Jump to content

Aleksandar Vuçiq

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Aleksandër Vuçiq
Presidenti i Serbisë
Në detyrë
31 maj 2017 – aktiv
Paraprirë ngaTomislav Nikoliq
Kryeministër i Serbisë
Në detyrë
27 prill 2014 – 31 maj 2017
Paraprirë ngaIvica Daçiq
Pasuar ngaAna Brnabiq
Zëvendëskryeministër i Serbisë
Në detyrë
27 korrik 2012 – 27 prill 2014
Paraprirë ngaIvica Daçiq
Pasuar ngaIvica Daçiq
Ministër i Informacionit
Në detyrë
24 mars 1998 – 24 tetor 2000
Paraprirë ngaRadmila Milentijeviq
Pasuar ngaIvica Daçiq
Të dhëna vetjake
U lind më5 mars 1970
Beograd, RSF Jugosllavia
NënshtetësiaSerb
Partia politikePartia Radikale Serbe
PunësimiPolitikan
Nënshkrimi
Faqja në rrjetFaqja zyrtare

Aleksandër Vuçiq (Serbisht: Александар Вучић Aleksandar Vučić, shqiptohet [aleksǎːndar ʋǔtʃitɕ], i lindur më 5 mars 1970) është politikan serb i cili është President i Serbisë që nga 31 maj 2017. Ai gjithashtu është udhëheqësi dhe kryetari i Partisë Progresive Serbe (SNS).

Përpara mandatit të tij si president Vuçiq shërbeu si Kryeministër i Serbisë nga viti 2014 deri në vitin 2017. Për më tepër, Vuçiq shërbeu si Ministër i Informacionit nga viti 1998 deri më 2000 dhe më vonë si Ministër i Mbrojtjes 2012-2013, si dhe Zëvendëskryeministri i Parë nga viti 2012 deri në 2014.

Në prill 2017, Vuçiq u zgjodh president i Serbisë me 55% të votave në raundin e parë, duke shmangur kështu një raund të dytë. Ai zyrtarisht mori detyrën më 31 maj 2017, duke pasuar Tomisllav Nikolliqin. Ceremonia e inaugurimit u mbajt më 23 qershor 2017.

Jeta e hershme

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Aleksandër Vuçiq u lind në familjen e Angjelko dhe Angelina (mbiemri i vajzërisë: Milovanov) në Beograd.[1]

Vuçiq përfundoi shkollën fillore Branko Radiçeviq dhe më vonë një gjimnaz në Zemun. Ai u diplomua nga Fakulteti i Drejtësisë, Universiteti i Beogradit. Ai mësoi anglisht në Brighton, Angli, dhe punoi si një tregtar në Londër për ca kohë. Pas kthimit në Jugosllavi, ai punoi si gazetar në Pale, Bosnje dhe Hercegovinë. Atje, ai intervistoi politikanin Radovan Karaxhiq dhe një herë luajti shah me gjeneralin Ratko Mlladiq.[2] Kur ishte i ri, Vuçiq ishte një tifoz i klubit të futbollit Red Star, duke ndjekur shpesh ndeshjet e Red Star,[2] duke përfshirë një ndeshje midis Dinamos së Zagrebit dhe Red Star me 13 maj 1990, e cila u kthye në një trazirë të madhe.[3] Banesat e të afërmëve të tij u shkatërruan gjatë Luftës Kroate.[4]

Karriera politike

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Vuçiq iu bashkua Partisë Radikale serbe (SRS) në vitin 1993 dhe u zgjodh në Asamblenë Kombëtare pas zgjedhjeve parlamentare të viti 1993. Dy vjet më vonë, në moshën 24 vjeçare, Vuçiq u bë sekretar i përgjithshëm i SRS-së. Pasi partia e tij fitoi zgjedhjet lokale në Zemun në vitin 1996, ai u bë drejtori i Pinki Hall.[5] Gjatë kohës së tij në SRS, Vuçiq bëri shumë paraqitje publike. Njëra prej tyre ishte deklarata e tij bërë në Asamblenë Kombëtare Serbe, më 20 korrik të vitit 1995, në të cilën ai deklaroi: "Nëse ju vrisni një serb, ne do të vrasim 100 Myslimanë."[6][7] Kjo ndodhi menjëherë pas masakrës së Srebrenicës nga forcat serbe.

Në vitin 1995, Vuçiq vizitoi qytetin Knin në Kroacia (atëherë nën kontrollin Republikës serbe të Krajinës), me Vojislav Sheshelj , për të protestuar kundër planit Z-4. Vuçiq kandidoi për kryetar bashkie dy herë, në vitin 2004 dhe përsëri në vitin 2008, duke humbur të dyja herët kundër kandidatëve nga Partia Demokratike (DS).[citim i duhur]

Ministër i Informacionit (1998-2000)

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në mars të Vitit 1998, Vuçiq u emërua Ministër i Informacionit në qeverinë e Mirko Marjanoviq.[8] Në vijim të pakënaqësive në rritje kundër Millosheviqit, Vuçiq vuri gjoba për gazetarët që kritikonin qeverinë dhe ndaloi kanalet e huaja televizive.[9] Ai kujton në vitin 2014, se ai kishte gabuar dhe se kishte ndryshuar, duke deklaruar: "Nuk më erdhi turp të pranoja të gjitha gabimet e mia poltike".[citim i duhur]

Gjatë mandatit të Vuçiq si Ministër i Informacionit ndodhi që Slavko Quruvija, një gazetar i shquar, u vra në një vrasje të sponsorizuar nga shteti.[10][11] Në vitin 1999, para se vrasja të ndodhte, Vuçiq dha një intervistë për tabloidin Argument në të cilën ai deklaroi "Unë do të hakmerrem ndaj Slavko Ćuruvija për të gjitha gënjeshtrat e publikuara në Dnevni telegraf .[12] Në vitin 2014, Vuçiq i kërkoi falje familjes Ćuruvija që kishin pritur kaq gjatë që autorët të viheshin para drejtësisë, dhe i falënderoi të gjithë që u përfshinë në zgjidhjen e çështjes për punën e tyre.[13]

Më 23 prill 1999, Vuçiq deklaroi se, "Kriminelë të tillë si Bill Klinton dhe Toni Bler nuk mund të kenë lindur nga ndonjë nënë. Dënimi do t'i arrijë ata. Ata janë kriminelët dhe bishat më të mëdha. Hitleri ishte vetëm një fëmijë i vogël në krahasim me ta."[14]

Nga Partia Radikale në Partinë Progresive

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Tomisllav Nikolliq, nënkryetari i Partisë Radikale dhe udhëheqësi de facto i përkohshëm për shkak të mungesës së Vojisllav Sheshel, dha dorëheqjen më 6 shtator 2008 për shkak të mosmarrëveshjes me Shesheljin mbi mbështetjen e partisë për anëtarësimin e Serbisë në BE. Me një parti tjetër të njohur Radikale, anëtarët e saj formuan një klub të ri parlamentar të quajtur "Napred Srbijo!" (Përpara Serbisë!). Më 12 shtator 2008 Nikoliç dhe grupi i tij u shkarkuan zyrtarisht nga Partia Radikale në seancën e udhëheqjes së SRS. Vuçiq, si sekretar i përgjithshëm u thirr për të marrë pjesë në këtë seancë, por ai nuk u shfaq. Tomisllav Nikolliq njoftoi se do të formonte partinë e tij dhe e thiri Vuçiqin për t'u bashkuar. Vuçiq, një nga figurat më të njohura në mesin e mbështetësve të SRS, dha dorëheqjen nga Partia Radikale më 14 shtator 2008.[15] Të nesërmen, Vuçiq njoftoi tërheqjen e përkohshme nga politika.[16]

Më 6 tetor 2008, Vuçiq konfirmoi në një intervistë televizive se ai do të bashkohej me Partinë Progresive Serbe të sapozgjedhur të Nikoliçit (SNS) dhe se do të ishte Zëvendës Kryetari i Partisë. Më pas ai dukej se ndryshonte pozicionet e tij. Në vitin 2010 ai bëri deklarata të tilla si "një krim i tmerrshëm u krye në Srebrenicë", duke thënë se ai ndihej "i turpëruar" nga serbët që e bënin atë. "Unë nuk e fsheh që unë kam ndryshuar ... Jam krenar për këtë," i tha ai AFP në një intervistë në 2012. "Kam gabuar, mendova se po bëja më të mirën për vendin tim, por pashë rezultatet dhe kemi dështuar, duhet ta pranojmë këtë. "[17]

Nikoliç dha dorëheqjen si kreu i partisë më 24 maj 2012 pas zgjedhjes së tij si President i Serbisë. Vuçiq mori rolin udhëheqës deri në mbajtjen e kongresit të ardhshëm të partisë për të zgjedhur një udhëheqës të ri. Më 29 shtator 2012 Vuçiq u zgjodh si kreu i partisë, me Jorgovanka Tabakoviqin si zëvendëse të tij .

Ministër i Mbrojtjes dhe Zëvendës Kryeministër (2012-2014)

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Vuçiq shërbeu shkurtimisht si Ministër i Mbrojtjes dhe Zëvendëskryeministër i Parë nga korriku 2012 deri në gusht 2013, kur ai u largua nga posti i tij i Ministrit të Mbrojtjes në një riorganizim të kabinetit. Megjithëse kryeministri Ivica Daçiq Deba mbante pushtet formal si kreu i qeverisë, shumë analistë mendonin se Vuçiq kishte më shumë ndikim në qeveri si kreu i partisë më të madhe në koalicionin qeverisës dhe parlamentin. [18]

Kryeministër (2014–2017)

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Zgjedhjet parlamentare 2014

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Pas zgjedhjeve parlamentare serbe të viti 2014, Partia Progresive Serbe e Vuçiqit fitoi 158 nga 250 vende në parlament dhe formoi një koalicion qeverisës me Partinë Socialiste të Serbisë. Vuçiq u zgjodh Kryeministër i Serbisë.[citim i duhur]

Zgjedhjet parlamentare 2016

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në një konferencë partiake të Partisë së tij Progresiste Serbe, Vuçiq shpalli zgjedhjet e përgjithshme të parakohshme duke cituar se: "Ai dëshiron të sigurojë që vendi të ketë rregull të qëndrueshme që drejtimi i tanishëm politik do të vazhdojë, përfshirë përpjekjen e saj për të siguruar anëtarësimin në BE".[19] Më 4 mars 2016, Presidenti serb Tomisllav Nikolliq shpërbëi parlamentin, duke caktuar zgjedhje të parakohshme për 24 prill.[20] Koalicioni qeverisës rreth SNS-së së Vuçiqit ka marrë 48.25% të votave.[21][22] SNS qeverisëse e Vuçiq ka mbajtur shumicën në parlament, ndonëse ka fituar më pak mandate se sa në zgjedhjet parlamentare të 2014. Koalicioni rreth SNS ka fituar 131 vende, 98 prej të cilave i përkasin SNS.[23]

Zgjedhjet presidenciale 2017

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Vuçiqi deklaroi se do të kandidojë për zgjedhjet e 14 shkurtit 2017, pavarësisht nga deklaratat e mëhershme se ai nuk do të kandidojë.[24]

Vuçiqi fitoi raundin e parë duke marrur 56,01 përqind të votave. Kandidatja e pavarur, Sasha Jankoviq ishte i dyti me 16,63 përqind të votave.

Zgjedhjet presidenciale 2017

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Vuçiq njoftoi kandidaturën e tij në zgjedhjet presidenciale më 14 shkurt 2017, pavarësisht deklaratave të mëparshme se ai nuk do të bënte të njejtën gjë.[25]

Pas spekulimeve fillestare që presidenti aktual Tomisllav Nikolliq do të vraponte, ai mbështeti Vuçiqin dhe partinë e tij qeverisëse SNS. Vuçiq fitoi zgjedhjet në raundin e parë, duke fituar 56,01 për qind të votave. Kandidati i pavarur, Sasha Jankoviq ishte i dyti me 16,63 për qind, përpara politikanit satirik Luka Maksimoviq dhe ish ministrit të Punëve të Jashtme Vuk Jeremiq.[26]

President (2017-në detyrë)

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Rezultati zgjedhor nxiti protesta rreth Serbisë. Mijëra protestues akuzuan Vuçiç për udhëheqjen e vendit ndaj autoritarizmit. Protestuesit organizuan tubimet përmes rrjeteve sociale dhe insistojnë që ata të mos jenë të lidhur me ndonjë parti apo politikan dhe të kërkojnë një rishikim të plotë të asaj që ata e quajnë "sisteme të korruptuara politike, të biznesit dhe medias që i shërbejnë një elite të udhëhequr nga Z. Vuçiç"[27] Vuçiq pohoi se protestat ishin organizuar nga kundërshtarët e tij politikë, të cilët pritnin "diktatori do të sillte policinë në rrugë".[28]

Megjithatë, Vuçiq bëri betimin si Presidenti i Serbisë më 31 maj, para Parlamentit.[29] Ai ka premtuar të vazhdojë me reformat dhe tha se Serbia do të mbetet në rrugën evropiane. Ai tha gjithashtu se Serbia do të mbajë neutralitetin ushtarak, por do të vazhdojë të ndërtojë një partneritet si me NATOn ashtu dhe me Rusinë.[30]

Pasi u bë Presidenti, Vuçiq shpërbëi shërbimin tradicional të sigurimit të policisë që ishin përgjegjës për mbrojtjen e Presidentit dhe e zëvendësoi atë me anëtarët e Cobras, njësiti i policisë ushtarake që në kundërshtim me ligjin, e mbrojti ndërsa ai shërbeu si Kryeministër nga 2014 në 2017.[31]

Më 3 shtator 2017, një automjet luksoz Bentley me tre burra brenda saj, goditi karvanin presidencial.[32] Presidenti Vuçiç dhe stafi i tij ishin të padëmtuar dhe burrat u arrestuan me dyshim për të rrezikuar sigurinë e presidentit.[32][33] Mediat pranë Vuçiqit e raportuan atë si një përpjekje tjetër për vrasje, ndërsa udhëheqësit e opozitës pohojnë se është një "propagandë për të portretizuar ish-ultra nacionalistin si viktimë dhe për të larguar vëmendjen nga problemet ekonomike dhe sociale të Serbisë.[32][33][34]

Jeta personale

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Më 27 korrik 1997 Aleksandër Vuçiq u martua me Ksenija Jankoviq, një gazetare në Radio-Indeksi dhe Serbisë reč. Çifti ka dy fëmijë. Martesa përfundoi me divorc në vitin 2011. Më 14 dhjetor 2013, Vuçiq u martua me Tamara Gjukanoviq, një diplomate e Ministrisë Serbe të Punëve të Jashtme.[35]

Lidhje të jashtme

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ Poreklo.
  2. ^ a b Isailović & 6 September 2010.
  3. ^ Index.hr & 13 May 2015.
  4. ^ "Aleksandar Vučić: Hrvati se rugaju mojim ubijenim precima!" (në serbisht). Novosti.
  5. ^ Aleksandar Vučić Arkivuar 3 nëntor 2014 tek Wayback Machine Istinomer.rs
  6. ^ "VIDEO/Ovako je Vučić govorio 1995. godine: Ubijte jednog Srbina, mi ćemo stotinu muslimana!" Arkivuar 21 janar 2016 tek Wayback Machine, 24sata.info; accessed 9 December 2015.
  7. ^ "Forgetting resistance in the Balkans" balkanist.net; accessed 9 December 2015.
  8. ^ "Narod koji ima najkraće pamćenje na svetu" (në serbisht). Preko ramena. 10 maj 2012. Arkivuar nga origjinali më 9 janar 2015. Marrë më 31 mars 2016.
  9. ^ Guy De Launey (20 janar 2014). "Serbia transforming from pariah to EU partner" (në anglisht). BBC News. Marrë më 22 janar 2014.
  10. ^ Slavko Ćuruvija
  11. ^ https://www.cpj.org/killed/1999/slavko-curuvija.php
  12. ^ Ексклузивно На Монитору: „Убица“ Славка Ћурувије Је „Проговорио“… , wordpress.com; accessed 9 December 2015.
  13. ^ "Milorad Ulemek provided info about murder of Slavko Ćuruvija", InSerbiaNews.info; accessed 9 December 2015.
  14. ^ Ludington Daily News (23 prill 1999). "NATO strikes Serbian television's main studio" (në anglisht). Marrë më 1 tetor 2015.
  15. ^ "Nikolić: I Vučić napustio radikale" (në Serbisht). Mondo. 14 Shtator 2008.
  16. ^ "Vučić napušta politiku (za sada)" (në Serbisht). Mondo. 15 Shtator 2008.
  17. ^ "Aleksandar Vucic: from nationalist hawk to devout Europeanist" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 22 mars 2014. Marrë më 24 janar 2018.
  18. ^ Guy De Launey (20 Janar 2014). "Serbia transforming from pariah to EU partner". BBC News.
  19. ^ "Serbia PM Announces Early General Elections :: Balkan Insight".
  20. ^ "ODLUČENO Nikolić raspisao vanredne izbore za 24. april". 4 Mars 2016.
  21. ^ "Конференције за медије" Arkivuar 3 prill 2017 tek Wayback Machine.
  22. ^ "RIK objavio konačne rezultate izbora, u Skupštini predstavnici 12 lista".
  23. ^ "Narodna skupština Republike Srbije - Poslaničke grupe"
  24. ^ Председништво СНС-а: Вучић кандидат за председника (në serbisht) RTS February 14, 2017, retrieved April 28, 2017
  25. ^ Председништво СНС-а: Вучић кандидат за председника (në serbisht) RTS 14 Shkurt 2017.
  26. ^ Vucic Wins Serbian Presidential Elections Balkan Insight 2 prill 2017.
  27. ^ Vazhdojnë protestat në Serbi.Botasot. 8 Prill 2017
  28. ^ Ne serbi vazhdojne protestat anti vuciq.Koha.net. 12 prill 2017.
  29. ^ Vuçiç betohet si president i Serbisë. Top-channel.tv. 31/05/2017
  30. ^ Vuçiç betohet si President i Serbisë: Kosova është pjesë e vendit tonë Arkivuar 23 janar 2020 tek Wayback Machine.Time.ikub.al. 31 Maj 2017.
  31. ^ "Vučić nema poverenja u policiju". danas.rs (në serbisht). Danas. 2 shtator 2017. Marrë 3 shtator 2017.
  32. ^ a b c Presidenti serb vucic perfshihet ne nje aksident.Tiranapost.al.3 Shtator 2017.
  33. ^ a b Aksidentohet makina e presidentit serb aleksander vucic[lidhje e vdekur][lidhje e vdekur]. Skandal.al. 3 Shtator 2017.
  34. ^ Wilford, Greg (3 Shtator 2017). "Three arrested after Bentley crashes into Serbian president's motorcade, newspaper says". independent.co.uk. The Independent.
  35. ^ Bojović, B. (12 gusht 2014). "Šta je Dačić savetovao Vučićevoj supruzi" (në serbisht). Blic. Marrë më 11 korrik 2015.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Aleksandar_Vuçiq&oldid=2662592"