Kafshët e zhdukura në Ballkan

Shtoni lidhje
Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Harta e Ballkanit

Kjo është një listë që pëshkruan faunën e zhdukur në shtetet e Ballkanit : Shqipëra, Bosnje dhe Hercegovina,Bullgaria,Greqia,Kosova,Kroacia,Mali i Zi,Maqedonia e Veriut,Serbia dhe Sllovenia .Kjo listë përbëhet nga tre klasa: gjitarët,shpendët dhe peshqit halorë. Përfshin fosilet e gjetura në epokën e Pleistocenit dhe Holocenit , kafshë që janë zhdukur në rang global dhe në rang lokal.

Pëshkrimi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ballkani ose Gadishulli i Ballkanit ose Ballkanik, është një rajon gjeopolitik dhe kulturor i Evropës juglindore. Rajoni merr emrin nga malet e Ballkanit, që shtrihen përmes qendrë tegs së Bullgarisë në Serbinë lindore.Laget nga Deti Adriatik, Deti Jon, Deti Egje dhe Deti i Zi. Kushtet natyrore të gadishullit Ballkanik ofrojnë lidhje të mirë me Evropën dhe Azinë .

Gjeografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Relievi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Relievi i gadishullit është mjaft karakteristik ku dominon relievi malor ndaj atij fushor. Dallojmë dy sisteme malore Malet Rodope bëjnë pjesë në malet e vjetra dhe shtrihen në mes të Dinarideve, Alpeve Shqiptare, Sharrit dhe Pindeve, në perëndim dhe maleve Karpato-Ballkanike, në lindje. Me lëvizje të reja tektonike malet Rodope janë coptuar dhe janë krijuar shumë fushëgropa tektonike dhe ultësira.Malet e reja Dinaridet, Alpet Shqiptare, Malet e Sharrit dhe Pindet shtrihen në perëndim, ndërsa malet Karpate, malet Ballkan në lindje.

Prej fushave më të mëdha dallohen ato që shtrihen në mes të malit Ballkan dhe Danubit në Bullgari, ultësira Perëndimore e Shqipërisë fusha e Selanikut, e Thrakisë, Dobruxhës, ndërsa fusha ndërmalore ka më shumë si: fusha e Dukagjinit,fusha e Kosovës, e Shkupit, e Pollogut, Pellaginisë, e Korçes, Thesalisë, Maricës etj.

Vija bregdetare është e gjatë, e përthyer me shumë ishuj, gadishuj, gjire etj.

Klima[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ndër faktorët më të rëndësishëm që ndikojnë në formimin e klimë së Gadishullit Ballkanik janë gjerësia gjeografike dhe afërsia (largësia) e masave ujore (deteve). Masat ajrore nga Mesdheu vështirë depërtojnë në brendësi të gadishullit për shkak se është i rrethuar me vargmale të larta. Gjithashtu edhe këto male pengojnë edhe depërtimin e masave të ftohta nga veriu dhe verilindja në bregdet.

Hidrografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Gadishulli Ballkanik bënë pjesë në viset me pasuri të mëdha ujore. Lumejt e Gadishullit Ballkanik u takojnë pellgjeve të deteve përreth. Pellgu më i madh është ai i Detit të Zi, në të cilin derdhet lumi Danub me degët e tij që për nga prurja prej 60000m³/s është i dyti në Evropë pas lumit Vollga.

Në Detin Adriatik derdhen lumenjtë e Shqipërisë siç janë Drini, Buna, Vjosa, Shkumbini, Semani, etj, të Bosnjës dhe Hercegovinës – Neretva, të Kroacisë: Cetina, Kërka, Zërmanja, Rasha, në detin Egje: Vardari, Marica, Struma kurse në Detin Jon derdhen disa lumenjtë vegjël siç janë: Araktas, Kallomos, Bistrica Aspropotomos etj.

Gadishulli ka disa liqene, me prejardhje tektonike i Liqeni i Ohrit, Liqeni i Prespës, i Janinës, i Kosturit, tektonik dhe karstik i Shkodrës, akullnajor i Liqeni i Plavës dhe shum liqene të vogla në malet e larta, liqene lumore e artificiale.

Bimësia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Bota bimore e Gadishullit Ballkanik është e llojllojshme. Në Gadishullin Ballkanik gjendet afër 70% e të gjitha llojeve të bimësisë së kontinentit që numron përafërsisht 7.000 lloje. Flora e Ballkanit paraqet një përzierje në mes të asaj evropiane dhe aziatike. Bimësia dhe fauna e Gadishullit Ballkanik ndahet në dy formacione: mesdhetare dhe Evropës Qendrore.Ralievi i ndryshem ka ndikuar ne zhvillimin e kateve bimore: kati i shkurreve mesdhetare, i dushkut, i ahut, i halorëve dhe i kullotave malore. Në bimësinë mesdhetare bëjnë pjes që shkurret me gjelbërim të përhershëm-makijet me këto lloje bimësh: mareja, shqopa, xina, mërsina, gjineshtra etj., pastaj disa drunj të lartë si selvia, valanidhi, pisha e butë dhe pisha e egër etj. Në brendi të gadishullit ndryshon klima e me këtë edhe bota bimore. Bimësia e e brendësisë së Ballkanit karakterizohet me pyje gjetherënëse siç janë: bungu, qarri, shparthi, panja, mëlleza, frashëri i bardhë, ahu, shkoza etj., dhe mbi to pyjet gjethembajtës - halorët si: pisha e zezë, bredhi, rrobulli etj. Mbi këto pyje shtrihen kullotat alpine.

Kafshët e zhdukura në epokën Pleistocen-Holocen[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Rendi Primates[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Homonidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Homonidae është një familje që ka 8 lloje si gorilla,orangutangët,shimpazet dhe njerzit .Sot të vetmit homonid në Ballkan janë njerzit.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Periudha kohore Foto
Neandertali (Homo neanderthalensis) Fosilet në Ballkan janë zbuluar në Greqi,Bullgari,Mali i Zi,Serbi,Slloveni dhe Kroaci.[1] Pleistoceni i mesëm deri në Pleistocenin e vonë,0.25-0.04 milion vjetë më parë

Familja Cerkopitekidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Cerkopitekidae është familja më e pasur e primatëve duke përfshirë babuinët,makakët,langurët etj.Sot Ballkani nuk ka asnjë lloji të majmunve të Botës së Vjetër,por dikur jetoni kryesisht majmun të gjinis Macaca.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Periudha kohore Foto
Makaku barbar (Macaca sylvanus) Fosilet në Ballkan janë zbuluar në Greqi.[2] [3] Pleistocen deri sot

Rendi Proboshidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Deinotheridae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Deinotheridae është një familje e zhdukur proboshidësh të cilët jetonin në Evrazi dhe Afrikë.Familja përmbate tre gjini:Deinotherium,Prodeinotherium dhe Chilgatherium.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Periudha kohore Foto
Deinotherium giganteum Evropë Fosilet në Ballkan janë zbuluar në Greqi dhe Bullgari.[4] Mioceni i mesëm deri në Pleistocenin e hershëm

Familja Mamutidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Mamutidae është një familje e zhdukur proboshidësh që jetonin në Evroazi,Afrikë dhe Amerika.Familja përmbante pesë gjini:Eozygodon,Losodokodn,Mammut,Sinomammut dhe Zygolophodon.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Periudha kohore Foto
Zygolophodon Evroazi,Afrikë dhe Amerika Veriore Fosilet në Ballkan janë zbuluar në Serbi dhe Maqedonin e Veriut [5] Pleistocen

Familja Anakidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Anakidae është një familje e zhdukur proboshidësh që banonin në Evroazi,Afrikë dhe Amerikën Veriore.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Periudha kohore Foto
Anancus Evroazi,Afrikë dhe Amerika Veriore Fosilet në Ballkan janë zbuluar në Slloveni,Bullgari dhe Greqi.[6] Pleistocen

Familja Elefantidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja elefantidae është një familje dikurë shumë e përhapur,por sot e kufizuar vetëm në Afrikën nënsahariane dhe Azinë Jugore me tre lloje të gjalla:elefanti i shkurreve afrikane,elefanti i pyjeve afrikane dhe elefantin aziatik.Ballkan dikur përmbante 3 lloje mamuthësh dhe një loji elefandi evroaziatik.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Periudha kohore Foto
Mamuthi leshator (Mammuthus primigenius) Fosilet në Ballkan janë zbuluar në Greqi.[7] Pleistoceni i mesëm deri në Holocenin e vonë,0.40-0.004 milion vjetë më parë
Mamuthi i stepës (Mammuthus trogontherii) Evroazi Fosilet në Ballkan janë zbuluar në Greqi. [8] Pleistoceni i hershëm deri në pleistocenin e mesëm,1.7-0.2 milion vjetë më parë
Mamuthi jugor (Mammuthus meridionalis) Evroazi Fosilet në Ballkan janë zbuluar në Kroaci dhe Greqi.[9] Pleistocen,2.5-0.8
Elefanti çatall-drejtë (Palaeoloxodon antiquus) Fosilet në Ballkan janë zbuluar nëGreqi,Kroaci,Bullgari dhe Turqinë Evropiane[10] Pleistoceni i mesëm deri në Pleistocenin e vonë,0.78-0.03 milion vjetë më parë

Rendi Lagomorfa[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Okonotidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Orkonotidae është një familje lagomorfësh të cilët përmban pikat,të përhapura në Evroazi dhe Amerikën Veriore. Prolagus është e vetmja gjini pikash që banonin në Ballkan.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Periudha kohore Foto
Prolagus Fosilet në Ballkan janë zbuluar në Greqi.[11] Mioceni i hershëm deri në Holocen,22-0.002 milion vjetë më parë

Rendi Eulipotifla[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Erinakeidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Erinakeidae është një familje eulipotifësh që përmban të shpërndarë në Evroazi dhe Afrikë.Në Ballkan sot jeton vetëm iriqi gjoks-bardh verior.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Periudha kohore Foto
Iriqi evropian (Erinaceus europaeus) Fosilet në Ballkan janë zbuluar në Greqi.[12] Pleistoceni i mesëm deri sot

Rendi Perisodaktila[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Equidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Equidae është një familje dythundrakë të përhapur dikur gjërësisht,por sot të kufizuar në Azi dhe Afrikë duke përfshirë kuajt,gomerët dhe zebrat.Sot Ballkani ka vetëm kuaj gjysëm të egër .

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Periudha kohore Foto
Equus mosbachensis Evropë Fosilet në Ballkan janë zbuluar në shpellën e Peramas,Janinë,Greqi. Pleistocen
Gomari i egër evropian(Equus hydruntinus) Evropë Fosilet në Ballkan të gomarit të egër evropian janë zbuluar në Bullgari ,Serbi dhe Greqi . Pleistoceni i mesëm deri në Holocen,0.35-0.0025 milion vjetë më parë
Zebra e Steonit (Equus stenonis) Evropë dhe Azia Qëndrore Fosilet në Ballkan janë zbuluar në Kroaci,Bullgari dhe Greqi.[13] Pleistocen

Familja Rinocerontidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Rinocerontidae është një familje dythundrakësh të përhapur dikur në Evroazi,Afrikë dhe Amerika,por sot janë të kufizuar në Afikë dhe Azinë Jugore e Juglindore me vetëm pesë lloje.Në Ballkan rinocerontët mbijetuan deri në fund të Epokës së Akullnajave.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Periudha kohore Foto
Rinoceronti leshator (Coelodonta antiquitatis) Fosilet në Ballkan janë zbuluar në Greqi dhe Kroaci.[14] Plioceni i vonë deri në Pleistocenin e voë
Rinoceronti hundesheim Stephanorhinus hundsheimensis Fosilet në Ballkan janë zbuluar në Malin e Zi. [15] Pleistoceni i Mesëm.
Rinoceronti etruskan (Stephanorhinus etruscus) Evroazi Fosilet në Ballkan janë zbuluar në Greqi dhe Kroaci.[16] Pleistocen
Rinoceronti hundë-ngushtë (Stephanorhinus hemitoechus) Evropë dhe Lindja e Mesme Fosilet në Ballkan janë zbuluar në Greqi.[17] Pleistocen
Rinoceronti i Merkesit (Stephanorhinus kirchbergensis) Fosilet në Ballkan janë zbuluar në,Slloveni,Kroaci,Maqedonia e Veriu dhe Greqi.[18] Pleistoceni i mesëm deri në Pleistocenin e vonë

Rendi Artiodaktila[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Hipopotamidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja hipopotamidae është një familje dythundrakësh të përhapur dikur në Evroazi dhe Afrikë,por sot të kufizuar në Afrik vetëm me një lloji.Ballkani dikur kisht dy lloje hipopotamësh:hipopotamin e zakonshëm dhe hipopotamin evropian.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Periudha kohore Foto
Hipopatimi (Hippopotamus amphibius) Fosiet në Ballkan janë zbuluar në Greqi dhe ka pasur një përhapje të madhe në Evropën Jugore.[19][20] Pleistocen-prezent
Hipopotami evropian (Hippopotamus antiquus) Evropë Fosilet në Ballkan janë zbuluar në Slloveni dhe Greqi[21] Pleistoceni i hershëm deri në Pleistocenin e mesëm

Familja Cervidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja cervidae është një familje dythundrakësh të shpërndarë kryesisht në Evroazi,Afrikë dhe Amerika.Ballkani ka tre lloje drerësh vendas: kaprolli,dreri lopatar dhe dreri i rëndomt.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Periudha kohore Foto
Dreri brirë-shkurre (Eucladoceros) Evroazi Fosilet në Ballkan janëzbuluar në Bosnie dhe Hercegovinë,Bullgari,Kroaci dhe Greqi.[22] Plioceni i vonë deri në Pleistocenin e vonë
Dreri irlandez (Megaloceros giganteus) Evropë Fosilet në Ballkan janë zbuluar në Greqi .[23] dhe Bullgari.[24] Pleistoceni i mesëm deri në Holocenin e mesëm 0.47-0.0077 milion vjetë më parë

Familja Bovidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Bovidae është një familje dythundrakësh,me lloje të shumta të shpërndara në Evroazi,Afrikë dhe Amerikën e Veriut.Llojet e vetme që jetojnë sot në Ballkan janë dhia e egër evropiane dhe mufloni.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Periudha kohore Foto
Bison schoetensacki Evropë Fosilet në Ballkan janë zbuluar në shpellën e Peramas,Janinë,Greqi. Pleistoceni i mesëm deri në Pleistocenin e vonë, 800.000 - 30.000 vjet më parë
Bizoni i stepës (Bison priscus) Evroazi dhe Amerika Veriore Fosilet në Ballkan të bizonit të stepës janë zbuluar në Greqi dhe Slloveni.[25] Pleistocen deri në Holocen,1.8-0.005 milion vjetë më parë
Buallica evropiane (Bubalus murrensis) Evropa Qëndrore dhe Ballkani Ka qenë i përhapur në Evropën Qëndrore dhe Ballkan.[26] Pleistocen deri në Holocen,0.126 milion vjetë më pare derin në 10,000 vjet më parë
Leptobos Evroazi Fosilet në Ballkan janë zbuluar në Greqi dhe Kroaci[27] Plioceni i vonë deri në Pleistocenin e hershëm,3.5-0.8 milion vjetë më parë
Gazella evropiane (Gazella borbonica) Evropë Në Ballkan fosilet janë zbuluar në Greqi.[28] Pleistocen,2.14-1.95 milion vjetë më parë

Rendi Karnivora[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Ursidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Ursidae përmbët nga llojet e arijnve.Nga 8 lloje arijnsh vetëm ariu i murrmë jeton sot në Ballkan:

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Periudha kohore Foto
Ariu i shpellës (Ursus spelaeus) Gadishulli Iberik,Apenin dhe Ballkanik,Evropa Perëndimore ,Evropa Qëndrore.Evropa Lindore dhe Britania e Madhe Një numër i madh fosilesh janë zbuluar në Ballkan përfshirë një individ në shpellën e Pëllumbasit në Tiranë. [29][30] Pleistoceni i Mesëm deri në Pleistocenin e vonë,0.25-0.27 milion vjetë më parë
Ariu i Deningerit (Ursus deningeri) Evropë dhe Azi Fosilet në Ballkan janë zbuluar në shpellën e Peramas,Janinë,Greqi dhe në shpellën e Gaitanit,Shkodër,Shqipëri [31] Pleistoceni i Mesëm deri në Pleistocenin e vonë
Ariu i zi aziatik (Ursus thibetanus) Fosilet në Ballkan janë zbuluar në shpellën e Gajtanit,Shkodër duke u zbuluar dy kafka me dhëmbë thuajse të plotë dhe duke datuar në epokën e Pleistocenit. [32] Plioceni i hershëm-prezent

Familja Kanidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Kanidae është një familje me origjin nga Amerika Veriore,por e përhapur globalisht duke përfshirë ujkun,çakallin,dhelprat,qenin-rakun,dhelprat e Amerikës Jugore etj.Sot Ballkani ka tre lloje kanidësh:Ujkun gri,çakallin e artë dhe dhelprën e kuqe.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Periudha kohore Foto
Ujku i Mosbakit Canis mosbachensis Evroazi Fosilet në Ballkan janë zbuluar në shpellën e Peramas,Janinë,Greqi Pleistoceni i Mesëm 0.660-0.300 milion vite më parë
Xenocyon lycaonoides Evroazi dhe Afrikë Fosilet në Ballkan janë zbuluar në shpellën e Peramas,Janinë,Greqi Pliocen-Pleistoceni i Mesëm
Qeni i egrë aziatik (Cuon alpinus) Në Ballkan fosile të qenit të egër aziatik nuk janë zbuluar por Ballkani ka qenë një urë lidhëse e faunës evropiane dhe asaj aziatike[33] Pleistoceni i Mesëm-prezent

Familja Hienadae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Hienadae është një familje më një përhapje të madhe të dikurshme dhe me një shumëllojshmëri të llojeve,por sot vetëm katër lloje janë të gjalla.Në Ballkan hienat u zhdukën në fund të Epokës së Akullnajave.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Periudha kohore Foto
Pachycrocuta brevirostris Evroazi Fosilet në Ballkan janë zbuluar në shpellën e Peramas,Janinë,Greqi. Mioceni i vonë deri në Pleistocenin e mesëm,7.2-0.4 milion vjetë më parë parë
Hiena e shpellës (Crocuta crocuta spelaea) Në Ballkan fosilet e hienës së shpellës vijnë nga Bullgaria,Kroacia dhe Serbia.[34] Pleistoceni i mesëm deri në Pleistocenin e vonë,0,5-0,011milion vite më parë

Familja Felidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Felidae është një nga familjet me shumllojshmërin më të madhe të llojeve të gjalla,por dhe të zhdukura.Sot macet e vetme që jetojnë në Ballkan janë macja e egër evropiane dhe rrëqebulli evroaziatik me dy nënlloje:rrëqebullin e Karpateve në Serbi,Slloveni,Kroaci dhe Bullgari dhe rrëqebulli ballkanik i përqëndruar në Shqipëri dhe Maqedonia e Veriut,me një numër të vogël individësh në Malin e Zi dhe Kosovë dhe ndoshta Greqi.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Periudha kohore Foto
Macja dhëmbë-shpatë ( Homotherium spp ) Evroazi,Afrikë,Amerika Veriore dhe Amerika Jugore Fosilet në Ballkan janë zbuluar në shpellën e Peramas,Janinë,Greqi. Plioceni i hershëm deri Pleistoceni i vonë, 4-0.012 milion vite më parë
Megantereon Evroazi,Afrikë dhe Amerika Veriore Fosilet në Ballkan janë zbuluar në Greqi[35] Plioceni i hershëm deri në Pleistoceni i mesëm
Luani primitiv i shpellës ( Panthera leo fossilis ) Europë Fosilet në Ballkan janë zbuluar në shpellën e Peramas,Janinë,Greqi. Pleistoceni i mesëm
Luani i shpellës (Panthera spelaea) Në Ballkan fosilet e luanit të shpellës janë zbuluar në Serbi.Rangu i tij mbivendosej me atë të luanit modern.[36] Pleistoceni i mesëm deri në Holoceni i hershëm,0.1-0.13 milion vjet më parë
Jaguari evropian (Panthera gombaszoegensis) Europë Fosilet në Ballkan janë zbuluar në shpellën e Peramas,Janinë,Greqi. Pleistoceni i hershëm deri në Pleistocenin e mesëm
Leopardi evropian (Panthera paradus spelaea) Evropë Në Ballakn fosilet janë zbuluar në Greqi.[37][38] Pleistocen deri në Holocen

Kafshët e zhdukura në kohët historike[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Klasa e Gjitarëve[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Më poshtë janë gjitarë të zhdukur rajonalisht ose të zhduk në kohët historike.

Rendi Lagomorfa[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Leproidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekziston vetëm një lloji i zhdukur rajonalisht lagomorfësh në Ballkan.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Statusi i ruatjes Foto
Lepuri i malit (Lepus timidus) Në Ballkan është zhdukur në Kroaci. [39] LC

Rendi Rondetia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Muridae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekziston vetëm një lloji i zhdukur rajonalisht mijnsh në Ballkan.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Statusi i ruatjes Foto
Miu me vija i Uraleve (Apodemus uralensis) Evropë Në Ballkan është zhdukur në Slloveni.[40] LC
Familja Skiuride[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekziston vetëm një lloji i zhdukur rajonalisht ketri në Ballkan.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Statusi i ruatjes Foto
Ketri evropian i tokës (Spermophilus citellus) Në Ballkan është zhdukur në Kroaci.[41] EN

Familja Kastoridae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekziston vetëm një lloji i zhdukur rajonalisht kastorësh në Ballkan.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Statusi i ruatjes Foto
Kastori evropian (Castor fiber) Në Ballkan është zhdukur në Shqipëri,Kosovë,Mali i Zi,Maqedonia e Veriut,Greqi dhe Bullgari [42][43] LC

Rendi Kiroptera[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Rhinolofidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekzistojnë dy lloje të zhdukura rajonalisht lakuriqësh nate në Ballkan.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Statusi i ruatjes Foto
Lakuriqi i natës hunpakua i Mehelit (Rhinolophus mehelyi) Në Ballkan është zhdukur në Kroaci. [44] VU
Lakuriqi i natës hunpatkua i Blasiusit (Rhinolophus blasii) Në Ballkan është zhdukur në Slloveni. [45] LC

Rendi Artiodaktila[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Cervidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekzistojnë dy lloje të zhdukur rajonalisht drerësh në Ballkan.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Statusi i ruatjes Foto
Dreri i rëndomtë (Cervus elaphus) Në Ballkan është zhdukur në Shqipëri.[46] LC
Dreri brilopat (Alces alces) Në Ballkan është zhdukur në Serbi[47] dhe Slloveni. [48] LC
Familja Bovidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekzistojnë tre lloje ë zhdukura rajonalisht dhe një lloji globalisht bovidësh në Ballkan.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Statusi i ruatjes Foto
Antiopa saiga (Saiga tatarica) Në Ballkan është zhdukur në Bullgari.[49]Dikur kishte një përhapje më të gjëre. CR
Dhia e alpeve (Capra ibex) Në Ballkan janë zhdukur,me prova fosile të cilat vine nga Shqipëria,Greqia.[50] dhe Mali i Zi. [51] LC
Auroku (Bos primigenius) Auroku është një lloji globalisht i zhdukur,duke pasur një prezencë në kohën e zhvillimit të popujve ballkanik.Fosilet janë zbuluar në Shqipëri ,Bosnje dhe Hercegovina,Kosovë [52],Serbi dhe Mali i zi. EX
Bizoni evropian (Bison bonasus) Lloji është zhdukur në shumë vende ballkanike por po rifutet përsëri.[53] NT

Rendi Karnivora[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Fokidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekziston vetëm një lloji i zhdukur rajonalisht foke në Ballkan.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Statusi i ruatjes Foto
Foka e Mesdheut (Monachus monachus) Në Ballkan është zhdukur në Slloveni,Bosnja dhe Hercegovina,Bullgari dhe Mali i Zi. [54] EN
Familja Felidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekziston vetëm një lloji i zhdukur rajonalisht felidi në Ballkan.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Statusi i ruatjes Foto
Luani (Panthera leo) Në Ballkan është zhdukur në periudhë e pushtimit romak,me prova që vijnë nga Shqipëria,Greqia dhe Bullgaria. [55] VU
Familja Mustelidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekziston vetëm një lloji i zhdukur rajonalisht mustelidi në Ballkan.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Statusi i ruatjes Foto
Vizoni evropian (Mustela lutreola) Në Ballkan është zhdukur në Kroaci,Bosnja dhe Hercegovina,Sllovenia,Mali i Zi,Serbia dhe Kosova. [56] CR

Klasa e Shpendëve[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Rendi Anseriformes[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Anatidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekzistojnë dy lloje të zhdukura rajonalisht rosash në Ballkan.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Statusi i ruatjes Foto
Rosa pikaloshe (Marmaronetta angustirostris) Evroazi dhe Afrikë Në Ballkan është zhdukur në Maqedonin e Veriut. [57] VU
Zhytraku i madh (Mergus merganser) Në Ballkan është zhdukur në Bosnje e Hercegovin.[58] LC

Rendi Çardiformes[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Buhinidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekziston vetëm një lloji i zhdukur rajonalisht buhinidi në Ballkan.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Statusi i ruatjes Foto
Gjelaci symadh (Burhinus oedicnemus) Në Ballkan është zhdukur në Slloveni. [59] LC
Familja Skolopakidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekziston vetëm një lloji i zhdukur rajonalisht skolopikidi në Ballkan.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Statusi i ruatjes Foto
Këmbëqiritha (Tringa totanus) Në Ballkan është zhdukur në Bosnje e Hercegovin.[60] LC

Rendi Galliformes[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Fasianidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekziston vetëm një lloji i zhdukur rajonalisht galliformi në Ballkan.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Statusi i ruatjes Foto
Gjeli bisht-lirë (Lyrurus tetrix) Në Ballkan është zhdukur në Kroaci dhe ndoshta mund të jetë zhdukur në Kosovë,Serbi dhe në Malin e Zi. [61] LC

Rendi Otidiformes[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Otididae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekziston vetëm një lloji i zhdukur rajonalisht skllopi në Ballkan.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Statusi i ruatjes Foto
Skllopi i vogël (Tetrax tetrax) Në Balllkan është zhdukur në Bullgari,Greqi,Mali i Zi,Serbi dhe Kosovë [62] NT

Rendi Pelekaniformes[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Plekanidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekzistojnë dy lloje të zhdukura rajonalisht pelikanësh në Ballkan.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Statusi i ruatjes Foto
Pelikani rozë (Pelecanus onocrotalus) Në Ballkan dhe ndoshta mund të jetë zhdukur në Kosovë,Serbi dhe në Malin e Zi. [63] LC
Pelikani kaçurrel (Pelecanus crispus) Në Ballkan është zhdukur në Bosnje dhe Hercegonivë,Kroaci dhe Maqedonin e Veriut. [64] NT

Rendi Acipitriformes[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Acipitridae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekzistojnë katër lloje të zhdukura rajonalisht shqiponjash në Ballkan.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Statusi i ruatjes Foto
Shkaba mjekroshe (Gypaetus barbatus) Në Ballkan mund të jetë zhdukur në Shqipëri dhe Maqedonin e Veriut dhe është zhdukur në Malin e Zi,Bosnje dhe Hercegovinë,Serbi dhe Kosovë.[65] NT
Kali i Qyqes (Neophron percnopterus) Në Ballkan ndoshta mund të jetë zhdukur në Kroaci,Malin e Zi,Bosnje dhe Hercegovinë,Serbi dhe Kosovë. [66] EN
Shkaba e zezë (Aegypius monachus) Në Ballkan është zhdukur në Shqipëri [67] dhe Slloveni .[68] NT
Qifti i kuq (Milvus milvus) Në Balkan mund të jetë zhdukur në Greqi. [69] LC

Rendi Falkoniformes[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Falkonidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekziston vetëm një lloji i zhdukur rajonalisht skifteri në Ballkan.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Statusi i ruatjes Foto
Skifteri kthetraverdhë (Falco naumanni) Në Ballkan është zhdukur në Slloveni. [70] LC

Rendi Paseriformes[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Korvidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekziston vetëm një lloji i zhdukur rajonalisht korbi në Ballkan.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Statusi i ruatjes Foto
Korbi sqepkuq (Pyrrhocorax pyrrhocorax) Në Ballkan është zhdukur në Slloveni. [71] LC
Familja Akrokefalidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekziston vetëm një lloji i zhdukur rajonalisht bilbithi në Ballkan.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Statusi i ruatjes Foto
Bilbithi i ujit (Acrocephalus paludicola) Në Ballkan është zhdukr në Kosovë,Serbi dhe Malin e Zi. [72] VU

Familja Sylvidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekziston vetëm një lloji i zhdukur rajonalisht sylvidi në Ballkan.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Statusi i ruatjes Foto
Fyshëllyesi orfean lindor (Curruca crassirostris) Ballkan,Turqi dhe Kaukaz Në Ballkan mund të jetë zhdukur në Slloveni. [73] LC
Familja Paseridae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekziston vetëm një lloji i zhdukur rajonalisht harabeli në Ballkan.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Statusi i ruatjes Foto
Krahëbardha (Montifringilla nivalis) Në Ballkan është zhdukur në Kroaci. [74] LC

Klasa e Actinopterygii[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Rendi Cypriniformes[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Cryprinidae[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ka një lloji të vetëm krapi të zhdukur në Ballkan i cili është njëkohësisht i zhdukur gobalisht.

Emri i zakonshëm dhe emri shkencor Gama Shënim Statusi i ruatjes Foto
"Chondrostoma scodrense" Liqeni i Shkodrës Lloji ëdhtë zhdukur globalisht.Banonte në Liqenin e Shkodrës.[75] EX -

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ "Homo neanderthalensis". web.wpi.edu (në anglisht).
  2. ^ "Barbary macaque". web.wpi.edu (në anglisht).
  3. ^ "Macaca sylvanus". web.wpi.edu (në anglisht).
  4. ^ "Deinotherium giganteum". web.wpi.edu (në anglisht).
  5. ^ "Zygolophodon". web.wpi.edu (në anglisht).
  6. ^ "Anancus". web.wpi.edu (në anglisht).
  7. ^ "Woolly mammoths". web.wpi.edu (në anglisht).
  8. ^ "steppe mammoths". web.wpi.edu (në anglisht).
  9. ^ "sourthen mammoths". web.wpi.edu (në anglisht).
  10. ^ "Palaeoloxodon antiquus". web.wpi.edu (në anglisht).
  11. ^ "Prolagus". web.wpi.edu (në anglisht).
  12. ^ "Erinaceus europaeus". web.wpi.edu (në anglisht).
  13. ^ "Equus stenonis". web.wpi.edu (në anglisht).
  14. ^ "Coelodonta antiquitatis". web.wpi.edu (në anglisht).
  15. ^ Stuart, A.J., Lister, A.M., 2007. Patterns of Late Quaternary megafaunal extinctions in Europe and northern Asia. In: Kahlke, R.-D., Maul, L.C., Mazza, P. (Eds.), Late Neogene and Quaternary Biodiversity and Evolution: Regional Developments and Interregional Correlations Vol. II, Proceedings of the 18th International Senckenberg Conference (VI International Palaeontological Colloquium in Weimar). Courier Forschungsinstitut Senckenberg 259, pp. 287-297.
  16. ^ "Stephanorhinus etruscus". web.wpi.edu (në anglisht).
  17. ^ "Dicerorhinus hemitoechus". web.wpi.edu (në anglisht).
  18. ^ Billia, E.M.E., Zervanová, J., 2015. New Stephanorhinus kirchbergensis(Mammalia, Rhinocerotidae) records in Eurasia. Addenda to a previous work. Gortania.Geologia, Paleontologia, Paletnologia36, 55–68.
  19. ^ "Hippopotamus amphibius". web.wpi.edu (në anglisht).
  20. ^ "Hippopotamus amphibius". web.wpi.edu (në anglisht).
  21. ^ "Hippopotamus antiquus". web.wpi.edu (në anglisht).
  22. ^ "Eucladoceros". web.wpi.edu (në anglisht).
  23. ^ "Megloceros giganteus". web.wpi.edu (në anglisht).
  24. ^ "Fossil record of the Irish Elk (Megaloceros giganteus (Blumenbach, 1799)) (Artiodactyla: Cervidae) in Bulgaria". web.wpi.edu (në anglisht).
  25. ^ "Bos priscus". web.wpi.edu (në anglisht).
  26. ^ "Water buffalo". web.wpi.edu (në anglisht).
  27. ^ "Leptobos". web.wpi.edu (në anglisht).
  28. ^ "Τα Γρεβενά και η παλαιοντολογία" (PDF) (në anglisht). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 15 mars 2016. Marrë më 25 shkurt 2021.
  29. ^ "Natural and anthropogenic hazards in karst areas of Albania" (PDF). nat-hazards-earth-syst-sci.net (në anglisht). fq. 9.
  30. ^ "Community Based Tourism at Pellumbas Village, Albania" (PDF). web.wpi.edu (në anglisht). fq. 4. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 12 prill 2019. Marrë më 25 shkurt 2021.
  31. ^ "New evidence of Middle Pleistocene mammalian fauna from the Perama Cave (Ioannina, Greece)". web.wpi.edu (në anglisht). fq. 1.
  32. ^ "The Pleistocene black bear (Ursus thibetanus) from the Urals (Russia)" (PDF). web.wpi.edu (në anglisht). fq. 4.
  33. ^ "Dhole(Megafauna Parks (W Paleartic))". web.wpi.edu (në anglisht).
  34. ^ Dušan P. Mihailović, Stefan P. Milošević (2012). Istraživanja paleolitskog nalazišta Pešturina kod Niša (në anglisht). Journal of Serbian Archaeological Society.
  35. ^ "Megantereon". web.wpi.edu (në anglisht).
  36. ^ Ersmark, E., Orlando, L., Sandoval-Castellanos, E., Barnes, I., Barnett, R., Stuart, A., Lister, A., Dalén, L. (2015). "Population Demography and Genetic Diversity in the Pleistocene Cave Lion". Open Quaternary (në anglisht). 1 (1): Art. 4. doi:10.5334/oq.aa.{{cite journal}}: Mirëmbajtja CS1: Emra të shumëfishtë: lista e autorëve (lidhja)
  37. ^ Τsoukala, Ε., Bartsiokas, Α., Chatzοpoulou, Κ. and Lazaridis, G. (2006). "Quaternary mammalian remains from the Kitseli Pothole (Alea, Nemea, Peloponnese)". Επιστημονική Επετηρίδα του Τμήματος Γεωλογίας (në anglisht). 98: 273–284.{{cite journal}}: Mirëmbajtja CS1: Emra të shumëfishtë: lista e autorëve (lidhja)
  38. ^ Symeonidis, N., Bachmayer, F., Zapfe, H. (1980). Ergebnisse weiterer Grabungen in der Höhle von Vraona (Attika, Griechenland). Annales Gaeologiques des Pays Hellaeniques Athaenes 30: 291−299.
  39. ^ "Pioneers in the hills:early mesoithic foragers at esolithic foragerst síbrn abri (Istria,Croatia)" (PDF). IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht).
  40. ^ "Apodemus uralensis". IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht).
  41. ^ "Spermophilus citellus". IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht).
  42. ^ Gamble, C. 1999: Faunal exploitation at Klithi: a Late Glacial rockshelter in Epirus, Northwestern Greece. THE PALAEOLITHIC ARCHAEOLOGY OF GREECE AND ADJACENT AREAS: Proceedings of the ICOPAG Conference, Ioannina, September 1994. |language=anglisht
  43. ^ "Castor fiber". IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht).
  44. ^ "Rhinolophus mehelyi". IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht).
  45. ^ "Rhinolophus blasii". IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht).
  46. ^ "Cervus elaphus". IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht).
  47. ^ "Holocene distribution and extinction of the moose (Alces alces, Cervidae) in Central Europe". IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht).
  48. ^ "Lost in time? Repatriated animal remains from Anelli's excavations at Betalov spodmol (SW Slovenia)" (PDF). IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht).
  49. ^ "The southwesternmost distribution of the saiga in the holocene of Europe: A saiga tatarica find from an archaeological site in Bulgaria" (PDF). web.wpi.edu (në anglisht).
  50. ^ "The Mesolithic-Neolithic Transition In the Faunal Assemblage From Konispol Cave, Albania". web.wpi.edu (në anglisht).
  51. ^ "esolithic harpoons from Odmut, Montenegro: Chronological, Contextual, and Techno-functional Analyses" (në anglisht).
  52. ^ Kitchell, K.F. 2013: Animals in the Ancient Word from A to Z.
  53. ^ "European bison" (në anglisht).
  54. ^ "Monachus monachus" (në anglisht).
  55. ^ Thomas, N.R. (2014). Touchais, G.; Laffineur, R.; Rougemeont, F. (red.). "A lion's eye view of the Greek Bronze Age". Aegaeum. Annales Liégeoises et PASPiennes d'Archéologie égéenne (në anglisht) (37): 375−92.
  56. ^ "Mustela lutreola" (në anglisht).
  57. ^ "Marmaronetta angustirostris". IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht).
  58. ^ "Mergus merganser". IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht).
  59. ^ BirdLife International (2014). "Burhinus oedicnemus". IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht). 2014. Marrë më 28 qershor 2015.
  60. ^ BirdLife International (2013). "Tringa totanus". IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht). 2013: e.T22693211A50404828. doi:10.2305/IUCN.UK.2013-2.RLTS.T22693211A50404828.en.
  61. ^ "Lyrurus tetrix". IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht).
  62. ^ BirdLife International (2012). "Tetrax tetrax". IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht). 2012. Marrë më 26 nëntor 2013.
  63. ^ "Pelecanus onocrotalus". IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht).
  64. ^ BirdLife International (2017). "Pelecanus crispus". The IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht). IUCN. 2017: e.T22697599A119401118. doi:10.2305/IUCN.UK.2017-3.RLTS.T22697599A119401118.en.
  65. ^ "Gypaetus barbatus". IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht).
  66. ^ "Neophron percnopterus". IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht).
  67. ^ Mirjan Topi & Stoyan Nikolov. Udhëzues i shpendëve të Shqipërisë.
  68. ^ BirdLife International (2013). "Aegypius monachus". IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht). 2013. Marrë më 26 nëntor 2013.
  69. ^ "Milvus milvus". IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht).
  70. ^ "Falco naumanni". IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht).
  71. ^ "Pyrrhocorax pyrrhocorax". IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht).
  72. ^ BirdLife International (2013). "Acrocephalus paludicola". IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht). 2013. Marrë më 26 nëntor 2013.
  73. ^ BirdLife International (2012). "Sylvia crassirostris". IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht). 2012. Marrë më 16 korrik 2012.
  74. ^ BirdLife International (2017). "Montifringilla nivalis (amended version of 2016 assessment)". IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht). 2017: e.T103819582A111173412. Marrë më 30 gusht 2020.
  75. ^ "Chondrostoma scodrense". IUCN Red List of Threatened Species (në anglisht).
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Kafshët_e_zhdukura_në_Ballkan&oldid=2583810"