Ahmet Myftar Pasha

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Ahmed Muhtar Pasha
Veziri i Madh i Perandorisë Osmane
Në detyrë
22 korrik 1912 – 29 tetor 1912
MonarkuMehmeti V
Paraprirë ngaMehmed Said Pasha
Pasuar ngaKâmil Pasha
Guvernatori osman i Kretës
Në detyrë
1878–1878
Paraprirë ngaKonstantinos Adosidis
Pasuar ngaAlexander Karatheodori Pasha
Në detyrë
1875–1876
Paraprirë ngaRedif Pasha
Pasuar ngaHasan Sami
Të dhëna vetjake
U lind më1 nëntor 1839
Bursa, Vilajeti Hüdavendigâr, Perandoria Osmane
Vdiq më21 janar 1919
Stamboll, Perandoria Osmane
FëmijëtMahmud Muhtar Pasha
ShkollimiKolegji Ushtarak Osmane
Nofka/tFitimtar
Shërbimi ushtarak
Aleanca Perandoria Osmane
Dega/shërbimi Ushtria Osmane
Vite shërbimi1856–1885
GradaMarshalli i flotës
KomandaTrupat e Ushtrisë së Dytë
Beteja/luftraLufta e Krimesë
Kryengritja hercegovinase
Lufta Ruso-Turke (1877–78)
Çmime

Gazi Ahmed Muhtar Pasha (1 nëntor 1839 - 21 janar 1919) ishte një marshall dhe vezir i madh osman, i cili shërbeu në luftërat e Krimesë dhe Ruso-Turke. Ahmed Muhtar Pasha u emërua vezir i madh në korrik 1912 në moshën 72-vjeçare, kryesisht për shkak të prestigjit të tij si një hero i vjetër ushtarak.

Biografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Jeta e hershme dhe karriera ushtarake[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ahmed Muhtar Pasha lindi në një familje turkeBursaPerandorinë Osmane.[1] Ai u shkollua në Kolegjin Ushtarak OsmanStamboll. Babai i tij ishte tregtari Halil Efendi. Ai përfundimisht u bë profesor dhe më pas guvernator i shkollës.

Në 1856, ai shërbeu si adjutant gjatë Luftës së Krimesë. Më 1862, ai ishte oficer shtabi në fushatën katastrofike malazeze. Midis 1870 dhe 1871, ai shtypi rebelimet në Jemen. Ai fitoi titujt e Pashait dhe Marshallit dhe, në 1873, u bë komandant i Trupave të Dytë të Ushtrisë, duke mbajtur detyrën deri në vitin 1876. Gjatë kryengritjeve të vitit 1875 në Bosnje dhe Hercegovinë, ai mori kontrollin e forcave turke atje. Me shpërthimin e Luftës Ruso-Turke, 1877-1878, ai u dërgua për të marrë drejtimin e operacioneve në Erzurum. Edhe pse rusët përfundimisht mundën osmanët në luftë, fitoret e Muhtarit kundër tyre në frontin lindor i dhanë atij titullin Gazi ("Fitimtari").

Në vitin 1879, Ahmed Muhtar Pasha u emërua komandant i kufirit të Perandorisë Osmane me Greqinë, përpara se të dërgohej në 1885 për të shërbyer si Komisioner i Lartë osman në Egjipt.

Jeta e mëvonshme dhe posti i kryeministrit ("Kabineti i Madh")[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ahmed Muhtar Pasha u emërua Vezir i Madh në korrik 1912 në moshën 72-vjeçare, kryesisht për shkak të prestigjit të tij si një hero i vjetër ushtarak. Kryesia e tij ishte rezultat i oficerëve të shpëtimit (turqisht: Halâskâr Zâbitân) që detyruan shpërbërjen e qeverisë së mëparshme të Komitetit të Bashkimit dhe Përparimit (CUP) nën Vezirin e Madh Mehmed Said Pasha. Oficerët e Shpëtimtarit ishin partizanë të Partisë së Lirisë dhe Akordit të opozitës (e njohur edhe si Bashkimi Liberal ose Antanta) të cilët u ndjenë të mashtruar pas zgjedhjeve famëkeqe të 1912, të njohura si "Zgjedhja e Klubeve" (turqisht: Sopalı Seçimler), në të cilën CUP kishte përdorur mashtrime elektorale dhe dhunë për të fituar 269 nga 275 vendet në Dhomën e Deputetëve (turqisht: Meclis-i Mebusan, dhoma e ulët e Asamblesë së Përgjithshme kombëtare e zgjedhur nga populli) duke i lënë vetëm 6 opozitës.

Kabineti jopartiak, i pavarur[2] i formuar nga Ahmed Muhtar Pasha njihej si "Kabineti i Madh" (turqisht: Büyuk Kabine) sepse përfshinte tre ish-vezirë të mëdhenj si ministra dhe nganjëherë si "Kabineti At-Biri" (turqisht: Baba-Oğul Kabinesi) sepse përfshinte djalin e Ahmed Muhtar Pashës, Mahmud Muhtar Pasha, si Ministër të Marinës. Për shkak se Kabineti i Madh nuk përfshinte asnjë anëtar të CUP-së, filluan të përhapen zëra se qeveria do të shpërndante Dhomën e Deputetëve, e cila dominohej nga CUP pas zgjedhjeve të rreme të vitit 1912. Disa ditë pasi Ahmed Muhtar Pasha mori detyrën, oficerët e shpëtimit i dërguan një letër kërcënimi kryetarit të Dhomës së Deputetëve (dhe anëtarit të CUP-it), Halil Beut, duke kërkuar që Dhoma të shpërndahej për zgjedhje të reja brenda 48 orëve. Anëtarët e KUP-it në Dhomë e dënuan dhe e dënuan këtë kërcënim. Megjithatë, falë një ligji që ai kishte miratuar në Senat, Ahmed Muhtar Pasha mundi, me mbështetjen e sulltanit, ta shpërndante Dhomën me lehtësi më 5 gusht.

Pas shpërbërjes së Dhomës, Lufta e Parë Ballkanike shpërtheu në fillim të tetorit 1912, duke e zënë në befasi administratën e Ahmed Muhtar Pashës. U shpall gjendje ushtarake dhe Ahmed Muhtar Pasha dha dorëheqjen si Vezir i Madh më 29 tetor pas vetëm katër muajsh në zyrën e kryeministrit.

Vdekja[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ahmed Muhtar Pasha vdiq më 21 janar 1919 në Stamboll në moshën 79 vjeçare. Djali i tij Mahmud Muhtar Pasha ishte gjithashtu një komandant i rangut të lartë në Ushtrinë Osmane dhe Ministër i Marinës në qeverinë e vetë Ahmed Muhtar Pashës. Pas shpalljes së Republikës së Turqisë, qeveria turke publikoi një pullë postare me imazhin e tij për të nderuar trashëgiminë e tij.[3]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ İsmail Hâmi Danişmend, Osmanlı Devlet Erkânı, Türkiye Yayınevi, İstanbul, 1971 (Turqisht)
  2. ^ Lewis, Bernard (1961). The Emergence of Modern Turkey (në anglisht). Ankara.{{cite book}}: Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja)
  3. ^ http://i.colnect.net/f/2577/061/Gazi-Ahmet-Muhtar-Pa%C5%9Fa-1839-1918-commander.jpg