Orbis Pictus
Orbis Pictus, ose Orbis Sensualium Pictus (Bota e dukshme në figura), është një libër shkollor për fëmijë i shkruar nga edukatori dhe pedagogu moraviano-gjerman John Amos Comenius dhe i botuar në vitin 1658. Ishte libri i parë i përdorur gjerësisht me figura për fëmijë, i botuar fillimisht në latinisht dhe gjermanisht dhe më vonë u ribotua në shumë gjuhë evropiane. [1] Libri revolucionar [2] u përhap shpejt nëpër Evropë dhe u bë libri shkollor përcaktues për fëmijë për disa shekuj.
Përmbajtja
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Libri është i ndarë në kapituj të ilustruar me stampa bakri, të cilat përshkruhen në tekstin shoqërues. Në shumicën e botimeve, teksti jepet në gjuhën latine dhe në gjuhën amtare të fëmijës. Libri ka 150 kapituj dhe mbulon një gamë të gjerë temash:
- natyrë e pajetë
- botanika
- zoologjia
- feja
- njerëzit dhe aktivitetet e tyre
Historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Fillimisht i botuar në latinisht dhe gjermanisht në vitin 1658 në Nuremberg, libri u përhap shpejt në shkollat në Gjermani dhe vende të tjera. Botimi i parë në anglisht u botua në 1659. Botimi i parë katërgjuhësh (në latinisht, gjermanisht, italisht dhe frëngjisht) u botua në 1666. Përkthimi i parë çekisht u bë në botimin katërgjuhësh të vitit 1685 (së bashku me latinishten, gjermanishten dhe hungarishtin), nga shtëpia botuese Breuer në Levoça. Në vitet 1670 deri në 1780, botimet e reja u botuan në gjuhë të ndryshme, me përmbajtje të përmirësuar si fotografi ashtu edhe tekst.
Orbis Pictus pati një ndikim afatgjatë në edukimin e fëmijëve . Ai ishte një pararendës i teknikave audio-vizuale dhe qasjes leksikore në mësimin e gjuhës. [3]
Në 1930 Otto Neurath pretendoi se imazhet në Gesellschaft und Wirtschaft përbënin një Orbis Pictus të ri. [4]
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Komenski
- Komeniologjia
- Shkolla e nënës
- Didaktike e madhe
- Janua linguarum reserata
- Labirinti i Botës dhe Parajsa e Zemrës
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Epstein, Connie C. (1991). The Art of Writing for Children. Archon Books. fq. 2. ISBN 0-208-02297-X.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Orbis Sensualium Pictus Lecture". Arkivuar nga origjinali më 8 tetor 2017. Marrë më 19 janar 2022.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Learning from Comenius - the pedagogical underpinnings of the Orbis Pictus".
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ Neurath, Otto (1930). Gesellschaft und Wirtschaft. Vienna: Gesellschafts-und Wirtschaftsmuseum. fq. 101.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)
Lindhje të jashtme
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Online selections from Orbis Pictus in Latin
- Comenius, Johann Amos (1887). Bardeen, Charles William (red.). Orbis Pictus (The Visible World in Pictures) (në anglisht). Syracuse, New York: School Bulletin Publications. OCLC 166163.
gutenberg.org/ebooks/28299
- At Internet Archive, the first American from the twelfth London edition, 1810. https://archive.org/details/orbissensualiump00come/page/n5/mode/2up
- Comenius, Johann Amos; Charles Hoole (1777). Joh. Amos Comenii Orbis Sensualium Pictus: Hoc Est Omnium Principalium in Mundo Rerum, & in Vita Actionum, Pictura & Nomenclatura (në anglisht). London: S. Leacroft. OCLC 166163.
User Review - I was interested in this book after reading about Comenius on Wikipedia and being referred to Google Book Search as a source of this as an early children's textbook. A discouraging flaw in this book is that pages 8-15 are scanned out of order, and there are two copies of page 12 and no copy of page 8 in the resulting images. It would be good to have a direct way to report such trouble without having to go searching around the help pages.
- translation by Charles Hoole, at Google Book Search - Orbis sensualium pictus trilinguis. Latin, German and Hungarian, 1708
- Orbis sensualium pictus trilinguis. Leutschoviae : Typis Samuelis Brewer, Anno Salutis 1685. 484 s. - - available at ULB's Digital Library
- Orbis Pictus, in hungaricum et germanicum translatus. Po'sonban: Weber, 19. stor. 172 s. - available at ULB's Digital Library
- Orbis pictus von Amos Comenius. [Nürnberg]: [s.n.], 1770. 263 s. - available at ULB's Digital Library