Jura

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Jura
Flamuri i Jura
Vendndodhja e Jurës në Francë
Vendndodhja e Jurës në Francë
Sipërfaqja
 • Gjithsej4.999 km2 (1,930 sq mi)
Popullsia
 • Gjithsej258.798

Jura (Frëngjisht: [ʒyʁa]  ( dëgjoni); Shqip: Jura)  është një departamentBourgogne-Franche-Comté rajoni Në Francën Lindore. Emëruar pas Malet Jura, është prefekturë është Lons-le-Saunier. E saj nënprefekturat janë Dole dhe Saint-Claude. Në vitin 2019, jura kishte një popullsi prej 259,199 banorësh.[1] E saj INSEE kodi është 39. Ka një pjesë të shkurtër të kufirit të Zvicra.

Historia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Historikisht, Jura i përkiste Kontesë së Lirë të Burgundisë, i njohur në frëngjisht si Franche-Comté . Dole ishte kryeqyteti derisa rajoni u pushtua nga Louis XIV dhe kryeqyteti u zhvendos në Besançon Dole është tani një nënprefekturë e Jurës.

Qysh në shekullin e 13-të, banorët e dy të tretave jugore të Jurës flisnin një dialekt të gjuhës arpitane . Vazhdoi të flitej në zonat rurale deri në shekullin e 20-të.

Demografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Zhvillimi i popullsisë që nga viti 1801:

Popullsia në vite
VitiPop.±%
1801288,151—    
1806300,05+4.1%
1821301,768+0.6%
1831312,504+3.6%
1841316,884+1.4%
1851313,299−1.1%
1861298,053−4.9%
1872287,634−3.5%
1881285,263−0.8%
1891273,028−4.3%
1901261,288−4.3%
1911252,713−3.3%
1921229,062−9.4%
1931229,109+0.0%
1936220,797−3.6%
1946216,386−2.0%
1954220,202+1.8%
1962225,682+2.5%
1968233,547+3.5%
1975238,856+2.3%
1982242,925+1.7%
1990248,759+2.4%
1999250,857+0.8%
2006257,399+2.6%
2011261,294+1.5%
2016260,517−0.3%

Qytetet kryesore[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Komuna më e populluar është Dole ; prefektura Lons-le-Saunier është e dyta më e populluar. Që nga viti 2019, ka 5 komuna me më shumë se 5000 banorë: [1]

Komuna Emri në shqip Popullsia (2019)
Dole Doli 23,711
Lons-le-Saunier Lon-Saner 17,189
Saint-Claude Shën Klaudi 8,985
Champagnole Shampanjoli 8014
Hauts de Bienne Lartësi e Bilit 5275

Gjeografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Jura është një nga tetë departamentet e rajonit Burgonja-Franche-Comté dhe është i rrethuar nga departamentet franceze : Doubs, Haute-Saône, Côte-d'Or, Saône-et-Loire dhe Ain, si dhe nga kantoni zviceran i Vaudit në lindje.

Malet e Jurës janë të pyllëzuara, jo të thepisura dhe shkëmbore si Alpet .

Shumë liqene mund të gjenden në të gjithë Jurën, liqeni më i madh natyror është Liqeni Chalain, me përmasa 3 km i gjatë dhe 1 km i gjerë. Liqeni Vouglans u formua pas ndërtimit të një dige hidro-elektrike. Është një nga liqenet më të mëdhenj të krijuar nga njeriu në Francë.

 

Klima[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Klima e Jurës ndryshon shumë sipas lartësisë. Luginat e poshtme janë të buta dhe të këndshme, por luginat e larta malore kanë dimër të ftohtë të ashpër.

Ekonomia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Jura është një rajon i rritjes së verës . Verërat Jura janë verëra shumë të veçanta dhe të pazakonta, të tilla si vin jaune, e cila prodhohet nga një proces i ngjashëm si sherry, duke u zhvilluar nën një florë majaje . Kjo është bërë nga varieteti lokal i rrushit Savagnin . Varietetet e tjera të rrushit përfshijnë Poulsard, Trousseau dhe Chardonnay .

Departamenti nuk përmban qytete industriale: disa qytete funksionojnë si qendra administrative dhe tregtare që i shërbejnë ekonomisë rurale të Jurës. Në mungesë të ndërmarrjeve industriale në shkallë të gjerë, bizneset e vogla artizanale luajnë një rol të rëndësishëm. Jura CFA (Qendra për praktikë dhe trajnim) regjistroi kohët e fundit 752 praktika aktuale në profesione të tilla si ndërtimi, pjekja, kasapi, veshjet e flokëve, riparimi i makinave, shitjet dhe profesione të tjera jo të bazuara në fabrikë.

Turizmi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Vargmali Jura ofron mundësi të shumta për ecje, ski, si dhe sporte të tjera dimërore.

Referencat[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]