Edgar Morin

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Edgar Morin (lindur Edgar Nahoum; 8 korrik 1921) është një filozof dhe sociolog francez i teorisë së informacionit, i cili është njohur për punën e tij mbi kompleksitetin dhe "mendimin kompleks" ( pensée complexe ), [1] dhe për kontributin e tij shkencor në fusha të tilla të ndryshme si studimet e medias . politika, sociologjia, antropologjia vizuale, ekologjia, arsimi dhe biologjia e sistemeve . Siç shpjegon ai: Ai ka dy beqarë: një në histori dhe gjeografi dhe një në drejtësi. [2] Ai kurrë nuk bëri një doktoraturë. [2] Megjithëse më pak i njohur në botën anglofone për shkak të disponueshmërisë së kufizuar të përkthimeve në anglisht të mbi 60 librave të tij, Morin është i njohur në botën frëngjisht-folëse, Evropë dhe Amerikën Latine.

Gjatë karrierës së tij akademike, ai u shoqërua kryesisht me Ecole des hautes études en sciences sociales (EHESS) në Paris.

Biografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në fillim të shekullit të 20-të, familja e Morinit migroi nga qyteti osman i Selanikut (Selanik) në Marsejë [3] dhe më vonë në Paris, ku lindi Edgari. Ai është me origjinë judeo-spanjolle ( sefardi ). [4]

Kur gjermanët pushtuan Francën në vitin 1940, Morin ndihmoi refugjatët dhe iu bashkua Rezistencës Franceze. [5] Si anëtar i Rezistencës Franceze ai adoptoi pseudonimin Morin, të cilin vazhdon ta përdorë. Ai iu bashkua Partisë Komuniste Franceze në vitin 1941.

Në vitin 1945, Morin u martua me Violette Chapelaubeau dhe ata jetuan në Landau, ku ai shërbeu si toger në ushtrinë franceze të pushtimit në Gjermani.

Në vitin 1946, ai u kthye në Paris dhe hoqi dorë nga karriera e tij ushtarake për të vazhduar aktivitetet e tij me Partinë Komuniste. Për shkak të qëndrimit të tij kritik, marrëdhënia e tij me partinë u përkeqësua gradualisht derisa u përjashtua në 1951 pasi botoi një artikull në L'Observateur politique, économique et littéraire . Në të njëjtin vit, ai u pranua në Qendrën Kombëtare të Kërkimeve Shkencore ( CNRS ).

Morin themeloi dhe drejtoi revistën Arguments (journal) [fr] (1954–1962). Në vitin 1959 u botua libri i tij Autokritikë . Libri ishte një reflektim i qëndrueshëm mbi aderimin dhe daljen e tij pasuese nga Partia Komuniste, duke u fokusuar në rreziqet e ideologjisë dhe vetë-mashtrimit.

Në vitin 1960, Morin udhëtoi shumë në Amerikën Latine, duke vizituar Brazilin, Kilin, Bolivinë, Perunë dhe Meksikën. Ai u kthye në Francë, ku botoi L'Esprit du Temps, një vepër mbi kulturën popullore .

Po atë vit, sociologu francez Georges Friedmann e bashkoi atë dhe Roland Barthes për të krijuar një Qendër për Studimin e Komunikimit Masiv që, pas disa ndryshimeve të emrit, u bë Qendra Edgar Morin e EHESS, Paris. [6]

Gjithashtu në vitin 1960 Morin dhe Jean Rouch u bashkuan me filmin Chronique d'un été, një shembull i hershëm i kinemasë së vërtetë dhe kinemasë së drejtpërdrejtë .

Duke filluar nga viti 1965, Morin u përfshi në një projekt të madh multidisiplinar, të financuar nga Délégation Générale à la Recherche Scientifique et Technologique në Plozévet .

Në vitin 1968, Morin zëvendësoi profesorin aktual të filozofisë, Henri Lefebvre, në Universitetin e Nanterres . Ai u përfshi në revoltat studentore që filluan të shfaqen në Francë. Në maj 1968 ai shkroi një seri artikujsh për Le Monde që përpiqej të kuptonte atë që ai e quajti "Komuna Studentore". Ai ndoqi nga afër revoltën studentore dhe shkroi një seri të dytë artikujsh në Le Monde të quajtur "Revolucioni pa fytyrë", si dhe bashkëautor i Mai 68: La brèche me Cornelius Castoriadis dhe Claude Lefort . [7]

Në vitin 1969, Morin kaloi një vit në Institutin Salk për Studime Biologjike në La Jolla, Kaliforni. Jonas Salk e ftoi atë nën rekomandimin e Jacques Monod dhe John Hunt, me kushtin e vetëm të imponuar të të mësuarit. Pikërisht atje, në këtë "pushtet për çmimet Nobel" ai u njoh me teorinë e sistemeve. Ai lexoi Henri Laborit, James Watson, Stéphane Lupasco, Bronowski dhe u njoh me mendimin e Gregory Bateson dhe "problematikën e re në ekologji". [8]

Në vitin 1983 ai botoi De la nature de l'URSS, i cili thelloi analizën e tij të komunizmit sovjetik dhe parashikoi perestrojkën e Mikhail Gorbaçovit .

Në vitin 2002 Morin mori pjesë në krijimin e Kolegjiumit Ndërkombëtar Etik, Shkencor dhe Politik . Gjithashtu atë vit, ai bëri një udhëtim në Iran me Dariush Shayegan .

Pas një takimi në një festival muzikor në Fez, Marok, në vitin 2009, Morin u afrua me profesorin e sociologjisë Sabah Abouessalam . Çifti u martua në vitin 2012. Ai bashkëpunoi me të në tekstin, L'homme est faible devant la femme (Presses de la Renaissance, 2013), dhe në 2020 në Changeons de voie - Les leçons du coronavirus (Denoël, 2020).

Mirënjohje, nderime dhe trashëgimia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Morin nuk përqafoi lëvizjet postmoderne apo poststrukturaliste franceze, përkundrazi ndoqi axhendën e tij kërkimore. Si rezultat, akademikët amerikanë nuk i transportuan teoritë e tij në diskurse disiplinore në të njëjtën mënyrë si ato të Foucault, Derrida dhe Galinon-Mélénec . Megjithatë, puna e Morin përfshin literaturën shkencore dhe popullore, dhe ai është shfaqur në kopertinën e botimeve të shumta duke përfshirë Sciences Humaines [9] dhe një numër të veçantë të Le Monde . [10]

Përveç të qenit Kryetar i UNESCO-s i Mendimit Kompleks, Morin njihet si themelues i transdisiplinaritetit . Që prej 2013 </link></link> ai mban doktoraturë nderi në një sërë fushash të shkencave shoqërore nga 21 universitete: Messina, Gjenevë, Milano, Bergamo, Selanik, La Paz, Odense, Perugia, Cosenza, Palermo, Nuevo León, Université Laval në Québec, Bruksel, Barcelona, Guadalajara, Valencia, Vera Cruz, Santiago, Universiteti Katolik i Porto Alegre, Universidade Federal do Rio Grande do Norte dhe Universiteti Candido Mendes në Rio de Janeiro . [11]

Për nder të tij janë emëruar disa institucione akademike, me qendra kërkimore të bazuara në metodat dhe filozofinë e tij transdisiplinore. Këto përfshijnë: metodat dhe filozofinë transdisiplinore. [11] [12]

Morin është subjekt i disa biografive, si dhe filmave dokumentarë dhe shfaqjeve televizive. Puna e tij ka qenë me ndikim në Evropën Jugore, Amerikën Latine, Afrikën Frankofone dhe së fundmi në Kinë dhe Japoni. [12]

Ditëlindja e tij e 100-të në vitin 2021 u festua në Francë, Itali dhe Amerikën Latine dhe për nder të tij u botuan disa koleksione me ese. [12]

Morin u ngrit në dinjitetin e Knight Grand Cross të Legjionit të Nderit, në Listën e Nderimeve të Ditës së Bastille 2021 nga Presidenti francez Macron . [12]

Publikime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • 1946 : L'An zéro de l'Allemagne, Paris, Éditions de la Cité Universelle.
  • 1947 : Allemagne notre souci, Paris, Éditions Hier et Aujourd'hui.
  • 1948 : Une cornerie, Paris, Éditions Nagel.
  • 1948 : L'Homme et la Mort, Paris, Éditions Corrêa.
  • 1956 : Le Cinéma ou l'homme imaginaire, Paris, Éditions de Minuit.
  • 1957 : Les Stars, Paris, Le Seuil.
  • 1959 : Autocritique, Paris, Le Seuil.
  • 1962 : L'esprit du temps. Essai sur la culture de masse, Paris, Grasset-Fasquelle.
  • 1967 : Commune en France. La métamorphose de Plodémet, Paris, Fayard.
  • 1968 : Mai 68, La Brèche, Paris, Fayard.
  • 1969 : La Rumeur d'Orléans, Paris, Le Seuil.
  • 1969 : Introduction à une politique de l'homme, Paris, Le Seuil.
  • 1969 : Le vif du sujet, Paris, Le Seuil.
  • 1970 : Journal de Californie, Paris, Le Seuil.
  • 1973 : Le Paradigme perdu : la nature humaine, Paris, Le Seuil.
  • 1974 : L'unité de l'homme, Paris, Le Seuil.
  • 1977 : La Méthode, Paris, Le Seuil.
  • 1981 : Pour sortir du XXe siècle, Paris, Nathan.
  • 1982 : Science avec conscience, Paris, Fayard.
  • 1983 : De la nature de l’URSS, Paris, Fayard.
  • 1984 : Le Rose et le noir, Paris, Galilée.
  • 1984 : Sociologie, Paris, Fayard.
  • 1987 : Penser l'Europe, Paris, Gallimard.
  • 1988 : Mais..., Paris, Édition Neo/Soco Invest.
  • 1989 : Vidal et les siens, Paris, Le Seuil.
  • 1990 : Introduction à la pensée complexe, Paris, ESF.[13]
  • 1993 : Terre-Patrie, Paris, Le Seuil.
  • 1994 : Mes démons, Paris, Stock.
  • 1995 : Les Fratricides : Yougoslavie-Bosnie (1991-1995), Paris, Édition Arléa.
  • 1995 : Une année sisyphe, Paris, Le Seuil.
  • 1997 : Comprendre la complexité dans les organisations de soins, Paris, ASPEPS.
  • 1997 : Une politique de civilisation, Paris, Arléa, Paris.
  • 1997 : Amour, Poésie, Sagesse, Paris, Le Seuil.
  • 1999 : L'Intelligence de la complexité, Paris, L'Harmattan.
  • 1999 : Relier les connaissances, Paris, Le Seuil.
  • 1999 : Une tête bien faite : Repenser la réforme, réformer la pensée, Paris, Le Seuil.
  • 2000 : Les Sept Savoirs nécessaires à l'éducation du futur, Paris, Le Seuil.
  • 2000 : Dialogue sur la nature humaine, Paris, L'Aube.
  • 2001 : Journal de Plozévet, Bretagne, 1965, Paris, L'Aube.
  • 2002 : Dialogue sur la connaissance. Entretiens avec des lycéens, Paris, La Tour d’Aigues.
  • 2002 : Pour une politique de civilisation, Paris, Arléa.
  • 2003 : La Violence du monde, Paris, Édition du Félin.
  • 2003 : Éduquer pour l’ère planétaire, la pensée complexe comme méthode d’apprentissage dans l’erreur et l’incertitude humaine, Paris, Balland.
  • 2003 : Université, quel avenir ?, Paris, Éditions Charles Léopold Mayer.
  • 2003 : Les Enfants du ciel : entre vide, lumière, matière, Paris, Odile Jacob.
  • 2004 : Pour entrer dans le XXIe siècle, Paris, Le Seuil.
  • 2005 : Culture et Barbarie européennes, Paris, Bayard.
  • 2006 : Itinérance, Paris, Arléa.
  • 2006 : Le Monde moderne et la question juive, Paris, Le Seuil.
  • 2007 : L'An I de l'ère écologique, Paris, Tallandier.
  • 2007 : Où va le monde ?, Paris, L'Herne.
  • 2007 : Vers l'abîme, Paris, L'Herne.
  • 2008 : Mon chemin, Paris, Fayard.
  • 2008 : Vive la politique ?, Grenoble, Forum Libération de Grenoble.
  • 2009 : Crises, Paris, CNRS.
  • 2009 : La Pensée tourbillonnaire, Paris, Éditions Germina.
  • 2009 : Edwige, l'inséparable, Paris, Fayard.
  • 2010 : Pour et contre Marx, Paris, Temps présent.
  • 2010 : Ma gauche, Paris, Éditions François Bourin.
  • 2010 : Comment vivre en temps de crise ?, Paris, Bayard.
  • 2011 : La Voie : pour l'avenir de l'humanité, Paris, Fayard.
  • 2011 : Conversation pour l'avenir, Paris, L'Aube.
  • 2011 : Dialogue sur la connaissance : Entretiens avec des lycéens, Paris, L'Aube.
  • 2011 : Mes philosophes, Paris, Germina.
  • 2011 : Le Chemin de l'espérance, Paris, Fayard.
  • 2012 : La France est une et multiculturelle. Lettre aux citoyens de France, Paris, Fayard.
  • 2013 : Mon Paris, ma mémoire, Paris, Fayard.
  • 2013 : La rencontre improbable et nécessaire (with Sabah Abouessalam), Paris, Presses De La Renaissance.
  • 2014 : Notre Europe : Décomposition ou métamorphose, Paris, Fayard.
  • 2014 : Au péril des idées, Paris, Presses du Châtelet.
  • 2014 : Enseigner à vivre. Manifeste pour changer l’éducation, Paris, Actes Sud-Play Bac Éditions.
  • 2015 : Avant, pendant, après le 11 janvier, Paris, L'Aube.
  • 2015 : Impliquons-nous ! Dialogue pour le siècle, Paris, Actes Sud.
  • 2015 : Penser global : L'humain et son univers, Paris, Robert Laffont.
  • 2016 : Pour l'esthétique, Paris, Robert Laffont.
  • 2016 : Pour une crisologie, Paris, L'Herne.
  • 2016 : Ecologiser l'Homme, Paris, Lemieux Éditeur.
  • 2017 : Connaissance, Ignorance, Mystère, Paris, Fayard.
  • 2017 : L’Île de Luna, Paris, Actes sud.
  • 2017 : L'Urgence et l'Essentiel, Paris, Éditions Don Quichotte.
  • 2017 : Le temps est venu de changer de civilisation, Paris, L'Aube.
  • 2017 : Où est passé le peuple de gauche ?, Paris, L'Aube.
  • 2018 : Pour résister à la régression, Paris, L'Aube.
  • 2018 : Le Cinéma : Un art de la complexité, Paris, Nouveau Monde Éditions.
  • 2019 : La Fraternité, pourquoi ?, Paris, L'Aube.
  • 2019 : Chronique d'un été, Paris, L'Aube.
  • 2019 : Les souvenirs viennent à ma rencontre, Paris, Fayard.
  • 2020 : Quelle école voulons-nous ? La Passion du savoir (with Jean-Michel Blanquer), Paris, Éditions Odile Jacob.
  • 2020 : Sur la crise : Pour une crisologie suivi de Où va le monde ?, Paris, Éditions Flammarion, coll. Champs.
  • 2020 : Changeons de voie : Les leçons du coronavirus (in collaboration with Sabah Abouessalam), Paris, Éditions Denoël.[14]
  • 2020 : L'entrée dans l'ère écolgique, Paris, L'Aube.[15]
  • 2021 : Frères d’âme, entretien avec Pierre Rabhi under questions of Denis Lafay. Paris, L’Aube.
  • 2021 : Leçons d’un siècle de vie, Paris, Édfitions Denoël, ISBN 978-2-207-16307-8.
  • 2022 : Réveillons-nous !, Paris, Éditions Denoël, ISBN 978-2-207-16525-6.

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ For instance, see Moser, Keith 2018. Rethinking the Essence of Human and Other-Than-Human Communication in the Anthropocene Epoch: A Biosemiotic Interpretation of Edgar Morin’s “Complex Thought”. Humanities 7(2): 57.
  2. ^ a b Edgar Morin ou l'éloge de la pensée complexe, CNRS Le Journal .
  3. ^ Edgar Morin, Véronique Nahoum-Grappe, Haïm Vidal Sephiha (1989), Vidal et les siens, Paris: Seuil.
  4. ^ Morin, Edgar (2009). Vidal and His Family: From Salonica to Paris: The Story of a Sephardic Family in the Twentieth Century. Përkthyer nga Cowell, Deborah; Montuori, Alfonso. Sussex Academic Press. ISBN 978-1-84519-274-7. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ Morin, Edgar; Boukhardi, Sophie (2004). "Talking to Edgar Morin: Defining dialogue". UNESCO: The New Courier: 8–11. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ "Centre Edgar-Morin". iiac. Arkivuar nga origjinali më 23 tetor 2009. Marrë më 23 janar 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ Van Herpen, Marcel. "PARIS MAY '68 AND PROVO AMSTERDAM '65" (PDF). fq. 19. Marrë më 23 janar 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ "Penser avec Edgar Morin, Lire La Méthode", Robin Fortin, Presses de l'Université Laval.
  9. ^ Sciences Humaines
  10. ^ Le Monde
  11. ^ a b Montuori, Alfonso (2013). "COMPLEX THOUGHT: An Overview of Edgar Morin's Intellectual Journey". MetaIntegral Foundation (bot. Resource Paper). {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  12. ^ a b c d Heath-Carpentier, A. (2022). The Challenge of Complexity: Essays by Edgar Morin. Liverpool University Press. fq. 12. ISBN 978-1-78284-761-8. Marrë më 4 gusht 2023. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  13. ^ Morin, Edgar (2005). Introduction à la pensée complexe (në frëngjisht). Paris: Seuil. ISBN 978-2-7578-4200-3. OCLC 61693808.
  14. ^ ""Le monde d'après", selon Edgar Morin". lesechos.fr (në frëngjisht). 12 qershor 2020.
  15. ^ Eugène Berg (2020). "L'entrée dans l'ère écologique d'Edgar Morin". esprit.presse.fr (në frëngjisht)..
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Edgar_Morin&oldid=2658995"