Jump to content

Amigdala: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Browse history interactively
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Ndryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
Krijuar nga përkthimi i faqes "Amygdala"
 
Krijuar nga përkthimi i faqes "Amygdala"
Rreshti 4: Rreshti 4:


== Struktura ==
== Struktura ==
[[Skeda:MRI_Location_Amygdala_up.png|alt=MRI coronal view of the amygdala|majtas|parapamje| Pamje koronale e amigdalës së djathtë]]
[[Skeda:Mouse_Amygdala.pdf|djathtas|parapamje| Nënndarjet e amigdalës së miut]]
Amigdalat janë një mori bërthamash ku secila me ndarjet dhe nënndarjet lidhen me pjesën tjetër të trurit. <ref>{{Cite journal |last=Bzdok |first=D. |last2=Laird |first2=A. R. |last3=Zilles |first3=K. |last4=Fox |first4=P. T. |last5=Eickhoff |first5=S. B. |date=2013 |title=An investigation of the structural, connectional, and functional subspecialization in the human amygdala |journal=Human Brain Mapping |volume=34 |issue=12 |pages=3247–3266 |doi=10.1002/hbm.22138 |pmc=4801486 |pmid=22806915}}</ref> Bërthamat kryesore janë kompleksi bazolateral, bërthama qendrore, bërthama kortikale, bërthama mediale dhe grupet e ndërlidhura të qelizave.

Kompleksi bazolateral ndahet më tej në bërthamat bazë anësore, bazale dhe aksesore. <ref name="emotion">{{Cite web |last=Ben Best |year=2004 |title=The Amygdala and the Emotions |url=http://www.benbest.com/science/anatmind/anatmd9.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070309132748/http://www.benbest.com/science/anatmind/anatmd9.html |archive-date=9 March 2007 |access-date=15 March 2007}}</ref> <ref name="Solano-Castiella">{{Cite journal |vauthors=Solano-Castiella E, Anwander A, Lohmann G, Weiss M, Docherty C, Geyer S, Reimer E, Friederici AD, Turner R |date=February 2010 |title=Diffusion tensor imaging segments the human amygdala in vivo |journal=NeuroImage |volume=49 |issue=4 |pages=2958–65 |doi=10.1016/j.neuroimage.2009.11.027 |pmid=19931398 |hdl-access=free}}</ref> Ajo ka lidhje të gjera me zonat kortikale të rendit më të lartë në korteksin prefrontal, temporal, izolues dhe hipokampusin. <ref name="Bzdok Laird Zilles Fox 2013 pp. 3247–3266">{{Cite journal |last=Bzdok |first=Danilo |last2=Laird |first2=Angela R. |last3=Zilles |first3=Karl |last4=Fox |first4=Peter T. |last5=Eickhoff |first5=Simon B. |date=2013 |title=An investigation of the structural, connectional, and functional subspecialization in the human amygdala |journal=Human Brain Mapping |volume=34 |issue=12 |pages=3247–3266 |doi=10.1002/hbm.22138 |issn=1065-9471 |pmc=4801486 |pmid=22806915}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBzdokLairdZillesFox2013">Bzdok, Danilo; Laird, Angela R.; Zilles, Karl; Fox, Peter T.; Eickhoff, Simon B. (2013). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4801486 "An investigation of the structural, connectional, and functional subspecialization in the human amygdala"]. ''Human Brain Mapping''. '''34''' (12): 3247–3266. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1002/hbm.22138|10.1002/hbm.22138]]. [[ISSN (identifikues)|ISSN]]&nbsp;[[issn:1065-9471|1065-9471]]. [[PMC (identifikues)|PMC]]&nbsp;<span class="id-lock-free" title="Freely accessible">[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4801486 4801486]</span>. [[PMID (identifikues)|PMID]]&nbsp;[https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22806915 22806915].</cite></ref> <ref name="McDonald 2020 pp. 1–38">{{Cite book |last=McDonald |first=Alexander J. |title=Handbook of Behavioral Neuroscience |date=2020 |publisher=Elsevier |isbn=978-0-12-815134-1 |volume=26 |pages=1–38 |chapter=Functional neuroanatomy of the basolateral amygdala: Neurons, neurotransmitters, and circuits |doi=10.1016/b978-0-12-815134-1.00001-5 |pmc=8248694 |pmid=34220399}}</ref>

Kompleksi bazolateral rrethohet nga rrjeta qelizore e ndërthurur që është frenuese dhe projekton në një shumëllojshmëri të gjerë zonash në pjesën e përparme të trurit bazal, [[Hipotalamusi|hipotalamusin]] dhe amigdalën. <ref name="Stern Wilke Root 2023 pp. ENEURO.0238–23.2023">{{Cite journal |last=Stern |first=Daniel B. |last2=Wilke |first2=Anna |last3=Root |first3=Cory M. |date=2023 |title=Anatomical Connectivity of the Intercalated Cells of the Amygdala |journal=eNeuro |volume=10 |issue=10 |pages=ENEURO.0238–23.2023 |doi=10.1523/ENEURO.0238-23.2023 |issn=2373-2822 |pmc=10576262 |pmid=37775310}}</ref>

Bërthamat kortikale dhe mediale lidhen me sistemin e nuhatjes dhe hipotalamusin. <ref name="Bzdok Laird Zilles Fox 2013 pp. 3247–3266">{{Cite journal |last=Bzdok |first=Danilo |last2=Laird |first2=Angela R. |last3=Zilles |first3=Karl |last4=Fox |first4=Peter T. |last5=Eickhoff |first5=Simon B. |date=2013 |title=An investigation of the structural, connectional, and functional subspecialization in the human amygdala |journal=Human Brain Mapping |volume=34 |issue=12 |pages=3247–3266 |doi=10.1002/hbm.22138 |issn=1065-9471 |pmc=4801486 |pmid=22806915}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBzdokLairdZillesFox2013">Bzdok, Danilo; Laird, Angela R.; Zilles, Karl; Fox, Peter T.; Eickhoff, Simon B. (2013). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4801486 "An investigation of the structural, connectional, and functional subspecialization in the human amygdala"]. ''Human Brain Mapping''. '''34''' (12): 3247–3266. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1002/hbm.22138|10.1002/hbm.22138]]. [[ISSN (identifikues)|ISSN]]&nbsp;[[issn:1065-9471|1065-9471]]. [[PMC (identifikues)|PMC]]&nbsp;<span class="id-lock-free" title="Freely accessible">[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4801486 4801486]</span>. [[PMID (identifikues)|PMID]]&nbsp;[https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22806915 22806915].</cite></ref>

Bërthama qendrore shtrihet në trungun e trurit. <ref name="Bzdok Laird Zilles Fox 2013 pp. 3247–3266">{{Cite journal |last=Bzdok |first=Danilo |last2=Laird |first2=Angela R. |last3=Zilles |first3=Karl |last4=Fox |first4=Peter T. |last5=Eickhoff |first5=Simon B. |date=2013 |title=An investigation of the structural, connectional, and functional subspecialization in the human amygdala |journal=Human Brain Mapping |volume=34 |issue=12 |pages=3247–3266 |doi=10.1002/hbm.22138 |issn=1065-9471 |pmc=4801486 |pmid=22806915}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBzdokLairdZillesFox2013">Bzdok, Danilo; Laird, Angela R.; Zilles, Karl; Fox, Peter T.; Eickhoff, Simon B. (2013). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4801486 "An investigation of the structural, connectional, and functional subspecialization in the human amygdala"]. ''Human Brain Mapping''. '''34''' (12): 3247–3266. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1002/hbm.22138|10.1002/hbm.22138]]. [[ISSN (identifikues)|ISSN]]&nbsp;[[issn:1065-9471|1065-9471]]. [[PMC (identifikues)|PMC]]&nbsp;<span class="id-lock-free" title="Freely accessible">[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4801486 4801486]</span>. [[PMID (identifikues)|PMID]]&nbsp;[https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22806915 22806915].</cite></ref>

Anatomikisht, amigdala dhe bërthamat e saj qendrore dhe mediale <ref>{{Cite journal |vauthors=Swanson LW, Petrovich GD |date=August 1998 |title=What is the amygdala? |journal=Trends in Neurosciences |volume=21 |issue=8 |pages=323–31 |doi=10.1016/S0166-2236(98)01265-X |pmid=9720596}}</ref> ndonjëherë janë klasifikuar si pjesë e ganglioneve bazale.

Sipas Leri Suansonit dhe Gorica Petroviç, në një artikull të titulluar, ''Çfarë është amigdala?'' "Amigdala nuk është as një njësi strukturore dhe as funksionale". <ref name="Swanson Petrovich 1998 pp. 323–331">{{Cite journal |last=Swanson |first=Larry W. |last2=Petrovich |first2=Gorica D. |date=1998 |title=What is the amygdala? |journal=Trends in Neurosciences |volume=21 |issue=8 |pages=323–331 |doi=10.1016/S0166-2236(98)01265-X |pmid=9720596}}</ref>


== Imazhe shtesë ==
== Imazhe shtesë ==

Versioni i datës 21 maj 2024 10:50

 

Truri i njeriut në orientimin koronal. Amigdalat janë paraqitur me të kuqe të errët.

Amigdala (/ə ˈ m ɪ ɡ d ə l ə / ; pl. : amygdalae /ə ˈ m ɪ ɡ d ə l i , - l aɪ / ose amigdala ; edhe corpus amygdaloideum; latinisht nga greqishtja, ἀμυγδαλή, amygdalē, 'bajame', 'bajame' [1] ) është një kompleks bërthame në çift dhe ndodhet në hemisferat cerebrale të vertebrorëve. Konsiderohet të jetë pjesë e sistemit limbik. [2] Tek primatët ndodhet brenda lobeve të përkohshme. [3] Amigdala përbëhet nga shumë bërthama, secila e përbërë nga nënbërthamë të tjerë. Nënndarja paraqitet më shumë në bërthamat bazolaterale, qendrore, kortikale dhe mediale së bashku me grupimet e qelizave të ndërthurura. [4] Amigdala luan një rol të rëndësishëm në përpunimin e kujtesës, vendimmarrjen dhe përgjigjet emocionale (duke përfshirë frikën, ankthin dhe agresionin). Amigdala është identifikuar dhe është emërtuar për herë të parë nga Karl Fridrih Burdak në 1822-ën. [5]

Struktura

MRI coronal view of the amygdala
Pamje koronale e amigdalës së djathtë
Nënndarjet e amigdalës së miut

Amigdalat janë një mori bërthamash ku secila me ndarjet dhe nënndarjet lidhen me pjesën tjetër të trurit. [6] Bërthamat kryesore janë kompleksi bazolateral, bërthama qendrore, bërthama kortikale, bërthama mediale dhe grupet e ndërlidhura të qelizave.

Kompleksi bazolateral ndahet më tej në bërthamat bazë anësore, bazale dhe aksesore. [7] [8] Ajo ka lidhje të gjera me zonat kortikale të rendit më të lartë në korteksin prefrontal, temporal, izolues dhe hipokampusin. [4] [9]

Kompleksi bazolateral rrethohet nga rrjeta qelizore e ndërthurur që është frenuese dhe projekton në një shumëllojshmëri të gjerë zonash në pjesën e përparme të trurit bazal, hipotalamusin dhe amigdalën. [10]

Bërthamat kortikale dhe mediale lidhen me sistemin e nuhatjes dhe hipotalamusin. [4]

Bërthama qendrore shtrihet në trungun e trurit. [4]

Anatomikisht, amigdala dhe bërthamat e saj qendrore dhe mediale [11] ndonjëherë janë klasifikuar si pjesë e ganglioneve bazale.

Sipas Leri Suansonit dhe Gorica Petroviç, në një artikull të titulluar, Çfarë është amigdala? "Amigdala nuk është as një njësi strukturore dhe as funksionale". [12]

Imazhe shtesë

  • Frontal and side view of amygdala
    Pamja ballore dhe përdorim e amigdalës
  • Amygdala along with other subcortical regions, in glass brain.
    Amigdala së bashku me rajonet e tjera nënkortikale
  • Dorsal view of the amygdalae in an average human brain
    Pamje dorsale e amigdalave në një të vërtetë mesatar njerëzor
  • Frontal view of the amygdalae in an average human brain
    Pamje frontale e amigdalave në një të vërtetë mesatar njerëzor
  • Left lateral view of the amygdala in an average human brain
    Pamja përdorni e larg e amigdalës në një të vërtetë njerëzor
  • Amygdala highlighted in green on coronal T1 MRI images
    Amigdala me ngjyrë të gjelbër në imazhet koronale
  • Amygdala highlighted in green on sagittal T1 MRI images
    Amygdala theksoi në të gjelbër në imazhet e rezonancës
  • Amygdala highlighted in green on transversal T1 MRI images
    Amygdala më theksoi të gjelbër në imazhet transversale

Shih edhe

  • Zonat kortikale të nuhatjes shtesë
  • Rrëmbimi i amigdalës
  • BELBIK
  • Qelizat e ndërthurura të amigdalës
  • Lista e rajoneve në trurin e njeriut
  • Truri i trefishtë
  • Amigdalotomia
  • Amigdalohipokampektomia
  • SM (pacient)

Referime

  1. ^ "Amygdala - Define Amygdala at Dictionary.com". Arkivuar nga origjinali më 18 tetor 2007. Marrë më 9 nëntor 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  2. ^ Amunts K, Kedo O, Kindler M, Pieperhoff P, Mohlberg H, Shah NJ, Habel U, Schneider F, Zilles K (dhjetor 2005). "Cytoarchitectonic mapping of the human amygdala, hippocampal region and entorhinal cortex: intersubject variability and probability maps". Anatomy and Embryology. 210 (5–6): 343–52. doi:10.1007/s00429-005-0025-5. PMID 16208455. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  3. ^ University of Idaho College of Science (2004). "amygdala". Arkivuar nga origjinali më 31 mars 2007. Marrë më 15 mars 2007. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  4. ^ a b c d Bzdok, Danilo; Laird, Angela R.; Zilles, Karl; Fox, Peter T.; Eickhoff, Simon B. (2013). "An investigation of the structural, connectional, and functional subspecialization in the human amygdala". Human Brain Mapping. 34 (12): 3247–3266. doi:10.1002/hbm.22138. ISSN 1065-9471. PMC 4801486. PMID 22806915. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid <ref> tag; name "Bzdok Laird Zilles Fox 2013 pp. 3247–3266" defined multiple times with different content
  5. ^ Pabba M (2013). "Evolutionary development of the amygdaloid complex". Frontiers in Neuroanatomy. 7: 27. doi:10.3389/fnana.2013.00027. PMC 3755265. PMID 24009561. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ Bzdok, D.; Laird, A. R.; Zilles, K.; Fox, P. T.; Eickhoff, S. B. (2013). "An investigation of the structural, connectional, and functional subspecialization in the human amygdala". Human Brain Mapping. 34 (12): 3247–3266. doi:10.1002/hbm.22138. PMC 4801486. PMID 22806915. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ Ben Best (2004). "The Amygdala and the Emotions". Arkivuar nga origjinali më 9 mars 2007. Marrë më 15 mars 2007. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  8. ^ Solano-Castiella E, Anwander A, Lohmann G, Weiss M, Docherty C, Geyer S, Reimer E, Friederici AD, Turner R (shkurt 2010). "Diffusion tensor imaging segments the human amygdala in vivo". NeuroImage. 49 (4): 2958–65. doi:10.1016/j.neuroimage.2009.11.027. PMID 19931398. {{cite journal}}: |hdl-access= ka nevojë për |hdl= (Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  9. ^ McDonald, Alexander J. (2020). "Functional neuroanatomy of the basolateral amygdala: Neurons, neurotransmitters, and circuits". Handbook of Behavioral Neuroscience. Vëll. 26. Elsevier. fq. 1–38. doi:10.1016/b978-0-12-815134-1.00001-5. ISBN 978-0-12-815134-1. PMC 8248694. PMID 34220399. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  10. ^ Stern, Daniel B.; Wilke, Anna; Root, Cory M. (2023). "Anatomical Connectivity of the Intercalated Cells of the Amygdala". eNeuro. 10 (10): ENEURO.0238–23.2023. doi:10.1523/ENEURO.0238-23.2023. ISSN 2373-2822. PMC 10576262. PMID 37775310. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  11. ^ Swanson LW, Petrovich GD (gusht 1998). "What is the amygdala?". Trends in Neurosciences. 21 (8): 323–31. doi:10.1016/S0166-2236(98)01265-X. PMID 9720596. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  12. ^ Swanson, Larry W.; Petrovich, Gorica D. (1998). "What is the amygdala?". Trends in Neurosciences. 21 (8): 323–331. doi:10.1016/S0166-2236(98)01265-X. PMID 9720596. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Amigdala&oldid=2665328"