Seine-Maritime

Sena Detare
Sena Detare
	Seine-Maritime
	Ndërtesa e Prefekturës në Rouen
	Flamuri Stema
	Vendndodhja e Senës Detare në Francë
Sipërfaqja
• Gjithsej	6.278 km2 (2,424 sq mi)
Popullsia
• Gjithsej	1.254.739

Seine-Maritime ( shqiptimi frëngjisht: [sɛn maʁitim] ( dëgjoni); Shqip: Sena Detare ) është një departament i Francës në rajonin e Normandisë në Francën veriore. Ndodhet në bregun verior të Francës, në grykën e Senës dhe përfshin qytetet Rouen dhe Le Havre . Deri në vitin 1955 quhej Seine-Inférieure (Sena e Poshtme) . Kishte një popullsi prej 1,255,633 banorësh në 2019. ^[1]

Historia

1790 - Krijimi i departamentit Seine-Inférieure: Departamenti u krijua nga një pjesë e provincës së vjetër të Normandisë gjatë revolucionit francez, më 4 mars 1790, nëpërmjet zbatimit të një ligji të 22 dhjetorit 1789.

1815 - Pushtimi: Pas fitores në Waterloo të ushtrive të koalicionit, departamenti u pushtua nga forcat britanike nga qershori 1815 deri në nëntor 1818.

1843 - Hekurudhat dhe industria: Në Rouen, Elbeuf dhe Bolbec, numri i fabrikave të tekstilit ishte në rritje. Metalurgjia dhe ndërtimi i anijeve gjithashtu.

1851 - Një departament republikan: Pas grushtit të shtetit të 1851 të Presidentit Louis-Napoléon Bonaparte, Sena e Poshtme ishte një nga disa departamente të vendosura nën një gjendje të jashtëzakonshme (fjalë për fjalë, në frëngjisht, gjendje rrethimi ) ^[2] pas frikës së qëndresës së konsiderueshme ndaj qeverisë së re.

lufta e Dytë Botërore: Në vitin 1942, gjatë pushtimit nga Gjermania naziste, dy bastisje aleate, Bruneval dhe Dieppe, u zhvilluan në qytetet e bregut të kanalit të Senës së Poshtme.

Gjeografia

Departamenti mund të ndahet në tre zona kryesore: ^[3]

Lugina e Senës . Sena rrjedh përmes kryeqytetit të provincës Rouen .
Rrafshnalta e shkumësit Pays de Caux, me vijën e saj të ashpër bregdetare ( bregu i Alabastrit ).
Pays de Bray norman, me kodrat e tij dhe peizazhin bokazh .

Qytetet kryesore

Komuna më e populluar është Le Havre ; prefektura Rouen është komuna e dytë më e populluar. Që nga viti 2019, ka 7 komuna me më shumë se 20,000 banorë: ^[1]

Komuna	Emri në shqip	Popullsia (2019)
Le Havre	Le Havrë	168290
Rouen	Ruen	112,321
Sotteville-lès-Rouen	Sotvilë-mbë-Ruen	29,068
Saint-Étienne-du-Rouvray	Shën Etjeni i Ruvrait	28,352
Dieppe	Djepe	28241
Le Grand-Quevilly	Kevija e Madhe	25,963
Le Petit-Quevilly	Kevija e Vogël	22,000

Demografia

Popullsia në vite
Viti	Pop.	±%
1801	609,843	—
1821	655,804	+7.5%
1831	693,683	+5.8%
1841	737,206	+6.3%
1851	762,039	+3.4%
1861	789,988	+3.7%
1872	790,022	+0.0%
1881	814,068	+3.0%
1891	839,876	+3.2%
1901	853,883	+1.7%
1911	877,383	+2.8%
1921	880,671	+0.4%
1931	905,278	+2.8%
1936	915,628	+1.1%
1946	846,131	−7.6%
1954	941,684	+11.3%
1962	1,035,844	—
1968	1,113,977	—
1975	1,172,743	—
1982	1,193,039	—
1990	1,223,429	—
1999	1,239,138	—
2006	1,243,830	—
2011	1,251,282	—
2016	1,255,755	—

Transporti

Në 1843 hekurudha nga Parisi arriti në rajon. Departamenti është i lidhur me departamentin ngjitur Eure nëpërmjet kalimeve të urës Tancarville dhe Pont de Normandie të Senës .

Turizmi

Notre-Dame në Rouen
Element i Murit Atlantik afër Fécamp
E tëra e shkatërruar gjatë Luftës së Dytë Botërore, Le Havre është ndërtuar në stilin modernist
Humnerat e Étretat

^ ^a ^b Populations légales 2019: 76 Seine-Maritime, INSEE
^ Jacques Olivier Boudon, Les Bonaparte : regards sur la France impériale.
^ "Seine Maritime". France-For-Visitors.com. Rough Guides. Marrë më 22 tetor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[pop2019-1] Populations légales 2019: 76 Seine-Maritime, INSEE

[2] Jacques Olivier Boudon, Les Bonaparte : regards sur la France impériale.

[3] "Seine Maritime". France-For-Visitors.com. Rough Guides. Marrë më 22 tetor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1]

[2]

[3]