Zognush Pasha

Tyrbja i Zognush Pashës

Zognush Pasha (ndër burime historike Zağanos Paşa ose Zagan Pasha; i përmendur mes viteve 1446 – 1462 ose 1469) ka qenë një komandant ushtarak ilir i Perandorisë Osmane që ka patur edhe gradat e kapudan pashës si dhe kryevezirit gjatë mbretërimit të Sulltan Mehmet Fatihut. I lindur në një mjedis të krishterë, u rekrutua nga devshirmeja ku u bë mysliman në moshën 13 vjet dhe përparoi në grada në mesin e jeniçerëve. Qe ndër komandantët ushtarakë të Fatihut dhe lala i tij - këshilltar, kujdestar, mbrojtës njëherësh.

Jetëshkrimi

Disa burime e pasqyrojnë si të krishterë me prejardhje arbërore, madje nga fisnikëria e kohës si Skënderbeu dhe Hamzai; Inalçik referon se ka qenë i biri i Vrana Kontit. Burime tjera nuk ia pasqyrojnë prejardhjen, tjerat luhaten mes prejardhjes arbnore dhe sllavëve të jugut, të tjerë mes asaj arbnore ose greke. Qe një mysliman i devotshëm pasi u dorëzua në fe.

ai ishte në gjendje për të vendosur veten në krye të makinës ushtarake dhe të politikës së Perandorisë Osmane, në sajë të aftësive të tij dhe besimit që ai gëzonte me sulltanit të ri, i cili kishte shoqëruar atë në mërgim e tij të 1446. Ai mori titullin e vezirit të tretë 1439, i vizionit të dytë në 1451 dhe i Gran-Vezirit më 30 maj 1453, ditën e marrjes së Kostadinopojës. Gjatë rrethimit të Kostadinopojës, Zağanos luajti një rol të rëndësishëm, duke planifikuar sulmet ndaj mureve nëpërmjet inxhinierëve të drurit dhe kullave të lëvizshme. Më 26 maj, ai mblodhi këshillin e luftës, kundërshtoi argumentet e vezirit te madh Halil Candarli, në favor të një zgjidhjeje paqësore të rrethimit dhe një armëpushim me të krishterët (si shqetësuar në lidhje me një reagim të mundshëm të fuqive të Evropës Perëndimore) , duke vënë në dukje se këto vështirë se do të lëviz dhe duke treguar në të ri Sulltanit shembullin e Aleksandrit të Madh, lider i cili kishte ato si një model. Mehmed II u bind nga këto argumente, por ende ka dërguar Zognush të shëndosha nga disponimin e ushtarëve, duke u mbështetur në aftësitë e ndikuar këto. Dita e sulmit përfundimtar Zognush vendosur njerëzit e tij për sulmin e mureve të Blachernae, gjithashtu duke dërguar përforcime për trupat detare të vendosur në Bririn e Artë. Gjatë luftimeve në muret Zognush dërguar një ekip të jeniçerëve, të udhëhequr nga një njeri me emrin Hasan ndërtuar fuqishëm i Ulubad kontributi i të cilit ishte vendimtare për të mbjellë panik në mesin e mbrojtësve rraskapitur. Më 1 maj, në rrobat e reja të Gran Vezirit, ai negocioi dorëzimin e kolonës gjeneziane të Galatasë. Në ditët pas betejës, Zognush çlirimit kapur disa fisnikë veneciane, në mesin e tyre Jacopo Contarini, duke paguar një shumë prej disa dhjetëra mijëra ducats në mënyrë për të rritur prestigjin e tyre në sytë e Republikës së Venedikut.

Në 1456 Zognush ra në turp në Gjykatë, duke u mbajtur si një kokë turku për ekspeditën e dështuar kundër haremin vajza e Beogradit u përjashtua perandorake, dhe ai në pension në qytetin e Ballëkesirit, ku kishte shumë pasuri. Këtu ai ndërtoi një xhami, e cila mban emrin e tij, në të cilën u varros, duke pritur varrezat e disa anëtarëve të tjerë të familjes së tij. Në vitin 1459, megjithatë, ai u rehabilitua, duke u emëruar Kapudan Pasha (admiral) i flotës osmane me shpejtësi në rritje. Në vitin 1460 ai u bë guvernator i Thesalisë dhe Maqedonisë. Në Stamboll ka ende një kullë që mban emrin e tij, të cilit i është dhënë nderi nga sulltani pas kapjes së Kostadinopojës.

Referime

Bibliografia

• Nicolle, David; Haldon, John F.; Turnbull, Stephen R. (2007). The fall of Constantinople: the Ottoman conquest of Byzantium (në anglisht). Osprey Publishing. fq. 189–. ISBN 978-1-84603-200-4. Marrë më 5 tetor 2010.{{cite book}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
• Philippides, Marios (2007). Mehmed II the Conqueror and the fall of the Franco-Byzantine Levant to the Ottoman Turks: some western views and testimonies (në anglisht). ACMRS/Arizona Center for Medieval and Renaissance Studies. ISBN 978-0-86698-346-4. Marrë më 5 tetor 2010.{{cite book}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)