Gjuhët neolatine

Gjuhët neolatine ose gjuhët romane janë gjuhë moderne që kanë evoluar nga gjuha latine vulgare midis shekujve III dhe VIII ^[1] dhe që formojnë një nëngrup të gjuhëve romake italike (neolatine) brenda familjes së gjuhëve indo-evropiane.

Përmbledhje[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Sot ka më shumë se 900 milionë folës amtare të gjuhëve neolatine (romane) që gjenden në mbarë botën, kryesisht në Amerikë, Evropë dhe pjesë të Afrikës. Gjuhët kryesore neolatine (romane) kanë gjithashtu shumë folës joamtare dhe janë në përdorim të gjerë edhe si Lingua Franca.^[2] Kjo është veçanërisht e vërtetë për frëngjishten, e cila është në përdorim të gjerë në të gjithë Afrikën Qendrore dhe Perëndimore, Madagaskarin, Mauritius, Sejshelle, Komoret, Xhibuti, Libani dhe Magrebi perëndimor.

Gjashtë gjuhët më të njohura të gjuhëve neolatine (romake) sipas numrit të folësve amtarë janë:

Gjuha spanjolle (470 milion),
Gjuha portugeze (250 milion),
Gjuha frënge (150 milion),
Gjuha italiane (90 milion), ^[3]
Gjuha rumune (25 milion). ^[4] dhe
Gjuha katalane (9 milion).^[5]

Shiko gjithashtu[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Literatura[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Frederick Browning Agard. A Course in Romance Linguistics. Vol. 1: A Synchronic View, Vol. 2: A Diachronic View. Georgetown University Press, 1984.
Harris, Martin; Vincent, Nigel (1988). The Romance Languages. London: Routledge. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Reprint 2003.
Posner, Rebecca (1996). The Romance Languages. Cambridge: Cambridge University Press. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Gerhard Ernst et al., eds. Romanische Sprachgeschichte: Ein internationales Handbuch zur Geschichte der romanischen Sprachen. 3 vols. Berlin: Mouton de Gruyter, 2003 (vol. 1), 2006 (vol. 2).
Alkire, Ti; Rosen, Carol (2010). Romance Languages: A Historical Introduction. Cambridge: Cambridge University Press. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Martin Maiden, John Charles Smith & Adam Ledgeway, eds., The Cambridge History of the Romance Languages. Vol. 1: Structures, Vol. 2: Contexts. Cambridge: Cambridge UP, 2011 (vol. 1) & 2013 (vol. 2).
Martin Maiden & Adam Ledgeway, eds. The Oxford Guide to the Romance Languages. Oxford: Oxford University Press, 2016.
Lindenbauer, Petrea; Metzeltin, Michael; Thir, Margit (1995). Die romanischen Sprachen. Eine einführende Übersicht. Wilhelmsfeld: G. Egert. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Metzeltin, Michael (2004). Las lenguas románicas estándar. Historia de su formación y de su uso. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

^ Herman, József; Wright, Roger (Translator) (2000). Vulgar Latin. University Park: Pennsylvania State University Press. fq. 96-115. ISBN 0-271-02001-6. {{cite book}}: |first2= ka emër të përgjithshëm (Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ M. Paul Lewis, "Summary by language size", Ethnologue: Languages of the World, Sixteenth Edition.
^ "Italian — University of Leicester". .le.ac.uk. Arkivuar nga origjinali më 2 maj 2014. Marrë më 2015-10-22. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Nationalencyklopedin "Världens 100 största språk 2007" 100 gjuhët më të mëdha në botë në 2007/2010
^ Catalan, language of Europe (PDF), Generalitat of Catalonia, arkivuar nga origjinali (PDF) më 22 dhjetor 2012, marrë më 13 mars 2012 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

Lidhje te jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

[1] Herman, József; Wright, Roger (Translator) (2000). Vulgar Latin. University Park: Pennsylvania State University Press. fq. 96-115. ISBN 0-271-02001-6. {{cite book}}: |first2= ka emër të përgjithshëm (Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[ethnologue.com-2] M. Paul Lewis, "Summary by language size", Ethnologue: Languages of the World, Sixteenth Edition.

[3] "Italian — University of Leicester". .le.ac.uk. Arkivuar nga origjinali më 2 maj 2014. Marrë më 2015-10-22. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[4] Nationalencyklopedin "Världens 100 största språk 2007" 100 gjuhët më të mëdha në botë në 2007/2010

[5] Catalan, language of Europe (PDF), Generalitat of Catalonia, arkivuar nga origjinali (PDF) më 22 dhjetor 2012, marrë më 13 mars 2012 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]