Masakra e Pastasellës
Masakra e Pastasellës | |
---|---|
Vendndodhja | Pastasellë, Kosovë (atëherë Kosovë dhe Dukagjin, Serbi, RF e Jugosllavisë |
Data | 31 mars 1999 |
Shënjestra | Civilë shqiptarë të Kosovës |
Lloji i sulmit | Vrasje masive |
Vdekje | 106 |
Autorët | Forcat Jugosllave të Sigurisë Policia e Serbisë |
Motivi | Sulm i dyshuar hakmarrës (HRW) |
Masakra e Pastaselit ishte një ekzekutim masiv i 106 civilëve shqiptarë të Kosovës gjatë luftës së Kosovës, e cila u zhvillua më 31 mars 1999. Forcat serbe rrethuan fshatin dhe me të hyrë i dëbuan gratë në Shqipëri, ndërsa mblodhën meshkujt dhe i ekzekutuan me shpejtësi. Viktimat ishin kryesisht të moshës mbi 55 vjeç, por edhe fëmijë të moshës 13 deri në 17 vjeç [1][2] Luftimet ndërmjet UÇK-së dhe forcave serbe kishin ndodhur afër fshatit para masakrës. Human Rights Watch teorizon se një bazë e UÇK-së në fshatin fqinj Drenoc mund të jetë përdorur si shkak për masakrën.
Sfondi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Fshati Pastasellë është fshat afër qytetit të Rahovecit dhe shtrihet në territorin e komunës ne fjale. Fshati përbëhet nga rreth 100 shtëpi dhe është i banuar ekskluzivisht nga shqiptarët . [3] Gjatë luftës së Kosovës, në afërsi të fshatit u zhvilluan luftime ndërmjet Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK) dhe forcave jugosllave. Sipas dëshmitarëve, UÇK-ja kishte një bazë në fshatin fqinj Drenoc, por nuk ishte në Pastasel. [4] Më 28 mars 1999, filloi një ofensivë ushtarake kundër UÇK-së në rajonin në jug të Klinës dhe në veri-lindje të Rahovecit. Operacioni përfshiu një përpjekje komanduese të përbashkët të Ushtrisë Jugosllave, Njësive Speciale të Policisë dhe anëtarëve të njësisë rezervë. Njëkohësisht, popullata shqiptare e zonës u detyrua të largohej nga shtëpitë e tyre për shkak të kërcënimeve të vazhdueshme dhe granatimeve të fshatrave të tyre. [5] Para masakrës popullsia e fshatit ishte dyfishuar pasi shumë refugjatë që ikën nga luftimet nga pjesët e tjera të Kosovës kishin kërkuar strehim atje. [6]
Masakra
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Forcat serbe të përbëra nga policë, ushtarakë dhe paraushtarakë rrethuan fshatin pasditen e 31 marsit 1999. Më pas ata sulmuan me artileri, tanke dhe mortaja. Pas me shume se një ore gjuajtje të granatave, forcat serbe mblodhën banorët vendas në terren, duke i ndarë burrat nga gratë. [7] [8] Më pas, grave iu konfiskuan bizhuteritë dhe paratë nga forcat serbe dhe u udhëzuan të largoheshin nga fshati. [9] Pasi gratë ishin larguar, serbët u konfiskuan me forcë disa mijëra marka gjermane nga viktimat dhe kartat e identitetit. Një i mbijetuar i masakrës tregoi se kur iu morën letrat, atij iu tha: "Nuk do t'ju duhet asnjë letërnjoftim aty ku do të shkoni". [10] Grupi i burrave u nda në 4 nengrupe. Grupi i parë i përbërë nga rreth 8-7 të rinj ose fëmijë të moshës 13-17 vjeç fillimisht u rrahën dhe u morën në pyetje. Më pas ata u rreshtuan në një rresht dhe u ekzekutuan me mitraloz. 3 grupet e tjera gjithashtu u rreshtuan dhe u qëlluan në të njëjtën mënyrë. Në total u ekzekutuan 4 grupe të përbërë nga 106 civilë shqiptarë. [11] [12]
Pasojat dhe trashëgimia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Raportimet e mediave
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Raportet e para për masakrën e Pastaselit u shfaqën në Kosovapress, një agjenci lajmesh e lidhur me UÇK-në. Më 3 prill, ata botuan një buletin të shkurtër për masakrën dhe më pas publikuan një listë me nëntëdhjetë e nëntë individë të vdekur të nesërmen. [13] Imazhet e marra nga avionët e zbulimit të NATO-s më 9 prill, të cilat tregonin një varr masiv të fajit Pastasel, u publikuan në shtyp më 11 prill. Prania e varrezave masive tërhoqi vëmendje të konsiderueshme në mediat perëndimore. [14] Pavarësisht imazheve të NATO-s të varrezave masive dhe përshkrimeve të dorës së parë të të mbijetuarve të masakrës, disa histori mediatike që kundërshtonin rrëfimet e vrasjeve në Pastasel dhe imazhet e NATO-s vazhduan. Human Rights Watch kreu intervistat e veta dhe inspektoi vendin e ngjarjes, duke konfirmuar se masakra me të vërtetë ndodhi siç u raportua fillimisht. [15]
Zhdukja e provave
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Përafërsisht dy javë pas publikimit të fotografive, forcat serbe e kthyen Pastaselin për të eliminuar provat fizike të krimit. Human Rights Watch intervistoi një dëshmitar, rreth 24 prillit, ai dëshmoi individë të paidentifikuar duke zhvarrosur trupat duke përdorur një traktor të vogël në vendin e varrimit. Këta persona, të veshur me veshje mjekësore dhe maska, i kanë transportuar trupat drejt Rahovecit me dy kamionë civilë. Programi i lajmeve të BBC-së, Panorama, dërgoi gazetarë në Pastasel pas hyrjes së NATO-s në Kosovë. Ata morën pamjet video që thuhet se janë marrë nga fshatarë shqiptarë të Kosovës, të cilët vëzhguan zhvarrosjen nga një kodër me pamje nga vendi i varrimit. Pamjet përshkruanin një kamion të madh dhe individë me veshje mbrojtëse, duke përfshirë oficerë policie, duke punuar pranë xhamisë. Hetimi i BBC-së sugjeroi se disa nga trupat e zhvarrosur më pas u dërguan në fshatin Zrze, në jugperëndim të Rahovecit, ku u rivarrosën në varrezat e fshatit. [16]
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Literatura
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Abrahams, Fred; Ward, Benjamin N. (2001). Under orders: war crimes in Kosovo. Human Rights Watch. New York London: Human Rights Watch. ISBN 978-1-56432-264-7.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Haxhiaj, Serbeze (1 prill 2019). "Kosovo Massacre Memories Torment Survivors, 20 Years On".
{{cite news}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "UNDER ORDERS: War Crimes in Kosovo - 9. Orahovac Municipality". www.hrw.org.
The men were mostly older than fifty-five, as almost all of the younger men had fled into the hills.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "Ethnic Composition of Kosovo 2011".
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "UNDER ORDERS: War Crimes in Kosovo - 9. Orahovac Municipality". www.hrw.org.
A survivor of the massacre told Human Rights Watch that the KLA had a base in Drenoc, but not in Pusto Selo.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "So we know: Jović/Joviq i Pusto Selo/Pastase, 31st March 1999". www.hlc-rdc.org.
An offensive against the KLA began on March 28, 1999 on the territory south of Klina/Klinë and north-east of Orahovac/Rrahovec in a joint-command operation of the Yugoslav Army, Special Police Units (PJP), and reserve unit members. At the same time, the Albanian population in the area had to leave their homes because of repeated threats and shelling of their villages.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ Haxhiaj, Serbeze (1 prill 2019). "Kosovo Massacre Memories Torment Survivors, 20 Years On".
this village of around 100 homes in the municipality of Rahovec/Orahovac, which in previous weeks had doubled its population as many people who had been displaced from other villages by the war had arrived to take refuge there.
{{cite news}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ Haxhiaj, Serbeze (1 prill 2019). "Kosovo Massacre Memories Torment Survivors, 20 Years On".
After throwing grenades for an hour, the Serb forces gathered the locals in the field and separated men from women.
{{cite news}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "UNDER ORDERS: War Crimes in Kosovo - 9. Orahovac Municipality". www.hrw.org.
The Serbian forces separated the men from the women
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "UNDER ORDERS: War Crimes in Kosovo - 9. Orahovac Municipality". www.hrw.org.
searched the women, and confiscated their money and jewelry.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "UNDER ORDERS: War Crimes in Kosovo - 9. Orahovac Municipality". www.hrw.org.
After the women left, the Serbian forces ordered the men to empty their pockets, stealing the several thousand German marks that they found. "We begged them to spare our lives," said T.K., age fifty-four, another survivor. "We gave them all of our money so that they wouldn't kill us."7 The Serbs also confiscated the villagers' identity documents. B.K. said that when they took his papers they told him: "You won't need any ID where you're going."
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ Haxhiaj, Serbeze (1 prill 2019). "Kosovo Massacre Memories Torment Survivors, 20 Years On".
Serbian forces killed 106 Kosovo Albanians in the village of Pastasel/Pusto Selo (..:) A total of 119 men were separated into four groups.
{{cite news}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "UNDER ORDERS: War Crimes in Kosovo - 9. Orahovac Municipality". www.hrw.org.
In all, four groups, each consisting of between twenty-five and thirty men, were taken to the edge of the gully and executed using automatic weapons.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "UNDER ORDERS: War Crimes in Kosovo - 9. Orahovac Municipality". www.hrw.org.
the first reports of the Pusto Selo killings appeared in Kosovapress, the KLA's news agency. It released a short bulletin on the massacre on April 3, publishing a list of ninety-nine of the dead the following day.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "UNDER ORDERS: War Crimes in Kosovo - 9. Orahovac Municipality". www.hrw.org.
On April 11, 1999, NATO released imagery taken by an aerial reconnaissance flight on April 9 that appeared to reveal a large burial site in Pusto Selo. The photograph showed two long parallel lines, each made up of several dozen mounds of dirt; it was paired with what NATO spokesmen said was an earlier photograph, one in which the freshly turned earth does not appear.12 The evidence of mass graves was widely noted in the Western media.13
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "UNDER ORDERS: War Crimes in Kosovo - 9. Orahovac Municipality". www.hrw.org.
Also on April 24, according to Agence France Presse, the Dutch daily newspaper Algemen Dagblad ran a story casting doubt on the veracity of NATO claims of a grave site in Pusto Selo.16 A Dutch map expert quoted in the newspaper claimed that the aerial photographs of Pusto Selo displayed suspicious inconsistencies. Indeed, stories disputing accounts of the killings in Pusto Selo continued to circulate well after survivors' first-hand descriptions of the massacre became known.17 Human Rights Watch's own interviews and inspection of the scene confirmed that the massacre had, in fact, occurred such as initially reported, and that the government had acted first to bury and then to remove the bodies. When Human Rights Watch visited Pusto Selo in June 1999, villagers pointed out the burial site next to the village mosque. Part of the fence surrounding the site was broken down; within it was a long stretch of rough and uneven ground. Villagers, who spoke of close relatives whose bodies were missing, looked at the spot with anguish. "Not to know where the bodies are hidden is, for us, as if they've been killed again," T.K. stated, voicing a sentiment shared by others.18
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ "UNDER ORDERS: War Crimes in Kosovo - 9. Orahovac Municipality". www.hrw.org.
Roughly two weeks after the photographs were released, Serbian forces returned to Pusto Selo to remove the physical evidence of the crime. T.K. told Human Rights Watch that on approximately April 24 he saw unidentified individuals exhume the bodies, using a small tractor to dig up the burial site. "There were men wearing medical outfits and masks," he said. "They took the bodies away toward Orahovac in two civilian trucks."14 Panorama, a BBC news program whose reporters visited Pusto Selo after NATO's entry into Kosovo, obtained video footage that was said to have been taken by Kosovar Albanian villagers monitoring the exhumation from a hill above the burial site. The footage shows a large truck, with police and workers in protective clothing at work near the mosque. The BBC claimed that its investigations established that some of the exhumed bodies were brought to the village of Zrze, southwest of Orahovac, where they were reburied in the village cemetery.15
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)