Jump to content

Akademia Evropiane e Shkencave dhe Arteve

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
European Academy of Sciences and Arts
Akademia Evropiane e Shkencave dhe Arteve
Gjermanisht: Europäische Akademie der Wissenschaften und Künste
Latinisht: Academia Scientiarum et Artium Europaea
Formuar më1990
QëllimiFundamental and applied research contributing to the development of European scientific and technical potential, culture, education, literature, and arts.
SeliaSalzburg
VendndodhjaSalzburg, Austria
Faqja në interneteuro-acad.eu

Akademia Evropiane e Shkencave dhe Arteve (Latinisht: Academia Scientiarum et Artium Europaea) është një rrjet transnacional dhe ndërdisiplinor, që lidh rreth 2000 shkencëtarë dhe artistë të rekomanduar në mbarë botën, duke përfshirë 37 laureatë të çmimit Nobel. [1] Akademia Evropiane e Shkencave dhe Arteve është një shoqëri dijetarësh, shkencëtarësh dhe artistësh, e themeluar nga Felix Unger. [2] Akademia është themeluar në vitin 1990, ndodhet në Salzburg dhe është mbështetur nga qyteti i Vjenës, qeveria e Austrisë dhe Komisioni Evropian . Akademia tani drejtohet nga Presidenti Klaus Mainzer, TUM Emeritus i Ekselencës në Universitetin Teknik të Mynihut dhe Profesor i Lartë në Qendrën Carl Friedrich von Weizsäcker të Universitetit të Tübingen.

Nuk duhet të ngatërrohet me një akademi tjetër, shumë të diskutueshme, Akademia Evropiane e Shkencave me bazë në Belgjikë. [3]

Është anëtare e Partneritetit InterAcademy. [2] Aktivitetet e saj kanë përfshirë një bashkëpunim me Akademinë Letoneze të Shkencave : Instituti Evropiano-Letonez për Shkëmbime Kulturore dhe Shkencore (EUROLAT), i themeluar në 1993. [4]

Historia

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Origjina daton në një grup pune shkencor me kardiokirurgun e Salzburgut Felix Unger, Kryepeshkopin nga Vjena Franz König dhe shkencëtarin politik dhe filozofin Nikolaus Lobkowicz. Më 7 mars 1990, akademia u themelua zyrtarisht në Salzburg, ku Akademia ndodhet edhe sot e kësaj dite.

Plenari festiv i Akademisë Evropiane të Shkencave dhe Arteve zhvillohet çdo vit me pranimin festiv të anëtarëve të rinj në Salzburg. Me rastin e 25-vjetorit dhe 30-vjetorit u zhvilluan festimet me presidentët federalë të Austrisë dhe presidentët e tjerë të vendeve evropiane. Mbrojtës të tjerë (patronët kombëtarë) të akademisë janë Mbreti Philippe i Belgjikës, Borut Pahor (President i Shtetit të Sllovenisë), Gjorge Ivanov (President i Shtetit të Maqedonisë së Veriut) dhe që nga 12 qershori 2018 Presidenti Federal austriak Alexander Van der Bellen . Mbrojtësit e së kaluarës janë ish-presidenti i Komisionit të BE-së dhe Kryeministri i Luksemburgut Zhak Santer, ish Mbreti i Spanjës Juan Carlos I dhe ish-presidenti i Komisionit të BE-së dhe kryeministri italian Romano Prodi .

Vizioni dhe anëtarësimi

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Akademia Evropiane e Shkencave dhe Arteve është politikisht e pavarur dhe financohet nga donacione, sponsorë privatë dhe institucione publike. Veprimtaritë e akademisë nuk synojnë përfitim financiar. [5] Akademia është një forum studiuesish që marrin tema shkencore në mënyrë ndërdisiplinore dhe transdisiplinore me ndikim në shoqëri. Në vitin 2020, akademia kishte rreth 2000 anëtarë në mbarë botën, duke përfshirë 34 laureatë të çmimit Nobel. [1] Këta janë shkencëtarë dhe artistë të respektuar dhe të rekomanduar, mes tyre 37 laureatë të çmimit Nobel. Anëtarësia mund të jepet pas sugjerimeve të anëtarëve të tyre. Senati vendos për pranimin në bazë të rekomandimeve të komisionit të emërimit. Anëtarësimi konsiderohet si dallim i meritave në shkencë dhe shoqëri. [6] Anëtarë të njohur të akademisë janë ekonomisti Hans-Werner Sinn, Michail Gorbatschow (Çmimi Nobel për Paqe), artistja Jenny Holzer dhe Papa em. Benedikti XVI. [1]

Organizimi

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Akademia është një shoqatë jofitimprurëse sipas Shoqatës Austriake. Presidenti aktual i akademisë është Klaus Mainzer i cili në vitin 2020 ndoqi Presidentin Themelues Felix Unger. Nënkryetarët janë Birgit Harreß, Wolfango Plastino dhe Ursula Schmidt-Erfurth. [7]

Anëtarët e akademisë vijnë nga 73 vende dhe janë të ndarë në tetë klasa: [8]

  • Klasa I: Shkencat Humane – Dekani: Andreas Önnerfors
  • Klasa II: Mjekësi – Dekani: Dusan Suput
  • Klasa III: Arte – Dekane: Violeta Dinescu
  • Klasa IV: Shkenca Natyrore – Dekani: Ioannis Liritzis
  • Klasa V: Shkenca Sociale, Drejtësi dhe Ekonomi - Dekani: Kurt Schmoller
  • Klasa VI: Teknologji dhe Shkenca Mjedisore – Dekani: Sergio Orlandi
  • Klasa VII: Fetë Botërore – Dekani: Mariano Delgado

Çmimi i Tolerancës

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Që nga viti 1997 Akademia Evropiane e Shkencave dhe Arteve ka dhënë Çmimin e Tolerancës për të vlerësuar angazhimin për humanizëm dhe tolerancë. I udhëhequr nga objektivat e Kartës së Tolerancës, ky çmim u jepet personave apo institucioneve që angazhohen aktivisht për tolerancën dhe humanizmin, por edhe për dialogun ndërkufitar dhe kundër racizmit. [9]

Fituesit e çmimeve të mëparshme janë:

Unazat e Tolerancës

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Çmimi i Unazave të Tolerancës në Bashkinë e Këlnit Që nga viti 2012, akademia i jep çdo vit Unazat e Tolerancës anëtarëve të tre feve të Abrahamit sipas Shëmbëlltyrës së Unazës së Lessing-ut, në mënyrë që të mbështesë drejtësinë dhe tolerancën midis krishterimit. Judaizmi dhe Islami.

Fituesit e çmimeve të mëparshme janë:

  • 2012 Lord George Weidenfeld, Karl Cardinal Lehmann dhe Zaki Anwar Nusseibeh [15]
  • 2013 Evelyn de Rothschild, Friede Springer dhe Nemir Kirdar [16]
  • 2014 André Azoulay (Këshilltar i Mbretit Mohammed VI të Marokut ), Hubert Burda dhe Princi Hassan i Jordanisë
  • 2015 Xavier Guerrand-Hermès, Farah Pandith, Baron Harry Woolf
  • 2016 Péter Cardinal Erdő, Uri Lubrani, Ismail Serageldin
  • 2017 Avishay Braverman, Rabeya Müller, Mitri Raheb
  • 2018 Katajun Amirpur, Esther Bejarano, Doris Leuthard
  • 2019 Mouhanad Khorchide, [17] Jan und Aleida Assmann
  • 2021 Walter Homolka, Andrea Riccardi, Edmond Brahimaj

Anëtarë nga Kosova

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Ferid Agani
  • Arsim Bajrami
  • Nexhat Daci
  • Ramadan Idrizaj
  • Arian R. Idrizaj
  • Hivzi Islami
  • Rexhep Ismajli
  • Rafet Rudi
  • Edi Shukriu
  • Lulzim Tafa

Anëtarë nga Shqipëria

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Anastas Angjeli
  • Abdulla Azizi
  • Salvator Bushati
  • Muzafer Korkuti
  • Luan Omari
  • Edmond Pinguli

Anëtarë të tjerë

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Lidhje të jashtme

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ a b c "European Academy of Sciences and Arts Nobel Prize Laureates" (PDF) (në anglisht). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 10 prill 2019. Marrë më 17 janar 2023.
  2. ^ a b "European Academy of Sciences and Arts". Network (në anglisht). InterAcademy Partnership. Marrë më 2020-11-19.
  3. ^ Adam, David (2002-10-31). "European Academy of Sciences". Nature (në anglisht). 419 (6910): 865. doi:10.1038/419865a. ISSN 0028-0836. PMID 12410266.
  4. ^ Stradiņš, Jānis; Draveniece, Anita. "the European Academy of Sciences and Arts: Its impact on Latvia" (PDF). Baltic Journal of European Studies (në anglisht). 1 (1): 24–31.
  5. ^ "Partners & Funding | European Academy of Sciences and Arts". www.euro-acad.eu (në anglisht). Marrë më 2021-04-17.
  6. ^ "Members | European Academy of Sciences and Arts". www.euro-acad.eu (në anglisht). Marrë më 2021-04-17.
  7. ^ "News | European Academy of Sciences and Arts". www.euro-acad.eu (në anglisht). Marrë më 2021-04-17.
  8. ^ "Classes | European Academy of Sciences and Arts". www.euro-acad.eu (në anglisht). Marrë më 2021-04-17.
  9. ^ "Prize of Tolerance & Rings of Tolerance | European Academy of Sciences and Arts". www.euro-acad.eu (në anglisht). Marrë më 2021-04-17.
  10. ^ Dorothea Rosenblad (Seite nicht mehr abrufbar, Suche in Webarchiven[lidhje e vdekur]) 2002
  11. ^ Giandomenico Picco → Prize of Tolerance 2005.
  12. ^ Laureates-Toleranzpreis In: euro-acad.eu, retrieved 31 January 2019. (PDF; 60,4 kB).
  13. ^ orf.at: Akademie der Wissenschaften ehrt Marko Feingold. 21 January 2018, retrieved 21 January 2018.
  14. ^ Rings of Tolerance. (PDF) European Academy of Sciences and Arts, retrieved 31 January 2019.
  15. ^ Zaki Anwar Nusseibeh → Prize of Tolerance 2012.
  16. ^ Toleranzringe 2013 (Memento 29 July 2014 in Internet Archive), euro-acad.eu.
  17. ^ Westfälische Wilhelms- Universität Münster Exzellenzcluster Religion und Politik Aktuelles vom 18. November 2018: "Eine unabhängige Stimme". Toleranzring für islamischen Theologen Prof. Dr. Mouhanad Khorchide, 22 December 2019.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Akademia_Evropiane_e_Shkencave_dhe_Arteve&oldid=2514725"