndetshëm ose jo të shëndetshëm. ^[16] Ekzistojnë shumë aspekte arkitekturore dhe estetike që lidhen me nevojat higjienike të një shkolle, siç janë: plani i ndërtimit të shkollës, furnizimi me ujë të sigurt, deponimi i mbeturinave, ndriçimi emergjent, ngrohja dhe ventilimi, si dhe objektet e duhura shkollore (salla, klasa, etj.) zonat) si dhe inventari ose mobiliet shkollore.

Vendndodhja e shkollës

Për shkak të arsyeve shëndetësore (ndikimi i zhurmës, gazrat e shkarkuara nga automjetet dhe rreziku i mundshëm i aksidenteve), shkollat në një zonë urbane dhe periferike duhet të vendosen më shumë se 100 metra larg trafikut të madh dhe rrugëve të tjera. ^[12] Disa studime sugjerojnë se është më mirë të orientohet dhe dizajnohet një ndërtesë shkollore në mënyrë që drita natyrore të jetë pjesë e skemës së ndriçimit të shkollës, dhe që ndërtesat duhet të shmangin vendosjen në një luginë, për shkak të çështjeve të cilësisë së ajrit.

Rëndësia e higjienës shkollore

Shkollat kanë një vend qendror në shëndetin e një komuniteti. Higjiena e papërshtatshme në shkolla mund të shkaktojë shumë sëmundje. Nëse nuk ka pajisje sanitare dhe higjienike të shkollës, ose nëse ato nuk mirëmbahen dhe përdoren si duhet, shkollat bëhen vende ku sëmundjet ka të ngjarë të transmetohen. ^[2]

Shih edhe

Referime

^ Meckel, Richard (2013). Classrooms and Clinics: Urban Schools and the Protection and Promotion of Child Health, 1879-1930. New Brunswick, NJ: Rutgers University Press. ISBN 978-0-8135-6239-1. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ ^a ^b ^c "A Manual on School Sanitation and Hygiene" (PDF). unicef.org. UNICEF/Programme Division. shtator 1998. fq. 3–4. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 5 shtator 2012. Marrë më 17 shtator 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Dresslar, Fletcher B. (1913). School hygiene. New York: The MacMillan Company. fq. 1. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Dresslar, Fletcher B. (1913). School hygiene. New York: The MacMillan Company. fq. 2. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Dresslar, Fletcher B. (1913). School hygiene. New York: The MacMillan Company. fq. 3. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Meckel, Richard (2013). Classrooms and Clinics: Urban Schools and the Protection and Promotion of Child Health, 1870-1930. New Brunswick, NJ: Rutgers University Press. ISBN 978-0-8135-6239-1. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Newsholme, Arthur (1898). School hygiene: the laws of health in relation to school life. London: Swan Sonnenschein and Co. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Shaw, Edward R. (1902). School hygiene. New York: The MacMillan Company. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Lyster, Robert A. (1907). School hygiene. Baltimore, MD: Warwick and York. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Groff, G.G. (1889). School hygiene. New York: E.L. Kellogg and Co. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Engs, Ruth C. (2003). The progressive era's health reform movement: a historical dictionary. Westport, CT: Praeger Publishers. fq. 20–22. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ ^a ^b Nikolić, Mihajlo; Radojka Kocijančić; Marija Pecelj-Gec; Vida Parezanović (1994). "7". përmbledhur nga Jovanović Mirjana (red.). Higijena sa zdravstvenim vaspitanjem. Vëll. 1 (bot. fourth). Zavod za udžbenike i nastavna sredstva. fq. 69–72. ISBN 86-17-02931-5. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Zaba, R.; Bukartyk-Rusek, B. (2002). "School hygiene in the past, present and future--in the opinion of the Inspector of Pediatrics and School Medicine and member of the European Society for Social Pediatrics (ESSOP)". Wiad Lek. NIH. 55: 615–619. PMID 15002312. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Bloomfield, Sally F.; Aiello, Allison E.; Cookson, Barry; O'Boyle, Carol; Larson, Elaine L. (dhjetor 2007). "The effectiveness of hand hygiene procedures in reducing the risks of infections in home and community settings including hand washing and alcohol-based hand sanitizers". American Journal of Infection Control. 35 (10): S27–S64. doi:10.1016/j.ajic.2007.07.001. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ "UNICEF Malawi". www.unicef.org (në anglisht). Marrë më 2020-01-05.
^ "Water, Sanitation and Hygiene". unicef.org. UNICEF Unite for children. 19 korrik 2010. Arkivuar nga origjinali më 24 shtator 2011. Marrë më 17 shtator 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

Literatura

Clarke, Lucy; Maiga, Fatoumata Sokona and Simpson-Hebert, Mayling. (1995). Hygiene education and environmental sanitation in schools in Francophone West Africa : the report of an intercountry workshop to identify problems and options for improvement, EIER, Ouagadougou 19–21 April 1994. Geneva, Switzerland, World Health Organization. (WHO/EOS/94.56).
Stojčić, Milena; Milanović, Snežana and Mršulja, Ana. (2009). Radna sveska za higijenu sa zdravstvenim vaspitanjem (Zavod za udžbenike i nastavna sredstva) ISBN 978-86-17-16350-9
Nikolić, Mihajlo (fourth edition). Higijena sa zdravstvenim vaspitanjem (Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, 1994) ISBN 86-17-02931-5
Savičević, Momir. Higijena (Medicinska knjiga, Beograd–Zagreb 1986/87)

Lidhje të jashtme

Higjiena e nxënësve në shkolla [undefined] Error: {{Lang-xx}}: no text (help)
Water, Sanitation and Hygiene Arkivuar 11 korrik 2018 tek Wayback Machine - UNICEF
Basic Hygiene Guidelines for the Prevention of Staphylococcal Infections in Schools Arkivuar 12 mars 2020 tek Wayback Machine – Illinois Department of Public Health

[1] Meckel, Richard (2013). Classrooms and Clinics: Urban Schools and the Protection and Promotion of Child Health, 1879-1930. New Brunswick, NJ: Rutgers University Press. ISBN 978-0-8135-6239-1. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[unicef1-2] "A Manual on School Sanitation and Hygiene" (PDF). unicef.org. UNICEF/Programme Division. shtator 1998. fq. 3–4. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 5 shtator 2012. Marrë më 17 shtator 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[Dresslar1-3] Dresslar, Fletcher B. (1913). School hygiene. New York: The MacMillan Company. fq. 1. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[Dresslar2-4] Dresslar, Fletcher B. (1913). School hygiene. New York: The MacMillan Company. fq. 2. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[Dresslar3-5] Dresslar, Fletcher B. (1913). School hygiene. New York: The MacMillan Company. fq. 3. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[6] Meckel, Richard (2013). Classrooms and Clinics: Urban Schools and the Protection and Promotion of Child Health, 1870-1930. New Brunswick, NJ: Rutgers University Press. ISBN 978-0-8135-6239-1. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[newsholme1-7] Newsholme, Arthur (1898). School hygiene: the laws of health in relation to school life. London: Swan Sonnenschein and Co. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[shaw1-8] Shaw, Edward R. (1902). School hygiene. New York: The MacMillan Company. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[lyster1-9] Lyster, Robert A. (1907). School hygiene. Baltimore, MD: Warwick and York. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[groff1-10] Groff, G.G. (1889). School hygiene. New York: E.L. Kellogg and Co. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[ProgHealth1-11] Engs, Ruth C. (2003). The progressive era's health reform movement: a historical dictionary. Westport, CT: Praeger Publishers. fq. 20–22. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[higijena-12] Nikolić, Mihajlo; Radojka Kocijančić; Marija Pecelj-Gec; Vida Parezanović (1994). "7". përmbledhur nga Jovanović Mirjana (red.). Higijena sa zdravstvenim vaspitanjem. Vëll. 1 (bot. fourth). Zavod za udžbenike i nastavna sredstva. fq. 69–72. ISBN 86-17-02931-5. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[NIH1-13] Zaba, R.; Bukartyk-Rusek, B. (2002). "School hygiene in the past, present and future--in the opinion of the Inspector of Pediatrics and School Medicine and member of the European Society for Social Pediatrics (ESSOP)". Wiad Lek. NIH. 55: 615–619. PMID 15002312. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[hand_hygiene-14] Bloomfield, Sally F.; Aiello, Allison E.; Cookson, Barry; O'Boyle, Carol; Larson, Elaine L. (dhjetor 2007). "The effectiveness of hand hygiene procedures in reducing the risks of infections in home and community settings including hand washing and alcohol-based hand sanitizers". American Journal of Infection Control. 35 (10): S27–S64. doi:10.1016/j.ajic.2007.07.001. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[:2-15] "UNICEF Malawi". www.unicef.org (në anglisht). Marrë më 2020-01-05.

[unicef2-16] "Water, Sanitation and Hygiene". unicef.org. UNICEF Unite for children. 19 korrik 2010. Arkivuar nga origjinali më 24 shtator 2011. Marrë më 17 shtator 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]