Sharati

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Sharat
Μύλοι
Fshat
Emri i banorëveSharatas

Sharat (greqisht: Μύλοι/Míloi) është fshat në qarkun i Çamërisë, Greqi. Përpara vitit 1955, fshati është njohur me emrin e vjetër në formën greke Σαράτιον/Sarátion.[1]

Gjeografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Nga veriu dhe veriperëndimi Sharati kufizohet me Peshtanin, Dramësin e Bedelenin, nga jugu me Globoçarin, nga juglindja me Nuneshatin dhe nga perëndimi me Salicën. Para Luftës së Dytë Botërore, Sharati kishte këto lagje: Bashallarë, Brahimkatë, Nikijanjë dhe Statharë.[2]

Toponimet të fshatit Sharat:(Para Luftës së Dytë Botërore)[3]

  • Ara e Djalëthit - arë, në JL.
  • Ara e Hiskos - arë, në JL.
  • Ara e Nikreçit – arë, në L, në rrëzë të Malit të Bardhë, drejt Qafës së Portave.
  • Bikàmerat - ara, në JL, kufi me Globoçarin.
  • Bira e Guvës - shpellë e vogël, në V, në krye të mëhallës se Nikëjanjëve.
  • Bira e Xhemos – shpellë, në V. Ndodhet nën brezin shkëmbor të Malit te Bardhë. “Pleqte thonë se në atë shpellë ka rruar (rrojtur Xhemua (Xhemaliu) i dënuar ka fshati i Sharatit, se kur kish klënë ushtar me turkun në Jemen, kish hedhë sevda më një saneze. Ajo saneza më përpara se t’e merr burrë e pjeu Xhemalinë: - Sa furra ka kasabai juaj në Shqipëri? Xhemua i thotë se ka 40 furra. Ajo u habit e pëstaj e pjeu: “Keni ju ka këto hurmatë në Shqipëri? – Eh, çish thua ti, pse vetëm hurma kemi na, ne kemi gorricat: që një okë gorrica bijnë bir para (dy pare), kaq badiava janë. Edhe thonë se kur e kish sellë Xhemaliu sanezen në Sharat, ajo i tha: “Pse më qeshe (gënjeve) Xhemali kur më the se ka dizet furra kasabai juaj? - Pa për furra më pjeve-i tha Xhemaliu - ja neku i ke: Në çdo shtëpi ka ka një furrë, nuk bijnë dizet furra të gjitha? Mirëpo kjo saneza solli ka Arabija sumundën e përdhesit dhe të di këta i përzunë fshati e i shpunë ne ajo bira që i thonë “Bira e Xhemos”. (Xhevdet Mehmet Malaj)
  • Bishtëlat - ara, në J., në fushë, pranë burimit të Meçes.
  • Bokrrim e Hosit – bokërrimë, në V.
  • Bokrrimat e Bëdha – bokërrima, në VL., në krye të mëhallës Nikëjanjëve.
  • Bregu i Husit – breg, në V., mbi fushë, të shtëpitë e Moraitëve.
  • Bregu i Ledhezit – breg, në J., në fund të fushës, vend me skafa.
  • Bregu i Likopodhit – breg, në J., në kufi me Skopjonë.
  • Bregu i Moraitit - bregore e vogël, në V., në krye të fushës ku ka qenë një manastir.
  • Bregu i Ramizit - bregore, në J. Aty ka banuar Ramiz Moraiti. Në këtë breg gjënden gërmadhat e një manastiri të lashtë. Për Ramiz Moraitin tregojnë se në kohën e revolucionit grek e kishin marrë në Tripolicë Tahirenjtë e Mazrekut dhe e sollën aty. Aty u martua me një shqiptare të krishterë që e kish rrëmbyer një arpicjot në Tripolicë (1821).
  • Bregu i Vidhezës - bregore, në L.
  • Burimat e Mëshezës - burime, në J. Këto dalin në dy vënde, nja 10–15 m. nga njëri tjetri, ndërmjet Iagjeve Nikijanj e Statharë.
  • Buxaranjet – ara, në L., në fund të Statharit, në anë të përroit.
  • Çukëza – çukë, në J., në drejtim të fshatit Kushovicë.
  • Çupëla - arë, në J., në fund të fushës së Sharatit, te shtëpia e velinjarëve.
  • Drrasa e Hallës - vend shkëmbor, në V., në Mal të Bardhë. Atje halla kish stanin.
  • Drrasazt - kodër që ka shtresa dërrasash guri, në V.
  • Faqe e Malit - faqe mali, në VL., në Mal të Bardhë.
  • Fiku i Kasimenjëve – ara, në fushë, në JL.
  • Fiqiriza – pyll, në P., pranë Mëhallanjezës, nën lëmin e xhamisë së vjetër.
  • Folej e Birbilit - shpellë e vogël nën shkëmb ku këndonin bilbilat, në fund të qutezës, në P.
  • Gërmallazët - bregore në drejtim të fushës së Kushovicës, në JP.
  • Gorrxhava - ara, në P., në juglindje të Qutezës.
  • Gur i Nuhut - shkëmbi madh, në V., në rrëzë të Malit të Bardhë.
  • Gràvazët - shpella, në P., nën qutet të Mëhallanjezës, pranë Folesë Birbilit.
  • Grik’ e Zeqirit - luginë, në J., matanë Malit të Bardhë, kur zbret për në Koriqanj. Aty para 100 vjetësh është vrarë Zeqiri nga Nuneshati dhe vendi mori këtë emër.
  • Gropa e Furrazve - luginë, në J. Thonë se aty ka pasur furra buke.
  • Grop’ e Gurit - pyll i madh, në V., në faqe të Malit të Bardhë, nën Dërrasën e Hallës, mbi të Bira e Shqipjeve.
  • Gropat e Idrizit - ara, në L.
  • Groshnjeza - ara rripa-rripa, në Mal të Bardhë, ndërmjet Sharatit, Nuneshatit e Globoçarit.
  • Hund’ e Madhe - shpat mali, në V, në Malin e Bardhë.
  • Hunda e Madhe e Trobës – gërxh, në V., matanë Malit të Bardhë, në drejtim të Bedelenit.
  • Kéndali - krua i vogël, në VP., në krye të lagjes së Bashallarëve.
  • Klishëza – kodër, në J.
  • Kodra e Bulmos – kodër, në V., në fund të lagjes së Nikëjanjëve. Bulmua ka qenë nga Sharati fisi i të cilit është shuar.
  • Kodra e Moraitit – kodër, në V. Në atë kodër ka rruar (rrojtur) një morait arvanit që ja thioshnë emrin Pavllo. E kish sellë Ali Pashë Tepelena, që e kish pasë si trim dhe e martoi me një vajzë sharatase dhe e pagëzuan. Ka ajo kabile ishtë sot Enver Moreja, i biri Jemin Moresë. Isht me shtëpi në Ujë të Ftohtë të Vlorës.
  • Kodërza e Lamit – kodrinë, në VL., ndërmjet Nikëjanjit e Statharit. Në atë kodër bëheshin lojra dhe mblidheshin burrat në mexhlis.
  • Krakura e Camandait - brez shkëmbor, në JL., mboi Globoçar.
  • Kremazma - mur i vjetër, në J., me lartësi 2 m., kalon nëpër fushën e Sharatit dhe është përdorur për kanal vaditës.
  • Kriq i Sharatit - rrugë kriq, në JL., në kufirin që ndan Sharatin me Globoçarin.
  • Kroi i Politharit - krua i vogël rrëzë malit, në JL.
  • Kronjëzë - përrua në JL.
  • Lëm i Gjopëndës – lëmë, në V. Është një lëmë shumë i vjetër i ndërtuar me pllaka guri, ndodhet ne rrëzë të Malit të Bardhë.
  • Lëm’ i Rrahut - lëm i vjetër në faqe të Malit të Bardhe, në L.
  • Lëm’ i Sejkos - shesh i vogël, në V.
  • Lëm i Xhamisë - shesh i xhamisë së vjetër, në P.
  • Lis i Bulgjerit - lis, në V.
  • Lis i Rrahut - lis në faqen e Malit të Bardhë, në J.
  • Listirthi - bregore me skafa, në kufirin e që ndan Sharatin me Globoçarin, në V.
  • Lutruvij’ e Tahirit - mulli vaji te Burimat e Meshezës, në JL.
  • Luvedhet - ara, në J.
  • Mahallanja -gërmadhë e qytetit të dikurshëm, banorët e të cilit siç thuhet qenë shpërngulur në Kalibardhë (Kalabëri) e Siçili, në P.
  • Mala e Camandajt - majë mali mes fshatrave Sharat, Nuneshat e Globoçar, në JL.
  • Mala e Frëngjezit - kodër, në JL. Në atë malë çobenët e Sharatit u vinin frëngjeza kaciqërve që këta të mos u pinin dot klumushtin dhive.
  • Mala e Gajdhericës – kodër, në V. Ndodhet në një hundë të Malit të Bardhë “Në këtë raq, në kohë të vjetra janë bënë lodra për të brredhur (lozur) jenët e vegjël. Në ato lodra brridhej (lozej) edhe ajo e gajdhericës (e konxhelit) (Xhevdet M. Malaj),
  • Mala e Shesheve - ndodhet afër Malës së Gajdhericës në Malin e Bardhë, në V. “Ne këtë mejdan jënë 4 mala, një ka ato ishtë Mala e Gajdhericës. Në mes të katër malave ishtë sheshi, një arë e vogël”.
  • Mal i Camandajt - mal, në JL. Ndodhet ndërmjet tre fshatrave: Sharat, Nuneshat e Globoçar.
  • Meçiku Hetemit - një piramidë gurësh e ngritur nga çobenët, në V.
  • Mejdanet – arë e gjërë në fushën e Sharatit, në J.
  • Mësheza - ara pranë burimeve të Mëshezës, në J.
  • Mullinje - ara, në P.
  • Mullinjeza - arë, në P.
  • Mulliri Hisos - mulli, në JL, në Prroin e Stanthit.
  • Mulliri Hizrit - gërmadhë mulliri në fushë, në P.
  • Mulliri Mesit - mulli ndërmjet Kodrës Mullinjet e Gërmallazve, në P.
  • Mulliri Prrishur (Mulliri i Polonit) - gërmadhë e një mulliri në fund të Sharatit, në rrugën që shkon për në Kushovicë, në P.
  • Pallashi - disa ara në kufi të Sharatit që i takojnë Globoçarit, në J.
  • Perivolet - brinja me ullinj mbi fushë, në J.
  • Pëlëmende/t – ara, në lagjen e Brahimkatet, në P.
  • Pill i Trrashë - pyll te Gropa e Gurit, në V.
  • Portëza - qafë, ali, në VL. “Ka Portëza jaram ne Burimat e Mëshezës ishtë një sahat mërguam, ishin vënë qungje. Me këto vinesh klumushti ka Portëza nek mileshin kafshët.”
  • Prapëla - are në fushë, në J.
  • Prroi Hasanit - përrua, në VP.
  • Prroi Haxhiut - përrua, në P.
  • Prroi Likopodhit - përrua, në J.“I thomi edhe Përroi i Zërave. Në këtë përrua kanë klënë zëra. Një herë një grikohorit i pa zërat nek po luanin valle. Ato kishnë helqur perdetë dhe ki vate me bët dhe i mori njërës perdenë. Ajo beti njeri dhe s’ikte dotë më se s’e kish perdenë. I shkoi prapa grikohoriti dhe i bënte rixha që t’i ip perdenë në sepet me kliç. Si që e pa zëra që ki nuku ia ipte më, ju bë teslim dhe e mori për burrë. Me zërën ki grikohoriti bëri dhe një djalë. Edhe sot e kësaj dite atij fisi i thonë “fis i djalit zërës” Grikohoriti me zërën rruajtin shumë kohë bashkë. Po njëherë të di bashkë klenë në një dasmë. Dasmorët i bënë rixha zërës së bukur që të dil në valle: Ajo u tha: “U do dal e do los valle, po të më jipni perdenë. I bënë rixha grikohoritit që t’ia ip perdenë, dhe aj dikue dijtur se tani kish një djalë me të e nuk do të ikte, ja dha perdenë. Zëra si që lojti një herë, di herë në valle, vu perdenë e s’u pa më. Ajo i shfaqej vetëm djalit të saj.” (tregoi: Xhevdet M. Malaj)
  • Prroi Politharit - përrua, në JL. Në këtë përrua ka qenë dikur dhe një krua, të cilin e kanë mbyllur populli kur erdhën venecianët. Kur erdhën venecianët që zaptuan Çamërinë, vendasit i mbyllën të gjitha krojet e burimet me bashka leshi, edhe kroin e Politharit dhe ujët dolli gjetkë. (Xhevdet M. Malaj)
  • Prroi Stanthit - përrua, në P.
  • Prroi i Tejm i Stanthit - përrua, në P.
  • Prroi i Vidhezës - përrua ndërmjet lagjeve Nikijanj e Stathar, në V.
  • Psakareja - pyll me bexga në faqen e Malit të Bardhë, në V.
  • Qaf’ e Bejkut - qafë përtej mullinjve, nga ku kalon për në Kushovicë, në JP.
  • Qaf’ e Karabajt - qafë e cila ndan Sharatin me fshatrat e Gropës së Kuçit, në J.
  • Qaf’ e Listirthit - qafë 2 km, nga Qafa e Karavajt, nga ku kalohet për në Mazrek, në JL.
  • Qaf’ e Peshtanit - qafë në Malin e Bardhë nga ku kalohet për në Peshtan, në V.
  • Qaf’ e Rripit - qafë ku ndodhet një arë, matanë Malit të Bardhë, në V.
  • Qingjerezat - vend ku gjinden qyngje të vjetra prej terrakote, në V.
  • Qiur i Ajshesë - qivur në fund të arave ku shkon në Mullirin e Mejdanit, në P. Aty dikur kanë vrarë një farë gruaje me emrin Ajshe, për imoralitet.
  • Qiur i Males - qivur, në J.
  • Qiur i Politharit - qivur në JL. Thonë se aty ka qenë vrarë një njeri dhe vëndi digjej nur.
  • Radhejtë - varg shkëmbor në Malin e Bardhë. Fillon nga Mal’ e Shkëmbit dhe arrin gjer te Quteza afër Peshtanit.
  • Rrëzat – ara, në L., në rrëzën e Malit të Bardhë, kufi me Nuneshatin.
  • Rrëzëkodërla - arë te Kodra e Mullinjëve, në J.
  • Rrëzëmalit – ledhe, në VL.
  • Rrip i Glatë - arë në Mal të Bardhë, në V.
  • Stanëlat - kodër me ullinj që ndan lagjen e Nikijanjit me Statharin, në L.
  • Sterrëza - arë me gropa që mbajnë ujë gjat verës, afër Kriqit të Sharatit, në kufi me Globoçarin, në J.
  • Shesh i Bregut Rrahut - qafë, në VL.
  • Shënavlashi - vend ku del një burim për të cilin thonë se vjen nga ngjoli i Paramithisë, në J.
  • Shkalla e Mesme – shkallë shkëmbore ndërmjet Portëzës dhe Sheshit të Muços, kur ngjite për në Mal të Bardhë, në VL.
  • Shkalla e Rrahut – shkallë shkëmbore në faqen e Malit të Bardhë, në VL.
  • Shkallazët - ara në rrëzën e Malit të Bardhë, ne krye të Iagjes Stathar, në VL.
  • Shkëmb i Korës - vendi ku ndërpritej vargu shkëmbor me Peshtanin, në V.
  • Shkëmb i Lekës - shpellë e thellë në Malit e Bardhë, në V.
  • Shkëmb i Rroparisë - shkëmb, në V.
  • Shkëmb i Stravastoit – shkëmb, në V, të lagjes Nikijanj, ku ulej shqiponja.
  • Shkëmb i Shkallës - shkëmb në rrëzë në Malit të Bardhë, në VL.
  • Shkëmb i Shqipjes - shkëmb që ka një shpellë të vogël, në Mal të Bardhë, në V.
  • Shkëmb i Xhavlos - shkëmb në fushë të fshatit, në J. Aty Xhavlua kishte bërë monenë e dhënë.
  • Shtegu i Kodrës – rrugë, në P.
  • Shtëpia e Braho Fushës – gëmadhë shtëpije, në V. Braho Fusha nga fisi i Mato Vejz Pllotaresë, dikur erdhi e pushtoi një pjesë fushe të Sharatit ku ndërtoi edhe shtëpinë.
  • Shtëpia e Nikos - gërmadhë e shtëpisë së Nikos nga Nikëjanjet në Gravazë, në V.
  • Shtrung’ e Bregut Ledhezit - breg me psaka në fund në fushës së Sharatit, në J.
  • Shtrung’ e Kodrëzës - shtrungë e vjetër e ndërtuar me gurë, e cila gjendet mbi shtëpinë gërmadhë të Nikos, në P.
  • Shtrung’ e Rakos - dikur aty ka qenë një shtrungë e gurtë që mban edhe sot këtë emër.
  • Shtrung’ e Zhupës - vend ku ka pasë monenë Zhupa, në J.
  • Taburëlat - arë në fushë, në J. Dikur këtu do të jetë fushuar taborri.
  • Tepe e Malit Bardhë - majë mali, në malin e Bardhë, në VL.
  • Trap i Veliut – arë, në jug të Burimevet të Shezës.
  • Trobë/a – pyIl që ndodhet matanë Malit të Bardhë, në kufi me Bedelen e Koriqanj, në VP.
  • Vorrezat - varre pranë një xhamie të vjetër në Mëhallanjez, në J.
  • Vreshta - ara, në J.
  • Vula e Madhe - pyll i madh me përrall, nën majën e Malit të Bardhë, në V.
  • Vurku - ara moçalore në fund të fushës së fshatit.

Demografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familjet në fshatin Sharat:(Para Luftës së Dytë Botërore)[4]

Baçenj, Beqirenj, Fetahenj, Hamitanj, Jatrenj, Kasimenj, Resulanj, Rushananj, Sulaj, Velinjarë etj.

Lidhje të jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Burimet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ Πανδέκτης: Sarátion - Míloi
  2. ^ Fatos Mero Rrapaj (1995). Fjalori Onomastik i Epirit. Eurorilindja. f. 210.
  3. ^ Rrapaj. Fjalori Onomastik i Epirit. 1995. f. 211-217. Treguan: 1) Xhevdet Mehmet Malaj, 45 vjeç, minator, me arsim 7-vjeçar, nga Sharati, refugjat i 1944-ës, sot banon në Vlorë. 2) Tahir Selmani, 75 vjeç, punëtor, analfabet, nga Sharati, refugjat i 1944-ës, sot banon në Qishëbardhë të Vlorës. 3) Gazali Bebriu, 60 vjeç, punetor, analfabet, nga Sharati, refugjat 1944- ës, sot banon në Babicë të Vlorës, Vlorë, më 28.1.1968.
  4. ^ Rrapaj. Fjalori Onomastik i Epirit. 1995. f. 210.