Këshilla
Këshilla (Greqisht: Ξίλια, romanizuar: Xilia) ishte një administratë shqiptare në Thesproti, Greqi, gjatë pushtimit të Greqisë nga Boshti (1941-1944). Ajo u krijua gjatë pushtimit fashist italian me qëllim aneksimin e rajonit grek në një shtet më të madh shqiptar dhe vazhdoi operacionet e saj nën pushtimin nazist gjerman deri në humbjen e Fuqive të Boshtit dhe përfundimin e Luftës së Dytë Botërore.[1] Kjo nismë u ndërmor nga krerët shqiptarë çamë të familjes Dino, në veçanti vëllezërit Nuri dhe Mazar Dino, të cilët "futën në kurth" shumicën e komunitetit çam në mbështetje të këshillit.[2][3][4] Politika e spastrimit etnik të kryer nga Këshilla dhe organizata të tjera paraushtarake nën klanin Dino u përdor si justifikim nga forcat e rezistencës EDES në fund të luftës për të dëbuar komunitetin çam mysliman nga rajoni, me përjashtim të grupeve të vogla që kishin iu bashkua guerrilasve të EDES.[5][6]
Këshilla ka qenë pjesë e bashkëpunimit të shqiptarëve çamë me Boshtin gjatë Luftës së Dytë Botërore.
Prapavija
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Artikulli kryesor: Lufta greko-italiane
Pas pushtimit italian të Shqipërisë, Mbretëria Shqiptare u bë protektoriat i Mbretërisë së Italisë. Italianët, veçanërisht guvernatori Francesco Jacomoni, e përdorën çështjen çame si mjet për të mbledhur mbështetjen e shqiptarëve.[7] Si justifikim i fundit për fillimin e Luftës Greko-Italiane, Jacomoni përdori vrasjen e një lideri shqiptar çam, Daut Hoxha, trupi pa kokë i të cilit u zbulua pranë fshatit Vrinë në qershor 1940. U pretendua nga qeveria e kontrolluar nga Italia në Tiranë se ishte vrarë nga agjentë sekretë grekë. Hoxha ishte një udhëheqës ushtarak i luftës çame gjatë viteve të ndërluftës, duke bërë që ai të cilësohej si bandit nga qeveria greke.[8]
Këshilla
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në tetor 1940, autoritetet greke çarmatosën 1800 rekrutët çamë dhe i vunë në punë në rrugët lokale. Në muajin pasardhës, pas pushtimit italian, ata kapën të gjithë meshkujt shqiptarë të pa thirrur dhe i internuan në kampe ose në mërgim në ishull.[5] Në këto rrethana, ndërsa Italia arriti të kontrollonte Greqinë pas pushtimit gjerman, disa qindra shqiptarë çamë formuan një administratë lokale të quajtur Këshilla në vitin 1942. Këto banda të armatosura morën pjesë së bashku me ushtrinë gjermane në djegien e fshatrave greke. Bejlerët vendas dhe myftiu nuk i mbështetën veprime të tilla.[1][5] Në vitin 1943, kjo organizatë u kompletua me forcat e veta të armatosura si dhe me një xhandarmëri.[1]
Edhe pse italianët donin të aneksonin Çamërinë në Shqipëri,[7] gjermanët vendosën veton ndaj propozimit. Një Komisar i Lartë Shqiptar, Xhemil Dino, u emërua, por autoriteti i tij ishte i kufizuar dhe për kohëzgjatjen e pushtimit, zona mbeti nën kontrollin e drejtpërdrejtë të autoriteteve ushtarake në Athinë.[7]
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ a b c Kretsi, Georgia.The Secret Past of the Greek-Albanian Borderlands. Cham Muslim Albanians: Perspectives on a Conflict "Albanian political administration called ‘Këshilla’ was founded in 1942, and after 1943 it was completed with its own armed forces as well as a gendarmerie".
- ^ Γκότοβος, Αθανάσιος (2013). Ετερότητα και σύγκρουση: ταυτότητες στην κατοχική Θεσπρωτία και ο ρόλος της Μουσουλμανικής μειονότητας (në greqisht). University of Ioannina, Dodoni Journal. fq. 44, 66. Arkivuar nga origjinali më 17 shkurt 2017. Marrë më 14 korrik 2022.
Εφοδιασμένος με γερμανικές πιστοποιήσεις, όμως, δεν ήταν μόνο ο Nuri Dino , αλλά και ο αδελφός του Mazar, ο οποίος έχει έδρα την Παραμυθιά, είναι πρόεδρος της «Ξίλια» και διοικητής του λόχου των Αλβανών της «Τσαμουριάς»..Η τραγωδία, όμως, της υπόθεσης αυτής δεν βρίσκεται στην αυτοκαταστροφική πορεία της ηγεσίας των μουσουλμάνων Τσάμηδων της Θεσπρωτίας, ... παγίδευσε το σύνολο σχεδόν των ομοεθνών της να συμμετάσχουν στην υλοποίηση της αλβανικής μεγάλης ιδέας, να υπολογίσουν σε λάθος σύμμαχο για την πραγμάτωση της ένωσης της Θεσπρωτίας με την Αλβανία
- ^ Meyer, Hermann Frank (2008). Blutiges Edelweiß: Die 1. Gebirgs-division im zweiten Weltkrieg [Bloodstained Edelweiss. The 1st Mountain-Division in WWII] (në gjermanisht). Ch. Links Verlag. fq. 705. ISBN 978-3-86153-447-1.
- ^ Russell King, Nicola Mai, Stephanie Schwandner-Sievers, The New Albanian Migration, Sussex Academic Press, 2005, ISBN 9781903900789, p. 67.
- ^ a b c Mazower, Mark. After The War Was Over: Reconstructing the Family, Nation and State in Greece, 1943-1960. Princeton University Press, 2000, ISBN 0-691-05842-3, pp. 25-26.
- ^ Γκότοβος, Αθανάσιος (2013). Ετερότητα και σύγκρουση: ταυτότητες στην κατοχική Θεσπρωτία και ο ρόλος της Μουσουλμανικής μειονότητας (në greqisht). University of Ioannina, Dodoni Journal. fq. 65–66. Arkivuar nga origjinali më 17 shkurt 2017. Marrë më 14 korrik 2022.
Η εκκένωση του συνόλου σχεδόν του μουσουλμανικού πληθυσμού της Θεσπρωτίας - με εξαίρεση τους λίγους μουσουλμάνους μαχητές που ήταν ενταγμένο στο αντάρτικο του ΕΔΕΣ κυρίως από το χωριό Κόντρα της Γκρόπας ήταν, ίσως, μια από τις λίγες ρεαλιστικές αποφάσεις που πήρε ο Nuri Dino
- ^ a b c Fischer, Bernd Jürgen (1999). Albania at War, 1939-1945 (në anglisht). C. Hurst & Co. Publishers. fq. 75–76. ISBN 978-1-85065-531-2.
- ^ Vickers, Miranda. The Cham Issue - Albanian National & Property Claims in Greece. Paper prepared for the British MoD, Defence Academy, 2002.ISBN 1-903584-76-0.