Burgu i Shpandaut

Burgu i Shpandaut ishte një ish -burg ushtarak i vendosur në lagjen Spandau të Berlinit Perëndimor ( Berlin i sotëm, Gjermani ). E ndërtuar në vitin 1876, ai u bë një proto-kamp përqendrimi nën Gjermaninë naziste. Pas Luftës së Dytë Botërore, ajo mbajti shtatë udhëheqës të lartë nazistë të dënuar në gjyqet e Nurembergut . Pas vdekjes së të burgosurit të tij të fundit, Rudolf Hess, në gusht 1987, burgu u shkatërrua dhe u zëvendësua nga një qendër tregtare për forcat britanike të vendosura në Gjermani për të parandaluar që ai të shndërrohej në një faltore neo-naziste .

Historia

Burgu Spandau u ndërtua në 1876 në Wilhelmstraße . Fillimisht shërbeu si një qendër ndalimi ushtarake e Ushtrisë Prusiane . Nga viti 1919 u përdor edhe për të burgosurit civilë. Ai mbante deri në 600 të burgosur në atë kohë.

Pas zjarrit të Reichstag-ut të vitit 1933, kundërshtarët e Hitlerit dhe gazetarë si Egon Kisch dhe Carl von Ossietzky, u mbajtën atje në të ashtuquajturin paraburgim mbrojtës . Burgu i Shpandaut u bë një paraardhës i një lloji të kampeve naziste të përqendrimit . Ndërsa operohej zyrtarisht nga Ministria e Drejtësisë prusiane, Gestapo torturonte dhe abuzonte me të burgosurit e saj, siç kujton Kisch në kujtimet e tij të burgut. Nga fundi i vitit 1933, ishin ngritur kampet e para naziste të përqendrimit (në Dachau, Osthofen, Oranienburg, Sonnenburg, Lichtenburg dhe kampet moçalore përreth Esterwegenit ); të gjithë të burgosurit e mbetur që ishin mbajtur në të ashtuquajturat paraburgim mbrojtës në burgjet shtetërore u transferuan në këto kampe përqendrimi.

Pas Luftës së Dytë Botërore, burgu ra në Sektorin Britanik të atij që u bë Berlini Perëndimor, por ai u operua nga Autoritetet e Katër Fuqive për të strehuar kriminelët nazistë të luftës të dënuar me burgim në Gjyqet e Nurembergut.

Aty më në fund u burgosën vetëm shtatë persona. Duke mbërritur nga Nuremberg më 18 korrik 1947, ata ishin:

Emri	Nr.	Statusi	Lindur	Vdiq	Mosha
Baldur von Schirach	1	Dënohet me 20 vjet; lëshuar më 30 shtator 1966.	9 maj 1907	8 gusht 1974	67
Karl Dönitz	2	Dënohet me 10 vjet; lëshuar më 30 shtator 1956.	16 shtator 1891	24 dhjetor 1980	89
Konstantin von Neurath	3	U lirua para kohe për shkak të shëndetit të keq më 6 nëntor 1954 pasi kreu një dënim 15-vjeçar të planifikuar për lirim më 30 shtator 1961.	2 shkurt 1873	14 gusht 1956	83
Erich Raeder	4	U lirua për shkak të shëndetit të keq më 26 shtator 1955 pasi mori një dënim të përjetshëm.	24 prill 1876	6 nëntor 1960	84
Albert Speer	5	Dënohet me 20 vjet; lëshuar më 1 tetor 1966.	19 mars 1905	1 shtator 1981	76
Walther Funk	6	Lirohet për shkak të shëndetit të keq më 16 maj 1957 pasi mori një dënim të përjetshëm.	18 gusht 1890	31 maj 1960	69
Rudolf Hess	7	Ka kryer vetëvrasje duke u varur më 17 gusht 1987 ndërsa vuante një dënim të përjetshëm.	26 prill 1894	17 gusht 1987	93

Nga shtatë, tre u liruan pas vuajtjes së dënimit të tyre të plotë, ndërsa tre të tjerë (përfshirë Raeder dhe Funk, të cilëve u dhanë dënime të përjetshme) u liruan më herët për shkak të shëndetit të keq. Midis 1966 dhe 1987, Rudolf Hess ishte i vetmi i burgosur në burg dhe shoqëruesi i tij i vetëm ishte gardiani, Eugene K. Bird, i cili u bë një mik i ngushtë. Bird shkroi një libër për burgosjen e Hess-it të titulluar Njeriu më i vetmuar në botë .

Burgu u shkatërrua në gusht 1987, kryesisht për të parandaluar që ai të bëhej një faltore neo-naziste, ^[1] pas vdekjes së Hesit, i burgosuri i fundit i mbetur. Për të siguruar më tej fshirjen e tij, vendi u shndërrua në një objekt parkimi dhe një qendër tregtare, të quajtur The Britannia Center Spandau, me nofkën Hessco's ^[2] sipas zinxhirit të njohur britanik të supermarketeve Tesco . Të gjitha materialet nga burgu i shkatërruar u grisën në pluhur dhe u shpërndanë në Detin e Veriut, ose u varrosën në bazën ajrore të ish- RAF Gatow, ^[3] me përjashtim të një grupi të vetëm çelësash të ekspozuar tani në muzeun e regjimentit të Kufijve Skocezë të Mbretit. në Barakat Berwick.^{[ citim i nevojshëm ]}

^ Paterson, Tony (22 korrik 2011). "Hess's body exhumed and grave destroyed to stop neo-Nazi pilgrimages". The Independent. Arkivuar nga origjinali më 2022-05-24. Marrë më 29 gusht 2018. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Williams, Peter (2006). BRIXMIS in the 1980s: The Cold War's 'Great Game'. Parallel History Project on Cooperative Security (PHP), www.php.isn.ethz.ch.
^ Goda, Norman J. W. (2006). Tales from Spandau. University of Florida. ISBN 978-0-521-86720-7. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1] Paterson, Tony (22 korrik 2011). "Hess's body exhumed and grave destroyed to stop neo-Nazi pilgrimages". The Independent. Arkivuar nga origjinali më 2022-05-24. Marrë më 29 gusht 2018. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[2] Williams, Peter (2006). BRIXMIS in the 1980s: The Cold War's 'Great Game'. Parallel History Project on Cooperative Security (PHP), www.php.isn.ethz.ch.

[3] Goda, Norman J. W. (2006). Tales from Spandau. University of Florida. ISBN 978-0-521-86720-7. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1]

[2]

[3]