Perleshjet e Kumanovës

Përleshjet e Kumanovës
Një shtëpi e shkatërruar gjatë luftimeve në Kumanovë
Data 9 – 10 Maj 2015 (2 ditë) Vendodhja Kumanovë, Republika e Maqedonisë, (tani Maqedonia e Veriut)
Palët pjesëmarrëse
Grup i armatosur (ishte i lidhur me UÇK-në)	Policia e Maqedonisë Njësia e Operacioneve Speciale "Tigrat" Njësia e Shpërndarjes së Shpejtë
Komandantët dhe udhëheqësit
Mirsad Ndrecaj † Beg Rizaj † Sami Ukshini–Sokoli Muhamed Krasniqi Demë Shehu	Gordana Jankullovska Nikolla Gruevski Gjorge Ivanov
Fuqia ushtarake
40 burra	Nuk dihet
Viktimat dhe humbjet
10 të vrarë 28 të dorëzuar	8 policë të vrarë 37 oficerë të plagosur
18 viktima totale

Një shkëmbim zjarri i cili shpërtheu gjatë një bastisjeje të policisë maqedonase në mes të forcave speciale të policisë së Maqedonisë dhe një grupi të armatosur të identifikuar si Ushtria Çlirimtare Kombëtare (UÇK), ka ndodhur më 9 Maj 2015 në qytetin verior të Maqedonisë së Veriut në Kumanovë. Gjatë të shtënave, 8 policë maqedonas dhe 10 ish-luftëtarë shqiptarë të UÇK-së u vranë, ndërsa 37 oficerë u plagosën. Të shtënat përfunduan më 10 Maj 2015 në një operacion nga policia maqedonase dhe forcave të armatosura, ku 28 burra shqiptarë janë arrestuar dhe akuzuar për "terrorizëm", akuzat janë bërë nga ana e autoriteteve maqedonase.

Para ngjarjes

Ngjarjes i paraprin gjendja e keqe politike në Maqedoni, ku opozita publikonte përgjimet të ashtu-quajtura "bomba qeveritare", ku njerëzit e kabinetit qeveritar kishin diskutuar për korrupsion dhe biseda nacionaliste anti-shqiptare sidomos ai i Ministres së Mbrendshme, Gordana Jankulovska ku u dëgjua dukë thënë se "shqiptarët e Maqedonisë mund ti zhdukim mbrenda një ore" dhe "me shqiptarët duhet ti lajmë duart".

Më 21 prill 2015 afër 40 pjesëtarë të UÇK-së sulmuan policinë kufitare në Goshnicë afër kufirit me Kosovën. Fatmirësisht nuk pati të vdekur as të lënduar por vetëm dëme të vogla materiale

Ngjarja

Rreth orës 05.00 te mëngjesit duke u gdhirë e shtuna, mediat te informuara nga banoret, raportuan për goditje me arme zjarri qe sa vinin e bëheshin me te shpeshta. Forca te mëdha policore nisen te grumbulloheshin ne qytet, veçanërisht ne Lagjen e Trimave, te banuar kryesisht me shqiptare. Helikopterë te shumte fluturonin ne këtë zone dhe autoritetet maqedonase zgjodhën te heshtin për ore te tera për te sqaruar qytetaret se çfarë po ndodhte. Situata ishte e paqarte, nëse te shtënat vinin nga individë apo policia po kryente një operacion ndaj personave te armatosur. Mediat nga burime te tyre jozyrtare deklaruan për disa viktima, mes te cilëve edhe civile ne përplasjet mes policisë dhe një grupi, ndërsa dhanë alarmin se banoret ndodheshin te rrethuar dhe frikësuar nga prania e forcave speciale. Pjesa me e madhe e tyre me pas u evakuuan. Ministrja e Brendshme Jankullovska vendosi te japë informacione për atë çka po ndodhte vetëm ne orët e vona te mbrëmjes te se shtunës, kur tha se policia po përballej me një grup terrorist te armatosur rende te përbëre nga shtetas maqedonas dhe një vend ne kufi, qe synonte te godiste institucionet e rëndësishme. Ajo sqaroi se gjate përplasjeve kishte pasur viktima mes radhëve te policisë, por jo mes civileve.

Të nesërmen rreth orës 18:00 rreth 28 persona të armatosur u dorëzuan dhe më pas u arrestuan.

Pas ngjarjes

Pas sulmit, prokurorët maqedonas akuzuan 30 militantë me terrorizmin. Autoritetet thanë se 18 nga të dyshuarit ishin emigrantë etnikë shqiptarë të paligjshëm nga Republika e Kosovës. Ministria e Brendshme e Maqedonisë ka deklaruar se tetë policë dhe 14 persona të armatosur u vranë në operacion, ndërkohë që 37 oficerë të tjerë u plagosën. Më 10 maj 2015, Kryetari i Republikës së Maqedonisë Gjorge Ivanov thirri një takim urgjent të Këshillit të Sigurisë Kombëtare të vendit, udhëheqjen e ushtrisë maqedonase, policinë, dhe udhëheqësit politikë nga qeveritar dhe partive opozitare u takuan në pallatin presidencial për të diskutuar ngjarjet. Pas takimit, Presidenti theksoi se "policia ka parandaluar sulme të koordinuara terroriste në vende të ndryshme në Maqedoni, ku do të shkaktonin destabilizim serioz, kaos dhe frikë", duke shtuar se autoritetet ishin në dijeni të aktiviteteve të grupit të armatosur që nga "fillim të vitit 2015". Qeveria maqedonase shpalli dy ditë zie kombëtare pas sulmeve për oficerët e policisë që humbën jetën gjatë sulmit.

Policia Maqedone shkatërroi shumë shtëpi shqiptare. Rreth 3000 shtëpi ishin krejtësisht të djegura apo të pabanuara. Rreth 5000 shqiptarë menjëherë dolën refugjat në fshatrat kufitare në Kosovë. Autoritetet Maqedonase kurrë nuk kanë raportuar apo dhënë ndonjë deklaratë për dëmet që bëri policia kundër shtëpive shqiptare.

Më 10.05.2016 përkatësisht 1 vit pas rënies së ushtarëve shqiptar, Organizata e Veteraneve të Luftës në Kosovë publikoi se "shqiptarët luftuan me ushtrinë Maqedonase, për bashkim kombëtar, ata u tradhtuan dhe luftuan në relacion 1 me 60 ^{(1 ushtar shqiptar me 60 ushtar maqedonas)}

Ndërhyrjet ndërkombëtare

• Shqipëria - Ministri i Jashtëm shqiptar Ditmir Bushati bëri thirrje për një hetim ndërkombëtar në të shtënat. Ai deklaroi se Marrëveshja e Ohrit dhe zbatimi i saj paraqesin "bazën për të ardhmen e stabilitetit demokratik dhe euro-atlantik të Maqedonisë" dhe se "të drejtat demokratike në Maqedoni duhet të respektohen."
• Bullgaria - Kryeministri bullgar Bojko Borisov, më 13 maj 2015, i tha parlamentit të vendit që ai ka dërguar trupa të ushtrisë bullgare deri në kufi me Maqedoninë për të ndaluar një fluks të mundshëm të refugjatëve dhe për tu përgatitur për të ndaluar sulmet e mundshme terroriste.
• EU - Komisioneri i BE-së për negociatat mbi politikën e zgjerimit dhe fqinjësisë, Johannes Hahn, dërguar tre mesazhe në lidhje me sulmet në Kumanovës: "Ne i bëjmë thirrje të gjitha palëve të interesuara për të bashkëpunuar në sqarimin se çfarë ka ndodhur". Ai gjithashtu kerkoi "autoritetet dhe të gjithë udhëheqësit politikë dhe të komunitetet për bashkëpunim, për të rivendosur të qetësinë dhe hetim të ngjarjeve në mënyrë objektive dhe transparente brenda ligjit.
• Greqia - Ministri i jashtëm grek Nikos Kotzias u takua me homologun e tij maqedonas, ai i ofroi ngushëllimet e Greqisë për familjet e viktimave.
• Kosova - Ministria e Punëve të Jashtme e Republikës së Kosovës, lëshoi një deklaratë që dënonte dhunën dhe bëri thirrje për respektimin e Marrëveshjes së Ohrit. Në një takim me ambasadorin e Maqedonisë në Kosovë, zëvendësministri i Punëve të Jashtme, Petrit Selimi ka premtuar se Kosova do të intensifikojnë bashkëpunimi me autoritetet maqedonase dhe ranë dakord për të ndarë informacion mbi fajtorët e dyshuar.
• NATO - Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg, në një konferencë shtypi në selinë e NATO-s në Bruksel, ka deklaruar "Policia maqedonase ishte e gatshme për të trajtuar situatën, por për fat të keq ajo e humbi atë", duke shtuar se "Unë i bëj thirrje të gjithëve që të ushtrojnë vetëpërmbajtje dhe për të shmangur ndonjë përshkallëzim të mëtejshëm, në interes të vendit dhe të gjithë rajonit". Deklarata e tij zyrtare me shkrim thuhet se "është e rëndësishme që të gjithë liderët politikë dhe komuniteti të punojnë së bashku për të rivendosur të qetë dhe të kryejë një hetim transparent për të vendosur se çfarë ka ndodhur".
• Rusia - Deklarata e Ministrisë së Jashtme ruse thuhet se ai mbështet qeverinë konservatore të Nikolla Gruevski, duke deklaruar se "shpërthimi i aktiviteteve anti-qeveritare në Maqedoni gjatë ditëve të fundit është shqetësuese", më vonë duke treguar se "zgjedhja e lëvizjeve të shumta të opozitës dhe OJQ-të, frymëzuar nga Perëndimi, që favorizojnë logjikën e rrugës dhe skenarin e njohur të një "revolucioni me ngjyrë", është e mbushur me pasoja të rrezikshme.
• Serbia - Presidenti serb Tomislav Nikoliç, i ka dërguar një telegram ngushëllimi për ngjarjet në Kumanovë me presidentin e Maqedonisë, duke thënë se ai është "thellësisht i shqetësuar nga lajmi rreth gjakderdhjes në Kumanovë shkaktuar nga veprimet fanatikë terroriste". Gjithashtu, kryeministrin serb Aleksandar Vuçiç ka dërguar një telegram Gruevskit, duke deklaruar "në emër të qeverisë së Serbisë dhe në emrin tim personal, unë do të doja të shpreh ngushëllimet më të sinqerta për ju dhe familjet e viktimave". Shefi i Inteligjencës Ushtarake të Serbisë deklaroi se ai ishte paralajmëruar nga "kolegët" e Maqedonisë në lidhje me sulmet e papritur, por besohet se deklaratat ishin mbi ekzagjeruar.
• Turqia - Ministria e Republikës Punëve të Jashtme e Turqisë lëshoi shpresat se tensionet politike të cilat kanë qenë të vazhdueshme në Republikën e Maqedonisë për një periudhë të caktuar kohore do të zgjidhet me mjete demokratike në kuadër të parimit të sundimit të ligjit, dhe të dialogut, si dhe qetësinë e brendshme dhe bilanci ndëretnik arrihet nëpërmjet Marrëveshjes së Ohrit të vitit 2001 ku ai nuk duhet të jetë i dëmtuar.