Götaland

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Harta e Suedisë me Götaland të shënuar.
Vija e përafërt në veri të saj shënon kufirin ndërmjet Svealand dhe Norrland.
Peizazhi në Götaland.
E gjelbër më e errët shënon zgjerimin 1645–1719.

Götaland është një nga tre krahinat e Suedisë dhe përfshin dhjetë provinca.

Götaland dikur përbëhej nga mbretëri të vogla dhe banorët e tyre quheshin GautarNordishten e Vjetër. Sidoqoftë, termi i referohej kryesisht popullsisë së Västergötland të sotme. Është rënë dakord që këta ishin të njëjtë me [[Geats}}, njerëzit e heroit Beowulfepikën kombëtare të Anglisë, Beowulf.

Shteti modern i Suedisë filloi të formohej kur disa provinca të Götaland gradualisht u ndërthurën politikisht gjithnjë e më shumë me ato të Svealand. Ky proces mund të gjurmohet të paktën në shekullin e 11-të dhe do të vazhdonte për disa qindra vjet. Pjesë të tjera të Götaland të sotme në atë kohë ishin ose daneze ose norvegjeze. Provinca e Småland, me qytetin historikisht të rëndësishëm Kalmar në bregdetin e saj, ishte pak e populluar dhe statusi i ishullit baltik Gotland ndryshonte gjatë Mesjetës. Bohuslän u bë suedez i pari gjatë shekullit të 17-të pasi u humb nga Norvegjia, afërsisht në të njëjtën kohë kur Danimarka humbi Skåne, Halland dhe Blekinge në Suedi.

Provincat dhe qarqet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Sot, Götaland nuk ka asnjë funksion administrativ dhe kështu është një ent jozyrtar, por përgjithësisht konsiderohet të jetë një nga tre tokat ose pjesët suedeze. Ai përbëhet nga dhjetë provinca, të bazuara lirshëm në zonën që fillimisht ishte nën juridiksionin e Gjykatës së Apelit Göta (krijuar në 1634), së cilës iu shtuan Skåneland, Gotland dhe Bohuslän në 1658–79:

Administrativisht, Suedia nuk është e ndarë në provinca, por në qarqe (shih Län). Megjithëse Götaland përkufizohet në terma të provincave historike dhe jo të qarqeve, ai përfshin afërsisht qarqet moderne të Blekinge, Gotland, Halland, Jönköping, Kalmar, Kronoberg, Östergötland, Skåne dhe Västra Götaland.

Gjeografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Pyjet e thella gjenden në provincën Småland, ka shumë tokë bujqësore në Skåne, dhe pak nga të dyja në Västergötland dhe Östergötland. Brigjet janë zakonisht relativisht të sheshta dhe përbëhen nga arkipelagë, si dhe plazhe me rërë. Dy ishujt më të mëdhenj të Suedisë përfshihen në Götaland. Dy liqenet më të mëdhenj të Suedisë janë gjithashtu të vendosura kryesisht në Götaland. Sipërfaqja e përgjithshme është 87,712 km2 me rreth 4.4 milionë banorë duke përfshirë zonat e dyta dhe të treta më të mëdha urbane të Suedisë.