Martin Scorsese

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Martin Scorsese
Scorsese në Festivalin Ndërkombëtar të 60-të të Filmit në Berlin më 2010
U lind në
Martin Charles Scorsese[1]

17 nëntor 1942
New York City, SHBA
Shtetësia
  • Shtetet e Bashkuara
  • Italia
ArsimiUniversiteti i Nju Jorkut (BA, MA)
Profesioni
  • Regjisor
  • producent
  • skenarist
  • aktor
Vite aktiviteti1962–tani
Works
Filmografia
Bashkëshorti/ja
Bashkëshort/ëtIlleana Douglas (1989–1997)
Fëmijë3, përfshirë Domenica Cameron-Scorsese
Prind/ër
ÇmimetLista e plotë
Nënshkrimi

Martin Charles Scorsese (lindi më 17 nëntor 1942) është një regjisor, producent, skenarist dhe aktor amerikan dhe italian.[2] Scorsese u shfaq si një nga figurat kryesore të epokës së Hollivudit të Ri. Ai është marrës i shumë vlerësimeve të mëdha, duke përfshirë një Academy Award, katër BAFTA Awards, tre Emmy Awards, një Grammy Award, tre Golden Globe Awards, dhe dy Directors Guild of America Awards. Ai është nderuar me AFI Life Achievement Award në vitin 1997, Film Society of Lincoln Center në vitin 1998, Kennedy Center Honor në vitin 2007, Cecil B. DeMille Award në vitin 2010, dhe BAFTA Fellowship në 2012. Pesë nga filmat e tij janë futur në National Film Registry nga Biblioteka e Kongresit si "kulturalisht, historikisht ose estetikisht të rëndësishme".

Scorsese mori një MA nga Shkolla e Kulturës, Edukimit dhe Zhvillimit Njerëzor të Universitetit të Nju Jorkut në vitin 1968. Debutimi i tij regjisorial, Who's That Knocking at My Door (1967), u pranua në Festivalin e Filmit në Çikago. Në dekadat e viteve 1970 dhe 1980, filmat e Scorsese, të ndikuar shumë nga prejardhja dhe edukimi i tij italo-amerikan në New York City, përqendrohen te burrat macho-posturing dhe eksplorojnë krimin, machismo, nihilizmin dhe konceptet katolike të fajit dhe shpengimit.[3][4] Stilet e tij të markës tregtare përfshijnë përdorimin e gjerë të kuadrove me lëvizje të ngadalta dhe të ngrira, përshkrime grafike të dhunës ekstreme dhe përdorim liberal të sharjes. Filmi i tij kriminal i vitit 1973 Mean Streets ishte një plan për stilet e tij të krijimit të filmave.

Scorsese fitoi Palme d'Or në Kanë me filmin e tij thriller psikologjik të vitit 1976 Taxi Driver, ku luajti Robert De Niro, i cili u lidh me Scorsese përmes tetë filmave të tjerë, duke përfshirë New York, New York (1977), Raging Bull (1980) The King of Comedy (1982), Goodfellas (1990), dhe Casino (1995). Në dekadat në vijim, Scorsese fitoi vlerësime të kritikëve dhe sukses në arkë me një sërë bashkëpunimesh me Leonardo DiCaprio. Këta filma përfshijnë Gangs of New York (2002), The Aviator (2004), The Departed (2006), Shutter Island (2010) dhe The Wolf of Wall Street (2013). Scorsese u ribashkua me De Niron me The Irishman (2019) dhe Killers of the Flower Moon (2023), ky i fundit gjithashtu shfaq DiCaprio. Filmat e tjerë të tij përfshijnë After Hours (1985), The Last Temptation of Christ (1988), The Age of Innocence (1993), Kundun (1997), Hugo (2011), dhe Silence (2016).

Përveç filmit, Scorsese ka drejtuar epizoda për disa seri televizive duke përfshirë serialin HBO Boardwalk Empire (2011–2015), dhe Vinyl (2016), si dhe dokumentarin HBO Public Speaking (2010) dhe serinë dokumentar të Netflix Pretend It's a City (2021). Ai është gjithashtu i njohur për disa dokumentarë të muzikës rock, duke përfshirë The Last Waltz (1978), No Direction Home (2005), Shine a Light (2008), dhe George Harrison: Living in the Material World (2011).

Jeta personale[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në vitin 1965, Scorsese u martua me gruan e tij të parë Laraine Marie Brennan, dhe ata qëndruan së bashku për gjashtë vjet midis 1965 dhe 1971; ata kanë një vajzë, Catherine, e cila u emërua pas nënës së tij.[5]

Në vitin 1976, Scorsese u martua me shkrimtaren Julia Cameron, martesa e tij e dytë; ata kanë një vajzë (Domenica Cameron-Scorsese, e cila është aktore dhe u shfaq në The Age of Innocence), por martesa zgjati vetëm një vit. Divorci ishte i ashpër dhe shërbeu si bazë e filmit të parë të Cameron, komedisë së errët God's Will,[6] e cila luajti gjithashtu vajzën e tyre.[7][8] Ajo kishte një rol të vogël në Cape Fear duke përdorur emrin Domenica Scorsese dhe ka vazhduar të aktrojë, të shkruajë, të drejtojë dhe të prodhojë.[9]

Para fundit të vitit 1979, Scorsese u martua me aktoren Isabella Rossellini, dhe ata qëndruan së bashku për katër vjet, duke u divorcuar në vitin 1983.[10]

Scorsese u martua me producenten Barbara De Fina në vitin 1985, e katërta nga pesë martesat e tij; ata u divorcuan në vitin 1991. Nga viti 1989 deri në 1997, Scorsese ishte i lidhur në mënyrë romantike me aktoren Illeana Douglas pas divorcit të tij të katërt.[11]

Në vitin 1999, Scorsese u martua me bashkëshorten e tij të tanishme prej më shumë se njëzet vjetësh, Helen Schermerhorn Morris. Ata kanë një vajzë, aktore dhe regjisore Francesca, e cila u shfaq në filmat e tij The Departed, Hugo, dhe The Aviator dhe pati një rol kryesor në miniserinë e HBO/Sky, We Are Who We Are në vitin 2020.[12][13]

Filmografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Artikulli kryesor: Filmografia e Martin Scorsese.


Që nga viti 2019, Scorsese ka realizuar 25 filma të gjatë dhe 16 filma dokumentarë të plotë.

Directed features
Viti Titulli Shpërndarësi
1967 Who's That Knocking at My Door Joseph Brenner Associates
1972 Boxcar Bertha American International Pictures
1973 Mean Streets Warner Bros.
1974 Alice Doesn't Live Here Anymore
1976 Taxi Driver Columbia Pictures
1977 New York, New York United Artists
1980 Raging Bull
1982 The King of Comedy 20th Century Fox
1985 After Hours Warner Bros.
1986 The Color of Money Buena Vista Distribution
1988 The Last Temptation of Christ Universal Pictures
1990 Goodfellas Warner Bros.
1991 Cape Fear Universal Pictures
1993 The Age of Innocence Columbia Pictures
1995 Casino Universal Pictures
1997 Kundun Buena Vista Distribution
1999 Bringing Out the Dead Paramount Pictures / Buena Vista Distribution
2002 Gangs of New York Buena Vista Distribution / Miramax Films
2004 The Aviator Warner Bros. Pictures / Miramax
2006 The Departed Warner Bros. Pictures
2010 Shutter Island Paramount Pictures
2011 Hugo
2013 The Wolf of Wall Street
2016 Silence
2019 The Irishman Netflix
2023 Killers of the Flower Moon Paramount Pictures / Apple TV+

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ "#83 Royal Descents, Notable Kin, and Printed Sources: A Third Set of Ten Hollywood Figures (or Groups Thereof), with a Coda on Two Directors" (në anglisht). 24 maj 2011. Arkivuar nga origjinali më 24 maj 2011.
  2. ^ "Scorsese cittadino italiano". ANSA.it (në italisht). 26 shtator 2018. Arkivuar nga origjinali më 26 shtator 2018. Marrë më 26 shtator 2018.
  3. ^ Barnett, Christopher B.; Elliston, Clark J. (2019-09-16). Scorsese and Religion (në anglisht). Brill Publishers. ISBN 978-90-04-41140-1. Arkivuar nga origjinali më 26 janar 2021. Marrë më 16 nëntor 2020.
  4. ^ Ebiri, Bilge (30 dhjetor 2016). "Holy Men, Holy Losers: Scorsese, Silence and the Mystery of Faith". The Village Voice (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 7 janar 2017. Marrë më 14 shkurt 2017.
  5. ^ "Martin Scorsese's Life in Photos" (në anglisht). 17 nëntor 2022.
  6. ^ Clarke Fountain (2014). "God's Will (1989)". Movies & TV Dept. The New York Times (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 23 prill 2014. Marrë më 18 prill 2014.
  7. ^ Keyser, Les (1998). Twayne's Filmmakers Series: Martin Scorsese (në anglisht). Twayne Publishers: New York. fq. 188. ISBN 978-0-8057-9321-5. Marrë më 27 shkurt 2016.
  8. ^ Piccalo, Gina (qershor 23, 2006). "Agonizing success of 'Artist's Way'". Los Angeles Times (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 8 qershor 2016. Marrë më 1 qershor 2016.{{cite news}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  9. ^ Malkin, Marc (16 prill 2007). "Scorsese's Family Business" (në anglisht). E!. Arkivuar nga origjinali më 20 prill 2014. Marrë më 18 prill 2014.
  10. ^ Halpern, Dan (30 prill 2006). "Interview: Isabella Rossellini – Daddy's girl". The Guardian (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 18 prill 2014. Marrë më 18 prill 2014.
  11. ^ Jewel, Dan (1 mars 1999). "Note Worthy". People (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 25 tetor 2018. Marrë më 25 tetor 2018.
  12. ^ Miller, Julie (8 janar 2014). "Read Martin Scorsese's Open Letter to His 14-Year-Old Daughter". Vanity Fair (në anglishte amerikane). Arkivuar nga origjinali më 12 nëntor 2020. Marrë më 2021-04-28.
  13. ^ Gonzales, Erica (2020-10-30). "Francesca Scorsese Is Ready to Make a Name for Herself". Harper's BAZAAR (në anglishte amerikane). Arkivuar nga origjinali më 28 prill 2021. Marrë më 2021-04-28.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Martin_Scorsese&oldid=2593150"