Poshtërimi
_-_The_Pillory.JPG)
Poshtërimi është ulja e krenarisë, e cila krijon mortifikimi ose çon në një gjendje të përulur ose të reduktuar në përulësi ose nënshtrim. Është një emocion i ndjerë nga një person statusi social i të cilit, qoftë me forcë apo me dëshirë, sapo është ulur. Ajo mund të shkaktohet nëpërmjet frikësimit, keqtrajtimit fizik ose mendor ose mashtrimit, ose nga turpi nëse një person zbulohet se ka kryer një veprim shoqëror ose ligjërisht të papranueshëm. Ndërsa përulësia mund të kërkohet vetëm si një mjet për të ç'theksuar egon, poshtërimi duhet të përfshijë persona të tjerë, por jo domosdoshmërisht drejtpërdrejt ose me dëshirë.
Poshtërimi është aktualisht një temë aktive kërkimore dhe tani shihet si një dinamikë thelbësore – dhe komplekse – në marrëdhëniet njerëzore, që ka implikime në nivele ndërpersonale, institucionale dhe ndërkombëtare. [1] [2]
Efektet psikologjike
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Një person që vuan nga poshtërime të rënda mund të përjetojë depresione të mëdha, gjendje vetëvrasjeje dhe gjendje të rënda ankthi si çrregullimi i stresit post-traumatik. Humbja e statusit, si humbja e një pune ose etiketimi si gënjeshtar ose i diskredituar në mënyrë të padrejtë, mund të shkaktojë paaftësinë e njerëzve për t'u sjellë normalisht në komunitetet e tyre. Individët e poshtëruar mund të provokohen dhe të dëshirojnë hakmarrje, dhe disa njerëz mund të ndihen të pavlerë, të pashpresë dhe të pafuqishëm, duke krijuar mendime vetëvrasëse nëse drejtësia nuk zbatohet. Ajo gjithashtu mund të çojë në njohuri të reja, aktivizëm dhe një lidhje të re farefisnore me grupet e margjinalizuara. [3]
Ndjenjat e poshtërimit mund të prodhojnë 'tërbim të poshtëruar', [4] i cili kur kthehet nga brenda mund të rezultojë në apati dhe depresion, dhe kur kthehet nga jashtë mund të shkaktojë paranojë, sjellje sadiste dhe fantazi hakmarrjeje. Klein shpjegon, "Kur është i drejtuar nga jashtë, zemërimi i poshtëruar për fat të keq krijon viktima shtesë, shpesh duke përfshirë kalimtarë të pafajshëm. Kur drejtohet nga brenda, vetë-urrejtja që rezulton i bën viktimat të paaftë për të përmbushur nevojat e tyre, e lëre më për të pasur energji në dispozicion për të dashur dhe për t'u kujdesur për të tjerët.
Një studim nga studiues në Universitetin e Miçiganit zbuloi se "të njëjtat rajone të trurit që bëhen aktive në përgjigje të përvojave të dhimbshme shqisore aktivizohen gjatë përvojave intensive të refuzimit shoqëror". Me fjalë të tjera, poshtërimi dhe vetmia përjetohen po aq intensivisht sa dhimbja fizike. [5]
Ndëshkimi dhe taktikat e marrjes në pyetje
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Poshtërimi i një personi nga një tjetër (poshtëruesi) përdoret shpesh si një mënyrë për të pohuar pushtetin mbi ta dhe është një formë e zakonshme shtypjeje ose abuzimi që përdoret në një kontekst policie, ushtrie ose burgu gjatë marrjes në pyetje ligjore ose seancave të torturave të paligjshme. Shumë dënime publike tashmë të vjetruara u projektuan qëllimisht për të qenë poshtëruese, p.sh. gjuajtja me katran dhe pendimi i shkelësve të ligjit, shtyrja, "shenja e turpit" (stigma) si një mjet për të "bërë shembull" të një personi dhe për t'u paraqitur një pengesë të tjerëve. Disa praktika, të tilla si katranimi dhe pupla, u bënë mjete të drejtësisë jozyrtare të turmës. Në zakonet popullore si xhirot angleze skimmington dhe muzika e ashpër (dhe ekuivalentet e tyre kontinentale, të tilla si Charivari franceze), demonstrata dramatike publike të mosmiratimit moral u miratuan për të poshtëruar shkelësit dhe për t'i dëbuar ata nga komuniteti. [6]
Disa shtete të SHBA-së kanë eksperimentuar me poshtërimin ose turpërimin e shkelësve të ligjit duke publikuar emrat e tyre dhe duke treguar ofendimin e tyre (p.sh. me kërkimin e prostitutave ose pirjen e alkoolit dhe vozitjen). Në vitin 2010, pati një protestë publike për raportet që tregonin se policia në Dongguan dhe Guangdong në Kinë drejtonte një paradë të prostitutave të arrestuara me qëllim poshtërimin e tyre. Ministria Kombëtare e Sigurisë Publike qortoi policinë vendase dhe pohoi se dënime të tilla nuk lejohen. [7]
Një këndvështrim më i gjerë njerëzor
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Donald Klein e përshkroi poshtërimin si "një faktor i fuqishëm në çështjet njerëzore që, për një sërë arsyesh, është anashkaluar nga studentët e sjelljes individuale dhe kolektive. Është një ndikim i përhapur dhe shumë shkatërrues në sjelljen e individëve, grupeve, organizatave. dhe kombet”. [8]
Edhe pse është një emocion subjektiv, poshtërimi ka një aspekt universal që vlen për të gjitha qeniet njerëzore: "është ndjenja e të qenit i poshtëruar, i bërë të ndihet më pak se sa e ndjen veten të jetë." [1]
Një shoqëri që vuan nga poshtërimi është një shoqëri e paqëndrueshme. Disonanca konjitive midis mënyrës se si shoqëria perceptohet dhe mënyrës në të cilën ajo e sheh veten mund të jetë aq e madhe sa dhuna mund të rezultojë në një shkallë masive kundër njerëzve që i përkasin një grupi të jashtëm. Sipas Jonathan Sacks, "Duke kthyer pyetjen "Çfarë kemi bërë gabim?" në 'Kush na e bëri këtë?', [urrejtja kundër një grupi jashtë] rikthen njëfarë respekti për veten dhe ofron një kurs veprimi. Në psikiatri, termat klinikë për këtë proces janë të ndara dhe projeksioni; i lejon njerëzit të përcaktojnë veten si viktima”.
Shiko gjithashtu
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ a b Lindner, Evelin, Making Enemies: Humiliation and International Conflict. London, England: Praeger Security International, 2006.
- ^ General Assembly, Presbyterian Board of Publications, 1886 (1886). William Eves, Moore (red.). "The Presbyterian Digest of 1886: A Compend of the Acts, and Deliverances of the General Assembly of the Presbyterian Church in the United States of America". Presbyterianism. Presbyterian Board of Publications, 1886: 238.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Emra shifrorë: lista e autorëve (lidhja) Mirëmbajtja CS1: Emra të shumëfishtë: lista e autorëve (lidhja) - ^ Torres, Walter J.; Bergner, Raymond M. (qershor 2010). "Humiliation: Its Nature and Consequences". Journal of the American Academy of Psychiatry and the Law. AAPL. 38 (2): 195–204. PMID 20542938. Arkivuar nga origjinali më 2 qershor 2019. Marrë më 11 maj 2016.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Lewis, Helen B. 1971, Shame and Grief in Neurosis. New York: International Universities Press.
- ^ "Martin, Courtney E. "The Violence of Humiliation", On Being, September 10, 2014". 10 shtator 2014. Arkivuar nga origjinali më 22 tetor 2016. Marrë më 15 shtator 2016.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Thompson, E. P. (1992). "Rough Music Reconsidered" (PDF). Folklore. 103: 3–26. doi:10.1080/0015587X.1992.9715826. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 13 shkurt 2020. Marrë më 14 korrik 2012.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Zhang, Ning (27 korrik 2010). "Prostitute humiliation dents police image". China Network Television. Arkivuar nga origjinali më 24 dhjetor 2012. Marrë më 19 janar 2012.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Klein, Donald C. (Ed.), The Humiliation Dynamic: Viewing the Task of Prevention From a New Perspective, Special Issue, Journal of Primary Prevention, Part I, 12, No. 2, 1991. New York, NY: Kluwer Academic/ Plenum Publishers.