Naxhije Doçi

Naxhije Doçi është një shkrimtare dhe intelektuale e njohur shqiptare, e lindur në Therandë (Suharekë) në një familje atdhetare, Bajraktari të Therandës. Kjo familje ka qenë prijetare në luftërat për liri të tokave shqiptare për më shumë se dy shekuj dhe ka pësuar përndjekje dhe burgosje gjatë shekullit njëzet për shkak të aktivitetit të tyre kundër pushtuesit serb në Kosovë.

Arsimi dhe karriera

Naxhije Doçi kreu shkollën fillore në Therandë dhe vazhdoi shkollën e mesme, Normalen, në Prizren. Ajo përfundoi studimet në Fakultetin Filologjik për Gjuhë dhe Letërsi Shqipe në Prishtinë. E martuar me Prof. Dr. Rexhep Doçi, ajo jeton në Prishtinë ku ka punuar për mbi 30 vjet si profesoreshë në shkollat fillore dhe të mesme të qytetit. Nga viti 2000, Doçi punoi si Shefe në Drejtorinë e Arsimit në Prishtinë dhe Zëvendës Drejtore.

Aktivizmi dhe përndjekjet

Në vitet '80, Naxhije Doçi u bë e njohur për reagimet e saj ndaj ndëshkimit të nxënësve shqiptarë që protestonin kundër pushtimit serb në Kosovë. Ajo kundërshtoi ndryshimet kushtetuese të vitit 1989, segregacionin në shkolla dhe helmimin e nxënësve shqiptarë në vitin 1990. Për shkak të këtyre veprimeve, ajo u thirr disa herë në biseda informative nga autoritetet serbe dhe përfundimisht u përjashtua nga puna si profesoreshë në vitin 1991.

Angazhimi politik dhe shkencor

Nga viti 1989, Doçi u angazhua intensivisht në aktivitete arsimore dhe politike për të mirën e Kosovës. Ajo ka punuar për shkollimin dhe emancipimin e femrës shqiptare dhe për të drejtat e saj. Gjatë luftës në Kosovë (1997-1999), ajo vizitoi popullatën e zhvendosur shqiptare dhe dokumentoi dhunën dhe krimet serbe kundër civilëve shqiptarë. Nga ky material, ajo botoi tri libra voluminoze, dy prej të cilave janë përkthyer në anglisht.

Dega e LDK dhe mandati si deputete

Naxhije Doçi është themeluese e Degës së IV të LDK në Prishtinë dhe ka shërbyer si nënkryetare e saj nga viti 1992 deri më 1997. Pas luftës, ajo u zgjodh sekretare gjenerale e FGLDK dhe kryetare e Degës së II të FGLDK në Prishtinë. Nga viti 2010 e deri më sot, ajo është nënkryetare e Forumit të Gruas të LDK. Në periudhën 2004-2008, ajo shërbeu si deputete në Kuvendin e Republikës së Kosovës dhe në vitin 2005 u emërua Ambasadore e Paqës Universale në Botë. Në vitin 2012, ajo u shpall Gruaja Shqiptare e Vitit për Kosovë në Kongresin Mbarkombëtar të Gruas Shqiptare.

Anëtarësimet dhe Mirënjohjet

Naxhije Doçi është anëtare e Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës (LSHK), USHKSH-Prishtinë, nënkryetare e PEGASI-Kosova dhe anëtare e LNPSHA-PEGASI-ALBANIA. Ajo ka marrë pjesë në shumë tubime letrare dhe shkencore dhe ka marrë një numër të madh mirënjohjesh për kontributin e saj letrar dhe publicistik.

Bibliografia

• Naxhije Doçi është autore e shumë librave, ndër të cilët përmenden:
• Shpirti i dërmuar-Dhuna serbe ndaj femrës shqiptare në Kosovë 1997-1999 (2001)
• Destan Bajraktari folklorist, letrar, atdhetar (2009)
• Krimi dhe përdhunimi serb kundër femrës shqiptare në Kosovë 1997-1999 (2010)
• The Serbian crime and rape against the Albanian Woman in Kosova 1997–1999 (2013)
• Kohë flakadanësh të lirisë (2012)
• Times of flambeaus of freedom (2012)
• UDHA E KOMBIT-Ëndërr e dehur e rrënjës (2015)
• Vargëzim mbi gjurmë (2017)
• JEH MOTESH (2019)
• PANDEMIA 2020 (2021)
• SI HARK YLBERI (2021)

Ajo gjithashtu ka botuar shumë poezi, tregime, shkrime publicistike dhe etnografike në revista dhe antologji të ndryshme dhe ka marrë pjesë në shumë konkurse letrare, duke fituar çmime të para dhe të dyta për poezitë e saj.

Përfundim

Naxhije Doçi është një figurë e rëndësishme në letërsinë dhe politikën shqiptare, me një kontribut të jashtëzakonshëm në mbrojtjen e të drejtave të njeriut dhe në dokumentimin e historisë së dhunës serbe ndaj popullit shqiptar. Përmes shkrimeve dhe aktiviteteve të saj, ajo vazhdon të frymëzoj dhe të kontribuojë për të mirën e shoqërisë shqiptare.