Muhaxhirë
Muhaxher (turqisht Muhacir nga arabishtja: مهاجر, romanizuar: muhājir, fjalë për fjalë 'migrant') janë rreth 10 milionë qytetarë myslimanë osmanë dhe pasardhësit e tyre të lindur pas fillimit të shpërbërjes së Perandorisë Osmane, kryesisht turq, por edhe shqiptarë, boshnjakë, grekë, çerkezë, tatarët e Krimesë, pomakët dhe serbët) të cilët emigruan në Traki dhe Anadoll nga fundi i shekullit të 18-të deri në fund të shekullit të 20-të, për t'i shpëtuar spastrimit etnik dhe persekutimit të vazhdueshëm. Popullsia më e madhe e vetme e prekur, gjenocidi çerkez i cili kishte 90[1]-95%[2][3] e vendasve nga rajoni u spastruan etnikisht dhe u internuan në Anadoll.[4][5] në vendlindjet e tyre. Sot, midis një e treta dhe një e katërta e popullsisë 85 milionëshe të Turqisë kanë prejardhje nga këta muhaxherë.
Përafërsisht 5-7 milionë emigrantë myslimanë nga Ballkani (nga Bullgaria 1,15 milionë-1,5 milionë; Greqia 1,2 milionë; Rumania, 400,000; Jugosllavia, 800,000), Rusia (500,000), Kaukazi (900,000/3 prej të cilëve mbeten pjesa tjetër në Siri, Jordani dhe Qipro) dhe Siri (500,000 kryesisht si rezultat i Luftës Civile Siriane) mbërritën në Anadollin osman dhe Turqinë moderne nga viti 1783 deri në 2016, nga të cilët 4 milionë erdhën deri në vitin 1924, 1.3 milionë erdhën pas 1934 deri në 1945 e më shumë se 1.2 milionë para shpërthimit të Luftës Civile Siriane. 170,000 myslimanë u dëbuan nga pjesa e Hungarisë, e marrë nga turqit nga austriakët në 1699.
Fluksi i migrimit gjatë fundit të shekullit të 19-të dhe fillimit të shekullit të 20-të ishte për shkak të humbjes së pothuajse të gjithë territorit osman gjatë Luftës Ballkanike të viteve 1912-13 dhe Luftës së Parë Botërore.[6] Këta Muhaxherë, ose refugjatë, panë Perandorinë Osmane, dhe më pas Republikën e Turqisë, si një "mëmëdheu" mbrojtës. Shumë nga muhaxherët u arratisën në Anadoll si rezultat i persekutimit të gjerë të myslimanëve osmanë që ndodhi gjatë viteve të fundit të Perandorisë Osmane.
Bibliografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Karpat, Kemal H. (2001), The Politicization of Islam: Reconstructing Identity, State, Faith, and Community in the Late Ottoman State (PDF) (në anglisht), Oxford University Press, ISBN 0-19-513618-7, arkivuar nga origjinali (PDF) më 2012-05-08.
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Barry, Ellen (2011-05-20). "Georgia Says Russian Slaughter of Circassians Was Genocide". The New York Times (në anglishte amerikane). ISSN 0362-4331. Marrë më 2019-01-05.
- ^ Richmond, Walter. The Circassian Genocide. Page 132: ". If we assume that Berzhe’s middle figure of 50,000 was close to the number who survived to settle in the lowlands, then between 95 percent and 97 percent of all Circassians were killed outright, died during Evdokimov’s campaign, or were deported."
- ^ Sarah A.S. Isla Rosser-Owen, MA Near and Middle Eastern Studies (thesis). The First 'Circassian Exodus' to the Ottoman Empire (1858–1867), and the Ottoman Response, Based on the Accounts of Contemporary British Observers. Page 16: "... with one estimate showing that the indigenous population of the entire north-western Caucasus was reduced by a massive 94 per cent". Text of citation: "The estimates of Russian historian Narochnitskii, in Richmond, ch. 4, p. 5. Stephen Shenfield notes a similar rate of reduction with less than 10 per cent of the Circassians (including the Abkhazians) remaining. (Stephen Shenfield, "The Circassians: A Forgotten Genocide?", in The Massacre in History, p. 154.)"
- ^ Eagle (2012-12-20). "Coverage of The tragedy of the Circassian People in Contemporary Georgian Public Thought (later half of the 19th century)". Justice For North Caucasus (në anglishte amerikane). Marrë më 2019-01-05.
- ^ McCarthy, Justin (2001-02-02). The Ottoman Peoples and the End of Empire (në anglisht). Bloomsbury Academic. ISBN 9780340706572.
- ^ Karpat 2004, 612.