Jetimja (film, 2009)
 Jetimja  Orphan | |
|---|---|
 | |
| Regjia nga | Jaume Collet-Serra |
| Skenari nga | David Leslie Johnson |
| Historia nga | Alex Mace |
| Prodhuesi |
|
| Luajnë | |
| Kinematografia | Jeff Cutter |
| Montazhi | Tim Alverson |
| Muzika | John Ottman |
Kompanitë prodhuese | |
| Shpërndarë nga |
|
Data e publikimit |
|
Kohëzgjatja | 123 minuta |
| Shtetet | |
| Gjuha | Anglisht |
| Buxheti | $20 milion[2] |
| Fitimi | $78.8 milion[2] |
Jetimja (titulli origjinal, në anglisht: Orphan) është një film horror psikologjik i vitit 2009 me regji të Jaume Collet-Serra dhe shkruar nga David Leslie Johnson nga një tregim i Alex Mace. Në film luajnë Vera Farmiga, Peter Sarsgaard, Isabelle Fuhrman, CCH Pounder, Jimmy Bennett dhe Aryana Engineer. Filmi përqendrohet në një çift të cilët, pas vdekjes së fëmijës së tyre të palindur, adoptojnë një vajzë nëntëvjeçare psikopate me një të kaluar misterioze.
Filmi është një bashkëprodhim ndërkombëtar midis Shteteve të Bashkuara, Kanadasë, Gjermanisë dhe Francës. Ai u prodhua nga Joel Silver dhe Susan Downey nga Dark Castle Entertainment, dhe Leonardo DiCaprio dhe Jennifer Davisson Killoran nga Appian Way Productions. Fotografia kryesore për filmin u zhvillua në Kanada, në qytetet e Shën Tomas, Toronto, Port Hope, dhe Montreal.
Jetimja u publikua në Shtetet e Bashkuara më 24 korrik 2009, nga Warner Bros. Pictures. Filmi mori vlerësime të ndryshme nga kritikët, të cilët vlerësuan humorin e tij të errët, frikësimet dhe performancën e Fuhrman-it si Ester, por kritikuan skenarin e tij formulues, ritmin e pabarabartë dhe kohën e shfaqjes dy-orëshe. Filmi fitoi 78.8 milionë dollarë në mbarë botën kundrejt një buxheti prej 20 milionë dollarësh. Një prequel, i titulluar Jetimja: Vrasja e parë, u publikua në vitin 2022, me Fuhrman duke ripërsëritur rolin e saj.
Përmbledhja[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Martesa e Kejt dhe Gjon Kolmen është e tensionuar pas lindjes së fëmijës së tyre të tretë, Xhesika, humbja e së cilës është veçanërisht e rëndë për Kejtin, një alkoolike e shëruar. Ajo dhe Gjoni vendosin të birësojnë një vajzë ruse 9-vjeçare, Esterin, nga Shtëpia e Vajzave St. Mariana, një jetimore lokale. Vajza e tyre 5-vjeçare e shurdhër, Maksi, e pëlqen Esterën, por djali i tyre 12-vjeçar, Danieli, e ka inat.
Një natë, Kejt dhe Gjoni fillojnë të bëjnë seks derisa Esteri i ndërpret. Kejt bëhet dyshuese kur Esteri shpreh shumë më tepër njohuri për seksin sesa pritej nga një fëmijë në moshën e saj. Më pas Esteri shfaq sjellje armiqësore përballë Maksit dhe Danielit, si vrasja e një pëllumbi të plagosur dhe thyerja e këmbës së një shoqeje klase ngacmues. Motra Abigejl, kreu i jetimores, viziton shtëpinë, duke paralajmëruar Kejtin dhe Gjonin se ngjarje dhe incidente tragjike ndodhin rreth Esterës, duke përfshirë zjarrin në shtëpi që vrau familjen e saj të mëparshme birësuese. Kur Abigejl largohet, Estera e bën atë të përplasë makinën e saj në rrugë dhe më pas e godet për vdekje me një çekiç. Ajo e detyron Maksin ta ndihmojë atë të lëvizë trupin dhe më pas fsheh provat në shtëpinë e Danielit në pemë. Danieli i sheh ata te shtëpia e pemës dhe më vonë atë natë, ajo e merr në pyetje për atë që pa, duke e kërcënuar se do ta tredh nëse i tregon Kejtit dhe Gjonit.
Ndërsa Kejt bindet më tej për sjelljen e pazakontë të Esterit, Gjoni beson se ajo është paranojake dhe i thotë Esterit të bëjë diçka të mirë për Kate. Esteri i shqyen lulet nga varri i Xhesikës dhe ia jep Kejtit si një buqetë. Kejti tmerrohet dhe kap Esterin nga krahu në ankth, duke pohuar se ajo e bëri këtë me qëllim. Atë natë, Esteri thyen krahun e saj dhe fajëson në mënyrë të rreme Kejtin, duke shkaktuar grindje të mëtejshme në martesën e Kejtit dhe Gjonit. Të nesërmen, Esteri lëshon frenimin në makinë, duke bërë që ajo të futet në trafikun që vjen me Maksin brenda. Ajo gjithashtu tregon verën që gjeti në kuzhinë, duke bërë që terapisti i Gjon dhe Kejt t'i sugjerojnë Kejt të kthehej në rehabilitim, me Gjon duke kërcënuar se do ta linte atë dhe do t'i merrte fëmijët nëse ajo refuzonte. Kejti zbulon se Estera vinte nga një spital mendor estonez i quajtur Instituti Sarn dhe jetimorja nga e cila pretendon se ishte nuk ka asnjë të dhënë për të.
Kur Danieli mëson për vdekjen e motrës Abigejl nga Maksi dhe kontrollon shtëpinë e pemës, Estera i vë zjarrin me të brenda, por Maks e pengon. Danieli është plagosur rëndë dhe ndërsa ndodhet në spital në NKI (Njësia e Kujdesit Intensiv), Estera përpiqet ta mbytë me një jastëk, por mjekët arrijnë ta ringjallin. Kejti, e tërbuar, sulmon Esterin përpara se ajo të frenohet dhe të qetësohet. Atë natë, Estera vishet në mënyrë provokuese dhe përpiqet të joshë Gjonin, i cili kërcënon se do ta kthejë Esterin në jetimore pasi me vonesë filloi të shihte sjelljen që Kejt u përpoq t'i tregonte, e cila lë të kuptohet për të kaluarën e saj të pakëndshme.
Në spital, Kejt kontaktohet nga Dr. Värava i Institutit Sarn dhe mëson se Estera është në të vërtetë një grua 33-vjeçare e quajtur Lina Klamër, e lindur në Estoni. Ajo ka hipopituitarizëm, një çrregullim i rrallë hormonal që pengoi rritjen e saj fizike dhe shkaktoi xhuxhi proporcional, dhe ajo e ka kaluar pjesën më të madhe të jetës duke u paraqitur si një vajzë e vogël. Lina është një vrasës serial i dhunshëm dhe ka vrarë të paktën shtatë persona.
Ndërsa Kejt po flet me mjekun nga Instituti Sarn, Ester/Lina me furi heq grimin e saj që e bënte të dukej si fëmijë. Shiritat që ajo mban rreth qafës dhe kyçeve të duarve fshehin plagët e egra që ajo mori nga përpjekjet për t'u shkëputur nga xhaketat gjatë kohës së saj në azil. Ajo gjithashtu heq dhëmbët protetikë si fëmijë, duke zbuluar dhëmbët e saj të vërtetë dhe të kalbur. Më pas ajo shkatërron dhomën e saj me tërbim. Gjoni vjen në dhomën e saj për t'u përpjekur të flasë me të, por ajo është zhdukur dhe dhoma është në rrëmujë nga inati i saj. Ai fiket dritën dhe ndërsa fillon të dalë nga dhoma, pamjet e frikshme të ndezura i bien në sy; duke ndezur dritën e zezë të akuariumit, ai gjen imazhe grafike pornografike të burrave dhe grave, që i ngjajnë atij dhe Lina. I habitur, ai tani e kupton plotësisht se Kejti kishte të drejtë për Esterin. Më pas Lina sulmon Gjonin dhe e godet me thikë për vdekje.
Kejt nxiton në shtëpi dhe, pasi gjeti trupin e Gjonit, kërkon shtëpinë me dëshpërim për të gjetur Maksin. Lina tenton ta qëllojë, duke i plagosur krahun. Pasi Lina hap zjarr ndaj Maksit në serë, Kejti depërton në çatinë e serrës dhe e rrëzon Linën pa ndjenja. Kejti dhe Maksi ikin ndërsa policia arrin, por Lina sulmon Kejtin pranë pellgut të ngrirë, duke i hedhur në akull. Ndërsa përfshihen në një luftë të dhunshme, Maksi përpiqet të qëllojë vetë Linën, por humbet, duke goditur dhe copëtuar akullin. Lina dhe Kejti dërgohen nën ujë, dhe Kejti fillon të ngjitet jashtë, me Lina të kapur për këmbët e saj. Lina i kthehet personalitetit të saj Ester, duke i lutur "Mamit" që të mos e linte të vdiste, ndërsa fsheh një thikë pas shpine. Kate ia kthen me inat se nuk është nëna e Linës dhe e godet me shkelma në fytyrë, duke i thyer qafën. Trupi i Linës zhytet në pellgun e errët ndërsa Kejti dhe Maksi takohen nga policia.
Kasti[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Vera Farmiga si Kejti
- Peter Sarsgaard si Gjon
- Isabelle Fuhrman si Ester
- CCH Pounder si Motra Abigejl
- Jimmy Bennett si Daniel
- Margo Martindale si Dr. Brauning
- Karel Roden si Dr. Värava
- Aryana Engineer si Maks
- Rosemary Dunsmore si Gjyshja Barbra
- Genelle Williams si Motra Xhudit
- Lorry Ayers si Xhojs
- Brendan Wall si Detektiv
- Jamie Young si Brenda
Produksioni[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Vera Farmiga dhe Peter Sarsgaard u hodhën në rolet kryesore në fund të nëntorit 2007. [3] [4] Fotografia kryesore për filmin u zhvillua në Kanada, në qytetet e St. Thomas, Toronto, Port Hope dhe Montreal. [3]
Estera e Estonisë u frymëzua nga mbulimi mediatik i majit 2007 [5] i 34-vjeçares Barbora Skrlová (shq. Barbora Skrllova), një grua që imitonte një jetim që mori përsipër familjen e saj të parë birësuese, manipuloi nënën dhe motrën e saj për t'i lidhur me zinxhirë dhe për të vrarë të dy djemtë e tyre/ nipërit dhe u larguan nga policia kur u kapën. Ajo përfundimisht u gjet duke imituar Adamin, një djalë trembëdhjetë vjeçar i cili ishte zhdukur në Norvegji. [6]
Publikimi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Kinematografik[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Jetimja pati premierën e saj botërore në Westwood, Los Angeles më 21 korrik 2009. Të nesërmen, ai u shfaq në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit Fantasia në Montreal, Kanada. Filmi u shfaq në teatër në Amerikën e Veriut më 24 korrik 2009. Më pas u lëshua në Mbretërinë e Bashkuar më 7 gusht 2009, nga Optimum Releasing.
Media në shtëpi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Jetimja u lëshua në DVD dhe Blu-ray më 27 tetor 2009, në Shtetet e Bashkuara nga Warner Home Video dhe në Mbretërinë e Bashkuar më 27 nëntor 2009, nga Optimum Releasing. DVD përfshin skena të fshira dhe përfundimin alternativ. Parashikimet e hapjes përmbajnë gjithashtu një njoftim të shërbimit publik që përshkruan gjendjen e vështirë të fëmijëve të pabirësuar në Shtetet e Bashkuara dhe inkurajon birësimin në familje.
Pritja[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Arkë[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Filmi u hap në vendin e 4-të në arkë, duke fituar një total prej 12.8 milionë dollarësh, pas G-Force, Harry Potter dhe Princi Gjakpërzier dhe E Vërteta e Shëmtuar. Filmi vazhdoi të fitonte një total botëror prej 78.3 milionë dollarësh. [7]
Polemika[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Përmbajtja e filmit, që përshkruan një të adoptuar vrasës, nuk u prit mirë nga grupet e birësimeve. [8] Debati bëri që krijuesit e filmave të ndryshonin një rresht në një nga trailerat e tyre nga: "Duhet të jetë e vështirë të duash një fëmijë të birësuar sa tëndin" në "Unë nuk mendoj se mamaja më pëlqen shumë". [9]
Melissa Fay Greene e The Daily Beast komentoi:
"Filmi Jetimja vjen direkt nga ky vend i pashqyrtuar në kulturën popullore. E kaluara e errët e Esterit përfshin Evropën Lindore; ajo duket normale dhe e ëmbël, por shpejt bëhet e dhunshme dhe mizore, veçanërisht ndaj nënës së saj. Këto janë klishe. Ky është bagazhi me të cilin shalojmë fëmijët e braktisur, jetimë ose me aftësi të kufizuara, duke u dhënë një fillim të ri në jetën familjare."[10]
Ekziston një mesazh i shërbimit pro-birësimit në DVD, i cili këshillon shikuesit të marrin në konsideratë adoptimin. [citim i nevojshëm]
Para-ardhja[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Artikulli kryesor: Jetimja: Vrasja e parë
Në shkurt 2020, u njoftua zhvillimi i një filmi prequel, të titulluar Ester, me William Brent Bell të nënshkruar si regjisor nga një skenar i David Coggeshall. Projekti do të jetë një sipërmarrje e përbashkët midis eOne dhe Dark Castle Entertainment dhe do të shpërndahet nga Paramount Pictures nën divizionin e saj Players. Alex Mace, Hal Sadoff, Ethan Erwin dhe James Tomlinson do të prodhojnë filmin, me David Leslie Johnson si producent ekzekutiv. Prodhimi ishte caktuar të fillonte verën e vitit 2020. [11] Në tetor 2020, Julia Stiles tha se ishte gati të fillonte punën për filmin. [12] Në nëntor, titulli u ndryshua në Jetimja: Vrasja e parë, me Isabelle Fuhrman që u kthye për të luajtur në film. [13] Filmi u publikua më 19 gusht 2022.
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ a b c d e f "Orphan (2009) | BFI". BFI (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 30 dhjetor 2016. Marrë më 21 qershor 2018.
- ^ a b "Orphan (2009) – Financial Information". The Numbers.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b Siegel, Tatiana (29 nëntor 2007). "Sarsgaard, Farmiga join 'Orphan'". Variety.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Barnes, Jessica (1 dhjetor 2007). "Sarsgaard and Farmiga Join 'Orphan'". Moviefone. Arkivuar nga origjinali më 27 prill 2015. Marrë më 25 gusht 2015.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Missing "13-year-old" apparently diminutive 34-year-old woman". Radio Prague. 23 maj 2007.
Barbora Skrlova - who formerly worked with Katerina Mauerova - also seems to have played her part: the judge in the adoption procedure said she always had toys in her hands. Others said she hid behind a teddy bear.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Flowers, Maisy (19 maj 2020). "Orphan True Story & Real Life Crime Explained". Screen Rant.
Orphan is actually based on the true story of Barbora Skrlová, a woman who was discovered posing as a 13-year-old boy in Norway after she had escaped from another family where she had facilitated extreme child abuse on the family's other children.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Orphan (2009)". Box Office Mojo. Marrë më 30 dhjetor 2016.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Adoption groups angry with 'Orphan' stereotypes". San Francisco Chronicle. 17 korrik 2009.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Abramowitz, Rachel (10 korrik 2009). "Quick Takes: Uproar over Orphan movie". Los Angeles Times.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Greene, Melissa Fay (15 korrik 2009). "The New Movie Parents Hate". The Daily Beast.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Orphan Prequel". The Wrap. 20 shkurt 2020. Marrë më 20 shtator 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Alexandra Pollard (15 tetor 2020). "Julia Stiles: 'I was obnoxiously precocious – a little too smarty pants'". The Independent. Arkivuar nga origjinali më 2022-05-24.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ John Squires (2 nëntor 2020). "'Orphan: First Kill': Isabelle Fuhrman Will Return as Esther in 'Orphan' Prequel Film!". Bloody Disgusting. Marrë më 3 nëntor 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)