Jump to content

Krenaria

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Alegoria e krenarisë, nga rr. 1590–1630, gdhendje, 22,3 cm x 16,6 cm, në Muzeun Metropolitan të Artit (Nju Jork).

Krenaria përkufizohet nga Merriam-Webster si "vetëvlerësim i arsyeshëm" ose "besim dhe kënaqësi në vetvete".[1] Oksfordi e përkufizon atë si "cilësia e të pasurit një opinion tepër të lartë për veten ose për rëndësinë e vet".[2] Kjo mund të lidhet me aftësitë ose arritjet e dikujt, karakteristikat pozitive të miqve ose familjes, ose me vendin e dikujt. Richard Taylor e përkufizoi krenarinë si "dashuria e justifikuar për veten", në krahasim me krenarinë e rreme ose narcisizmin. Në mënyrë të ngjashme, Shën Agustini e përkufizoi atë si "dashuria për përsosmërinë e vet",[3] dhe Meher Baba e quajti atë "ndjenja specifike përmes së cilës manifestohet egoizmi".[4]

Filozofët dhe psikologët socialë kanë vërejtur se krenaria është një emocion kompleks dytësor që kërkon zhvillimin e ndjenjës së vetvetes dhe zotërimin e dallimeve konceptuale përkatëse (p.sh. që krenaria dallon nga lumturia dhe gëzimi) përmes ndërveprimit të bazuar në gjuhën me të tjerët.[5] Disa psikologë socialë identifikojnë shprehjen joverbale të krenarisë si një mjet për të dërguar një sinjal funksional, të perceptuar automatikisht të statusit të lartë shoqëror.[6]

Krenaria nganjëherë shihet si e korruptuar ose si ves, ndonjëherë si e duhur ose si virtyt. Me një konotacion pozitiv, krenaria i referohet ndjenjës së përmbajtjes së lidhjes me zgjedhjet dhe veprimet e dikujt ose të tjetrit, ose ndaj një grupi të tërë njerëzish dhe është produkt i lavdërimit, vetë-reflektimit të pavarur dhe një ndjenjë e plotësuar përkatësie. Me një konotacion negativ, krenaria i referohet një ndjesie të pamend[7] dhe të paarsyeshme të korruptuar të vlerës, statusit ose arritjeve personale të dikujt,[8] e përdorur në sinonim me arrogancën. Ndërsa disa filozofë si Aristoteli (dhe George Bernard Shaw) e konsiderojnë krenarinë (por jo mendjemadhësinë) një virtyt të thellë, disa fe botërore e konsiderojnë formën mashtruese të krenarisë një mëkat, siç shprehet në Fjalët e Urta 11:2 të Biblës Hebraike. Në judaizëm, krenaria quhet rrënja e çdo të keqeje. Kur shihet si një virtyt, krenaria për aftësitë e dikujt njihet si krenari e virtytshme, madhështi ose madhështi e shpirtit, por kur shihet si ves shpesh njihet si idhujtari ndaj vetvetes, përbuzje sadiste ose kotësi. Objekte të tjera të mundshme krenarie janë përkatësia etnike dhe identiteti seksual i dikujt (veçanërisht krenaria e LGBT).

  1. ^ "Definition of PRIDE". Arkivuar nga origjinali më 2022-09-03. Marrë më 2022-09-03. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ The New Oxford Dictionary of English Clarendon Press 1998
  3. ^ Taylor, Richard (1995). Restoring Pride: The Lost Virtue of Our Age. Prometheus Books. ISBN 9781573920247. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ Baba, Meher (1967). Discourses. 2. San Francisco: Sufism Reoriented. p. 72. ISBN 978-1880619094.
  5. ^ Sullivan, GB (2007). "Wittgenstein and the grammar of pride: The relevance of philosophy to studies of self-evaluative emotions". New Ideas in Psychology. 25 (3): 233–252. doi:10.1016/j.newideapsych.2007.03.003. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ Shariff, Azim F.; Tracy, Jessica L. (2009). "Knowing who's boss: Implicit perceptions of status from the nonverbal expression of pride". Emotion. 9 (5): 631–639. doi:10.1037/a0017089. PMID 19803585. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ "Definition of HUBRIS". www.merriam-webster.com. Arkivuar nga origjinali më 2016-04-06. Marrë më 2016-04-03. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ Steinvorth, Ulrich (2016). Pride and Authenticity. Cham: Palgrave Macmillan. fq. 10. ISBN 9783319341163. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)