Dinastia e enkelejëve dhe taulantëve
Appearance
Dinastia e enkelejëve dhe taulantëve është dinastia e cila ka udhëhequr Mbretërinë Ilire që nga shekulli VIII pes. Qendra e kësaj mbretërie ishin tokat e enkelejëve dhe taulantëve.
Mbretër
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Galauri : mbreti ilir i dinastisë së taulantëve. Pushtoi pa sukses Maqedoninë midis viteve 678–640 para Krishtit. [1]
- Grabi I (shekulli V para Krishtit): është dëshmuar në një mbishkrim athinas, ai ka shumë të ngjarë të ketë qenë një personalitet me përgjegjësi të mëdha politike. Ai ndoshta ishte gjyshi i Grabos II . [2] [3]
- Sirra (437–390 p.e.s.) ishte sundimtar në rajonin e Lyncestis. [4] [5]
- Bardhyli ishte një mbret i fuqishëm i ilirëve. [6] Fushatat e tij antimaqedonase rezultuan të suksesshme në vitet 393, 372 dhe 359 para Krishtit pas të cilave pushtoi Epirin në aleancë me Dionisin e Sirakuzës.
- Grabi II (r. 358–356 para Krishtit): hyri në aleancën athinase për t'i rezistuar fuqisë së Filipit në vitin 356 para Krishtit. [7]
- Pleurati I (r. 356-335 para Krishtit): mbretëroi pranë bregdetit Adriatik në Ilirinë jugore. Në një përpjekje të tij në 344 para Krishtit, u përpoq të pengonte përparimet e Filipit në Iliri.
- Pleuri (rc 337/336 pes): sundimtari ilir që bëri fushatë kundër Filipit II rreth vitit 337 para Krishtit. Ai konsiderohet nga disa studiues si mbret i Autariatae, Taulantii, ose Dardani . [8] Disa kanë sugjeruar se ai ishte i njëjtë me Pleuratus I ; [9] [10] Pleurias përmendet vetëm nga Diodorus (16.93.6), përndryshe ishte i paprovuar në burimet e lashta. [9]
- Kliti, i biri i Bardylis I (r. 335–295 para Krishtit): organizatori i Kryengritjes Ilire në Pelion në 335 para Krishtit kundër Aleksandrit të Madh . [11]
- Glauku : mbreti i Taulantëve. Ai ndihmoi Cleitus në Betejën e Pelionit në 335 para Krishtit, ngriti Pirron e Epirit dhe u përfshi në ngjarje të tjera në Ilirinë jugore në fund të shekullit IV para Krishtit. [12]
- Beroja, mbretëreshë, bashkëshortja e Glaukut. E birësoi dhe e rriti Pirron e Epirit.
- Monuni I, (r. 290–270 pes): mbretëroi gjatë pushtimeve galike të 279 pes. Ai preu statoret e tij prej argjendi në Dyrrhachion. [13]
- Mytili, pasardhësi i Monunit I dhe ndoshta djali i tij (r. 270–?): Zhvilloi luftë kundër Epirit në vitin 270 para Krishtit. Ai preu monedhat e tij prej bronzi në Dyrrhachion. [13]
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Iliria
- Enkelejët
- Taulantët
- Mbretëria e Ilirisë
- Lista e personaliteteve ilire
- Dinastia e ardianëve dhe labeatëve
Literatura
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Apiani, Lufta ilire, 2 (Anglisht Arkivuar 29 janar 2009 tek Wayback Machine).
- Johann Georg von Hahn: Albanesische Studien. F. Mauko, Jena 1854, S. 240 (online) („Encheläer“).
- John Wilkes: The Illyrians (The Peoples of Europe). Wiley-Blackwell, Oxford 1995, ISBN 0-631-19807-5,
- Cabanes, Pierre. Les illyriens de Bardulis à Genthios (IVe–IIe siècles avant J.-C.). Paris: SEDES. 1988. Regard sur l’histoire, 65. ISBN 2718138416
- Ceka, Neritan. 2013 The Illyrians to the Albanians. Tirana: Migjeni. 2013. ISBN 9789928407467
- Elsie, Robert. 2010 Historical dictionary of Albania. 2nd ed. Lanham: Scarecrow Press. 2010. = European Historical Dictionaries, 75. ISBN 9780810861886
- Hammond, N.G.L. 1966 The kingdoms of Illyria circa 400–167 B.C. The Annual of the British School at Athens, LXI.
- Papazoglou, Fanula. 1965 Les origines et la destinée de l’État illyrien: Illyrii proprie dicti. Historia – Zeitschrift für Alte Geschichte, XIV. évf. 2. sz. (1965. ápr.) 143–179. o.
- Pollo & Puto 1981: Stefanaq Pollo – Arben Puto: The history of Albania from its origins to the present day. Ass. by Kristo Frasheri, Skënder Anamali; transl. by Carol Wiseman, Ginni Hole. London: Routledge & Kegan. 1981. ISBN 071000365X
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Μιμαλλόνες "imitators of men" Etym. Mag. (587.53) see Hesychius "mimelazein. mimeisthai" "mimelon. homoion"
- ^ Cabanes 2002
- ^ Šašel Kos 2002
- ^ Cambi, Nenad; Čače, Slobodan; Kirigin, Branko, red. (2002). Greek influence along the East Adriatic Coast. Knjiga Mediterana (në anglisht). Vëll. 26. ISBN 9531631549.
Undoubtedly the word Illyrian had a distinct political (hence to some extent also ethnic) meaning, when applied to the Illyrian kingdom of Sirrhas or Bardylis I, at thend of the 5th or the beginning of the 4th century BC to the fall of Genthius in 168 BC, regardless of the unsolvable problem of how many dynasties alternately occupied the throne and what was the origin and the actual expanse of the kingdom of each of them
- ^ Katičić, Radoslav (2012). Ancient Languages of the Balkans (në anglisht). Walter de Gruyter. fq. 155. ISBN 3111568873.
- ^ Šašel Kos 2002
- ^ Šašel Kos 2002
- ^ Hammond, "The Kingdoms in Illyria circa 400-167 BC".
- ^ a b Howe, Müller & Stoneman 2017
- ^ Šašel Kos 2002
- ^ Wilkes 1995, page 120
- ^ Neritan Ceka: Illlyrian to the Albanians, 2005, Migjeni
- ^ a b The Illyrians by J. J. Wilkes, 1992, ISBN 0-631-19807-5, p. 129, "No Illyrian production of coins is known before King Monunius struck his coins at Dyrrhachium (see figure 11), followed by Mytilus around ten years later..."