Kantoni Vaud
Vaud
Waadt | |
|---|---|
 Flamuri  Stema | |
 | |
| Sipërfaqja vendi | 4ti |
| Popullsia | |
| • Gjithsej | 657.700 |
| • Vendi | 3ti |
Kanton Waadt (lexo: Kanton Vad, Stampa:Fr: Vaud, Stampa:De: Waadt, Stampa:It: Vaud Stampa:Rm: Vad, Franco-Provençal: Vôd) është njëri nga 26 kantonet e Zvicrës që shtrihet në jug-lindje të sajë dhe ka kryeqytet Lozanën.
Gjeografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Kantoni shtrihet nga lumi Neuchâtel në veri ku kufizohet me Kanton Neuchâtel gjer tek Lumi Geneva në jug ku kufizohet me Kanton Geneva, Haute-Savoie dhe Kanton Vallis. Në Malet Jura në perëndim kantoni kufizohet me Francën dhe në lindje me Kanton Fribourg dhe Kanton Bern.
Kantoni përfshin një teritor prej 3,212 km².
Historia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Përbërja momentale e kantonit daton nga 14 prilli i vitit 2003, duke e zëvendësuar atë nga viti 1885.
Kultura[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Ekonomia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Kryeqyteti Lozana është qyteti më i madh në kanton ku gjenden industri të lehta të vendosura për rreth tijë. Në vitin 1998, 71.7% nga punëtorët punonin në sektorin terciar dhe 20.8% në sektorin sekundar.
Demografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Popullata në këtë kanton është folëse e frengjishtes. Qendrat më të mëdha të banuara të kantonit janë kryeqyteti Lausanne me rreth 275,000 banorë (sipas të dhënave të vitit 2000), Montreux-Vevey më rreth 70,000 banorë dhe Yverdon-les-Bains.
Qytete tjera të kantonit janë : Morges, Renens, Rolle etj.
Edukimi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Kantoni është qendër e disa shkollave dhe universiteteve të njohura në Zvicër si:
- École Polytechnique Fédérale de Lausanne (EPFL)
- Université de Lausanne (UNIL)
- International Institute for Management Development (IMD)
- École Cantonale d'Art de Lausanne, Lausanne Art School (ECAL)
- Institut Le Rosey
- Glion Institute of Higher Education, Glion Institute of higher Education
- The American Graduate School of Business
Rrethet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Që nga viti 1803 Kanton Waadt është ndarë në 19 rrethe të cilat përfshijnë 382 bashki. (Plani i riorganizimit të Waadt-it në vitin 2007):
- Rrethi Aigle, kryeqyteti Aigle
- Rrethi Aubonne, kryeqyteti Aubonne
- Rrethi Avenches, kryeqyteti Avenches
- Rrethi Cossonay, kryeqyteti Cossonay
- Rrethi Echallens, kryeqyteti Echallens
- Rrethi Grandson, kryeqyteti Grandson
- Rrethi Lausanne, kryeqyteti Lausanne
- Rrethi Lavaux, kryeqyteti Cully
- Rrethi Morges, kryeqyteti Morges
- Rrethi Moudon, kryeqyteti Moudon
- Rrethi Nyon, kryeqyteti Nyon
- Rrethi Orbe, kryeqyteti Orbe
- Rrethi Oron, kryeqyteti Oron
- District de Payerne, kryeqyteti Payerne
- Rrethi Pays-d'Enhaut, kryeqyteti Château-d'Œx
- Rrethi Rolle, kryeqyteti Rolle
- Rrethi Vallée, kryeqyteti Le Sentier (in Le Chenit)
- Rrethi Vevey, kryeqyteti Vevey
- Rrethi Yverdon, kryeqyteti Yverdon-les-Bains