Siçilia (provincë romake)
| Σικελία | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Provincë e Perandorisë Romake | |||||||||||
| 241 BC–476 e.r. | |||||||||||
.svg) Provinca e Siçilisë në kuadër të Perandorisë Romake, rr. 125 e.r. | |||||||||||
| Qendra | Syracusae | ||||||||||
| Historia | |||||||||||
| Periudha historike | Antikiteti | ||||||||||
• Themeluar pas përfundimit të Luftës së Parë Punike | 241 BC | ||||||||||
• Rënia e Perandorisë Romake Perëndimore | 476 e.r. | ||||||||||
| |||||||||||
| Sot pjesë e | Italy Malta | ||||||||||
Siçilia (greqishtja e lashtë: Σικελία) ishte provinca e parë e fituar nga Republika Romake, duke përfshirë ishullin e Siçilisë. Pjesa perëndimore e ishullit u vu nën kontrollin romak në 241 pes në përfundim të Luftës së Parë Punike me Carthage.[1] Një praetor ishte caktuar rregullisht në ishull nga rreth 227 pes.[2] Mbretëria e Sirakuzës nën Hieron II mbeti një aleate e pavarur e Romës deri në humbjen e saj në 212 pes gjatë Luftës së Dytë Punike.[3] Më pas, provinca përfshinte të gjithë ishullin e Siçilisë, ishullin e Maltës dhe grupet më të vogla të ishujve (ishujt Egadi, ishujt Lipari, Ustica dhe Pantelleria).
Gjatë Republikës Romake, ishulli ishte burimi kryesor i drithit për qytetin e Romës. Nxjerrja ishte e rëndë, duke provokuar kryengritje të armatosura të njohura si Lufta e Parë dhe Dytë Servile në shekullin e dytë pes. Në shekullin e parë, guvernatori romak, Verres, u ndoq penalisht për korrupsionin e tij nga Ciceroni. Në luftërat civile që sollën fundin e Republikës Romake, Siçilia u kontrollua nga Sextus Pompey në kundërshtim me Triumviratin e Dytë. Kur ishulli më në fund ra nën kontrollin e Augustit në vitin 36 pes, ai u riorganizua ndjeshëm, me koloni të mëdha romake që u krijuan në disa qytete të mëdha.
Për pjesën më të madhe të periudhës perandorake, provinca ishte një territor paqësor, agrar. Si rezultat, përmendet rrallë në burimet letrare, por arkeologjia dhe epigrafia zbulojnë disa qytete të lulëzuara, si Lilybaeum and Panormus në perëndim dhe Sirakuza dhe Katania në lindje. Këto komunitete u organizuan në mënyrë të ngjashme me qytetet e tjera të Perandorisë Romake dhe ishin kryesisht vetëqeverisëse. Greqishtja dhe latinishtja ishin gjuhët kryesore të ishullit, por gjuha punike, hebraike dhe ndoshta gjuhë të tjera fliteshin gjithashtu. Kishte disa komunitete hebreje në ishull dhe rreth vitit 200 e.r. ka gjithashtu dëshmi të komuniteteve të konsiderueshme të krishtera.
Provinca ra për pak kohë nën kontrollin e mbretërisë vandal të Afrikës së Veriut pak para rënies së Perandorisë Romake Perëndimore më 476, por shpejt u kthye në Mbretërinë e Italisë dhe u kthye në kontrollin romak nën perandorin lindor në Konstandinopojë, të cilës do t'i jepej. qëndrojnë deri në shekullin e 9-të.
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Appian, Sicily and the Other Islands, Fragments, section 2". data.perseus.org (në anglisht). Marrë më 2017-03-03.
- ^ Brennan, T. Corey (2000). The praetorship in the Roman Republic (në anglisht). Oxford; New York: Oxford University Press. fq. 91–93. ISBN 0195114590. OCLC 41503761.
- ^ Cartwright, Mark. "Syracuse", World History Encyclopedia, 28 April 2011