Civeti i palmave të arta

Civeti i palmave të arta
Statusi i ruajtjes
	; I cënuar (IUCN 3.1)
Klasifikimi shkencor
Unrecognized taxon (fix):	Paradoxurus
Lloji:	Template:Taxonomy/ParadoxurusP. zeylonensis
Emri binomial
	Paradoxurus zeylonensis; (Pallas, 1778)
	Gama e civetit të palmave të arta
Sinonimet
	P. montanus Kelaart, 1852; P. aureus Cuvier, 1822; P. stenocephalus Groves et al., 2009;

Civeti i palmave të arta ( Paradoxurus zeylonensis) është një civet palmash,endemik në Sri Lanka . Ёshtë renditur si lloji i cënuar në listën e kuqe të IUCN . Shpërndarja e saj është e fragmentuar, dhe shtrirja dhe cilësia e habitatit të saj në rajonet kodrinore të Sri Lanka po bien. ^[2]

Civeti i palmave të artë u përshkrua nga Peter Simon Pallas në 1778. ^[3]

Taksonomia

Viverra zeylonensis ishte emri shkencor i propozuar nga Peter Simon Pallas në 1778 për një ekzemplare të civetit të palmave të artë nga Sri Lanka. ^[3] Mes shekujve 19 dhe fillimit të shekullit 21, u përshkruan disa ekzemplarë zoologjikë , duke përfshirë:

Paradoxurus aureus nga Frédéric Cuvier në 1822 ^[4]^[5]
Paradoxurus montanus nga Edward Frederick Kelaart në 1852 i cili përshkroi një civet të palmave kafe nga malet e Sri Lanka, të cilin ai e konsideronte si një varietet i civetit të palmave së artë. ^[6]
Paradoxurus stenocephalus nga Colin Groves dhe kolegët e tij në 2009 të cilët përshkruan një ekzemplar ngjyrë nga zona e thatë e Sri Lankas. Ata propozuan të konsideronin P. montanus, P. aureus dhe P. stenocephalus si lloje të dallueshme bazuar në ngjyrën e veshjes dhe matjet e kafkës së ekzemplarëve. ^[7]

Analiza gjenetike tregon se ekzemplarët e P. montanus, P. aureus dhe P. stenocephalus ndajnë të njëjtin haplotip . Për shkak të ndryshimit të tyre të ulët gjenetik, ato as nuk duhet të konsiderohen si lloje të dallueshme dhe as nënlloje, por sinonime të vogla të civetit të palmës së artë. ^[8]

Karakteristikat

Civeti i palmave të arta është ngjyrë ari në kafe të artë në anën e sipërme dhe ari më i zbehtë në bark. ^[4] Qimet të konturit shpesh janë me shkëlqim, ndonjëherë me gri. Këmbët janë afërsisht në të njëjtën ngjyrim me pjesën e pasme, por bishti dhe fytyra nganjëherë janë dukshëm më të zbehtë, të hirtë. Fytyra nuk ka një model, dhe vibrimet janë të bardha . Flokët përpara shpatullave rrezatojnë nga dy rrotullimedhe rritet përpara përgjatë anëve të qafës dhe zverkut në kokë. Ajo gjithashtu rritet përpara në fytin e përparmë, duke rrezatuar nga një vorbull e vetme. Modeli dorsal përbëhet nga breza të dobët dhe njolla që janë pak më të errëta se ngjyra e tokës. Ana e poshtme është pak më e zbehtë dhe nganjëherë më e hirtë se e sipërmja. ^[9] Civeti i palmës së artë ka dy forma - një i artë dhe një kafe e errët. Mostrat nga zonat malore janë më të errëta, me ngjyrë kafe druri me ton pak të hirtë dhe më të zbehtë në pjesën e poshtme me një majë bishti të verdhë-bardhë. ^[7]

Veshët e rrumbullakosura janë pa flokë . Sytë janë të mëdhenj vertikalë . Ai lëshon një erë të këndshme nga gjëndrat anale . ^[10]

Gama dhe habitati

Civeti i palmës së artë banon në pyjet me shi në ultësira , pyjet malore me gjelbërim të përhershëm dhe gjithashtu në pyjet e dendura të musoneve. ^[11]

Ekologjia dhe sjellja

Civeti i palmës së artë është i varur nga pylli, por gjithsesi tolerant ndaj modifikimit të vogël të habitatit ku mbetet një pyll i vazhdueshëm. Ёshtë kafshë arboreal, nate dhe i vetmuar; dieta e tij përbëhet nga fruta , manaferra , jovertebrorë dhe një gamë e gjerë kurrizorësh të vegjël . ^[2]

Në kulturë

Në Sri Lanka civeti i palmave të arta quhet pani uguduwa පැනි උගුඩුවා, sapumal kalawaddha සපුමල් කලවැද්දා, ose ranhothambuwa රන් හොතබුවා / hotambuwa හොතබුවා, nga komuniteti që flet Sinhala . Si civeti i artë dhe ai i palmës aziatike nganjëherë kolektivisht quhen kalawedda në Sinhala dhe maranai (மரநாய்) në Tamil . ^[7]

Sidoqoftë, fjala hotambuwa përdoret më së shumti për t'iu referuar krejtësisht një lloji të ndryshëm mangustën faqekuq ( Herpestes smithii). Për shkak të pamjes dhe ngjyrimit të ngjashëm , ata gabojnë si e njëjta kafshë.

Ky civet shfaqet në pullën postare 3 rupi të Sri Lankës. Sidoqoftë, në vulë është etiketuar "Macja e Palmës së Artë". ^{[nevojitet citimi]}

Referime

^ Wozencraft, W.C. (2005). "Species Paradoxurus zeylonensis". përmbledhur nga Wilson, D.E.; Reeder, D.M (red.). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (bot. 3rd). Johns Hopkins University Press. fq. 551. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ ^a ^b ^c Duckworth, J. W.; Mudappa, D.; Pethiyagoda, R.; Woolgar, J.; de Silva Wijeyeratne, G. & Hall, J. (2016). "Paradoxurus zeylonensis". IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T41694A45218119. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ ^a ^b ^c Pallas, P. S. (1778). "Der Boshond". përmbledhur nga Schreber, J. C. D. (red.). Die Säugethiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Erlangen: Wolfgang Walther. fq. 451. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ ^a ^b Cuvier, F. (1822). "Du genre Paradoxure et de deux espèces nouvelles qui s'y rapportent". Mémoires du Muséum d'Histoire Naturelle Paris. 9: 41–48. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Cuvier, G.; Griffith, E. (1827). The animal kingdom arranged in conformity with its organization with supplementary additions to each order. Vëll. 2. London: G.B. Whittaker. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Kelaart, E.F. (1852). "Paradoxurus zeylanica". Prodromus faunae zeylanicae : being contributions to the zoology of Ceylon. Ceylon: Kelaart, E.F. fq. 39–41. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ ^a ^b ^c Groves, C. P.; Rajapaksha, C.; Mamemandra-Arachchi, K. (2009). "The taxonomy of the endemic golden palm civet of Sri Lanka" (PDF). Zoological Journal of the Linnean Society. 155: 238–251. doi:10.1111/j.1096-3642.2008.00451.x. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 9 gusht 2017. Marrë më 1 shkurt 2021. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Veron, G.; Patou, M.-L.; Tóth, M.; Goonatilake, M.; Jennings, A. P. (2015). "How many species of Paradoxurus civets are there? New insights from India and Sri Lanka". Journal of Zoological Systematics and Evolutionary Research. 53 (2): 161–174. doi:10.1111/jzs.12085. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Pocock, R. I. (1939). "Paradoxurus zeylonensis". The Fauna of British India, including Ceylon and Burma. Vëll. 1. Mammalia. London: Taylor and Francis. fq. 381–383. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Yapa, A. & Ratnavira, G. (2013). Mammals of Sri Lanka. Colombo: Field Ornithology Group of Sri Lanka. ISBN 978-955-8576-32-8. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Schreiber, A.; Wirth, R.; Riffel, M. & Van Rompaey, H. (1989). Weasels, civets, mongooses, and their relatives. An Action Plan for the conservation of mustelids and viverrids. Gland, Switzerland: IUCN Small Carnivore Specialist Group. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[msw3-1] Wozencraft, W.C. (2005). "Species Paradoxurus zeylonensis". përmbledhur nga Wilson, D.E.; Reeder, D.M (red.). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (bot. 3rd). Johns Hopkins University Press. fq. 551. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[iucn-2] Duckworth, J. W.; Mudappa, D.; Pethiyagoda, R.; Woolgar, J.; de Silva Wijeyeratne, G. & Hall, J. (2016). "Paradoxurus zeylonensis". IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T41694A45218119. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[Pallas1778-3] Pallas, P. S. (1778). "Der Boshond". përmbledhur nga Schreber, J. C. D. (red.). Die Säugethiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Erlangen: Wolfgang Walther. fq. 451. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[Cuvier-4] Cuvier, F. (1822). "Du genre Paradoxure et de deux espèces nouvelles qui s'y rapportent". Mémoires du Muséum d'Histoire Naturelle Paris. 9: 41–48. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[5] Cuvier, G.; Griffith, E. (1827). The animal kingdom arranged in conformity with its organization with supplementary additions to each order. Vëll. 2. London: G.B. Whittaker. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[6] Kelaart, E.F. (1852). "Paradoxurus zeylanica". Prodromus faunae zeylanicae : being contributions to the zoology of Ceylon. Ceylon: Kelaart, E.F. fq. 39–41. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[groves09-7] Groves, C. P.; Rajapaksha, C.; Mamemandra-Arachchi, K. (2009). "The taxonomy of the endemic golden palm civet of Sri Lanka" (PDF). Zoological Journal of the Linnean Society. 155: 238–251. doi:10.1111/j.1096-3642.2008.00451.x. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 9 gusht 2017. Marrë më 1 shkurt 2021. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[8] Veron, G.; Patou, M.-L.; Tóth, M.; Goonatilake, M.; Jennings, A. P. (2015). "How many species of Paradoxurus civets are there? New insights from India and Sri Lanka". Journal of Zoological Systematics and Evolutionary Research. 53 (2): 161–174. doi:10.1111/jzs.12085. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[Pocock1939-9] Pocock, R. I. (1939). "Paradoxurus zeylonensis". The Fauna of British India, including Ceylon and Burma. Vëll. 1. Mammalia. London: Taylor and Francis. fq. 381–383. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[MSL-10] Yapa, A. & Ratnavira, G. (2013). Mammals of Sri Lanka. Colombo: Field Ornithology Group of Sri Lanka. ISBN 978-955-8576-32-8. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[11] Schreiber, A.; Wirth, R.; Riffel, M. & Van Rompaey, H. (1989). Weasels, civets, mongooses, and their relatives. An Action Plan for the conservation of mustelids and viverrids. Gland, Switzerland: IUCN Small Carnivore Specialist Group. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]