Pau
Pau | |
|---|---|
Prefekturë dhe komunë | |
 Nga lart, majtas djathtas: Bulevardi i Pirenejve dhe Pic du Midi d'Ossau; Pic du Midi de Bigorre dhe Palais Beaumont; Kështjella e Paut | |
 Stema | |
.svg) Pau (Earth) | |
| Koordinatat: 43°18′N 0°22′W / 43.30°N 0.37°W | |
| Vendi | Franca |
| Rajoni | Nouvelle-Aquitaine |
| Departamenti | Pyrénées-Atlantiques |
| Qarku | Pau |
| Kantoni | Pau-1, 2, 3 and 4 |
| Ndërkomunalitet | CA Pau Béarn Pyrénées |
| Qeveria | |
| • Kryetari (2020–2026) | François Bayrou[1] (MoDem) |
| Sipërfaqja 1 | 31.510 km2 (12.166 sq mi) |
| Popullsia (Janar 2020) | 75.655 |
| • Dendësia | 2,400/km2 (6,200/sq mi) |
| Emri i banorëve | Palois, paloise (Frëngjisht) Paulin, paulina Paulès, paulèsa (Béarnese) |
| Zona kohore | UTC+01:00 (CET) |
| • Verës (DST) | UTC+02:00 (CEST) |
| INSEE/Kodi postar | 64445 /64000 |
| Lartësia | 165–245 m (541–804 ft) (avg. 178 m or 584 ft) |
| 1 French Land Register data, which excludes lakes, ponds, glaciers > 1 km2 (0.386 sq mi or 247 acres) and river estuaries. | |
Pau (shqiptimi frëngjisht: [po]; Shqip: Pau ) është një komunë me pamje nga Pirenejtë dhe prefektura e departamentit të Pyrenees-Atlantiques, rajoni i Nouvelle-Aquitaine, Francë. [2]
Qyteti ndodhet në zemër të ish-principatës sovrane të Béarnit, kryeqyteti i së cilës ishte që nga viti 1464. Pau shtrihet në Gave de Pau, dhe ndodhet 100 km larg nga Oqeani Atlantik dhe 50 km larg nga Spanja . Ky pozicion i jep atij një panoramë mahnitëse në të gjithë vargun malor të Pirenejve, veçanërisht nga pikëpamja e tij "Bulevard des Pyrenées", si dhe nga faqet e kodrave të Jurançon . Sipas Alphonse de Lamartine, "Pau ka pamjen më të bukur në botë të tokës, ashtu si Napoli ka pamjen më të bukur të detit".
Pau u bë kryeqyteti i Béarnit në 1464 dhe selia e Mbretërve të Navarrës në 1512 pas kapjes së Pamplonës nga Mbretëria e Kastiljes . Pau u bë një qendër kryesore politike dhe intelektuale nën mbretërimin e Henry d'Albret . Me përfundimin e pavarësisë së Bearnit në 1620, Pau humbi ndikimin e tij, por mbeti në krye të një krahine kryesisht autonome. Ishte shtëpia e Parlamentit të Navarrës dhe Béarnit gjatë Revolucionit, kur u shpërbë për të krijuar Departamentin e Basses-Pyrénées . Belle Époque shënoi një ringjallje për kryeqytetin bearnez me një fluks masiv turistësh të huaj të pasur, të cilët vinin për të kaluar dimrin për të përfituar nga përfitimet e klimës së zonës. Ishte në këtë kohë që Pau u bë një nga kryeqytetet botërore të industrisë së sapolindur të aerohapsirës nën ndikimin e vëllezërve Wright . [3]
Me rënien e turizmit gjatë shekullit të 20-të, ekonomia e Paut u zhvendos gradualisht drejt industrisë së aviacionit dhe më pas në atë petrokimike me zbulimin e fushës së gazit Lacq në 1951. Université de Pau et des Pays de l'Adour, i themeluar në 1972, mban një popullsi të madhe studentore. Qyteti luan një rol udhëheqës për Béarnin, por edhe për një segment të gjerë të zonës Adour . Trashëgimia e Paut shtrihet në disa shekuj, diversiteti dhe cilësia e tij e lejuan atë të merrte etiketën e Qytetit të Artit dhe Historisë në 2011.
- ^ "Municipales à Pau: François Bayrou réélu". Le Figaro. 28 qershor 2020. Marrë më 17 gusht 2023.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ INSEE commune file
- ^ "Les frères Wright". aviation-memorial.com. Arkivuar nga origjinali më 4 mars 2016. Marrë më 18 maj 2015.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)