Përgjegjësia e komandës

Pallati i Paqes në Hagë

Përgjegjësia e komandës ose Përgjegjësia komanduese ndonjëherë i njohur edhe si Standardi Yamashita ose Standardi Medina, i njohur gjithashtu edhe si përgjegjësia superiore, është doktrina ligjore e përgjegjësisë hierarkike për krimet e luftës. Termi gjithashtu mund të përdoret më gjerësisht për t'iu referuar detyrës për të mbikëqyrur vartësit dhe përgjegjësisë për dështimin për ta bërë këtë, si në qeveri, ligjeve ushtarake, si dhe në lidhje me korporatat.

Hyrje

Doktrina e "përgjegjësisë komanduese" u krijua nga Konventat e Hagës të vitit 1899 dhe 1907, pjesërisht bazuar edhe në kodin amerikan Lieber, një manual lufte për forcat e Unionit të nënshkruara nga Presidenti Abraham Lincoln në vitin 1863, dhe u zbatua për herë të parë nga Gjykata e Lartë Gjermane në Gjykimet e Krimeve të Luftës në Leipzig pas Luftës së Parë Botërore, në gjyqin ndaj Emil Müller në vitin 1921.

Shtetet e Bashkuara përfshinë të dy Konventat e Hagës mbi "përgjegjësinë e komandës" në ligjin federal përmes precedentit të vendosur nga Gjykata Supreme e Shteteve të Bashkuara (i quajtur "Standardi Yamashita") në rastin e gjeneralit të ushtrisë perandorake japoneze Tomoyuki Yamashita . Ai u procedua penalisht në vitin 1945 për mizoritë e kryera nga trupat nën komandën e tij në Filipine, në Betejën e Paqësorit gjatë Luftës së Dytë Botërore . Yamashita u akuzua për "mosrespektim të paligjshëm dhe dështim në kryerjen e detyrës së tij si komandant për të kontrolluar veprimet e anëtarëve të komandës së tij duke i lejuar ata të kryejnë krime lufte ".

Për më tepër, i ashtuquajturi "Standardi i Medinës" ka sqaruar ligjin e SH.B.A.-së për të përfshirë qartë edhe oficerët e SH.B.A.-së, në mënyrë që ata si dhe oficerët e huaj të tillë si Gjenerali Yamashita të mund të ndiqen penalisht në Shtetet e Bashkuara. "Standardi Medina" bazohet në ndjekjen penale të vitit 1971 të Kapitenit të Ushtrisë Amerikane Ernest Medina në lidhje me Masakrën My Lai gjatë Luftës së Vietnamit. Ai konstaton se një oficer komandues i SH.B.A.-së, duke qenë i vetëdijshëm për një shkelje të të drejtave të njeriut ose një krim lufte, do të mbahet penalisht përgjegjës nëse ai nuk ndërmerr ndonjë veprim. Sidoqoftë, Medina u lirua nga të gjitha akuzat.

Statuti i Romës

Statuti i Romës i Gjykatës Penale Ndërkombëtare (shpesh i njohur si Statuti i Gjykatës Penale Ndërkombëtare ose Statuti i Romës) është traktati që themeloi Gjykatën Ndërkombëtare Penale (ICC).  Ai u miratua në një konferencë diplomatike në Romë, Itali më 17 korrik 1998  dhe hyri në fuqi më 1 korrik 2002.  Që nga nëntori 2019, 123 shtete janë palë në këtë statut.  Ndër të tjera, statuti përcakton funksionet e gjykatës, juridiksionin dhe strukturën.

Neni 25

Krimet brenda juridiksionit të gjykatës do të jenë përgjegjësi jo vetëm e autorëve të tyre, por edhe e komandantëve, ndihmësve, nxitësve të tyre, si dhe personave që në ndonjë mënyrë tjetër marrin pjesë në kryerjen e tyre ose në tentativën e kryerjes.

Neni 27

Ky Statut do të zbatohet njësoj ndaj të gjithë personave, pa asnjë dallim të bazuar në pozitën zyrtare. Në veçanti, pozita zyrtare si Kryetar i shtetit apo qeverisë, anëtar i qeverisë apo parlamentit, përfaqësues i zgjedhur i qeverisë apo zyrtar i qeverisë, në asnjë rast nuk do të përjashtojë një person nga përgjegjësia penale sipas këtij Statuti, as që pozita e tillë, vetvetiu, nuk do të krijojë bazë për reduktimin e dënimit.

Neni 28

(a) Komandanti ushtarak apo personi që në mënyrë efektive vepron si i tillë, do të jetë përgjegjës penalisht për krimet brenda juridiksionit të Gjykatës, të kryera nga forcat nën komandën apo kontrollin efektiv të tij apo saj, apo autoritetin efektiv që mund të jenë si rezultat i dështimit të tij apo saj për të ushtruar kontrollin e duhur mbi ato forca, kur:

(i) ai komandant apo person ushtarak, ose ka ditur, apo duke marrë parasysh rrethanat e rastit, është dashur të dijë se forcat ishin duke kryer apo do të kryenin krime të tilla; dhe

(ii) Ai komandant apo person ushtarak ka dështuar të ndërmarrë të gjitha masat e domosdoshme dhe të arsyeshme brenda fuqive të tij apo saj, për të parandaluar apo shtypur kryerjen e tyre, apo për të dorëzuar çështjen në organin kompetent për hetim dhe ndjekje.

(b) Sa i përket raporteve ndërmjet epërorit dhe të të nënshtruarit që nuk janë përshkruar në paragrafin (a), epërori do të jetë përgjegjës penalisht për krimet brenda juridiksionit të Gjykatës, të kryera nga personat e nënshtruar, nën autoritetin dhe kontrollin efektiv të tij apo saj, si rezultat i dështimit të tij apo saj për të ushtruar kontrollin e duhur mbi personat e tillë, kur:

(i) udhëheqësi ose ka ditur, ose në mënyrë të vetëdijshme nuk ka përfillur informatën që në mënyrë të qartë ka treguar se, personat e nënshtruar ishin duke kryer apo mendonin të kryejnë krime të tilla;

(ii) krimet kanë të bëjnë me vepra që janë brenda përgjegjësisë dhe kontrollit efektiv të udhëheqësit; dhe

(iii) udhëheqësi ka dështuar në marrjen e të gjitha masave të domosdoshme dhe të arsyeshme, brenda fuqive të tij apo saj për të parandaluar apo ndaluar kryerjen e tyre, apo për të dorëzuar çështjen në organin kompetent për hetim dhe ndjekje.

Neni 33

1. Fakti që krimi brenda juridiksionit të Gjykatës është kryer nga një person sipas urdhërave të qeverisë apo udhëheqësit, qoftë ai ushtarak apo civil, nuk do ta lirojë atë person nga përgjegjësia penale, përveç nëse:

(a) personi ka qenë nën obligimin ligjor që të respektojë urdhërat e qeverisë apo udhëheqësit në fjalë;

(b) personi nuk ka ditur se urdhëri është i paligjshëm; dhe

(c) urdhëri nuk ka qenë i manifestuar shprehimisht si i paligjshëm.

2. Për qëllimet e këtij neni, urdhërat për të kryer gjenocidin apo krime kundër njerëzimit janë shprehimisht të paligjshme.

Shih edhe

• Gjenocidi
• Krimet e luftës
• E drejta ndërkombëtare
• Konventa e Gjenevës
• Gjyqi i Nyrëmbergut
• Karta e Nyrenbergut
• Principet e Nyrenbergut
• Gjykata Penale Ndërkombëtare
• Gjykata Ndërkombëtare Penale për ish Jugosllavinë

Literatura

• Statuti i Romës për Gjykatën Penale Ndërkombëtare (Shqip)
• The interests of States versus the doctrine of superior responsibility Ilias Bantekas, International Review of the Red Cross No. 838, p. 391–402
• YAMASHITA, MEDINA, AND BEYOND: COMMAND RESPONSIBILITY IN CONTEMPORARY MILITARY OPERATIONS MILITARY LAW REVIEW
• THE TRIBUNAL'S FIRST TRIAL TO CONSIDER COMMAND RESPONSIBILITY... by the ICTY
• The Haditha Double Standard Arkivuar 14 shkurt 2012 tek Wayback Machine by Victor Hansen, JURIST
• The Last Line of Defense: The Doctrine of Command Responsibility, Gender Crimes in Armed Conflict, and the Kahan Report (Sabra & Shatilla) The Berkeley Electronic Press
• YAMASHITA v. STYER, Commanding General, U.S. Army Forces, Western Pacific, Findlaw
• Yamashita v. Styer, 327 U.S. 1 (1946) or [1]
• The Yamashita Standard by Anne E. Mahle, PBS
• Command Responsibility in the United States by Anne E. Mahle, PBS
• "FROM THE TOP ON DOWN" (PDF). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 27 shtator 2007. Marrë më 18 shkurt 2006. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) BY JOHN D. HUTSON AND JAMES CULLEN
• Guilty Associations: Joint Criminal Enterprise, Command Responsibility, and the Development of International Criminal Law by Allison Marston Danner† and Jenny S. Martinez, CALIFORNIA LAW REVIEW
• YAMASHITA, MEDINA, AND BEYOND: COMMAND RESPONSIBILITY IN CONTEMPORARY MILITARY OPERATIONS Arkivuar 3 mars 2016 tek Wayback Machine by MAJOR MICHAEL L. SMIDT
• Command Responsibility and Superior Orders in the Twentieth Century - A Century of Evolution by Stuart E Hendin BA, MA, LLB, LLM, QC, Murdoch University Electronic Journal of Law, Volume 10, Number 1 (March 2003)
• The Last Line of Defense: The Doctrine of Command Responsibility
• SUPERIOR OR COMMAND RESPONSIBILITY
• THE YAMASHITA WAR CRIMES TRIAL: COMMAND RESPONSIBILITY THEN AND NOW by Major Bruce D. Landrum
• Sugamo and the River Kwai By Robin Rowland, Paper presented to Encounters at Sugamo Prison, Tokyo 1945–52, The American Occupation of Japan and Memories of the Asia-Pacific War, Princeton University, May 9, 2003
• ROLE OF THE ARMED FORCES IN THE PROTECTION AND PROMOTION OF HUMAN RIGHTS General McCaffrey presented the following on 18 November 1995 during "Nuremberg and the Rule of Law: A Fifty-Year Verdict."
• THE CONTEMPORARY LAW OF SUPERIOR RESPONSIBILITY By Ilias Bantekas, the American Journal of International Law v.93, no. 3, July 1999