Epoka e artë e animacionit amerikan
.gif)
Epoka e artë e animacionit amerikan ishte një periudhë në historinë e animacionit amerikan që filloi me ardhjen e karikaturave me zë në vitin 1928 dhe vazhdoi deri në vitin 1960, kur animacionet e shkurta teatrale filluan të humbnin popullaritet kundër mediumit të ri televiziv. Animacioni pas kësaj epoke, sidomos në televizion, u prodhua në buxhet më të ngushtë dhe me teknika më të kufizuara me viteve 1950 dhe 1980..[1]
Shumë personazhe të famshme sot hynë në skenë gjatë kësaj periudhe, duke përfshirë:
- nga Walt Disney: Miushi Mickey, Rosaku Donald, Pata Daisy, Goofy, dhe Pluto
- nga Fleischer Studios: Popeye, Betty Boop, dhe Supermeni
- nga Warner Bros.: Bugs Bunny, Patoku Daffy, Porky Pig, Uilli I. Kojota dhe Zogu Vrapues, Tweety, Sylvester, dhe Djalli Tazmanian
- nga Van Beuren Studios: Felix the Cat
- nga Walter Lantz: Woody Woodpecker dhe Chilly Willy
- nga MGM: Tom dhe Jerry dhe Droopy
- nga Famous Studios: Casper dhe Little Lulu
- nga Screen Gems: the Fox and the Crow
- nga Terrytoons: Mighty Mouse dhe Heckle and Jeckle
- nga UPA: Mr. Magoo
- nga DePatie-Freleng: Pantera Rozë, The Inspector dhe The Ant and the Aardvark
Gjatë këtyre katër dekadave, cilësia e mediave të lëshuara gjatë epokës së artë është debatuar shpesh. Kulmi i kësaj epoke zakonisht përmendet si gjatë viteve 1930 dhe 1940, që i atribuohet drejtimit teatror të studiove, duke përfshirë Walt Disney Animation Studios, Warner Bros. Cartoons, Metro-Goldwyn-Mayer Cartoons, Paramount Cartoon Studios, Walter Lantz Productions, Terrytoons, dhe Fleischer Studios. Në dekadat e mëvonshme, domethënë midis viteve 1950 dhe 1960, epoka ndonjëherë ndahet në një "epokë argjendi" për shkak të shfaqjes së studiove si UPA, DePatie-Freleng Enterprises, Hanna-Barbera Cartoons, dhe Jay Ward Productions; Prania e këtyre kompanive në industri do të rritej ndjeshëm me rritjen e televizionit pas përfundimit të epokës së artë.[2][3] Për më tepër, historia e animacionit u bë shumë e rëndësishme artistikisht në Shtetet e Bashkuara.[4]
Animacionet e gjata gjithashtu filluan gjatë kësaj periudhe, sidomos filmat e para të Walt Disneyt,[5] duke zgjatur nga Borëbardha dhe Shtatë Xhuxhat të vitit 1937 dhe Pinocchio të vitit 1940 deri te The Jungle Book të vitit 1967 dhe The Aristocats të vitit 1970 (filmat e fundit të animuar të prodhuar para vdekjes së tij në vitin 1966).[6][2] Gjatë kësaj periudhe u realizuan disa filma live-action që përfshinin animacion, si Saludos Amigos (1942), Anchors Aweigh (1945), Song of the South (1946), Dangerous When Wet (1953), Mary Poppins (1964) dhe Bedknobs and Broomsticks (1971), i fundit është filmi i fundit teatror që ka marrë një Academy Award për efektet e tyre speciale të animuara.[7] Përveç kësaj, u zhvilluan edhe animacioni stop motion dhe efektet speciale, me filma si King Kong (1933), The Beast from 20,000 Fathoms (1953), The War of the Worlds (1953), Hansel and Gretel: An Opera Fantasy (1954), 20,000 Leagues Under the Sea (1954), Forbidden Planet (1956), The 7th Voyage of Sinbad (1958), Jason and the Argonauts (1963) ehe 2001: A Space Odyssey (1968).[8]
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "The Last Days of "Looney Tunes"". Cartoon Research (në anglisht). 9 mars 2013.
- ^ a b "Disney's Silver Age of animation". Den of Geek (në anglisht). 2011-03-01.
- ^ "The End of the Silver Age of Animation". Cartoon Research (në anglisht). 17 prill 2023.
- ^ "History of animation". historyofanimation (në anglishte amerikane). Marrë më 2023-09-14.
- ^ "Remembering Walt Disney's legacy, 50 years after his death". The Orange Country Register (në anglisht). 12 dhjetor 2016.
- ^ Maltin, Leonard (2000). "The Jungle Book". The Disney Films (në anglisht). Disney Editions. fq. 253–256. ISBN 978-0-786885-27-5.
- ^ Experience over nine decades of the Oscars (1965) 5 tetor 2014.
- ^ STOP MOTION MANIA - Beyond Ray Harryhausen - Part 1 Stan Winston: School of Characters Art. 19 tetor 2012