Tregtimi i paligjshëm i armëve
Trafikimi i armëve është tregtia e paligjshme e armëve të vogla, eksplozivëve dhe municioneve kontrabandë, e cila përbën pjesë të një game të gjerë aktivitetesh të paligjshme që shpesh lidhen me organizata kriminale ndërkombëtare. Tregtia e jashtëligjshme e armëve të vogla, ndryshe nga mallrat e tjera të krimit të organizuar, është më e lidhur me ushtrimin e pushtetit në komunitete në vend që të arrijë përfitime ekonomike.[1] Studiuesit vlerësojnë se transaksionet e paligjshme të armëve arrijnë në mbi 1 miliard dollarë në vit.[2]
Për të gjurmuar importet dhe eksportet të disa prej kategorive më të rrezikshme të armatimit, Kombet e Bashkuara, në vitin 1991, krijuan një Regjistër për Armët Konvencionale. Megjithatë, pjesëmarrja nuk është e detyrueshme dhe nuk ka të dhëna gjithëpërfshirëse në rajonet jashtë Evropës.[3][2] Afrika, për shkak të përhapjes së zyrtarëve të korruptuar dhe rregulloreve tregtare të zbatuara lirshëm, është një rajon me aktivitet të gjerë të paligjshëm të armëve.[4] Në një rezolutë për të plotësuar Regjistrin me detyrime ligjërisht të detyrueshme, një Protokoll i Armëve të Zjarrit u inkorporua në Konventën e OKB-së për Krimin e Organizuar Transnacional, i cili kërkon që shtetet të përmirësojnë sistemet që kontrollojnë municionet dhe armët e zjarrit të trafikuara.[2]
Raporti i vitit 1999 i Panelit të Ekspertëve Qeveritarë të OKB-së për armët e vogla ofron një përkufizim më të rafinuar dhe më të saktë, i cili është bërë i pranuar ndërkombëtarisht. Kjo bën dallimin midis armëve të vogla (revolverë dhe pistoleta vetëkarikuese, pushkë dhe karabina, automatikë, pushkë sulmi dhe mitralozë të lehtë), të cilat janë armë të dizajnuara për përdorim vetjak, dhe armëve të lehta (mitralozë të rëndë, granatahedhës të mbajtur nën dorë me tytë dhe të montuar, armë portative kundërajrore, armë portative kundër tankeve, pushkë pa zmbrapsje, lëshues portativë të sistemeve raketore kundërajrore dhe mortaja të kalibrave më pak se 100 mm), të cilat janë krijuar për t'u përdorur nga disa persona që shërbejnë si njësi. Municionet dhe eksplozivët janë gjithashtu një pjesë integrale e armëve të vogla dhe të lehta të përdorura në konflikt.[5]
- ^ Kostakos, Panos A.; Arsovska, Jana (2008). "Illicit arms trafficking and the limits of rational choice theory: the case of the Balkans". Trends in Organized Crime (në anglisht). 11 (4): 352–378. doi:10.1007/s12117-008-9052-y. ISSN 1936-4830.
- ^ a b c "The Global Regime for Transnational Crime". Council on Foreign Relations (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 13 maj 2023. Marrë më 2019-03-29. Gabim referencash: Invalid
<ref>tag; name ":1" defined multiple times with different content - ^ "UN-Register". www.un-register.org. Arkivuar nga origjinali më 2019-03-29. Marrë më 2019-03-29.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Thachuk, Kimberley; Saunders, Karen (2014-09-01). "Under the Radar: Airborne Arms Trafficking Operations in Africa". European Journal on Criminal Policy and Research (në anglisht). 20 (3): 361–378. doi:10.1007/s10610-014-9247-5. ISSN 1572-9869.
- ^ Greene, O. (2000). "Examining international responses to illicit arms trafficking" (PDF). Crime, Law and Social Change. 33 (1/2): 151–190. doi:10.1023/A:1008398420612. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 2012-03-23.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)