Popullsia botërore

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Dendësia e popullsisë (njerëz për km2) harta e botës në vitin 1994. Zonat vjollcë dhe rozë tregojnë rajone me dendësi më të madhe të popullsisë.

Në demografi, popullsia e botës është numri i përgjithshëm i qenieve njerëzore që jetojnë aktualisht. Është vlerësuar të ketë tejkaluar 8 miliardë në nëntor 2022. U deshën mbi dyqind mijë vjet të parahistorisë dhe historisë njerëzore që popullsia njerëzore të arrinte një miliard dhe vetëm 219 vjet më shumë për t'u rritur në 8 miliardë.[1]

Popullsia njerëzore ka përjetuar rritje të vazhdueshme pas Urisë së Madhe të viteve 1315-1317 dhe përfundimit të Vdekjes së Zezë në vitin 1350, kur ishte afër 370,000,000.[2] Normat më të larta të rritjes së popullsisë globale, me rritje mbi 1.8% në vit, ndodhën midis viteve 1955 dhe 1975, duke arritur kulmin në 2.1% midis viteve 1965 dhe 1970.[3] Norma e rritjes ra në 1.1% midis viteve 2015 dhe 2020 dhe parashikohet të bjerë më tej në shekullin e 21-të.[4][5] Popullsia globale është ende në rritje, por ka pasiguri të konsiderueshme në lidhje me trajektoren e saj afatgjatë për shkak të ndryshimit të normave të lindshmërisë dhe vdekshmërisë.[6] Departamenti i Kombeve të Bashkuara për Çështjet Ekonomike dhe Sociale projekton midis 9 dhe 10 miliardë njerëz deri në vitin 2050 dhe jep një interval besimi prej 80% prej 10-12 miliardë deri në fund të shekullit të 21-të, me një normë rritjeje deri atëherë zero.[5] Demografë të tjerë parashikojnë se popullsia njerëzore do të fillojë të bjerë në gjysmën e dytë të shekullit të 21-të.[7]

Numri i përgjithshëm i lindjeve në nivel global është aktualisht (2015-2020) 140 milionë/vit, parashikohet të arrijë kulmin gjatë periudhës 2040-2045 në 141 milionë/vit dhe më pas të bjerë ngadalë në 126 milionë/vit deri në vitin 2100. Numri i përgjithshëm i vdekjeve është aktualisht 57 milionë/vit dhe parashikohet të rritet në mënyrë të qëndrueshme në 121 milionë/vit deri në vitin 2100.

Mosha mesatare e qenieve njerëzore në vitin 2020 është 31 vjeç.[8]

Struktura për Moshës[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

nga 0-14 vjet: 27% (meshkuj 944987919 / 884268378 femra)

15-64 vjet: 65,3% (meshkuj 2234860865 / 2187838153 femra)

65 e më tepër: 7.6% (meshkuj 227,164,176/femra 289,048,221) (2009 )[9].

Mosha Mesatare[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

e përgjithshme.: 28,4 vite

meshkuj: 27,7 vjet

femra: 29 vite (2009 )[10].

Shkalla e rritjes së popullsisë[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

1.133% (2009 ).[9].

Shkalla e lindjes[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

19,86 lindje / 1000 popullsia (2009 ).[9].

Shkalla e vdekjes[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

8,37 vdekje / 1000 popullsia (2009 ).[9].

Dhjetë qytetet më të mëdha[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Tokio (Japoni) - 36.669.000;

Delhi (Indi) - 22.157.000;

Sao Paulo (Brazil) - 20.262.000;

Mumbai (Indi) - 20.041.000;

Mexico City (Meksiko) - 19.460.000;

New York (SHBA) - 19425000;

Shanghai (Kinë) - 16.575.000;

Kolkata (Indi) - 15552000,

Daka (Bangladeshi ) - 14.648.000;

Karaçi (Pakistan) - 13125000 (2009)[9].

Struktura gjinore[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

në lindje: 1,07 mashkull (a) / femra

nën 15 vjeç: 1,06 mashkull (a) / femra

15-64 vjet: 1,02 mashkull (a) / femra

65 vjeç e lart: 0,78 mashkull (a) / femra

total population: 1.01 male(s)/female (2009 )[9].

Shkalla e vdekshmërisë foshnjeve[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

i përgjithshëm: 44,13 vdekje / 1000 lindje të gjalla

mashkull: 46,19 vdekje / 1000 lindje të gjalla

femra: 41,92 vdekje / 1000 lindje të gjalla (2009 )[9].

Jetëgjatësia mesatare[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Gjithë popullsia: 66,12 vjet

meshkujt: 64,29 vjet

femrat: 68.07 vjet (2009 )[9].

Struktura fetare[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Krishterët 33,32% (nga të cilat 16,99% katolikë, protestantë 5,78%,

3,53% ortodoksë, Anglicans 1,25%),

muslimanët 21,01%, 13,26%

Hindus, Budistët 5,84%, 0,35% Sikhs,

hebrenjtë 0,23%, 0,12% Baha'is, fe të tjera 11,78%, jo-fetare 11,77%, ateistë 2,32% (2007 )[9].

Struktura gjuhësore[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Kineze13.22%,

Spanjole 4.88%,

Angleze 4.68%,

Arabe 3.12%,

Hinduse 2.74%,

Portugueze 2.69%,

Bengali 2.59%,

Ruse 2.2%,

Japoneze 1.85%,

Standard Gjermane 1.44%,

Frenge 1.2% (2005 )[11].

Burimi i të dhënave[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ Kight, Stef W.; Lysik, Tory (14 nëntor 2022). "The human race at 8 billion". Axios (në anglisht). Marrë më 15 nëntor 2022.
  2. ^ Jean-Noël Biraben (1980), "An Essay Concerning Mankind's Evolution". Population, Selected Papers. Vol. 4. pp. 1–13. Original paper in French:(b) Jean-Noël Biraben (1979)."Essai sur l'évolution du nombre des hommes". Population. Vol. 34 (no. 1). pp. 13–25.
  3. ^ "World Population Prospects" (në anglisht). United Nations. Arkivuar nga origjinali më 19 shtator 2016. Marrë më 15 shtator 2016.
  4. ^ "World Population Prospects 2019, Population Growth Rate file, estimates tab". United Nations Department of Economic and Social Affairs (në anglisht). 2019.
  5. ^ a b "World Population Prospects 2019, Population Growth Rate file, medium variant tab". United Nations Department of Economic and Social Affairs (në anglisht). 2019.
  6. ^ Ortiz-Ospina, Esteban; Roser, Max (9 maj 2013). "World Population Growth". Our World in Data (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 13 tetor 2016. Marrë më 13 tetor 2016.
  7. ^ Cave, Damien; Bubola, Emma; Sang-Hun, Choe (22 maj 2021). "Long Slide Looms for World Population, With Sweeping Ramifications". The New York Times (në anglisht). ISSN 0362-4331. Arkivuar nga origjinali më 28 dhjetor 2021. Marrë më 23 maj 2021.
  8. ^ "World", The World Factbook (në anglisht), Central Intelligence Agency, 19 tetor 2021, marrë më 1 nëntor 2021
  9. ^ a b c d e f g h i Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura CIA-stat
  10. ^ CIA.gov - Ekuador Arkivuar 24 prill 2010 tek Wayback Machine - Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{in lang|en}} instead.
  11. ^ CIA.gov - Worldr Arkivuar 24 prill 2010 tek Wayback Machine - Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{in lang|en}} instead.

Lidhje të jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Population clocks
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Popullsia_botërore&oldid=2597052"