Morbihan

Morbihan ( /ˈ m ɔːr b i ə n / MOR-bee-ən ,  Frëngjisht: [mɔʁbi(j)ɑ̃] ; Breton: [moːrˈbiː(h)ãn] ; Shqip: Morbihan) është një departament në rajonin administrativ të Bretanjës, i vendosur në veriperëndim të Francës. Është emëruar sipas Morbihanit (domethënë det i vogël në Bretonisht), deti i mbyllur që është tipari kryesor i vijës bregdetare. Kishte një popullsi prej 759,684 në vitin 2019. Ai shquhet për gurët e tij Carnac, të cilët datojnë dhe janë më të gjerë se monumenti i Stonehenge në Wiltshire, Angli.

Tre objekte kryesore arsimore ushtarake janë të vendosura në Guer, duke përfshirë École Spéciale Militaire de Saint-Cyr, akademinë ushtarake kombëtare për oficerët.

Historia

Morbihani është një nga 83 departamentet origjinale të krijuara më 4 mars 1790 gjatë Revolucionit Francez . Ajo u krijua nga një pjesë e Dukatit të Bretanjës .

Gjeografia

Morbihani, pjesë e rajonit të Bretanjës, është i rrethuar nga departamentet e Finistère, Côtes-d'Armor, Ille-et-Vilaine dhe Loire-Atlantique, dhe nga Oqeani Atlantik në jugperëndim.

Gjiri i Morbihanit ka shumë ishuj: 365 sipas legjendës. Në fakt ka midis 30 dhe 40, në varësi të kriterit me të cilin numërohen. Ka edhe shumë ishuj që janë shumë të vegjël për tu zhvilluar. Nga këta ishuj, të gjithë përveç dyve janë në pronësi private: l' Île-aux-Moines dhe l' Île-d'Arz . Pronarët e të tjerëve përfshijnë yje të filmit, stilistë dhe "shkëlqyes" të tjerë të pasur.

Në departamentin e Morbihanit, por jashtë Gjirit, ka katër ishuj të banuar:

• Belle Île
• Groix
• Huat
• Hoëdic

Meaban, një ishull në të dalë të Port du Crouesty, është një rezervë ornitologjike. Vizitorët janë të ndaluar atje.

Qytetet kryesore

Komuna më e populluar është Lorienti ; prefektura Vannes është e dyta më e populluar. Që nga viti 2019, ka 6 komuna me më shumë se 15,000 banorë:

Komuna	Përkthimi shqip	Popullsia (2019)
Lorient	Lorient	57246
Vannes	Vanë	53,719
Lanester	Lanestër	23,124
Ploemeur	Plomër	17778
Hennebont	Henbë	16,062
Pontivy	Pontiv	15,064

Demografia

Popullsia në vite Viti Pop. ±% 1801 401,215 —     1821 416,224 +3.7% 1831 433,522 +4.2% 1841 447,898 +3.3% 1851 478,172 +6.8% 1861 486,504 +1.7% 1876 506,573 +4.1% 1881 521,614 +3.0% 1891 544,47 +4.4% 1901 564 +3.6% 1921 556,047 −1.4% 1936 542 −2.5% 1946 506,884 −6.5% 1954 520,966 +2.8% 1962 530,833 +1.9% 1968 541 +1.9% 1975 563,588 +4.2% 1982 590,889 +4.8% 1990 619,723 +4.9% 1999 643,293 +3.8% 2006 693,498 +7.8% 2011 727,083 +4.8% 2016 747,548 +2.8%

Arti dhe kultura

Shumë banorë mbështesin mirëmbajtjen dhe përdorimin e gjuhës bretone, dhe ka shumë përkrahës të arsimit dygjuhësh.

Piktori Raymond Wintz (1884–1956) portretizoi vendndodhje rreth Gjirit të Morbihanit.