Parlamenti i Jugosllavisë

Parlamenti i Jugosllavisë
Народна скупштина
Parlamenti i Jugosllavisë ; Народна скупштина
Organi legjislativ i Jugosllavisë
Lloji
Lloji	Njëdhomësia (1920–1931; 1942–1945); Dydhomësia (1931–1941; 1946–1963; 1974–1992); Pesëdhomësia (1963–1967); Gjashtëdhomësia (1967–1974)
Historia
Krijuar	1920
Shpërbërë	1992
Pasuar nga	Disa legjislatura post-jugosllave: list Asambleja Kombëtare e Bosnjë-Hercegovinës; Parlamenti i Kroacisë; Kuvendi i Republikës së Maqedonisë së Veriut; Parlamenti i Sllovenisë; Asambleja Federale e Jugosllavisë; ;
Vende	308 (at dissolution)
Zgjedhjet
Zgjedhjet e para	1920
Zgjedhjet e fundit	1989
Vendi i takimit
	Ndërtesa e Kuvendit Federal, Beograd
Kushtetuta
	Kushtetuta e Jugosllavisë

Parlamenti i Jugosllavisë ishte legjislativi i Jugosllavisë. Para Luftës së Dytë Botërore në Mbretërinë e Jugosllavisë njihej si Kuvendi Kombëtar (Narodna skupština), ndërsa në Republikën Federale Socialiste të Jugosllavisë emri u ndryshua në Kuvendi Federal (serbokroacisht: Savezna skupština/Савезна скупштина). Ajo ka funksionuar nga viti 1920 deri në vitin 1992 dhe ka banuar në ndërtesën e Dhomës së Kuvendit Kombëtar e cila më pas ka shërbyer si seli e Parlamentit të Serbisë dhe Malit të Zi dhe që nga viti 2006 pret Kuvendin Kombëtar të Serbisë.

Mbretëria

Organi i parë parlamentar i shtetit ishte Përfaqësia e Përkohshme Kombëtare e cila ekzistonte deri në zgjedhjet e para që u mbajtën më 28 nëntor 1920. Parlamenti i ri u quajt Kuvendi Kushtetues. Kuvendi miratoi Kushtetutën e Vidovdanit më 28 qershor 1921, pas së cilës u bë e njohur si Kuvendi Kombëtar.

Pas përfundimit të diktaturës së 6 janarit, në vitin 1931 mbretëria u kthye në një monarki kushtetuese dhe Kuvendi Kombëtar u bë Përfaqësia Kombëtare e përbërë nga Kuvendi Kombëtar (dhoma e ulët) dhe Senati (dhoma e sipërme).

Këshilli Antifashist për Çlirimin Kombëtar të Jugosllavisë

Gjatë pushtimit të Boshtit të Jugosllavisë (1941−1944), Këshilli Antifashist për Çlirimin Kombëtar të Jugosllavisë (AVNOJ) ishte organizata ombrellë politike për këshillat nacionalçlirimtare të Rezistencës Jugosllave.

Republika Socialiste Federale

Si rezultat i Traktatit të Visit, AVNOJ u reformua në Kuvendi i Përkohshëm Kombëtar, e cila përfshinte gjithashtu disa dhjetëra anëtarë të kuvendit të zgjedhur në vitin 1938. Pas konsolidimit të pushtetit nga komunistët në fund të vitit 1945, u krijua Kuvendi Kushtetues. Kuvendi Kushtetues u nda në dy dhoma: Kuvendi Federal dhe Kuvendi i Popujve.

Me miratimin e një kushtetute në vitin 1946, emri Kuvendi Kombëtar u miratua përsëri. Ai u nda në dy këshilla (dhoma):^[1] Këshilli Federal dhe Këshilli i Popujve.^[2] Me amendamentet e kushtetutës në vitin 1953, Kuvendi Popullor Federal u nda në Këshillin Federal dhe Këshillin e Prodhuesve (nga 1953 deri në 1967 Këshilli i Kombeve ishte një "nëndhoma" brenda Këshillit Federal).

Në vitin 1963 me miratimin e një kushtetute të re, Kuvendi Federal u nda në pesë dhoma: Këshilli Federal, Këshilli Ekonomik, Këshilli Arsimor-Kulturor, Këshilli Social-Shëndetësor dhe Këshilli Organizativ-Politik^[3] Në vitin 1967 Këshilli i Kombeve u bë dhomë më vete, ndërsa në vitin 1968 Këshilli Federal u ul në favor të Këshillit të Kombeve dhe Këshilli Organizativ-Politik ndryshoi emrin në Këshillin Social-Politik. Asambleja Federale e Jugosllavisë ishte i vetmi legjislativ pesëdhomësh (më vonë gjashtëdhomësh) në historinë politike.^[4]

Pas miratimit të Kushtetutës Jugosllave të vitit 1974, Kuvendi i RSFJ-së ishte dydhomësh, me dhomën e ulët të quajtur Dhoma Federale dhe një dhomë të lartë të quajtur Dhoma e Republikave dhe Krahinave. Dhoma Federale kishte 30 anëtarë nga çdo Republikë dhe 20 nga çdo Provincë Autonome, ndërsa Dhoma e Republikave dhe Provincave kishte 12 anëtarë nga çdo Republikë dhe 8 nga çdo Provincë Autonome. Asambleja përbëhej nga anëtarë të Lidhjes së Komunistëve nga çdo republikë përbërëse të emëruar nga kolegjet zgjedhore të zgjedhura në nivele të ndryshme të hierarkisë ligjore nëpërmjet procedurave komplekse.^[5]

Kur Lidhja e Komunistëve u shemb në vitin 1990 mes tensioneve etnike, Kuvendi u mbyll. Institucioni do të ringjallet si Kuvendi Federal i Republikës Federale të Jugosllavisë në vitin 1992, por ky kuvend kishte zgjedhur anëtarë.

Galeria

Parlamenti më 1936
Parlamenti më 1945
Parlamenti më 1958

Referime

^ Gjatë gjithë ekzistencës së tij, Kuvendi ishte i përbërë nga "këshillat" (serbokroacisht: vijeće, shumës. vijeća); në fakt këto ishin "dhoma" ose "shtëpi".
^ Kushtetuta jugosllave e vitit 1946 në WikiSource
^ Kushtetuta jugosllave e vitit 1963 në WikiSource
^ Lapenna, Ivo (1972). "Main features of the Yugoslav constitution 1946-1971". International and Comparative Law Quarterly (në anglisht). 21 (2): 209–229. doi:10.1093/iclqaj/21.2.209. Ten years later, the Constitution of 1963 completely changed the whole structure of the Federal Assembly and of all the other organs of State authority. It introduced a heavy and complicated system of five or, in some cases, even six "Councils", for which the term "Chamber" seems more appropriate in order to avoid confusion between these bodies and various other councils.
^ 1974 Constitution of Yugoslavia on WikiSource

[1] Gjatë gjithë ekzistencës së tij, Kuvendi ishte i përbërë nga "këshillat" (serbokroacisht: vijeće, shumës. vijeća); në fakt këto ishin "dhoma" ose "shtëpi".

[2] Kushtetuta jugosllave e vitit 1946 në WikiSource

[3] Kushtetuta jugosllave e vitit 1963 në WikiSource

[4] Lapenna, Ivo (1972). "Main features of the Yugoslav constitution 1946-1971". International and Comparative Law Quarterly (në anglisht). 21 (2): 209–229. doi:10.1093/iclqaj/21.2.209. Ten years later, the Constitution of 1963 completely changed the whole structure of the Federal Assembly and of all the other organs of State authority. It introduced a heavy and complicated system of five or, in some cases, even six "Councils", for which the term "Chamber" seems more appropriate in order to avoid confusion between these bodies and various other councils.

[5] 1974 Constitution of Yugoslavia on WikiSource

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]