Pasadena, California
Pasadena, California | |
|---|---|
Qytet | |
.jpg) Fair Oaks Avenue, Pasadena | |
| Nofkat: Qyteti i Trëndafilave | |
| Popullsia | |
| • Gjithsej | 142.647[1] |
| Emri i banorëve | Pasadenan |
| {{{postal_code_type}}} | 91101–91110, 91114–91118, 91121, 91123–91126, 91129, 91182, 91184, 91185, 91188, 91189, 91199 |
| Faqja zyrtare | www.cityofpasadena.net |
Pasadena është qytet në qarkun Los Angeles, Kalifornia, Shtetet e Bashkuara, ndodhet 16 km në verilindje të Downtown Los Angeles, Pasadena is bordered by 10 communities: Glendale, Highland Park, Eagle Rock, South Pasadena, San Marino, San Gabriel, Arcadia, Sierra Madre, La Cañada Flintridge, dhe Altadena
Sipas regjistrimit më 2017, popullsia e Pasadenës ishte 142,647, duke u bërë Emri i 183-të më i madh në Shtetet e Bashkuara.[5] Pasadena është qyteti i nëntë më i madh në qarkun Los Angeles. Pasadena u themelua në vitin 1874 dhe u inkorporua më 19 qershor 1886, duke u bërë një nga qytetet e para që do të përfshihen në atë që tani është Los Angeles County, pas qytetit të Los Angeles (4 prill 1850).[6]
Historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Kultura indigjene dhe kolonizimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Banorët fillestar të Pasadenës dhe zonat përreth ishin anëtarë të fisit indian amerikan Hahamog'na, një degë e kombit Tongva. Ata folën gjuhën Tongva (pjesë e grupit të gjuhëve Uto-Aztecan) që jetonin në pellgun e Los Anxheles për mijëra vjet. Vendbanimi Tongva rreshtuan Arroyo Seco (Los Anxheles County) në Pasadena dhe në jug të vendit ku ai bashkohet me lumin Los Angeles dhe përgjatë rrugëve të tjera ujore natyrore në qytet.
Zhvillimi i hershëm
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Pasadena është pjesë e grantit origjinal Meksikan të dhënë fillimisht nga Spanja në Meksikë, i quajtur Rancho del Rincon de San Pascual, i quajtur kështu për shkak se ajo ishte vepruar në të dielën e Pashkëve për Eulalia Pérez de Guillén Mariné e Mision San Gabriel Arcángel. Rancho përbëhej nga tokat e komuniteteve të sotme të Pasadena, Altadena dhe South Pasadena.
Para aneksimit të Kalifornisë në vitin 1848, i fundit i pronarëve meksikan ishte Manuel Garfias i cili mbajti titullin e pronës pas shtetësisë në vitin 1850. Garfias shiti seksionet e pronës tek kolonët e parë Anglo që hynë në zonë: Benjamin Eaton, babai i Fred Eaton dhe Dr. S. Griffin. Pjesa më e madhe e pronës ishte blerë nga Benjamin Wilson i cili krijoi liqenin e vreshtit, pronë në afërsi. Wilson, i njohur si Don Benito për indianët lokalë, ishte gjithashtu pronar i Rancho Jurupës (Riverside, California) dhe kryetarit të bashkisë së Los Anxhelosit. Ai është gjyshi i gjeneralit të Luftës së Dytë Botërore, George S. Patton, Jr. dhe kishte emëruar Malin Wilson për të.
Në vitin 1873, Wilson u vizitua nga një Dr. Daniel M. Berry nga Indiana i cili po kërkonte një vend në vend që mund të ofronte klimë më të mirë për pacientët e tij, shumica e të cilëve vuanin nga tuberkulozi. Berry ishte astamtik dhe pretendoi se ai kishte tri netët më të mira të tij në Rancho San Pascual. Për të gjetur një sekret, Berry e quajti zonën "Muscat" pas rrushit që Wilson u rrit. Për të mbledhur fonde për të sjellë kompaninë e njerëzve në San Pascual, Berry formoi Southern California Orange dhe Shoqatën e Kultivimit të Agrumit për të cilën ai shiti stoqet. Të sapoardhurit ishin në gjendje të blinin një pjesë të madhe të pronës përgjatë Arroyo Seco dhe më 31 janar 1874, ata inkorporuan Koloninë Indiane. Si një gjest vullneti të mirë, Wilson shtoi 2,000 hektarë (8 km2) të pasurisë së padobishme malore, pjesë e së cilës do të bëhej Altadena.
Në atë kohë, Kolonia e Indianës ishte një rrip i ngushtë toke midis Arroyo Seco dhe Avenue Fair Oaks. Në anën tjetër të rrugës ishte zhvillimi i vreshtit të Wilson. Pas më shumë se një dekade zhvillimi paralel në të dyja anët, dy vendbanimet u bashkuan në qytetin e Pasadenës.
Lufta e Dytë Botërore dhe pasojat (1941-1969
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Lufta e Dytë Botërore doli të jetë një bum për Pasadenën, pasi Kalifornia e Jugut u bë një zonë e rëndësishme e mbizotërimit për Luftën e Paqësorit. Prodhimet e teknologjisë së lartë dhe kompanitë shkencore e bënë qytetin shtëpinë e tyre, një trend që vazhdoi në dekadat pas luftës, sidomos me Jet Propulsion Laboratory të NASA-s, Tetra Tech dhe Ameron International.
Në vitet 1950 Pasadena pa një fluks të qëndrueshëm njerëzish nga Shtetet e Bashkuara të Jugut, veçanërisht afrikano-amerikanët nga Teksasi dhe Louisiana. Pasadena gjithashtu filloi të strehonte një komunitet të madh emigrantësh, veçanërisht nga Guatemala, El Salvador dhe Armenia.
Klima
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Pasadena ka një klimë mesdhetare, me verë tipike më të nxehta dhe dimra paksa më të freskët se zonat bregdetare që janë afër. Gjatë muajve të parë të vitit, Pasadena përjeton ftohtë në të nxehtë, zakonisht në 60 e larta deri në 70 më të ulëta. Ditët e ftohta zakonisht shoqërohen me shi më të rëndë. Deri në prill, temperaturat ngrohin më tej, dhe shiu përkeqësohet ndjeshëm. Deri në maj dhe qershor, shiu është zakonisht i rrallë, por shtresa e famshme detare bëhet më e qëndrueshme. Disa ditë të muajit korrik dhe gusht nuk është regjistruar asnjëherë reshje të shiut.[7] Nuk është e pamundur që 6 muaj të kalojnë pa reshje të matshme. Temperatura mesatare më e lartë e regjistruar çdo vit është rreth 106 gradë. Valët më të nxehta të vitit zakonisht ndodhin në mes shtatorit deri në fund të muajit. Në fund të tetorit, temperaturat bien. Deri në nëntor, stuhitë e Paqësorit kthehen në Pasadena, duke sjellë shi gjithnjë e më të madh dhe moti më të freskët. Së bashku me ta, megjithatë, janë erërat e Santa Ana. Erërat e Santa Ana mund të prodhojnë nxehtësi, erëra të forta, ndërprerje të energjisë, dëmtime të pemëve dhe një kërcënim me rritje të zjarrit sa herë që godasin. Një temperaturë e lartë prej të paktën 85 gradë është regjistruar në të gjitha 365 ditët e vitit, me temperatura mbi 100 gradë të mundshme prill deri në fillim të nëntorit.
Dëbora më e rëndë në historinë e Pasadenit ndodhi më 11 janar 1949; 8 inç (0.20 m) ra në bashkinë e qytetit të Pasadena dhe më shumë se 14 inç (0.36 m) ra në ultësirë mbi qytet.[8] Dëbora më e fundit në Pasadena ishte 1 inç (0.03 m) më 21 shkurt 2019.
Më 30 nëntor dhe 1 dhjetor 2011, Pasadena, së bashku me komunitetet përreth, u godit nga një stuhi e madhe e shkaktuar nga erërat e Santa Ana.[9] Qyteti pësoi dëmtime të rënda me pemë të rrëzuara, ndërtesa të dëmtuara dhe madje edhe çatia e një stacioni të gazit të shkëputur.
Stacioni meteorologjik i NOAA për qytetin ndodhet në veri-perëndim të qytetit, në anën tjetër të Garfield Avenue.
Media
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Gazeta më e madhe e Pasadenës është Pasadena Star-News, i botuar së pari në vitin 1884. Gazeta ditore gjithashtu boton Revistën Rose.[10] Pasadena Journal është një javë e komunitetit që shfaq zërat e zinj të luginës San Gabriel që nga viti 1989. Pasadena Now është një faqe interneti për lajmet e komunitetit që mbulon tregimet në komunitet që nga 2004. Pasadena Weekly, një gazetë javore, është botuar që nga viti 1984. Revista Pasadena është një revistë e botuar nga MMG Publishing me zyra të vendosura në Jug Marengo Avenue. Filloi publikimi në vitin 2008.
Njerëz të njohur
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Kelly Asbury, regjisor dhe dublues
- Stacey Augmon, basketbollistë
- Tracy Murray, basketbollistë
- Whitney Blake, aktore, producente dhe regjisore
- Darrell Evans, lojtar bejsbolli
- Ewdin Hubble, astronom
- Matthew Lillard, aktor
Binjakëzimet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Järvenpää, Finlandë (1983)
Ludwigshafen am Rhein Gjermani (1948) pre-dates SCI
Paju, Korea e Jugut (2009)
Mishima, Japoni[11] (1957)
Vanadzor, Armeni (1991)
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "US Census Bureau 2017 Estimate - Pasadena". Arkivuar nga origjinali më 8 janar 2015. Marrë më 7 nëntor 2018.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Rivera, Eddie (13 dhjetor 2016). "Council Schooled on City's Form of Government". Pasadena Now. Marrë më 23 korrik 2018.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "2016 U.S. Gazetteer Files". United States Census Bureau. Marrë më 28 qershor 2017.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Pasadena". Geographic Names Information System. United States Geological Survey. Marrë më 9 tetor 2014.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Pasadena (city) QuickFacts". United States Census Bureau. Arkivuar nga origjinali më gusht 26, 2012. Marrë më prill 7, 2019.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Anaheim (10 shkurt 1870) dhe Santa Ana (1 qershor 1886) u inkorporuan para Pasadenës dhe u vendosën në Los Angeles County deri Orange County u nda më 1889.
- ^ "PASADENA, CALIFORNIA - Period of Record Daily Climate Summary". Wrcc.dri.edu. Marrë më 14 prill 2018.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "PASADENA, CALIFORNIA - Climate Summary". Wrcc.dri.edu. Marrë më 4 gusht 2010.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "PasadenaWindStorm". Arkivuar nga origjinali më 23 shtator 2015. Marrë më 7 prill 2019.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "About Us". Rose Magazine. Arkivuar nga origjinali më 17 korrik 2011. Marrë më 24 gusht 2011.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "US-Japan Sister Cities by State". Asia Matters for America. Honolulu, HI: East-West Center. Arkivuar nga origjinali më 12 janar 2016. Marrë më 20 nëntor 2015.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)