Jump to content

Historia e Serbisë

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Historia Serbe)
Serbia Jugore dhe Veriore (Vojvodinë) në 1848.

Historia e Serbisë mbulon zhvillimin historik të Serbisë dhe të shteteve paraardhëse të saj, që nga epoka e hershme e gurit deri në gjendjen e sotme, si dhe atë të popullit serb dhe të zonave që ata sunduan historikisht. Banimi dhe sundimi serb ka ndryshuar shumë gjatë shekujve, dhe si rezultat historia e Serbisë është po aq elastike në atë që përfshin.

Serbët u vendosën në Ballkan në shekujt e 6-të dhe të 7-të, ku vendbanimi më i shquar ishte Principata e Parë Serbe e dinastisë Vlastimirovići që sundonte mbi Malin e Zi, Bosnjën, Dalmacinë dhe Serbinë e sotme. Ajo evoluoi në një Principatë të Madhe në shekullin e 11-të, dhe në 1217 u krijua Mbretëria dhe kisha kombëtare (Kisha Ortodokse Serbe), nën dinastinë Nemanjić. Në vitin 1345 u krijua Perandoria Serbe, e cila përfshinte pjesën më të madhe të gadishullit ballkanik. Në vitin 1540 Serbia u bë pjesë e Perandorisë Osmane.

Një numër i konsiderueshëm i serbëve migruan në veri, në Mbretërinë e Hungarisë duke formuar atë që më vonë do të bëhet Vojvodina Serbe. Revolucioni serb kundër sundimit osman në vitin 1817 shënoi lindjen e Principatës së Serbisë, e cila arriti de fakto pavarësinë në 1867 dhe fitoi njohjen e plotë nga Fuqitë e MëdhaKongresin e Berlinit të vitit 1878. Si fituese në Luftërat Ballkanike të 1912–1913, Serbia rifitoi Maqedoninë e Vardarit, Kosovën dhe Rashkën (Serbinë e Vjetër). Në fund të vitit 1918, me humbjen e perandorisë austro-hungareze, Serbia u zgjerua për të përfshirë rajonet e ish-Vojvodinës serbe. Serbia u bashkua me provincat e tjera austro-hungareze në një shtet pan-sllav të sllovenëve, kroatëve dhe serbëve; Mbretëria e Serbisë iu bashkua bashkimit më 1 dhjetor 1918 dhe vendi u emërua Mbretëria e Serbëve, Kroatëve dhe Sllovenëve.

Serbia i arriti kufijtë e saj aktual në fund të Luftës së Dytë Botërore, kur u bë një njësi federale në kuadër të Republikës Popullore Federale të Jugosllavisë (shpallur në nëntor 1945). Pas shpërbërjes së Jugosllavisë në një seri luftërash në vitet 1990, Serbia u bë përsëri një shtet i pavarur më 5 qershor 2006, pas shpërbërjes së një bashkimi jetëshkurtër me Malin e Zi.