Robert Downey Jr.
Robert Downey Jr. | |
|---|---|
 Downey më 2014 | |
| U lind në | Robert John Downey Jr. 4 prill 1965 New York City, SHBA |
| Profesioni | Aktor |
| Vite aktiviteti | 1970–tani |
Works | Filmografia |
| Bashkëshorti/ja | |
| Bashkëshort/ët | Sarah Jessica Parker (1984–1991) |
| Fëmijë | 3 |
| Prind/ër |
|
| Çmimet | Lista e plotë |
| Nënshkrimi | |
 | |
Robert John Downey Jr. (lindi më 4 prill 1965)[1] është një aktor amerikan. Filmat e tij si aktor kryesor kanë fituar mbi 14 miliardë dollarë në mbarë botën, duke e bërë atë një nga aktorët me fitimet më të larta të të gjitha kohërave. Karriera e Downey është karakterizuar nga disa suksese të hershme, një periudhë e problemeve të lidhura me drogën dhe përplasjeve me ligjin, dhe një rritje të suksesit popullor dhe komercial që nga fundi i viteve 2000.[2] Në vitin 2008, Downey u emërua nga revista Time si një nga 100 njerëzit më me ndikim në botë. Nga viti 2013 deri në vitin 2015, ai u rendit nga Forbes si aktori më i paguar i Hollivudit.
Në moshën pesë vjeçare, Downey bëri debutimin e tij si aktrim në filmin e babait të tij Robert Downey Sr. Pound (1970). Më pas ai punoi me Brat Pack në filmat për adoleshencë Weird Science (1985) dhe Less than Zero (1987). Portretizimi i Charlie Chaplin nga Downey në filmin biografik Chaplin të vitit 1992 i dha atij një BAFTA Award dhe nominimin e tij të parë për Academy Award për Aktorin më të Mirë. Pas një qëndrimi në Institucionin e Trajtimit të Abuzimit me Substancat Corcoran për akuzat për drogë, ai iu bashkua serialit televiziv Ally McBeal në vitin 2000 dhe fitoi një Golden Globe Award për rolin. Downey u pushua nga shfaqja në vitin 2001 për shkak të akuzave shtesë për drogë. Ai qëndroi në një program të trajtimit të drogës me urdhër të gjykatës dhe ka ruajtur maturinë e tij që nga viti 2003.
Downey bëri rikthimin e tij të aktrimit në filmin e vitit 2003 The Singing Detective, pasi Mel Gibson pagoi obligacionin e tij të sigurimit sepse kompanitë e bonove të përfundimit nuk do ta siguronin atë.[3] Ai vazhdoi të luajë në komedinë e zezë Kiss Kiss Bang Bang (2005), thrillerin Zodiac (2007), dhe komedinë aksion Tropic Thunder (2008), kjo e fundit që i dha atij një nominim për Academy Award për Aktorin më të Mirë Dytësor.
Downey ka marrë gjithashtu pjesë dramatike në The Judge (2014) dhe Oppenheimer (2023), duke fituar një Academy Award, një Golden Globe dhe një BAFTA Award për Aktorin më të Mirë Dytësor për portretizimin e Lewis Strauss në këtë të fundit. Për interpretimin e shumë personazheve në miniserinë e komedisë së zezë The Sympathizer (2024), ai mori një nominim për Primetime Emmy Award. Ai bëri debutimin e tij në Broadway më 2024, duke luajtur rolin e titullit në McNeal të Ayad Akhtar.
Jeta e hershme
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Robert John Downey Jr. lindi më 4 prill 1965, në Manhattan, New York City, më i riu i dy fëmijëve.[4] Babai i tij, Robert Downey Sr., ishte një regjisor, ndërsa nëna e tij, Elsie Ann (née Ford), ishte një aktore që u shfaq në filmat e Downey Sr.[5] Babai i Downey ishte jehud, ndërsa nëna e Downey kishte prejardhje skoceze, gjermane dhe zvicerane.[6][7][8]
Downey lëvizte shpesh, kryesisht për shkak të projekteve filmike të babait të tij, duke jetuar në vende të tilla si Downey lëvizte shpesh, kryesisht për shkak të projekteve filmike të babait të tij, duke jetuar në vende të tilla si Woodstock, Nju Jork, Londër, Nju Meksiko, Kaliforni, Kënetikët, dhe Greenwich Village.[9] Familja përjetoi të dyja periudhat e varfërisë dhe pasurisë, në varësi të suksesit të filmave.[10]
Gjatë fëmijërisë së tij, Downey kishte role të vogla në filmat e babait të tij. Ai bëri debutimin e tij në aktrim në moshën pesë vjeçare, duke luajtur një qenush të sëmurë në filmin komedi absurde Pound (1970), dhe më pas, në moshën shtatë vjeçare, u shfaq në filmin surrealist Perëndimor Greaser's Palace (1972).[7] Ai shkoi në Stagedoor Manor, një kamp veror aktrimi në veri të Nju Jorkut, kur ishte njëmbëdhjetë e dymbëdhjetë vjeç.[10] Prindërit e Downey u divorcuan në vitin 1977, kur ai ishte dymbëdhjetë vjeç. Ai shkoi dhe jetoi me nënën e tij në një apartament në Nju Jork, pasi ajo kishte "nevojë" për të pas divorcit, ndërsa motra e tij shkoi të jetonte me babain e tyre në Kaliforni.[11] Pas disa vitesh, Downey shkoi të jetonte me babanë e tij dhe filloi të ndiqte Santa Monica High School, por e braktisi më 1982.[12] Në moshën 17-vjeçare, ai u kthye në Nju Jork për të ndjekur një karrierë aktrimi me kohë të plotë.[13] Downey punoi një sërë punësh të ndryshme për të mbajtur veten gjatë audicioneve, duke përfshirë pastrimin e tavolinave në restorantin Central Falls, duke punuar në një dyqan këpucësh dhe duke performuar si "art i gjallë" në klubin e natës Area.[14][15][16] Ndërkohë, Downey mori disa pjesë në teatrin lokal dhe produksionet jashtë Broadway. Ai mori rolin e tij të parë në filmin e vitit 1983 në filmin Baby It's You; megjithatë, skenat e tij përfunduan duke u prerë.[17][18]
Sipërmarrje të tjera
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Muzika
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Downey ka kënduar në disa soundtrack për filmat e tij, duke përfshirë Chaplin, Too Much Sun, Two Girls and a Guy, Friends and Lovers, The Singing Detective, dhe Kiss Kiss Bang Bang. Në vitin 2001, ai u shfaq në videoklipin e këngës së Elton John "I Want Love". Ai publikoi një CD në vitin 2004 të quajtur The Futurist, dhe ndërsa promovonte filmin e tij Tropic Thunder, ai dhe bashkë-yjet e tij Ben Stiller dhe Jack Black ishin këngëtarë mbështetës për "The Pips" deri tek Gladys Knight duke kënduar "Midnight Train to Georgia".[19]
Ndërmarrja më e suksesshme komerciale e Downey deri më sot (duke kombinuar shitjet dhe transmetimin radiofonik) ka qenë ribërja e tij e këngës së Krishtlindjeve të Joni Mitchell të vitit 1973 "River", e cila u përfshi në albumin e Ally McBeal, Ally McBeal: A Very Ally Christmas, i publikuar në vitin 2000; Personazhi i Downey, Larry Paul, performon këngën në episodin e Ally McBeal "Tis the Season".
Biznesi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Më 14 qershor 2010, Downey dhe gruaja e tij Susan hapën kompaninë e tyre të prodhimit të quajtur Team Downey. Projekti i tyre i parë ishte The Judge.[20] Në vitin 2024, Downey hapi një kompani kafeje të quajtur Happy with Craig Dubitsky.[21]
Jeta personale
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Lidhjet dhe martesat
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Downey filloi të takohej me aktoren Sarah Jessica Parker më 1984 pasi e takoi atë në xhirimet e Firstborn. Ata ishin të dy 18 vjeç dhe u transferuan së bashku pas tetë javësh takim.[22] Çifti u nda tetë vjet më vonë, në vitin 1991, për shkak të varësisë së tij nga droga.[23]
Downey u martua me aktoren dhe këngëtaren Deborah Falconer më 29 maj 1992, pas një miqësie 42-ditore.[24] Djali i tyre lindi në shtator të vitit 1993.[25] Tendosja në martesën e tyre nga udhëtimet e përsëritura të Downey në rehabilitim dhe burg më në fund arriti një pikë të thyer; në 2001, në mes të arrestimit të fundit të Downey dhe dënimit me një qëndrim të zgjatur në rehabilitim, Falconer la Downey dhe mori djalin e tyre me vete.[24] Downey dhe Falconer finalizuan divorcin e tyre më 26 prill 2004.
Në vitin 2003, Downey u takua me producenten Susan Levin, një nënkryetare ekzekutive e prodhimit në kompaninë e filmit të Joel Silver, Silver Pictures, në xhirimet e Gothika.[3] Edhe pse Susan dy herë refuzoi përparimet e tij romantike, ajo dhe Downey filluan në heshtje një romancë gjatë prodhimit. Pavarësisht shqetësimeve të Susan se romanca nuk do të zgjaste pas përfundimit të xhirimeve, duke qenë se "ai është një aktor; unë kam një punë të vërtetë", lidhja e çiftit vazhdoi pas përfundimit të prodhimit në Gothika dhe Downey i propozoi Susanit një natë para ditëlindjes së saj të tridhjetë e një. Në gusht 2005, çifti u martua në një ceremoni jehude në Amagansett, New York.[26][27]
Besimet fetare
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në vitin 2014, Downey i ka përshkruar besimet e tij fetare si "budist jehud".[28] Në të kaluarën, Downey ka qenë i interesuar për Krishterimin dhe lëvizjen Hare Krishna.[28]
Filmografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Artikulli kryesor: Filmografia e Robert Downey Jr.
Diskografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Studio album
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- The Futurist (2004)
Soundtrack appearances
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]| Viti | Kënga | Soundtrack | Shënime |
|---|---|---|---|
| 1992 | "Smile" | Chaplin OST | Në The Futurist |
| 1993 | "The Star-Spangled Banner" | Heart and Souls OST | Me B.B. King |
| 2000 | "White Christmas" | Ally McBeal: A Very Ally Christmas | Me Vonda Shepard |
| "River" | |||
| 2001 | "Every Breath You Take" | Ally McBeal: For Once in My Life featuring Vonda Shepard | Me Sting |
| "Chances Are" | Me Vonda Shepard | ||
| "Snakes" | |||
| 2003 | "In My Dreams" | The Singing Detective OST | |
| 2005 | "Broken" | Kiss Kiss Bang Bang OST | Në The Futurist |
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Robert Downey Jr. Biography" (në anglisht). The Biography Channel. Arkivuar nga origjinali më 15 nëntor 2016. Marrë më 26 prill 2014.
- ^ "How Robert Downey Jr. saved his career". Far Out (në anglisht). 4 prill 2021. Arkivuar nga origjinali më 17 shkurt 2024. Marrë më 17 shkurt 2024.
- ^ a b Friedman, Roger (14 tetor 2003). "Mel Gibson's New 'Passion' Is Robert Downey Jr" (në anglisht). Fox News. Arkivuar nga origjinali më 24 prill 2008. Marrë më 11 maj 2008.
- ^ "Actor's toughest role". CNN (në anglisht). 2004. Arkivuar nga origjinali më 29 janar 2012. Marrë më 1 maj 2008.
- ^ Finn, Natalie (26 shtator 2014). "Robert Downey Jr.'s Mother Dies: Read His Moving, Candid Tribute to Elsie Ann Downey" (në anglisht). E!. Arkivuar nga origjinali më 30 tetor 2014. Marrë më 5 nëntor 2014.
- ^ Obituaries, Telegraph (8 korrik 2021). "Robert Downey Sr, counterculture film-maker who gave his son Robert Jr his first acting role – obituary". The Telegraph (në anglisht). ISSN 0307-1235. Arkivuar nga origjinali më 15 korrik 2021. Marrë më 6 mars 2024.
- ^ a b Diamond, Jamie (20 dhjetor 1992). "Film: Robert Downey Jr. Is Chaplin (on Screen) and a Child (Off)". The New York Times (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 1 mars 2009. Marrë më 18 shkurt 2017.
- ^ Gates, Henry Louis (2014) [First published 2014]. "Robert Downey Jr.". Finding Your Roots: The Official Companion to the PBS Series (në anglisht) (bot. 1st). UNC Press Books. ISBN 978-1469618012. Arkivuar nga origjinali më 15 shkurt 2017. Marrë më 29 mars 2015.
- ^ "Robert Downey Jr. Speaks From Prison". Vanity Fair (në anglisht). 1 gusht 2000. Arkivuar nga origjinali më 29 mars 2023. Marrë më 7 mars 2024.
- ^ a b Robert Downey Jr. from brat to icon : essays on the film career (në anglisht). Jefferson, North Carolina : McFarland & Company Inc.: Publishers. 2014. ISBN 978-0-7864-7549-0.
- ^ Bystedt, Karen Hardy (1988). The new breed : actors coming of age (në anglisht). New York: H. Holt. ISBN 978-0-8050-0774-9.
- ^ "Robert Downey Jr. Reveals He Was 'Jealous' Of Rob Lowe During Their High School Days; Says He Thought It Was 'High Functioning'". PINKVILLA (në anglisht). 15 janar 2024. Arkivuar nga origjinali më 27 shkurt 2024. Marrë më 7 mars 2024.
- ^ "CNN People in the News – Profile of Robert Downey Jr". CNN (në anglisht). 17 gusht 2002. Arkivuar nga origjinali më 23 tetor 2012. Marrë më 2 maj 2008.
- ^ "Robert Downey Jr". Fresh Air Archive: Interviews with Terry Gross (në anglisht). 14 korrik 2006. Marrë më 7 mars 2024.
- ^ Morales, Tatiana (21 nëntor 2003). "Robert Downey Jr.'s 'Gothika'". CBS News (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 24 tetor 2020. Marrë më 7 mars 2024.
- ^ ""They cut all my scenes out": Robert Downey Jr Went Through Absolute Humiliation After Telling All His Friends He Was a Major Star in Hollywood". fandomwire.com (në anglisht). 15 nëntor 2023. Arkivuar nga origjinali më 13 mars 2024. Marrë më 7 mars 2024.
- ^ Watson, Stephanie (2012). Robert Downey Jr. : blockbuster movie star (në anglisht). Minneapolis, Minn.: ABDO Pub. Co. ISBN 978-1-61783-322-9.
- ^ Hirschberg, Lynn (19 maj 1988). "Robert Downey Jr.'s Weird Science of Acting". Rolling Stone (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 13 shkurt 2024. Marrë më 7 mars 2024.
- ^ Schaeffer, Christian (11 shkurt 2009). "Hump Day Slow Jam of the Week: Gladys Knight & the Pips, "Midnight Train to Georgia"". River Front Times (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 14 korrik 2014. Marrë më 10 korrik 2014.
- ^ "Downey Jr. Launches Production Company, Lines Up Steve Mcqueen Yucatan". The Film Stage (në anglisht). 14 qershor 2010. Arkivuar nga origjinali më 19 qershor 2010. Marrë më 14 qershor 2010.
- ^ Mandell, Andrea (30 janar 2024). "Robert Downey Jr. Launches a Joyful New Coffee Company: 'I Credit Coffee, in Part, for My Sanity' (Exclusive)". People (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 18 shkurt 2024. Marrë më 18 shkurt 2024.
- ^ Gabim referencash: Etiketë
<ref>e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajturainstyle.com - ^ "Drugs ruined my relationships, Downey says". Stuff.co.nz (në anglisht). 22 prill 2008. Arkivuar nga origjinali më 24 prill 2008. Marrë më 2 maj 2008.
- ^ a b "Robert Downey Jr." episode of Biography, 2007; viewed August 29, 2008.
- ^ "Robert Downey Jr. Biography". People (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 29 gusht 2016. Marrë më 10 korrik 2014.
On September 7, 1993, the couple welcomes a son, Indio.
- ^ Hall, Katy (27 gusht 2005). "Robert Downey Jr. Marries Girlfriend". People (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 7 maj 2019. Marrë më 2 tetor 2019.
- ^ Stevens, Honie (17 gusht 2008). "No joke: actors saved by love" (në anglisht). NEWS.com.au. Marrë më 23 janar 2009.
- ^ a b De Vries, Hilary (21 nëntor 2004). "Robert Downey Jr.: The Album". The New York Times (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 22 prill 2012. Marrë më 22 maj 2010.