Jump to content

Simbolet e Maqedonisë së Veriut

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Pas shpalljes së pavarësisë së Republikës së Maqedonisë nga Jugosllavia, vendi ka bërë disa ndryshime në simbolet kombëtare. Flamuri është ndryshuar dy herë dhe flamuri i sotëm përfshin tetë rreze dielli në një sfond të kuq, ndërsa stema e emblemës nga SR Maqedonia ka mbetur e njëjtë, përveç yllit të kuq i cili u hoq.

Flamuri kombëtar

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Flamuri kombëtar

Flamuri i Republikës së Maqedonisë përshkruan një dielli të verdhë të stilizuar në një fushë të kuqe, me tetë rreze që shkojnë duke u zgjeruar nga qendra në skaj të fushës. Ajo u krijua nga Pr. Miroslav Grčev dhe u miratua më 5 tetor 1995 pas nje viti bllokade ekonomike e imponuar nga Greqia në mënyrë që t'a detyrojë Republikën e Maqedonisë për të hequr diellin maqedonas të lashtë Vergina nga flamuri. E kuqja dhe e verdha janë konsideruar ngjyra kryesore që përfaqësojnë Maqedoninë që nga fundi i luftës së dytë botërore. Dielli i ri tetë-rrezor përfaqëson "diellin e ri të lirisë" të përmendura në himnin kombëtar të Republikës së Maqedonisë, Denes nad Makedonija. Megjithatë, shumë Maqedonas e konsiderojnë flamurin me diellin Vergina të jetë flamuri i Maqedonasve (etnik) dhe diasporës maqedonase.

Stema e emblemës

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Stema e emblemës

Stema e emblemës së Maqedonisë është i përbërë nga dy kurora të gjarpëruara të duajve të grurit, të gjetheve të duhanit dhe frutave të lulekuqes së opiumit, e lidhur me një fjongo të dekoruar me qëndisje tradicionale maqedonase me motive popullore. Në qendër të kornizës vezake janë paraqitur një mal, një liqen dhe lindja e diellit.[1] Këto pajisje është thënë të përfaqësojnë "pasurinë e vendit dhe luftën e saj dhe lirinë". E tërë përbërja dhe dizajni është bazuar në modelin e emblemës së SFR Jugosllavisë dhe nuk ka asnjë rrënjë nga stema e emblemës historike heraldike të Maqedonisë. Karakteristikat e emblemës kombëtare përmban një dielli që agon që simbolizon lirinë, Šar Malet me kulmin e saj të quajtur Ljuboten ose malin Korab dhe lumin e Vardarit.[2][3] Emblema gjithashtu përmban fruta të lulekuqes; lulekuqja u soll në Maqedoni nga ana e Perandorisë Osmane në gjysmën e parë të shekullit të 19.[4]

Himni kombëtar

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Denes nad Makedonija (përkthimi në shqip: "Sot Mbi Maqedoninë") është himni kombëtar i Maqedonisë. Ajo ishte kompozuar nga Todor Skalovski dhe tekstet janë shkruar nga Vlado Maleski në vitin 1941.[5] Ajo është përdorur nga ASNOM dhe më vonë u ekzekutua si një këngë popullore e Maqedonasve gjatë kohës së Republikës Socialiste të Maqedonisë, pjesë e Jugosllavisë. Më vonë, kënga ishte zyrtarisht e pranuar për të qenë himni Maqedonisë së pavarur.[5][6]

Simbolet jozyrtare

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Flamuri i Republikës së Maqedonisë, mes viteve 1992 dhe 1995
  • Flamuri Vergina (flamuri zyrtar nga viti 1991 deri në vitin 1995), është një diell i verdhë i stilizuar, i përqëndruar në një fushë të kuqe me tetë rreze kryesore dhe tetë rreze dytësore të lëshuara nga dielli, konik në një pikë. Në Diellin Vergina është një yll me 16-rreze që mbulon atë që duket të jetë larnax-i i varrimit mbretëror të Filipit II të Maqedonisë, zbuluar në Vergina, Greqi, dhe besohet të ketë qenë e lidhur me mbretërit e lashtë maqedonas të tillë si Aleksandri i Madh dhe Filipi i II-të, edhe pse është përdorur si simbol në artin grek shumë kohë para periudhës maqedonase. Simboli u zbulua në ditën e prezentimit të rajonit grek të Maqedonisë dhe Grekët e konsiderojnë atë si një simbol ekskluzivisht grek. Në diellin Vergina në një fushë të kuqe ishte flamuri i parë i Republikës së pavarur të Maqedonisë, deri sa u hoq nga flamuri i shtetit sipas një marrëveshjeje të arritur mes Republikës së Maqedonisë dhe të Greqisë në shtator të vitit 1995. Greqia gjithashtu kishte paraqitur një kërkesë për mbrojtjen e markës së diellit Vergina si një emblemë zyrtare shtetërore në Organizatën Botërore të Pronësisë Intelektuale (WIPO/OBPI), në korrik të vitit 1995.[7][8][9] Megjithatë, dielli Vergina ende përdoret jozyrtarisht si një simbol kombëtar nga shumë Maqedonas dhe organizatat e diasporës maqedonase.
Luani simbol në listën e armaturës Fojnica 1340
  • Luani maqedonas së pari u shfaq në Fojnica Armorial nga 1340.[10] Në stemën e emblemës është një kurorë, brenda një luan i verdhë i kurorëzuar është përshkruar duke qëndruar i shfrenuar, në një sfond të kuq. Në fund, i futur në një kufizë të kuqe dhe të verdhë është shkruar "Maqedonia". Gjithashtu duket si një luan i kuq në një fushë të artë. Përdorimi i luanit për të përfaqësuar "Maqedoninë", kishte vazhduar në koleksionet heraldike të huaja gjatë shekujve 15 deri 18.[11][12] Luani ishte përdorur edhe në shekullin e 19-të nga Organizata e Brendshme Revolucionare maqedonase. Pasi Maqedonia shpalli pavarësinë e saj, një propozim nga Miroslav Grčev ishte vënë përpara në vitin 1992 për të zëvendësuar stemën e emblemës aktuale me këtë luan të artë në një mburojë të kuqe, por nuk është miratuar. Megjithatë, versionet moderne të këtij luani historik është shtuar në emblemën e disa partive politike, të organizatave dhe klubet sportive në Maqedoni dhe diasporën maqedonase.

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ Quotation from the Article 8th of the Constitution of the Socialist Republic of Macedonia The emblem is framed by a garland of ears of wheat, tobacco and poppy fruits, tied by a ribbon with the pattern of a traditional costume.
  2. ^ World Around Us — the Encyclopaedia for Children and Youth, XI edition, Školska knjiga, Zagreb, 1987, vol.
  3. ^ http://www.heraldika.org.mk/Drzaven.htm Arkivuar 2 tetor 2008 tek Wayback Machine Со замената на сликата се менува и објаснувањето, Пирин преоѓа во Кораб.
  4. ^ Agricultural Encyclopaedia, Yugoslavian Lexicographical Institute, Zagreb, 1970, vol.
  5. ^ a b Encyclopaedia of Cultural Heritage of Struga (2005) The Macedonian national anthem, retrieved 2009-09-15
  6. ^ Zakonot na himnata na Republika Makedonija ("Služben vesnik", br. 50/92) – 1991-08-12
  7. ^ WIPO (10 gusht 2010). "WIPO 6ter Search For: CC/GR". wipo.int. Arkivuar nga origjinali më 4 mars 2016. Marrë më 1 janar 2021. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ WIPO (10 gusht 2010). "WIPO 6ter Search For: CC/GR". wipo.int. Arkivuar nga origjinali më 4 mars 2016. Marrë më 1 janar 2021. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ WIPO (10 gusht 2010). "WIPO 6ter Search For: CC/GR". wipo.int. Arkivuar nga origjinali më 4 mars 2016. Marrë më 1 janar 2021. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  10. ^ Fojnica Armory Arkivuar 6 korrik 2011 tek Wayback Machine, online images
  11. ^ Matkovski, Aleksandar, Grbovite na Makedonija, Skopje, 1970
  12. ^ Александар Матковски (1990) Грбовите на Македонија, Мисла, Skopje, Macedonia - ISBN 86-15-00160-X

Lidhje të jashtme

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Simbolet_e_Maqedonisë_së_Veriut&oldid=2429568"