André Gide

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
André Gide
U lind më22 nëntor 1869
Paris,  Franca
Vdiq më19 shkurt 1951
Paris,  Franca
Kombësiafranceze
Gjinitë letrareRomane, Novela, Ese

André Paul Guillaume Gide' (Paris, 22 nëntor 1869 - Paris, 19 shkurt 1951[1].) , ishte shkrimtar francez, fitues i Çmimit Nobel për Letërsi, për vitin 1947.

Fillimet letrare[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

André Gide u lind në Pariz në vitin 1869. Babai i tij ishte profesor univerzitar, i drejtësisë, i cili i vdiq më 1880. Gide u rritë në Normandi, më shumë si i vetëmuar. Pas vdekjes së nënës në vitin 1895, martohet me me një të afërme , por kjo martesë ishte vetëm formale.

Godine 1891. Gide e botoi romanin e parë, Shënimet e Andrea Walterit (në origjinal: Les Cahiers d'André Walter). Nga 1893 deri më 1894 udhëton për në Afrikën e Veriut. Në Alxheri shoqërohet me Oscara Wilden dhe e pranon orijentimin e vetë homoseksual.

Koha e pjekurisë[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Gide ishte pjesëmarës në formimin e revistës letrare Revista e Re franceze , më 1908 (Nouvelle Revue française).

Romani podrumet e Vatikanskit (Les caves du Vatican) e boton më 1914. Kjo është një satirë për gënjeshtrat dhe mashtrimet e byrokracisë.

Në vitet e njëzetëta të shekullit 20, Gide ishte inspirues për shkrimtarët Albert Kamynë dhe Jean-Paul Sartrin. E boton librin për Fjodor Dostojevskin, më 1923. E mbrojti orientimin e vet seksual në përmbledhjen me ese Koridon më (1924) e cila zgjoi një kritikë të madhe në publik. Gide këtë e konsideron si veprën më të rendësishme krijuese të tij.

Kishte një vajzë, Catherinen e lindur më 1923, nga lidhja jashtëmartesore.

Autobiografinë e vet, Gide e publikon më 1926, me titullin Nëse një kokërr nuk vdes (Si le grain ne meurt). Më vonë udhëton nëpër Afrikën qendrore si në Kongo dhe Çad. Ishte kritik për metodat eksploatuese koloniale francezeBio.

Gjatë viteve të tridhjeta, një kohë të shkurtër ishte i lidhur me idetë e Komunizit, por u zhgënjye pas vizitës në Bashkimin Sovjetik.

Gide përsëri shkon në Afrikë, më 1942 dhe atje jeton gjatë kohës së Luftës së dytë botërore.

Referimet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ Archives de l’état civil de Paris en ligne, acte de naissance Stampa:Numéro/2830/1869 (acte du 23 novembre précisant « né hier ») ; avec mention marginale du décès.

Lidhje të jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

 Commons: André Gide – Album me fotografi dhe/apo video dhe materiale multimediale