Nacionalizmi frizian
Nacionalizmi frizian i referohet nacionalizmit që i sheh frizianët si komb me një kulturë të përbashkët. Nacionalizmi frizian kërkon të arrijë nivele më të mëdha autonomie për popullin frizian, dhe gjithashtu mbështet unitetin kulturor të të gjithë frizianëve, pavarësisht nga kufijtë territorialë të ditëve të sotme. Frizianët e kanë marrë emrin e tyre nga frizët, një fis i lashtë gjermanik i cili banonte në zonat bregdetare veriore në atë që sot është Holanda veriore, megjithëse kërkimet historike kanë treguar mungesën e vazhdimësisë së drejtpërdrejtë etnike midis frizëve të lashtë dhe 'frizianëve' të mëvonshëm mesjetarë, nga të cilët vijnë frizianët modernë.[1] Në mesjetë, këta frizianë formuan Mbretërinë e Frizisë dhe më vonë konfederatën e lirisë së frizianëve, përpara se të përfshiheshin nga fuqitë e huaja më të forta deri më sot.
Tokat e banuara nga frizianët njihen sot si Frizia dhe shtrihen në të gjithë rajonin e Detit Vaden nga Holanda veriore deri në Gjermaninë veriperëndimore. Këto zona ndonjëherë janë referuar kolektivisht me emrat latinë Magna Frisia (Frizia e Madhe) dhe Tota Frisia (E gjithë Frizia).[2] Frizia zakonisht ndahet në tre pjesë: Frizia Perëndimore në Holandën veriore, Frizia Lindore në shtetin gjerman të Saksonisë së Poshtme dhe Frizia e Veriut në shtetin gjerman të Shlesvig-Holshtajnit. Frizia ndahet gjithashtu midis gjuhëve të ndryshme, me të vetmet që kanë mbetur sot gjuha friziane perëndimore në Holandë, deri tani më e përhapura, dhe frizishtja saterlande më pak e folur në Saksoninë e Poshtme dhe frizishtja veriore në Shlesvig-Holshtajnin veriperëndimor.
Që nga fundi i Rilindjes, këto toka janë sunduar nga fuqi të huaja dhe kultura friziane gradualisht është zëvendësuar në shumë zona nga ato të administratorëve të tyre, me nacionalizmin frizian që u ngrit si një lëvizje e ndërgjegjshme kryesisht në shekullin e 19-të.[3] Në shekujt 19 dhe 20, kontaktet në rritje midis frizianëve holandezë dhe gjermanë nxitën formimin e një ndërgjegjeje transnacionale, e cila u tipizua nga konceptet e një historie të përbashkët, një marrëdhënie herë pas here ambivalente apo edhe në mungesë me gjuhën friziane (e cila ishte zëvendësuar nga holandishtja dhe gjermanishtja në shumë fusha), një theks mbi fshataritetin periferik dhe një pikëpamje e frizianëve si me një karakter "të dashur, të pavarur dhe të niveluar".[2] Megjithatë, pavarësisht nga nocionet romantiko-mitike të nacionalistëve të hershëm frizianë, të cilët shpesh shkruanin për një Perandori të Madhe Friziane të së kaluarës dhe për vazhdimësinë historike të Frizisë moderne me të, kërkimet historike moderne kanë treguar se Frizia ka pasur prej kohësh një peizazh kompleks sociopolitik dhe se marrëdhënia e Frizias moderne me të kaluarën e saj përmban disa elementë të cilët janë "të ndërprerë, ambivalentë dhe madje të kundërt".[2]
- ^ Bazelmans, Jos (2009). "The early-medieval use of ethnic names from classical antiquity: The case of the Frisians". përmbledhur nga Derks, Ton; Roymans, Nico (red.). Ethnic Constructs in Antiquity: The Role of Power and Tradition. Ton Derks, Nico Roymans. Amsterdam: Amsterdam Univ. Press. fq. 321–337. ISBN 978-90-485-0791-7. OCLC 391593170.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b c Jensma, Goffe (2018). "Remystifying Frisia". përmbledhur nga Egberts, Linde; Schroor, Meindert (red.). Remystifying Frisia: The 'experience economy' along the Wadden Sea coast. History, Landscape and Cultural Heritage of the Wadden Sea Region. Amsterdam University Press. fq. 151–168. doi:10.2307/j.ctv7xbrmk.13. ISBN 978-94-6298-660-2. JSTOR j.ctv7xbrmk.13.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!); Parametri|work=është injoruar (Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid<ref>tag; name ":2" defined multiple times with different content - ^ Boucher, Harrison (2017). "Ethnolinguistic Nationalism in Fryslân". Gustavus Adolphus College. Arkivuar nga origjinali më 2021-11-10. Marrë më 2021-11-10.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)