Xhamia Shqiptare, Carlton North

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Xhamia shqiptare në Carlton North

Xhamia shqiptare[1] i njohur gjithashtu si Xhamia e Shoqërisë Islame Australiane Shqiptare dhe Xhamia Carlton[2], është një xhami e vendosur në Carlton North, një periferi e brendshme të Melburnit, Viktoria, Australi.[3][4][5] Ndërtesa përmban një minare dhe objekte komunitare.[6] E lidhur me komunitetin australian shqiptar,[2] xhamia është në pronësi dhe qendra e Shoqërisë Islame Australiane Shqiptare (SHIASH) të Viktorias, anëtarësia e së cilës numëron rreth 1000 njerëz.[1][7][8] E ndërtuar në fund të viteve 1960, xhamia është më e vjetra në Melburn dhe e listuar në Regjistrin e Trashëgimisë Viktoriane.[1]

Historia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Shenja e rrugës në hyrje të Drummond St që tregon xhaminë dhe vendndodhjen e Shoqërisë Islame Australiane Shqiptare

Pas Luftës së Dytë Botërore, emigrantët myslymanë si shqiptarët emigruan në Viktoria dhe gjetën se shteti i mungonte infrastrukturës islame.[9] Xhamitë e improvizuara që u përkisnin muslimanëve të mëparshëm të Melburnit ekzistonin dekada më parë, shpesh një dhomë e vogël e përshtatur për shërbime fetare, por asnjëra nuk ishte afatgjatë.[10]

Në vitin 1961, emigrantët myslimanë formuan Shoqërinë Islame të Viktorias për të përmbushur nevojat e tyre fetare, me shqiptarët që përbënin numrin më të madh të donatorëve të saj.[11] Anëtarët e ISV-së u takuan në një shtëpi të vogël të përshtatur në 1008 Drummond Street, Carlton që shërbeu për një periudhë të shkurtër si xhami, duke u bërë qendra e shoqatës së saj të Komunitetit Islamik të Carlton dhe e jetës myslimane. Në vitin 1963, komuniteti shqiptar themeloi një organizatë të quajtur Shoqëria Islame Australiane Shqiptare.[8]

Nga fundi i viteve 1960, shqiptarët në Melburn udhëtuan larg në xhaminë shqiptare në Shepparton, Viktoria për festimet e Bajramit (Fitër Bajrami dhe Kurban Bajrami) dhe shërbimet e varrimit mysliman (xhenaze).[12] Për shkak të distancave të gjera gjeografike midis dy komuniteteve shqiptare, telefonatat ishin të shtrenjta dhe telegramet dërgoheshin vetëm kur ndodhte një vdekje. Situata motivoi komunitetin shqiptar të Melburnit, të cilët deri në atë kohë ishin në shkallë të ndryshme të krijuar financiarisht për të ndërtuar një xhami brenda qytetit.[12][3][13]

Shenja origjinale mbi derën e hyrjes duke shënuar themelimin dhe emrin e xhamisëe

Mbledhja e fondeve u ndërmor me sukses nga SHIASH me një nga themeluesit e saj, Memet Zuka, një drejtues komuniteti që kërkon dhe merr donacione nga anëtarë myslimanë, katolikë dhe ortodoksë të komunitetit shqiptar.[14][15] SHIASH bleu një pronë në 765 Drummond Street, Carlton.[16][8] Ai përmbante një shtëpi dykatëshe të periudhës viktoriane, më parë shtëpinë e Komisionerit të Policisë Viktoriane të kaluar, Thomas O'Callaghan, dhe një ngastër të madhe bosh ngjitur me tokën.[16][8] Projektimi fillestar i ndërtesës së xhamisë ishte katror me tulla kafe.[6] Ndërtimi filloi në 1967[3][1] dhe përfundoi në 1969.[17][6][4]

Xhamia që nga themelimi i saj, përveç që është qendër e aktiviteteve fetare dhe kulturore shqiptare, ka ofruar ndihmë edhe për komunitetet tjera.[6] Për shembull, shqiptarët në vitet 1970 ndanë xhaminë e tyre me emigrantët turq të sapoardhur, duke u bërë në atë kohë një qendër e rëndësishme për komunitetin australian turk.[18] Të ardhurit e tjerë, si studentë nga vendet e Azisë Juglindore (Brunei, Indonezia dhe Malajzia) morën ndihmë nga xhamia.[6] Në vitet 1970 dhe 1980, një vullnetar mysliman palestinez në xhami, Omar Hallak dha mësim Kuranin dhe gjuhën arabe.[19]

Në vitin 1981, Rexhep Idrizi u bë imam i xhamisë.[20][21] Një minare iu shtua xhamisë në vitin 1994, pasi u dha leja nga Gjykata e Lartë e Australisë.[6] Ndërtesa iu nënshtrua rinovimeve të mëdha në vitin 2003 duke rezultuar në shtimin e një sërë objektesh të reja, jashte xhamisë të lyer me ngjyrë të bardhë dhe vendosjen e qilimit të kuq, për të pasqyruar ngjyrën e flamurit shqiptar.[6] Idrizi vazhdoi si imam deri në shkarkimin e tij nga bordi i SHIASH-it në maj 2011, siç thuhet për shkak të kundërshtimit të tij ndaj ndërtimit të një njësie në ambientet e xhamisë.[22] Ai e kundërshtoi vendimin e bordit dhe u përpoq të rivendoste veten përmes një farë mbështetjeje nga komuniteti gjatë lutjeve të Ramazanit më 31 korrik 2011.[22] Zyrtarët e xhamisë e kundërshtuan masën duke nxitur ndërmjetësimin e policisë që rezultoi në pranimin e status quo-së.[22] Dr Bekim Hasani e pasoi atë si imam i xhamisë.[23][24]

  • Xhamia në Drummond Street
    Xhamia në Drummond Street
  • Në afërsi të xhamisë
    Në afërsi të xhamisë
  • Hyrja e xhamisë
    Hyrja e xhamisë
  • Portiku i mbuluar i xhamisë
    Portiku i mbuluar i xhamisë
  • Minareja e xhamisë
    Minareja e xhamisë
  • Pllakë metalike që informon njerëzit për xhaminë
    Pllakë metalike që informon njerëzit për xhaminë

Në solidaritet me viktimat e të shtënave në xhaminë Christchurch të vitit 2019, xhamia si të tjerat në Viktoria mbajti një ditë të hapur (17 mars) për publikun për të mbështetur ose njohur veten me Islamin dhe myslimanët.[25]

Poster për 50 vjetorin

SHIASH mbajti një festival festiv në natyrë në xhami më 17 nëntor 2019 duke shënuar 50 vjetorin e saj, ku morën pjesë rreth 3000-4000 njerëz.[6][26][27] Ai përfshinte australianë myslimanë me prejardhje shqiptare dhe të tjera, australianë jomuslimanë të besimeve të tjera, përfaqësues politikë (deputeti lokal Adam Bandt dhe kryebashkiaku i City of Yara Danae Bosler), krerët e organizatave joqeveritare (OJQ) dhe disa oficerë policie.[28][29][30] Njëkohësisht, brenda xhamisë u mbajt një ekspozitë që tregon historinë e saj. Për këtë rast dhe për herë të parë në historinë e saj,[26] ezani u thirr nga Amet Balla nga minareja e xhamisë dhe u dëgjua në zonën përreth përmes altoparlantëve të saj.[6]

Gjatë historisë së saj 50-vjeçare, xhemati i xhamisë, duke përfshirë edhe donatorët, është bërë i larmishëm dhe me origjinë nga etni të ndryshme.[6] Imam Hasani u largua nga xhamia në vitin 2020 për t'u bërë kreu i çështjeve të sheriatit në Këshillin Koordinues Islamik të Viktorias.[24][31] Imami aktual është Përparim Sula.

Shih gjithashtu[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Lidhjet e jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ a b c d ""Albanian Mosque - Carlton North, Heritage Overlay HO326" (në anglisht). Victorian Heritage Database. Heritage Victoria. Marrë më 2020-08-05.
  2. ^ a b Dunn, K.M. (1992). "Space to Worship: Opposition to Mosque Developments in Australia". përmbledhur nga Hawke, David (red.). Proceedings, Inaugural Joint Conference, New Zealand Geographical Society and Institute of Australian Geographers, Auckland, January 1992, Volume One (në anglisht). University of Auckland. fq. 168. "Certain mosques become associated with certain ethnic or national groups; such as the Lebanese or Lakemba Mosque (Sydney) or Albanians at the Carlton Mosque (Victoria). This is because Islamic groups or associations are usually formed along lines of ethnicity or nationality."
  3. ^ a b c Haveric 2019, p. 85.
  4. ^ a b Donohoue Clyne, Irene (1997). "Seeking Education for Muslim Children in Australia". Muslim Education Quarterly (në anglisht). 14 (3): 6. "the Albanian Muslim community has established two mosques, a rural mosque at Shepparton opened in 1960 and another in an inner city area of Melbourne in 1969."
  5. ^ Johns, Anthony H.; Saeed, Abdullah (2002). "Muslims in Australia: The Building of a Community". përmbledhur nga Haddad, Yvonne Yazbeck; Smith, Jane I. (red.). Muslim Minorities in the West: Visible and Invisible (në anglisht). Rowman Altamira. fq. 199. ISBN 9780759116726.
  6. ^ a b c d e f g h i j Renaldi, Erwin (19 nëntor 2019). "Masjid Pertama di Melbourne Dibangun Oleh Pendatang Asal Albania" [Melbourne's First Mosque Was Built By Albanian Migrants] (në indonezisht). ABC. Marrë më 5 gusht 2020.
  7. ^ Haveric 2017, pp. 29-30.
  8. ^ a b c d "Melbourne's First Mosque Celebrates 50 Yrs with Street Festival!" (në anglisht). Medianet. 17 tetor 2019. Marrë më 5 gusht 2020.
  9. ^ Haveric 2017, p. 21.
  10. ^ Haveric 2019, pp. 79, 81.
  11. ^ Haveric 2019, pp. 83-84.
  12. ^ a b Haveric 2017, p. 25.
  13. ^ Jupp, James (2001). The Australian People: An Encyclopedia of the Nation, its People and their Origins (në anglisht). Cambridge: Cambridge University Press. fq. 166. ISBN 9780521807890.
  14. ^ Haveric 2017, pp. 30, 34-35.
  15. ^ Haveric 2019, pp. 85-86.
  16. ^ a b Haveric, Dzavid (2019). Muslims making Australia home: Immigration and Community Building (në anglisht). Melbourne University Publishing. fq. 86. ISBN 9780522875829.
  17. ^ Saeed, Abdullah; Prentice, Patricia (2020). Living in Australia: A Guide for Muslims New to Australia (PDF) (në anglisht). National Centre for Contemporary Islamic Studies - University of Melbourne. fq. 11.
  18. ^ Kilic, Nilgun (3 dhjetor 2019). "Albanian mosque celebrates 50th year" (në anglisht). SBS. Marrë më 5 gusht 2020.[lidhje e vdekur]
  19. ^ Haveric 2017, p. 28.
  20. ^ Haveric, Dzavid (2017). "Muslim Minorities in Victoria: Building Communities and Interfaith Relations from the 1950s to the 1980s". Australian Journal of Islamic Studies (në anglisht). 2 (3): 30.
  21. ^ Zwartz, Barney (27 gusht 2005). "Inside Muslim Melbourne" (në anglisht). The Age. Marrë më 6 gusht 2020.
  22. ^ a b c Dagge, John (14 gusht 2011). "Imam dispute flares in Carlton" (në anglisht). Herald Sun. Marrë më 5 gusht 2020.[lidhje e vdekur]
  23. ^ Renaldi, Erwin; Weedon, Alan (12 maj 2019). "Ramadan is a month of self-discipline but many Muslims remain divided over festivity excesses" (në anglisht). ABC. Marrë më 6 gusht 2020.
  24. ^ a b Waters, Carly (28 qershor 2020). "Melbourne Imam helps spread COVID message" (në anglisht). Seven News. Marrë më 6 gusht 2020.
  25. ^ Webb, Carolyn; Pearson, Erin; Preiss, Benjamin (17 mars 2017). "'We stand against hate': Thousands attend mosque open day" (në anglisht). The Sydney Morning Herald. Marrë më 6 gusht 2020.
  26. ^ a b Şakar, Recep (17 nëntor 2019). "Xhamia Shqiptare në Melburn shënon 50-vjetorin e themelimit". Anadolu Agency. Marrë më 5 gusht 2020.
  27. ^ Kajtazi, Sani (23 nëntor 2019). "50th Anniversary of the Albanian Mosque, Urim Balla head of the Albanian Australian Islamic Association" (në anglisht). SBS. Marrë më 5 gusht 2020.
  28. ^ Şakar, Recep (17 nëntor 2019). "Xhamia Shqiptare në Melburn shënon 50-vjetorin e themelimit - Fotografi". Anadolu Agency. Marrë më 5 gusht 2020.
  29. ^ Kajtazi, Sani (23 nëntor 2019). "Adam Bandt - Federal Member for Melbourne at 50th Anniversary of the Albanian Mosque" (në anglisht). SBS. Marrë më 5 gusht 2020.
  30. ^ Kajtazi, Sani (23 nëntor 2019). "Danae Bosler - City of Yarra Mayor at 50th Anniversary of the Albanian Mosque" (në anglisht). SBS. Marrë më 5 gusht 2020.
  31. ^ Renaldi, Erwin (15 korrik 2017). "Melbourne Muslims feel 'unfairly tarnished' by reports linking them to rising COVID-19 cases" (në anglisht). ABC. Marrë më 6 gusht 2020.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Xhamia_Shqiptare,_Carlton_North&oldid=2490190"